Dội
bão lửa drone và hỏa tiễn vào Ukraina, quân Nga vẫn tiến rất chậm
Thụy
My - RFI
Đăng
ngày: 11/07/2025 - 07:20
Nga đẩy mạnh
sản xuất drone, gia tăng các vụ tấn công vào Ukraina. Hiện thời Kiev vẫn chống
chọi được dù vũ khí phòng không còn ít và tổng thống Mỹ có thái độ bất nhất
trong việc chuyển giao. Trước sự thay đổi của Hoa Kỳ và tình hình thế giới,
châu Âu còn thiếu quyết tâm đối phó. Đó là một số đề tài được báo chí Pháp phân
tích hôm nay 10/07/2025.
HÌNH
:
Một
vụ nổ do drone Nga đánh phá làm bầu trời thủ đô Kiev của Ukraina đỏ rực màu lửa,
ngày 10/07/2025. REUTERS - Gleb Garanich
Lập
đặc khu sản xuất drone, Nga oanh kích kỷ lục vào Ukraina
Vì
sao các vụ oanh kích của Nga gần đây gia tăng khủng khiếp ? La Croix lý
giải, đó là nhờ các phức hợp kỹ nghệ quốc phòng và Matxcơva đã nâng cấp công
nghệ của Iran. Tờ báo nhấn mạnh đến một kỷ lục mới : Đêm thứ Ba rạng sáng thứ
Tư 09/07, quân Nga bắn 728 drone và 13 hỏa tiễn sang Kiev, nhiều chưa từng thấy
kể từ đầu cuộc xâm lăng.
Nga
đã tổ chức lại sản xuất, đáng chú ý nhất là các đặc khu kinh tế như Alabuga ở Cộng
hòa Tatarstan, chế tạo hàng ngàn drone loại Shahed. Iran đã chuyển giao công
nghệ, Nga đối tên thành Geran 2, sơn màu đen thay vì trắng, chỉnh sửa cho hiệu
quả hơn. Nhà máy này cũng sản xuất drone thám sát Albatross M5 và drone mồi nhử
để làm bão hòa phòng không Ukraina. Từ tháng 1/2023 đến tháng 4/2025, Alabuga
đã mở rộng gấp đôi sản xuất.
Đồng
thời một cơ sở thứ hai được khai trương tại Ijevsk, cách biên giới hơn 1.000
kilomet, tại đây các drone được trang bị động cơ Trung Quốc thay vì Iran. Tổ chức
phi chính phủ Global initiative, chống tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia, tiết
lộ việc bóc lột nhân công chủ yếu từ châu Phi, là phụ nữ 18 đến 22 tuổi, được
tuyển mộ theo chương trình « Alabuga Start ». Trước khi đến nơi, họ không biết
là mính sẽ sản xuất các drone để tấn công Ukraina. Song song đó, Matxcơva đã
xây dựng thêm 3 địa điểm phóng hỏa tiễn trong số 12 cơ sở dự kiến, bổ sung cho
5 địa điểm hiện nay.
Kiev
trả đũa bằng cách oanh kích các nhà máy và bệ phóng, Alabuga bị drone tác chiến
ghé thăm nhiều lần và hôm 01/07 đến lượt nhà máy drone Ijevsk. Tổng thống
Volodymyr Zelensky cam kết ưu tiên sản xuất thêm nhiều drone, từ loại đánh chặn
đến loại tấn công tầm xa, vì drone Nga ngày càng nguy hiểm hơn. Phiên bản mới của
Shahed mà Ukraina phát hiện cuối tháng Sáu được trang bị hệ thống dẫn đường bằng
hình ảnh nhiệt với trí thông minh nhân tạo, rất hiệu quả ban đêm, cùng với công
nghệ gây nhiễu mới. Drone Nga nay bay cao hơn, mang theo mồi nhử phía dưới, tấn
công tập thể vào mục tiêu ở tất cả các thành phố Ukraina không chừa nơi nào, dù
là dân sự.
