THAY ĐỔI LUẬT LAO ĐỘNG GÂY NHIỀU KHÓ KHĂN CHO NGÀNH NAIL Ở CALIFORNIA (Người Việt Online)

 

Thay đổi luật lao động gây nhiều khó khăn cho ngành nail ở California   

Người Việt

July 10, 2025 : 12:02 AM

https://www.nguoi-viet.com/little-saigon/thay-doi-luat-lao-dong-gay-nhieu-kho-khan-cho-nganh-nail-o-california/

 

SACRAMENTO, California (NV) – Ngành nail là nghề kiếm sống của không biết bao nhiêu người Mỹ gốc Việt trong nhiều năm, nhưng bây giờ họ đang gặp nhiều khó khăn vì những thay đổi trong luật lao động California.

 

Theo báo mạng CalMatters hôm Thứ Ba, 8 Tháng Bảy, thợ nail ở California được miễn trừ khỏi đạo luật AB 5 của năm 2019, bắt buộc chủ các doanh nghiệp phải khai những người làm việc theo hợp đồng là nhân viên bình thường, chứ không phải là người làm việc tự do.

 

https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/07/DP-tho-nail-luat-lao-dong-1-1920x1286.jpg

Nhiều thợ nail muốn làm việc tự do. (Hình minh họa: Angela Weiss/AFP via Getty Images)

 

Sự miễn trừ khỏi AB 5 dành cho thợ nail chỉ là tạm thời, và kết thúc vào ngày 1 Tháng Giêng năm nay, làm hàng ngàn thợ nail khắp California một lần nữa gặp khó khăn về luật lao động. Những người này muốn giữ tình trạng làm việc tự do vì có thể thoải mái chọn khách và giờ làm việc, nên không muốn được coi là người làm việc theo giờ tại các tiệm nail.

 

 

Các nhà lập pháp đang được nghiệp đoàn và các nhà hoạt động ủng họ để gia hạn sự miễn trừ này cho thợ nail khỏi AB 5, nhưng đó chỉ là biện pháp tạm thời.

 

Các tổ chức lao động cho biết AB 5 nhắm vào một ngành nghề có nhiều người đang bị lợi dụng, và muốn tìm cách giải quyết vấn đề đó. Đại học UCLA và Liên Đoàn Ngành Móng Tay Lành Mạnh California ước tính hơn 80% thợ nail là người nhập cư, đa số là phụ nữ gốc Việt.

 

Báo cáo cho biết những người đó thường bị phân loại nhân viên không chính xác, làm việc dưới mức lương cơ bản, và còn gặp phải nhiều vi phạm luật lao động.

 

Nhiều thợ nail và chủ tiệm cho rằng AB 5 là kỳ thị và đang cùng một nhóm khởi kiện tiểu bang California. Họ cho rằng đạo luật đó là phân biệt chủng tộc vì mọi ngành nghề làm đẹp khác được miễn trừ khỏi việc phân loại nhân viên khắt khe hơn, trong khi ngành nail có đa số là người gốc Việt làm thì bị nhắm vào.

 

Tranh cãi về AB 5 cho nhiều người thấy được hai bên trong vấn đề này. Nhiều phụ nữ trong ngành nail làm việc tại hơn 6,000 tiệm khắp California cho biết họ đáng được coi là những người chuyên nghiệp và làm việc tự do như nhiều đồng nghiệp khác trong ngành làm đẹp, tuy công nhận những điều kiện làm việc khắc nghiệt tại tiệm nail.

 

Nhiều thợ nail cho biết một số tiệm nail bắt thợ làm việc như trong nhà máy, còn bắt họ phải có nhiều khách trong ngày hơn. Tuy nhiên, những người thợ làm việc tự do phải tự mua đồ nghề để theo kịp với các kiểu mẫu mới nhất, tự quản lý giờ làm việc, và tự định giá rồi phải chia tiền lại với tiệm.

 

Làm nail từng là một dịch vụ xa xỉ, nhưng trong 50 năm qua trở thành một dịch vụ thường ngày mà ai cũng đến được. Điều đó là nhờ vào các công cụ mới, móng tay acrylic, và sự xuất hiện của nhiều tiệm nail do người nhập cư làm chủ.

 

Nghề nail của cộng đồng Việt Nam bắt đầu từ thập niên 1970, khi một nhóm phụ nữ tị nạn học nghề từ thợ nail riêng của minh tinh Tippi Hedren ở Sacramento. Từ đó, nghề nail trở thành một ngành giúp cộng đồng Việt Nam thăng tiến trong xã hội.

 

Từ năm 1987 đến 2023, số thợ nail có bằng của California tăng hơn gấp ba lần, lên đến tổng cộng 125,000 người. Thông tin từ Hội Đồng Thẩm Mỹ California cho thấy gần 50% số người thi lấy bằng làm nail mỗi năm thi bằng tiếng Việt.

 

https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/07/DP-tho-nail-luat-lao-dong-2-1920x1288.jpg

Một số thợ nail muốn làm việc như nhân viên theo giờ và nhận W-2. (Hình minh họa: Angela Weiss/AFP via Getty Images)

 

Vào năm 2015, nhật báo The New York Times làm cả nước Mỹ chú ý đến việc ngược đãi tại nơi làm việc qua cuộc điều tra nhắm vào các tiệm nail của người Nam Hàn ở New York, cho thấy nhiều thợ không được trả tiền đủ, bị buôn người vào lao động, và thường tiếp xúc với hóa chất nguy hiểm.

