https://www.facebook.com/trantuanrtccd/posts/10220774263281430
Nói ngắn gọn, là vì “lợi bất cập hại”! Tức là,
cái lợi thì rất nhỏ, mà cái “hại” đưa lại cho công tác phòng chống dịch
COVID-19 là rất lớn!
LỢI NHỎ! HẠI LỚN!
Tiêm chủng dịch vụ là hình thức cơ sở y tế
(công, tư) thực hiện “bán dịch vụ tiêm vaccine phòng COVID-19” cho người có khả
năng chi trả theo nguyên tắc “tiền trao, cháo múc”. Dĩ nhiên, người càng trả
nhiều tiền, càng có cơ hội cao giành “quyền được tiêm vaccine sớm, vaccine tốt”!
Dịch càng bùng phát dữ dội, nhu cầu được tiêm
vaccine càng khẩn cấp, lực lượng y tế càng có nguy cơ thiếu hụt, vaccine tốt
càng khan hiếm trên thị trường, “giá tiêm chủng” càng được “điều chỉnh” cao
theo thị trường “cung- cầu”, cơ hội giành được “quyền tiếp cận vaccine và quyền
được tiêm vaccine tốt” càng khu trú lại cho người có “khả năng chi trả nhiều
hơn”!
Đối tượng phục vụ của triển khai tiêm chủng dịch
vụ, là trực tiếp số “tối thiểu” đó: Người có khả năng chi trả theo yêu cầu
“doanh nghiệp y tế” đưa ra!
Thiểu số này, không luôn đồng nghĩa với người
cần được tiêm vaccine sớm nhất, tạo hiệu lực chống dịch tốt nhất cho toàn cộng
đồng!
Trong khi đó, hệ thống nhân lực y tế bị phân
hóa xoay theo “thị trường”! “lợi nhuận” có sức mạnh “điều phối” dòng chảy nhân
lực y tế đi theo phục vụ “cân bằng thu chi” sao cho “dương nhất”! Nguồn cung
vaccine từ bên ngoài đổ vào Việt Nam bị làm phức tạp lên, đưa lại nguy cơ phá vỡ
các nguyên tắc đạo đức làm cơ sở cho hoạch định chính sách sử dụng vaccine
trong chống dịch COVID-19 trên thế gới khi nguồn cung vaccine còn thiếu như hiện
nay (Tài liệu tham khảo 1). Cụ thể với Việt nam, chính sách tiêm vaccine lúc
này đang cần được tuân thủ:
– (1) Đảm bảo đưa lại lợi ích tối đa cho cộng
đồng, giảm thiểu nhanh nhất sự lan truyền dịch bệnh, giảm số mắc có biểu hiện
lâm sàng nặng phải điều trị ở bệnh viện, giảm tỷ lệ tử vong;
– (2) Giảm thiểu tối đa sự mất công bằng trong
chăm sóc sức khỏe- người/cộng đồng có nhu cầu chăm sóc khẩn thiết hơn, phải được
tiếp cận chăm sóc sớm hơn;
– (3) bảo vệ hệ thống y tế khỏi nguy cơ bị khủng
hoảng nhân lực, nhằm đáp ứng yêu cầu khẩn cấp chống dịch một cách hiệu quả, đồng
bộ và bền vững theo thời gian dịch lưu hành;
– (4) Đảm bảo minh bạch và giải trình trách
nhiệm trên toàn hệ thống chống dịch.
Tức là trong tình hình dịch bệnh khẩn cấp, nguồn
vaccine có được phải được tập trung nhập vào, tổ chức quản lý, phân phối, tổ chức
tiêm “đúng người, đúng thời gian, đúng vị trí” miễn phí, theo dẫn dắt của khoa
học phòng chống dịch trên thực tế, bất kể khả năng chi trả của người dân ra
sao!