Những
chiến sĩ phòng không tình nguyện Ukraina : « Chúng tôi vẫn trụ vững »
Trong
bối cảnh đó, đặc phái viên Le Figaro tại Kiev đến tìm hiểu các
đơn vị chuyên đối phó với drone Nga. Olexander Dzyuba, ban ngày là thẩm phán,
ban đêm là chiến binh, khẳng định : « Chúng tôi vẫn trụ vững ». Vị
thẩm phán 50 tuổi vừa kết thúc buổi trực đêm trong một khu rừng ở ngoại ô phía
nam Kiev, vội vã khoác chiếc áo thụng bên ngoài chiếc áo treillis, chuẩn bị cho
công việc của tòa sơ thẩm. Từ 25 năm qua, Olexander Dzyuba xét xử các vụ buôn lậu,
trộm cắp, tội phạm tình dục đủ loại, và từ 2022, ông tham gia đánh chặn các
drone tự sát Shahed hầu như hàng đêm đều tấn công thủ đô.
Ba
đồng đội của ông tối qua là Valentyn Kushnarenko, nhân viên métro Kiev ;
Vitaly Druch, bảo vệ của một công ty tư nhân ; Olexander Zholak, doanh
nhân về hưu. Chiến tranh đã tập hợp lại những con người có xuất thân khác hẳn
nhau. Vũ khí của họ là di tích của những cuộc chiến trước đây : Browning
M2 thời Đệ nhị Thế chiến, Douchka xô-viết, thậm chí đơn vị còn sở hữu một khẩu
súng máy Maxim có tuổi đời từ cuối thế kỷ 19. Tuy cổ lỗ sĩ nhưng vẫn dùng được,
ít tốn kém hơn hỏa tiễn rất nhiều.
Tháng
Sáu vừa qua Nga tấn công ác liệt với trên 5.400 drone, làm mấy chục người dân
thiệt mạng. Olexander Dzyuba nhận thấy các drone Shahed ngày nay bay nhanh hơn
và mãnh liệt hơn, phần động cơ được bọc thép, hệ thống dẫn đường tinh xảo hơn,
một số mẫu còn mang theo đạn chùm hay những viên bi tungstène để gây thiệt hại
tối đa. Serhiy Sas, cựu thẩm phán Tòa Bảo hiến và là người thành lập đơn vị
Mriya, nhấn mạnh đó không chỉ là tiến triển kỹ thuật, mà còn là sự thay đổi chủ
trương.
« Mỗi
drone bị bắn hạ khiến chúng tôi tốn xăng dầu, thời gian, và căng thẳng thần
kinh. Và mỗi chiếc drone bay qua lại phá hủy một mảng của thành phố. Đó là chiến
lược làm tiêu hao, làm bão hòa phòng không và gieo rắc khủng hoảng trong dân
chúng. Người Anh đã chống chọi được trong ‘’ Blitz’’ (đợt oanh kích của
phát-xít Đức), chúng tôi không phải là người đầu tiên. Nhưng cũng như họ, chúng
tôi sẽ trụ vững » - Serhiy Sas kết luận. Đặc phái viên Libération nhận
xét : « Nga dội bão lửa drone và hỏa tiễn vào Ukraina nhưng
tiến rất chậm trên thực địa ».
Phải
chăng Trump đã nhận ra mặt thật của Putin ?
Le
Figaro nhận
xét « Sự bất nhất của Trump khiến châu Âu và Ukraina hoang mang ». Từ
khi quay lại Nhà Trắng, chính sách đối ngoại của Donald Trump thay đổi như
chong chóng, khiến châu Âu thường phải ngồi ngoài nhìn những diễn tiến. Sự xoay
chiều mới đây về Ukraina là bất ngờ nhất, diễn ra vào lúc không ai còn chờ đợi.
Sau khi chính quyền Mỹ ngưng chuyển giao hỏa tiễn phòng không cho Kiev vào tuần
trước, nhất là Patriot, đến thứ Hai Donald Trump khẳng định ngược lại, là cần
phải gởi thêm thiết bị quân sự cho Ukraina để tự vệ vì Nga tấn công dữ dội. Ông
chỉ trích Vladimir Putin « lịch sự » nhưng « nói quá nhiều chuyện tào
lao ». Trump bực tức, vì Putin từ đầu cuộc thương lượng đến nay không
hề nhượng bộ và phản đối mọi đề nghị ngưng bắn.
