Wednesday, December 28, 2011

BIỂN ĐÔNG NĂM 2011 NỔI BẬT VỚI HÀNH ĐỘNG KIÊN QUYẾT HƠN CỦA HOA KỲ, ẤN ĐỘ & ASEAN (RFI)



Trng Nghĩa   -   RFI
Thứ tư 28 Tháng Mười Hai 2011

2011 có th được xem là mt năm rt quan trng đi vi Bin Đông, vi vic yêu sách ch quyn quá đáng mà Trung Quc mun áp đt đu ít nhiu b khu vc bác b. Trong lúc M c th hóa quyết đnh dn thân tích cc tr li vùng Châu Á, các nước như n Đ, Nht Bn, Úc đu công khai lên tiếng bo v quyn t do hàng hi.
Tr li phng vn ca RFI, trong s các s kin đáng chú ý nht, giáo sư chính tr hc Nguyn Mnh Hùng, thuc trường Đi hc George Mason (Virginia-Hoa K) đc bit chú ý đên các đng thái mi ca Hoa K, n Đ, ASEAN trong h sơ Bin Đông.

Nghe (08:38)  :  Giáo sư Nguyễn Mạnh Hùng, Hoa Kỳ

Giáo sư Nguyn Mnh Hùng :
Tôi thy có 3 s kin ni bt : (1) M tuyên b tr li Á Châu, vi nhng đng thái rõ rt cho thy h càng ngày càng tích cc. (2) n Đ t ra dn thân tích cc hơn vùng này. (3) Các quc gia ASEAN, trong đó có Vit Nam, tương đi có thái đ cương quyết hơn trước s ln sân ca Trung Quc.

RFI : S kin Hoa K c th hơn trong vic tr li Châu Á Thái Bình Dương mang ý nghĩa quan trng như thế nào ?
Giáo sư Nguyn Mnh Hùng : Hoa Kỳ vn tuyên b là cường quc châu Á Thái Bình Dương t thi ông Nixon. Nhưng mà t đó tr đi, Hoa K c rút dn ra ngoài, không can thip gì c, mà đóng vai trò rt mơ h. Thí d trong chiến tranh Cam Bt thì Hoa K ch ké vào vi Trung Quc mà thôi.
Ln này thì chúng ta thy là Hoa K đưa ra rt nhiu tuyên b (ca Tng thng, Tng trưởng Quc phòng, Ngoi giao, ri các Tư lnh Thái Bình Dương) cho thy h tích cc tr li Thái Bình Dương.
Ngoài ra, ta còn thy nhng đng tác, nhng hành đng và bin pháp c th. Thí d như ông Obama - khác vi chính quyn Bush - đu sang tham d các hi ngh thượng đnh Á Châu, và hi ngh APEC, đ hết, ri ký kết thành lp căn c quân s bên Úc, dùng nhng phương tin gn như căn c quân s Singapore, và xác đnh vi Philippines rng hip ước phòng th gia hai bên có hiu lc và nếu Philippines b tn công thì M s tr giúp. Tt c đng thái đó nó ni bt hơn ngày xưa rt nhiu.
n Đ cũng có đng thái kiên quyết hơn ti Bin Đông
Trước kia hi còn chiến tranh lnh, n Đ đng trung lp gia hai khi. H không can d vào bên nào c, và đi vi M, quan h có th gi là bình thường, nếu không nói là lnh nht, nhiu khi li có mâu thun vi nhau.
Nhưng ngược li ln này, chúng ta thy n Đ thân thin hơn vi M, và nht là trên vn đ Bin Đông chng hn, khi hãng du ca n Đ tìm cách khai thác Bin Đông, trong hip ước vi Vit Nam, Trung Quc chng đi, thì n Đ vn tiếp tc, và chính ph n Đ nói là h tr nhng vic đó. Điu đó khác hn vi thái đ ngay c ca M.

RFI : Còn yếu t th ba là khi ASEAN, mà theo nhn đnh ca giáo sư, cũng có thái đ cng rn hơn vi Trung Quc ?
Giáo sư Nguyn Mnh Hùng : Tht ra khi ASEAN có thái đ tương đi có v cương quyết hơn đi vi chuyn ln sân ca Trung Quc. Trong nhng hi ngh k t năm 2009, và nht là trong năm 2010 và 2011, thì h đã ct lên tiếng nói, ch trước kia, chúng ta thy nhiu quc gia cũng không dám đt vn đ Bin Đông trong chương trình ngh s vì Trung Quc chng đi.
Thế mà gn đây h đt hết c (lên bàn hi ngh) và trong Hi ngh Thượng đnh Đông Á gn đây nht, có 18 quc gia hp thì đến 16 nước lên tiếng v Bin Đông. Thì chúng thy có mt s dng thun, ít nht v vn đ Bin Đông, dù ch tương đi thôi.
Nhưng mà điu đăc bit là trong khi ASEAN, Vit Nam có thái đ cương quyết hơn rt nhiu.

