Nguyễn Đình Cống
10/09/2023
https://baotiengdan.com/2023/09/10/can-hieu-dung-van-hoa/
Ở Việt Nam, bây giờ ngoài những tai họa về vật chất và tinh thần do con
người gây ra, gần đây người ta còn chuẩn bị gây một tai họa động trời bằng cách
đề xuất dự án chi 350 ngàn tỷ đồng để chấn hưng,
phát triển văn hoá.
Tai họa này, nếu xảy ra thì đó là do nguyên nhân hiểu quá sai về văn
hóa, nhầm lẫn giữa bản chất của nó với những hoạt động, nhiệm vụ của Bộ Văn
hóa. Nhầm lẫn này của người dân bình thường chỉ có hại về nhận thức, nhưng của
lãnh đạo nhà nước, của Chính phủ và Quốc hội, để chấp nhận “những dự án tào
lao”, bỏ tiền dân nhiều chục, nhiều trăm ngàn tỷ để cho một số người có cơ hội
tham nhũng, phá nát nền kinh tế và văn hóa, thì đó là tội ác.
(Tôi đã phát hiện ra các nhầm lẫn như vậy của lãnh đạo, giống như “Thấy
rõ những vết bùn trên các vì sao” – thơ của Việt Phương).
Tôi có cảm nhận, những người đề xuất dự án đánh hơi được sự nhầm lẫn của
lãnh đạo, nghĩ rằng có thể lợi dụng được để tham nhũng nên mới vạch ra dự án
350 ngàn tỷ như vậy.
Trước đây, khi phát hiện ra nhầm lẫn này, tôi đã viết và công bố bài “Cần hiểu đúng bản chất của văn hóa”, trong đó nêu 5 định
nghĩa của Tự điển Tiếng Việt (do Hoàng Phê chủ biên). Xin chép lại hai định
nghĩa đầu tiên, nguồn gốc gây ra nhầm lẫn cho một số người có trí tuệ bị hạn chế.
1.- Văn hóa là tổng thể những giá trị vật chất và tinh thần do con người
sáng tạo ra,
2.- Văn hóa là những hoạt động của con người nhằm thỏa mãn nhu cầu đời
sống tinh thần (là các hoạt động do Bộ Văn hóa điều hành, quản lý, như công việc
xuất bản, biểu diễn, triển lãm, hội hè, di tích, bảo tàng v.v…).
Chấn hưng và phát triên văn hóa thuộc lĩnh vực ở định nghĩa 1, đó không
phải là nhiệm vụ chính của Bộ Văn hóa. Không phải thứ gì dính tới chữ “văn hóa”
thì do Bộ Văn hóa quản lý và điều hành.
Với ý nghĩ “Quốc gia hưng vong thất phu hữu trách”, tôi kêu gọi lãnh đạo
nhà nước, Quốc hội, sớm hiểu đúng bản chất văn hóa, tránh bi nhầm lẫn giữa
bản chất và hoạt động văn hóa, kịp thời ngăn chặn “Đề xuất vô cùng lạ” như
tác giả Đoàn Bảo Châu đã viết: https://baotiengdan.com/2023/09/10/mot-de-xuat-la-vo-cung-la/
----------------------------------
Văn hoá không phải là một công trình xây dựng mà cứ vẽ ra rồi đổ tiền
vào là có được văn hoá. Văn hoá là tất cả những tập tục, thói quen, nếp sống,
quan niệm sống, những giá trị vật thể và phi vật thể qua thời gian tích luỹ,
phát triển theo một thời gian cả trăm năm, nghìn năm để có được. Văn hoá là một
cơ thể sống quá đồ sộ và bao trùm mọi ngóc ngách và hơi thở của cuộc sống.
Vậy các vị ở Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch sẽ làm gì với 350.000 tỉ đồng,
tầm 15 tỉ đô la để chấn hưng, phát triển văn hoá?
Ai là người có đủ tầm, đủ tâm để có thể triển khai một dự án to đùng với
số tiền khổng lồ như vậy? Người đề xuất dự án “táo bạo” này đã viết được bao
nhiêu cuốn sách giá trị về văn hoá để có thể được tin tưởng trao quyền tiêu tiền?
Văn hoá không cần sự vẽ vời mang tên dự án để chấn hưng và phát triển.
Nó là một cơ thể sống đang biến chuyển hàng ngày, từng giờ, từng phút.
Không có dự án nào nó cũng vẫn sống và phát triển. Nó không phải là một
cái cây để các vị có thể mua một loại thuốc kích thích Made in China, đổ vào là
nó lớn lên vùn vụt.
Tôi thấy cái đề xuất này là vô cùng kì cục, vô lý và buồn cười và có thể
đây là một thứ văn hoá vẽ dự án ở Việt Nam.
Tôi đã thấy những làng văn hoá mà cái đầu tư duy nhất là cái biển to tướng
ở đầu làng, bên trong không có hoạt động gì, hoàn toàn trống rỗng và nhợt nhạt.
350.000 tỉ là số tiền cực lớn, đặc biệt với một đất nước nghèo như Việt
Nam. Đề xuất này không nên được phê duyệt và nếu có số tiền này thì nên đầu tư
vào những thứ thiết thực cho kinh tế như cơ sở hạ tầng giao thông, trường học,
bệnh viện…
Được trao một số tiền lớn, không hiểu bản chất văn hoá là gì, với quan
niệm thô thiển về văn hoá, với cách làm cẩu thả, nặng về hình thức thì số tiền
xương máu từ thuế của dân sẽ rơi vào túi quan tham.
Quan tham các tỉnh sẽ thi nhau xin ngân sách để “chấn hưng” văn hoá của
tỉnh. Tượng đài sẽ mọc lên như nấm, rồi sẽ nứt nát hoang phế. Khi ngắm tượng
đài, cái đói, cái đau buồn của dân sẽ không hề được giảm đi mà chỉ tăng lên.
Bao nhiêu phần trăm của số tiền ấy sẽ biến thành biệt phủ và siêu xe
cho các cậu ấm, cô chiêu?
Văn hoá không cần dự án để phát triển, văn hoá cần những những cái đầu
thông tuệ để khai trí cho dân chúng, cần những con tim thực sự biết đập cho đất
nước chứ không phải dạng mồm thì hô “do dân” “vì dân” nhưng đầu thì nhẩm đếm
hôm nay nhận được bao phong bì, va li tiền hay “quà” đáng giá tiền tỉ.
Xin hãy dùng thời gian để làm việc thực sự hữu ích cho đất nước, đừng vẽ
vời lăng nhăng! Một thứ lăng nhăng được phê duyệt sẽ thấm đẫm nước mắt và mang
âm hưởng của tiếng khóc, tiếng rên xiết của dân đen.
.
No comments:
Post a Comment