Một
số người liền hy vọng trở lại là rốt cuộc tổng thống Mỹ cũng hiểu được bản chất
của chế độ Nga và tham vọng của Putin, vốn coi nước Nga không có biên giới và
luôn muốn buộc Ukraina đầu hàng bằng cách oanh tạc thường dân. Nhưng việc Mỹ tiếp
tục chuyển giao vũ khí không thể thay thế cho sự huy động của châu Âu. Đã nhiều
lần Donald Trump cho thấy ông không có thói quen kiên nhẫn với các hồ sơ không
kết quả : Ông có thể đổi ý lần nữa.
Dù
cho Volodymyr Zelensky tỏ ra rất thiện chí, đã chấp nhận mọi yêu cầu của Trump,
từ thỏa thuận khoáng sản đến ngưng bắn vô điều kiện, dù đã có sự quy phục của một
số nhân vật châu Âu, Trump vẫn có những liên hệ gắn bó với Putin. Nhìn
chung, Trump thích Putin và không ưa Zelensky. Tháng 4/2025, lần đầu tiên nước
Mỹ của Donald Trump đứng về phía các đồng minh của Nga trong cuộc bỏ phiếu ở
Liên Hiệp Quốc. Việc ngưng giao hỏa tiễn Patriot là lần phản bội thứ hai, sau
khi tạm ngưng cung cấp tin tình báo cho Ukraina, trong thời gian đó quân Nga đã
có thể giành lại các vị trí ở Kursk.
Không
phải Nga mạnh, mà là châu Âu yếu đuối
Lãnh
đạo một số nước châu Âu trước những thách thức lớn lao có xu hướng nhẫn nhịn,
chờ đợi cơn sóng thần Trump qua đi. Nhưng họ quên rằng Hoa Kỳ đã thay đổi sâu sắc
kể từ thời kỳ Barack Obama muốn xoay trục sang châu Á. Từ đầu cuộc xâm lăng
tháng 2/2022, Hoa Kỳ chỉ cung cấp vũ khí nhỏ giọt cho Ukraina, và cản bớt những
trừng phạt nặng nề đối với Nga. Donald Trump và phe MAGA luôn nói không muốn tiếp
tục viện trợ cho Ukraina, cho rằng châu Âu đã lợi dụng sự hào phóng của Mỹ quá
lâu và nay phải tự lo phòng vệ.
Trong
khi bom đạn vừa thôi rơi sau cuộc chiến tranh 12 ngày ở Trung Đông, Kremlin gia
tăng oanh kích vào Ukraina và người ta lo ngại Nga tấn công lớn vào mùa hè thậm
chí mở ra các mặt trận khác bên ngoài biên giới. Trước những thay đổi đáng báo
động này, châu Âu chỉ phản ứng bằng lời nói, hứa hẹn và thái độ do dự. Thiếu cả
năng lực lẫn quyết tâm cần thiết để đảo lộn tương quan lực lượng, giúp cho một
đất nước đang chiến đấu vì tự do dân chủ giành được chiến thắng.
Viện
trợ quân sự của châu Âu luôn trễ tràng và không đủ. Tại Đức, các hỏa tiễn
Taurus vẫn chưa được giao dù tân thủ tướng Friedrich Merz khẳng định tiếp tục ủng
hộ Ukraina chống xâm lược. Ở Pháp, ngân sách trống rỗng và chính trị thường
xuyên khủng hoảng sau vụ giải tán Quốc hội. Tây Âu và Nam Âu luôn sợ Nga bại trận
hơn là Ukraina chiến thắng. « Nhưng vấn đề không phải là sức mạnh của
Nga mà là sự yếu đuối của châu Âu » - một nhà ngoại giao tóm tắt. Cần
phải mất ít nhất 5 năm để bù đắp được việc Mỹ bỏ rơi Ukraina. Le
Figaro cho rằng châu Âu hoặc liên minh các quốc gia tình nguyện cần chứng
tỏ khả năng vượt qua thử thách.
Thế
giới đã đổi thay, quốc phòng phải là ưu tiên
Tác
giả Marie-Pierre de Bailliencourt, viện trưởng Viện Montaigne nhấn mạnh
trên Les Echos, quốc phòng phải là chủ trương lớn của Nhà nước, vì
thời đại đã thay đổi. Hội nghị thượng đỉnh NATO ngày 24 và 25/06 nói về một thế
giới mà những người dưới 40 tuổi không hiểu được. Một thế giới của bá quyền và
chư hầu, mạnh hiếp yếu.