 

Cuộc điều tra đó khiến các nhà lập pháp California tổ chức một cuộc họp về ngành nail trong cùng năm 2015.

 

Những người kiểm soát lao động của California cũng từng gặp rắc rối với ngành nail. Trong một vụ kiện của năm 2013, California tố cáo hệ thống tiệm Happy Nails & Spa phân loại nhân viên sai vì coi họ là người làm việc tự do trong khi điều khiển giờ làm việc và công việc của họ rất nhiều. Tiểu bang thua vụ kiện đó và Happy Nails & Spa đang là một trong những doanh nghiệp đang kiện California về AB 5.

 

Các nhà lập pháp cho biết nhân viên sẽ làm các doanh nghiệp tốn kém hơn vì các quyền lợi như lương cơ bản, làm việc ngoài giờ, giờ ăn trưa, tiền bồi thường, và ngày nghỉ bệnh.

 

Cựu Dân Biểu Lorena Gonzalez, người từng chủ tọa cuộc họp của California vào năm 2015, cho biết tiểu bang nhận được nhiều lời than phiền và phát hiện được nhiều thứ về phân loại nhân viên sai nhiều nhất trong ngành nail hơn là các ngành làm đẹp khác.

 

Khi bà Gonzalez giới thiệu AB 5 vào năm 2015 để phân loại nhân viên khắt khe hơn, nhiều thợ nail thuê chỗ trong tiệm đứng ra vận động để tiếp tục được làm tự do. Họ được miễn khỏi đạo luật đó và được tiếp tục làm tự do, nếu chứng minh được họ tự nhận tiền từ khách, tự cho khách lấy hẹn, và không làm việc với tiệm nail mà mình đang thuê chỗ.

 

Sự miễn trừ cho thợ nail khỏi AB 5 chỉ là tạm thời để các nhà lập pháp có thể đánh giá lại các nỗ lực giúp chủ doanh nghiệp là người nhập cư biết cách phân loại nhân viên cho đúng.

 

Vào năm 2021, Quốc Hội California gia hạn miễn phân loại thợ nail cho đến năm 2025, nhưng có một dự luật để miễn hoàn toàn cho thợ nail khỏi AB 5 không được thảo luận khi bà Gonzalez không làm dân biểu nữa. Điều đó làm giới thợ nail vô cùng bất ngờ.

 

Hồi Tháng Hai năm nay, Dân Biểu Trí Tạ (Địa Hạt 70) giới thiệu một dự luật có mục đích tương tự, nhưng không được đưa ra trước Ủy Ban Lao Động Hạ Viện. Thay vì vậy, ủy ban này giới thiệu một dự luật gia hạn miễn phân loại thợ nail cho đến năm 2029. Sở Phát Triển Lao Động và Bộ Lao Động California phải nghiên cứu về mức vi phạm luật lao động trong ngành nail để đưa ra luật lệ “bảo đảm thợ nail được công bằng theo luật California.”

 

Báo cáo của đại học UCLA cho thấy khoảng 1/3 thợ nail là người làm việc tự do, nhiều gấp ba lần so với các ngành nghề khác. Có người gọi đó là một cách làm việc đàng hoàng và thường thấy, nhưng nhiều người khác cho rằng đó là phân loại nhân viên sai cách được lan truyền khắp nơi.

 

https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2025/07/DP-tho-nail-luat-lao-dong-3-1920x1280.jpg

Chủ tiệm nail cũng gặp nhiều khó khăn vì luật lao động thay đổi. (Hình minh họa: Andrea Renault/AFP via Getty Images)

 

Một thợ nail gốc Hoa ẩn danh nói với CalMatters, bà học nghề nail cách đây 10 năm khi làm việc ở khu Inland Empire. Bà cho hay các chủ tiệm gốc Việt thường không cho bà làm các dịch vụ đắt tiền, chỉ cho làm các dịch vụ cơ bản. Bà nhận được 40% tiền theo giá của các dịch vụ, nhận mẫu đơn 1099 cho người làm việc theo hợp đồng tuy chủ tiệm là người định giờ làm và giải quyết tiền bạc.

 

Khi bà đòi được coi là nhân viên bình thường và nhận đơn thuế W-2, chủ tiệm không chịu, cho biết chỉ đang làm theo cách mà ai cũng làm.

 

Người thợ nail gốc Hoa đó quay lại nghề nail vào năm 2023, đi làm ở nhiều tiệm trong một năm và vẫn là người làm việc tự do, rồi được làm việc theo cách nhận W-2 tại một tiệm ở Monrovia. Tuy vậy, bà nói vẫn chỉ nhận được 60% tiền của các dịch vụ.

 

Bà cho biết trung bình mỗi ngày kiếm được khoảng $100 nếu không tính tiền tip, và số tiền thấp hơn nhiều so với mức lương cơ bản của California là $16.50/giờ.

 

Thời gian gần đây, bà đi đến nhiều tiệm nail ở Rowland Heights để xin việc, nhưng tiệm nào cũng nói không trả tiền theo giờ và không cấp W-2. (TL) [đ.d.]