Nghĩa là, trong phòng chống khẩn cấp sự lây
lan của dịch, nhà nước phải sử dụng hệ thống nhân lực y tế có được cho lợi ích
cao nhất bảo vệ sức khỏe toàn dân trước nguy cơ tàn phá của dịch bệnh! Không thể
và không có cơ sở khoa học nào để cho “thị trường tham gia điều tiết” nhân lực
y tế theo mục tiêu thương mại khi dịch bệnh đang diễn ra nguy cấp! Bởi dịch bệnh
xẩy ra, y tế trở thành “tuyến đầu chịu trận”! để tình trạng hệ thống y tế, dù
chỉ là một phần, chay theo “tối đa hóa lợi ích thương mại”, về mặt đạo đức là
không thể chấp nhận được, còn về tác động xã hội, thì nguy cơ gây ra hậu quả
khôn lường là khó tránh khỏi!
ĐÂU CHỈ VIỆT NAM NÓI KHÔNG VỚI TIÊM CHỦNG DỊCH VỤ
PHÒNG COVID-19!
Bởi thế, khi có vaccine phòng COVID-19 đầu năm
nay, không nước nào là không đưa ra danh sách ưu tiên được tiêm, rồi điều chỉnh
theo thời gian và tình hình dịch bệnh thực tế! Ưu tiên đó, không có chỗ cho mục
tiêu “làm kinh tế”, không mảy may nhắc đến “dành cho người có tiền”!
Không nước nào, lại tổ chức thực hiện “tiêm chủng
thu phí” để chống dịch COVID-19″, với giải thích “tiêm chũng dịch vụ” giúp người
dân “dễ tiếp cận hơn”, giúp tiêm nhanh, tiêm nhiều, sớm đạt chỉ tiêu tạo miễn dịch
cộng đồng bằng vaccine!
Bởi sự “mất tiền” từ “tiêm miễn phí” này, thực
ra, là chẳng mất gì cả! Trong khi “được” là toàn hệ thống, tập trung dưới tay
nhà nước, nhất thể đi theo một kế hoạch chống dịch dẫn đường bởi khoa học!
Còn “lãi” từ “tiêm chủng thu phí” chẳng bù được
cho sự làm trầm trọng thêm sự thiết hụt vaccine trong tình hình hiện nay , nhất
là nếu để xẩy ra tình trạng không đáp ứng kịp thời cho cho nhu cầu chống dịch
khẩn cấp (nơi cần nhất, người cần nhất, lại chưa có)!
Lãi có lớn đến đâu chăng nữa, cũng chỉ là “hạt
cát” so với phí tổn bỏ ra từ sự chậm trễ kiểm soát dịch bệnh hoặc xẩy ra tình trạng
rối nhiễu hệ thống y tế trước yêu cầu đặt ra từ công tác phòng chống dịch bệnh
khẩn cấp!
Mỹ, nơi ra đời vaccine sớm nhất phòng chống
COVID-19, nơi lực lượng y tế tư nhân rất hùng hậu, đã làm như thế! (TLTK 1).
Các nước có nền kinh tế thị trường, Anh, Pháp
Đức, Nhật… đều làm như thế!
Họ, cũng như Việt nam cho đến lúc này, nhất nhất
đều tiêm MIỄN PHÍ!
THAY CHO LỜI KẾT
Bởi thế, mặc dù có ý kiến của đại biểu quốc hội
đoàn TP.HCM kiến nghị “mở tiêm dịch vụ để người dân tiếp cận vaccine” (TLTK 2),
mặc dù có những ý kiến trên truyền thông đại chúng ủng hộ cho đại biểu này, tôi
vẫn tin rằng, Bộ Y tế sẽ luôn kiên định với chủ trương “tiêm vaccine miễn phí ”
cho toàn dân, theo sự ưu tiên chỉ đường bởi khoa học dịch tễ học!
Còn muốn tiêm nhanh, muốn dân dễ tiếp cận hơn,
có nhiều cách đơn giản hơn, thiết thực hơn, dễ dàng nhanh chóng hơn, và lợi ích
đưa lại cũng lớn hơn rất nhiều, so với “thương mại hóa” công tác tiêm chủng!
Không khó để chỉ ra những cách làm thiết thực
đó!
Trần
Tuấn
5.8.2021
-----------------------
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Các nguyên lý làm cơ sở cho hoạch định
chính sách vaccine trong tình trạng nguồn cung còn thiếu: https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/vaccines/recommendations-process.html
2. https://tuoitre.vn/kien-nghi-mo-tiem-dich-vu-de-nguoi-dan-tiep-can-vac-xin-20210726101022233.htm
No comments:
Post a Comment