Trong
suốt 40 năm qua, châu Âu đã giao phó cho Mỹ việc bảo vệ các lợi ích của mình -
tuy Pháp ít ỷ lại hơn – để cho các phương tiện quân sự hàng đầu bị xuống cấp.
Ngân sách quốc phòng chiếm trên 3 % GDP cho đến tận năm 1987, theo với thời
gian bị cắt giảm tối đa để tài trợ cho phúc lợi xã hội vốn không bao giờ đủ.
Chi tiêu xã hội chỉ chiếm 10 % GDP hồi năm 1953 đã lên đến 33 % năm 2023, còn
chi tiêu quốc phòng trong cùng thời gian từ 8 % chỉ còn 2 %.
Thế
nhưng, thời chiến đã quay lại, thái độ của Nga, Trung Quốc, Hoa Kỳ gióng lên tiếng
chuông cảnh báo về những khiếm khuyết của châu lục về kinh tế, địa chính trị và
quân sự. Chiến tranh Ukraina và cuộc chiến 12 ngày ở Iran khiến người Pháp vốn
chỉ quen với những cuộc viễn chinh quy mô nhỏ, phải sáng mắt trước những phương
thức chiến đấu mới. Từ những vụ tấn công đạn đạo siêu tốc, tình báo phối hợp từ
trên không gian, hệ thống truyền tin và chỉ huy tích hợp, sức sát thương cực độ
của drone (chiếm 60 % số thiệt hại của Nga) ; cho đến chiến tranh hầm hào
như thế kỷ trước, nã pháo dồn dập, vấn đề hậu cần tối cần thiết và lũng đoạn
tinh thần bộ binh bằng tin giả.
Tuy
ý thức được, Pháp khó xoay sở với số nợ khổng lồ ngốn mất 58 tỉ euro tiền lời mỗi
năm. Dù vậy theo tác giả vẫn phải chọn lựa ưu tiên, trao lại phương tiện cho
quân đội và kỹ nghệ, làm chủ vận mệnh của mình, giữ an ninh cho lục địa và những
giá trị đã được trả bằng giá máu trong suốt thế kỷ trước. Chính giới cần can đảm
đối mặt, trước các điều kiện của Mỹ, trò bắt bí của Trung Quốc và hỏa lực của
Nga.
EU-Trung
Quốc : « Đối thoại giữa những người điếc »
Hai
tuần trước hội nghị thượng đỉnh Liên Hiệp Châu Âu-Trung Quốc ngày 24/07 tại Bắc
Kinh, vốn đã rút ngắn một ngày, quan hệ đôi bên vẫn căng thẳng. Lẽ ra cuộc chiến
thuế quan của Donald Trump khiến Bruxelles và Bắc Kinh xích gần nhau hơn, nhưng
thực tế ngược lại. Dự kiến đây là dịp kỷ niệm 50 năm quan hệ ngoại giao, nhưng
cuộc họp đang biến thành cơn ác mộng. Một nhà Trung Quốc học cho Les
Echos biết, chưa bao giờ thấy tình cảnh như vậy trong đời.
Bất
đồng chủ yếu về thương mại. Trung Quốc đánh thuế thiết bị y tế của châu Âu, và
gia hạn thêm sáu tháng cuộc điều tra chống bán phá giá về thịt heo nhập khẩu, hạn
chế xuất đất hiếm sang EU. Bắc Kinh chờ đợi châu Âu thả lỏng cho xe hơi điện
Trung Quốc, nhưng Bruxelles từ chối. Bà Ursula von der Leyen tố cáo Trung Quốc
« bóp nghẹt cạnh tranh quốc tế » và « tràn ngập thị trường thế
giới với những mặt hàng sản xuất thừa được trợ giá ». Tuyên bố cứng rắn
này với Bắc Kinh được coi là một thông điệp gởi đến Washington. Nhưng còn một
lý do trực tiếp khác : Việc ngoại trưởng Vương Nghị nói thẳng là không muốn
Nga bại trận ở Ukraina đã khiến những người đối thoại châu Âu sôi máu.
No comments:
Post a Comment