The Economist
Đỗ
Đặng Nhật Huy, biên dịch
12/08/2021
http://nghiencuuquocte.org/2021/08/12/the-gioi-hom-nay-12-08-2021/
Tổng thống
Afghanistan
Ashraf Ghani đã đến thăm Mazar-i-Sharif để khích lệ tinh thần quân đội chính phủ
khi Taliban tiến sát thành phố này. Ông Ghani cũng sa thải tham mưu trưởng của
quân đội Afghanistan. Dù Taliban liên tiếp giành thắng lợi, Tổng thống Joe
Biden vẫn nói ông không hối tiếc quyết định rút quân của Mỹ. Đức và Hà Lan đã
ngừng trục xuất người xin tị nạn không đủ tiêu chuẩn về Afghanistan, đảo ngược
quan điểm trước đây của họ.
Sau 14 giờ
bỏ phiếu, Thượng viện
Hoa Kỳ đã thông qua bản kế hoạch ngân sách đầy đủ của đảng Dân chủ
trị giá 3,5 nghìn tỷ đô la. Các bên sẽ tranh cãi gay gắt về mọi chi tiết: Thượng
nghị sĩ Joe Manchin, một đảng viên Dân chủ trung dung, cho biết ông có “những
quan ngại sâu sắc”. Lá phiếu của ông là rất quan trọng khi kế hoạch ngân sách
được đưa lên Thượng viện, nơi đảng Dân chủ cần đảm bảo đủ 50 phiếu. Còn trước
đó nó phải được thông qua tại Hạ viện.
Ebrahim
Raisi, tổng thống cứng rắn mới nhậm chức của Iran, vừa tiết lộ nội các mới của ông, trong
đó bao gồm Hossein Amir-Abdollahian, một nhà ngoại giao chống phương Tây kiên định,
nắm vị trí ngoại trưởng. Chưa rõ ông Amir-Abdollahian sẽ đóng vai trò gì trong
các cuộc đàm phán với mục tiêu cứu vãn thỏa thuận hạt nhân Iran ký với sáu nước
khác vào năm 2015. Nội các của ông Raisi sẽ cần được lãnh đạo tối cao của Iran
Ayatollah Ali Khamenei phê chuẩn.
Sudan nói họ sẽ giao nộp nhà cựu độc tài Omar al-Bashir và các
quan chức khác cho Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC). Những người này bị truy nã vì
tội ác chiến tranh, tội ác chống lại loài người và tội ác diệt chủng phát sinh
từ cuộc xung đột ở vùng tây Darfur, vốn khiến khoảng 300.000 người chết. Ông
Bashir bị ICC truy tố lần đầu vào năm 2009 và bị lật đổ trong cuộc đảo chính
năm 2019.
Cảnh sát Đức bắt giữ một nhân
viên đại sứ quán Anh ở Berlin vì tình nghi làm gián điệp cho tình báo Nga. Người
đàn ông 57 tuổi, quốc tịch Anh có tên David S., được thuê tại địa phương và bị
giam giữ sau một cuộc điều tra chung giữa Anh và Đức. Ông này không được tiếp cận
các tài liệu độ mật cao.
Người ta
đang nghi ngờ tương lai của chính phủ liên minh cánh hữu Ba Lan sau khi thủ tướng
Mateusz Morawiecki sa thải cấp phó Jaroslaw Gowin, người cũng là lãnh đạo của một
đảng nhỏ hơn trong liên minh. Ông Gowin và đảng Agreement vốn phản đối một dự
luật thay đổi luật truyền thông sẽ được bỏ phiếu hôm nay nhằm bịt miệng một
kênh truyền hình chỉ trích chính phủ.
Một thẩm
phán liên bang yêu cầu công ty kế toán của Donald Trump phải nộp lên Quốc hội hồ sơ tài
chính năm 2017 và 2018 của ông. Đảng Dân chủ đang điều tra xem liệu cựu tổng thống
có vi hiến nếu nhận tiền từ nước ngoài khi còn đương chức hay không, bên cạnh
các vấn đề sai phạm tài chính khác. Nhưng thẩm phán từng bác yêu cầu của họ về
các hồ sơ từ năm 2011, vì cho rằng nó không đủ căn cứ.
TIÊU ĐIỂM
Lạm phát tăng cao ở Ấn Độ
Mọi sự chú
ý đang đổ dồn vào chỉ số lạm phát giá tiêu dùng của Ấn Độ. Rõ ràng là giá cả
đang tăng nhanh, với giá bán sỉ tăng phi mã. Tương tự là những mặt hàng quan trọng
đối với người dân, chẳng hạn như gạo và rau quả.
Chỉ số CPI
cao có thể buộc Ngân hàng Dự trữ Ấn Độ phải điều chỉnh lập trường chính sách tiền
tệ lỏng lẻo của họ. Vào tuần trước bằng một cuộc bỏ phiếu với tỉ lệ 5-1, ủy ban
thiết lập tỷ giá của ngân hàng đã giữ nguyên lãi suất chuẩn ở mức 4%, từ đó nhắm
mắt làm ngơ trước hai tháng liên tiếp CPI hàng năm trên 6%. Lãi suất chuẩn này
rất quan trọng. Nếu giá cả tiếp tục cao hơn nó, RBI có nghĩa vụ phải hành động
để giữ lạm phát ở mức từ 2% đến 6%.
Ngân hàng
trung ương Ấn Độ, cũng như nhiều ngân hàng trung ương khác trên thế giới, muốn
dùng tiền rẻ để kích thích kinh tế, đã coi các đợt lạm phát tăng đột biến gần
đây là “nhất thời” và do đó có thể bỏ qua. Song họ khó có thể bỏ qua một tháng
lạm phát trên 6% nữa.
Disney công bố kết quả kinh doanh quý
Công ty giải
trí lớn nhất thế giới trải qua cả tin tốt nhất và xấu nhất trong đại dịch. Các
bộ phim của họ phải hoãn công bố vì rạp bị đóng cửa, trong khi các công viên giải
trí cũng đóng và tàu du lịch phải ngừng chạy. Song, dịch vụ phát trực tuyến còn
non trẻ Disney + lại đánh bại mọi dự đoán khi nhu cầu giải trí gia đình tăng vọt.
Các nhà đầu tư cho rằng mặt tốt đang vượt trội mặt xấu, giúp cho giá cổ phiếu
Disney kết năm 2020 cao hơn 25% so với hồi đầu năm.
Báo cáo
thu nhập quý công bố hôm nay sẽ đảo ngược hoàn toàn. Các công viên mở cửa lại.
Còn “Black Widow” đang chiếu ra rạp (và cả trực tuyến, khiến nữ diễn viên chính
Scarlett Johansson đâm đơn kiện vì khiến thất thu tiền vé). Các tàu du lịch đầu
tiên cũng khởi hành từ Florida vào thứ Hai. Trong khi đó Disney +, ngôi sao
trong đại dịch, có thể sẽ báo cáo tốc độ tăng trưởng chậm hơn. Đối thủ của nó,
Netflix, đã bị giảm số người đăng ký tại thị trường Mỹ trong quý trước. Xem ra
hôm nay các mảng làm ăn lâu đời hơn của Disney mới là nhân vật chính.
Công bố điều tra dân số Mỹ
Hôm nay Cục
Điều tra Dân số Hoa Kỳ sẽ công bố vòng dữ liệu mới nhất của chuỗi điều tra dân
số 10 năm một lần. Nó sẽ là mỏ vàng của các nhà nhân khẩu học, với thông tin
dân số xuống tới tận cấp độ đơn vị địa lý nhỏ nhất. Nó sẽ cho thấy những khu vực
nào của Mỹ đang trở nên đông dân hơn và đa dạng về chủng tộc hơn. Quan trọng nhất,
dữ liệu sẽ là chỉ dẫn cho các bang vẽ lại các khu vực bầu cử quốc hội và cơ
quan lập pháp bang của họ, mà theo đó phải có dân số tương đương nhau. Hiến
pháp yêu cầu tái phân bổ khu vực bầu cử, nhưng các bang có toàn quyền quyết định
đối với quá trình này, khiến nó chứa đựng nhiều bất cập.
Hai vấn đề
có thể hạn chế độ chính xác của dữ liệu. Một là tỷ lệ hoàn thành khảo sát thấp,
vì covid-19 khiến cục phải tiến hành khảo sát trực tuyến. Thứ hai là việc cục
quyết định bảo vệ quyền riêng tư của người trả lời bằng cách thêm “nhiễu” thống
kê hoặc các lỗi nhỏ để khiến không thể xác định các cá nhân trả lời khảo sát.
Thật ra
các nhà vẽ bản đồ đơn vị bầu cử đã bắt đầu làm việc từ trước khi công bố dữ liệu.
Đó là vì nếu không nhanh tay có thể bị trễ thời hạn phân chia lại đơn vị
bầu cử.
Zambia tiến hành bầu tổng thống
Trong những
năm 1990, Zambia là quốc gia đi tiên phong cho phong trào dân chủ châu Phi sau
chiến tranh lạnh. Kenneth Kaunda, vị tổng thống lập quốc, người qua đời vào đầu
năm nay, đã cho phép bầu cử đa đảng và từ chức đầy tự trọng khi thất cử vào năm
1991. Hàng chục nước khác đã noi theo tấm gương Zambia.
Nhưng cuộc
bầu cử hôm nay sẽ là một bước đi rời xa khỏi quyền tự do. Chính phủ của Edgar
Lungu, người đương nhiệm từ năm 2015, đã dùng công quỹ tài trợ cho chiến dịch
tranh cử của ông. Trong khi đó cảnh sát cấm ứng viên đối lập chính, Hakainde
Hichilema, tiến hành chiến dịch tranh cử. Vào tháng 6 họ thậm chí còn nổ súng
vào đoàn xe của ông này.
Một phân
tích dữ liệu khảo sát và thăm dò ý kiến của các học giả cho thấy đảng của ông
Hichilema sẽ thắng hơn một nửa số phiếu phổ thông nếu tranh cử công bằng. Tuy
nhiên các nhà hoạt động đối lập và giới quan sát lo ngại các quan chức bầu cử sẽ
can thiệp kiểm phiếu. Nếu họ làm vậy, các bên có thể sẽ dắt nhau ra Tòa án Hiến
pháp.
No comments:
Post a Comment