RFI : Trong tình hinh Bin Đông như vy, đi sách ca Vit Nam, theo giáo sư, có gì khác hơn so vi trước đây ?
Giáo sư Nguyn Mnh Hùng :K t năm 2009, thái đ ca Vit Nam tích cc hơn và h không còn chi nhượng b Trung Quc. Trong đi sách ca Vit Nam, đim quan trng nht tôi thy là h đã xích li gn vi M hơn, nht là v phương din quan h quc phòng.
Còn đi sách trên vn đ Bin Đông, thì chúng ta thy Vit Nam đã làm mt s đng tác : (1) Đã tìm cách công khai hóa và đa phương hóa vn đ Bin Đông ; (2) Đã tìm nhng đi lc đi vi Trung Quc dù không nói ra. Nhng quan h quc phòng vi M, vi Nht, vi n Đ cho thy điu đó ; (3) Tăng cường kh năng quc phòng bng mt lot thương v mua bán vũ khí ; (4) Dùng các cuc hi tho và các din đàn đa phương đ tìm kiếm gii pháp hòa bình.

RFI : Vit Nam phi làm gì đ tranh th xu thế h sơ Bin Đông được quc tế hóa ?
Giáo sư Nguyn Mnh Hùng : Vit Nam nên c tiếp tc thc hin 4 đim mà tôi nói trên. Đó là điu th nht. Đim th 2 tôi nghĩ cũng phi tìm cách đy mnh, đó là các ông như ông Trng, ông Dũng, ông Sang đi nhp nhàng vi nhau, sau Đi Hi Đng năm va ri. Chúng ta thy có mt chính sách đoàn kết vi nhau, và tôi nghĩ là Vit Nam phi cng c đoàn kết ni b. Và sau đó, theo tôi, Vit Nam cũng phi cn tranh th công lun trong nước và thế gii.

RFI : Nhưng trong vn đ tranh th công lun trong nước thì Vit Nam đã có mt hành đng có th xem là không rõ ràng khi trn áp nhng cuc biu tình ti Sài Gòn và Hà Ni chng Trung Quc gây hn trong thi gian qua ?
Giáo sư Nguyn Mnh Hùng : Tôi nghĩ vic Vit Nam chn biu tình có hai lý do : Th nht là nhng cuc biu tình đó t vic đòi Bin Đông, chng Trung Quc, có th tr thành chng chính ph, h không mun chuyn đó xy ra. Đim th hai là biu tình nhiu quá, có th gây ra căng thng đi vi Trung Quc mt cách không cn thiết. Chính quyn không mun điu đó…
Nhưng mà vì công lun bt bình Trung Quc ln quá, thành ra chúng ta thy Vit Nam cũng đã tương đi bt đèn xanh lúc đu, ri li tìm cách kim soát li. Chúng ta thy là khi ông Trng sang bên kia nói chuyn vi Trung Quc, hai bên đã đng ý là ít nht phi tìm cách đ gim nhng chuyn đó. Vit Nam chuyn đó đã gim, bây gi Vit Nam cn phi đòi bên Trung Quc thc hin.

RFI : Qua năm 2012, đâu là nhng đim cn chú ý trong h sơ Bin Đông ?
Giáo sư Nguyn Mnh Hùng : Th nht, chúng ta cn theo dõi chính sách ca M, nht là s chuyn binh ca Hoa K. H nói s chuyn dn qua châu Á sau khi đã rút quân khi Irak và tìm cách gim bt quân Afghanistan. Cn phi xem quân đi ca M tái b trí như thế nào ? chuyn sang Bin Đông đến mc đ nào, và nht là quan h quc phòng ca M vi các đng minh cũ và mi. Đc bit là xem xem h trin khai ra sao Úc, Singapore, Philippines.
Đim th hai cn theo dõi na là xem thái đ ca Trung Quc. Hin nay h tương đi hoà di li, nhưng mà cn xem xem thái đ ca h vi các công ty du khai thác vùng tranh chp như thế nào, liu Bc Kinh còn đe do hay không các công ty - trường hp công ty n Đ, công ty Exxon Mobil - khai thác nhng vùng mà Vit Nam xem là vùng 200 hi lý ca mình.
Đim th ba là xem kh năng đoàn kết ca ASEAN đến mc đ nào. Và th tư là xem tiến b trong vic son tho lut ng x Bin Đông ra sao. Tôi nói đến bn code of conduct, ch không phi là cái nguyên tc v thi hành lut ng x. Đó là nhng điu chúng ta cn theo dõi đ biết là tình hình Bin Đông nó biến chuyn tích cc hay là tiêu cc.
.
.
.

No comments: