NỘI
DUNG :
Canada–Trung
Quốc: Các nạn nhân của "ngoại giao con tin"
Anh Vũ
- RFI
Phương
Tây đồng thanh lên án Trung Quốc xử các công dân Canada
Anh Vũ
- RFI
.
============================================
.
Canada–Trung
Quốc: Các nạn nhân của "ngoại giao con tin"
Anh
Vũ -
RFI
Đăng ngày: 12/08/2021 - 15:47
Sau gần hai năm rưỡi khủng hoảng ngoại giao, quan hệ
giữa Canada và Trung Quốc lại thêm căng thẳng bởi đòn tấn công tư pháp của Bắc
Kinh. Cuộc đọ sức tư pháp giữa hai nước còn kéo dài, thì sẽ còn người
Canada bị đẩy vào bẫy « ngoại giao con tin ». Theo nhiều chuyên gia,
chỉ Washington mới có thể giúp Ottawa thoát ra khỏi bế tắc hiện nay.
Ảnh minh họa: Bà Mạnh
Vãn Châu rời tòa án British Columbia, Canada, ngày 23/01/2020, sau khi nghe
phán quyết về việc dẫn độ bà sang Hoa Kỳ. Bắc Kinh bị cáo buộc bắt giữ công dân
Canada làm con tin để buộc Ottawa thả bà Mạnh. REUTERS - Jennifer Gauthier
Cuộc khủng hoảng ngoại giao giữa Canada và
Trung Quốc lại được khơi dậy ở mức độ căng thẳng hơn sau khi sáng hôm qua,
11/08/2021, trong một phiên xử chóng vánh, Bắc Kinh tuyên phạt doanh nhân
Michal Spavor 11 năm tù vì cáo buộc làm gián điệp.
Căn nguyên của cuộc khủng hoảng khởi nguồn từ
một vụ việc khác. Ngày 01/12/2018, Ottawa tiến hành bắt giữ tại phi trường
Vancouver, bà Mạnh Vãn Châu, giám đốc tài chính của tập đoàn viễn thông hàng đầu
Trung Quốc Hoa Vi, theo đề nghị của Washington. Hoa Kỳ cáo buộc bà Mạnh
Vãn Châu, 49 tuổi, nhân vật số 2 của tập đoàn Hoa Vi, gian lận ngân hàng nhằm
lách lệnh cấm vận của Mỹ đối với Iran, mặc dù đối tượng vẫn phủ nhận các cáo buộc.
Washington yêu cầu dẫn độ bà Mạnh về Mỹ xét xử.
Chín ngày sau đó, chính quyền Bắc Kinh bắt
giữ Michael Spavor, một doanh nhân Canada đang làm ăn tại Trung Quốc và Michael
Kovrig, cựu nhân viên ngoại giao Canada. Lý do bắt giữ rất đơn giản : làm
gián điệp. Canada và Trung Quốc từ đó rơi vào cuộc khủng hoảng ngoại giao chưa
từng có kể từ năm 1970. Tư pháp của Canada trong thế kẹt, nhưng những
ngày tới họ sẽ phải ra quyết định về việc có dẫn độ bà Mạnh Vãn Châu qua Mỹ hay
không.
Các bản án với công dân Canada được Bắc Kinh
đưa ra vào lúc này không hề ngẫu nhiên. « Tất cả việc đó nằm trong chiến
lược (của Trung Quốc) để gây áp lực buộc Canada phải trả tự do cho bà Mạnh
Vãn Châu. Họ muốn gửi một thông điệp là Canada sẽ phải trả giá nếu không trả bà
Mạnh cho họ », đó cũng là cách làm quen thuộc của Bắc Kinh, cựu đại sứ
Canada tại Trung Quốc, Guy Saint-Jacques bình luận trên nhật báo Canada The
Global and Mail.
Thực sự thì trong vụ việc này, Canada bỗng
nhiên bị đẩy vào thế kẹt giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc. Bắc Kinh cho rằng ngay từ đầu
vụ bắt giữ bà Mạnh Vãn Châu, chính quyền Mỹ muốn đánh vào tập đoàn Hoa Vi, công
ty đang đi tiên phong thế giới về mạng 5G. Chuyên gia Roromme Chantal,
giáo sư đại học Moncton, Canada và là một chuyên gia về Trung Quốc, nhận định : « Trong
vụ việc này, Canada rõ ràng là con tin của cuộc cạnh tranh địa chính trị và
công nghệ giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc » và Bắc Kinh sẽ làm tất cả để
Mạnh Vãn Châu được thả.
Từ khi bị bắt ở Vancouver, nhân vật số 2 của
Hoa Vi vẫn bị quản thúc tại khu nhà riêng sang trọng tại đây chờ quyết định
cuối cùng của tư pháp Canada. Nhưng cho dù có phán quyết chống lại bà Mạnh thì
việc dẫn độ vẫn chưa thể tiến hành ngay được. Thủ tục sẽ còn phải mất hàng năm
nữa trong trường hợp có kháng án, chưa kể các hoạt động mặc cả ngoại giao
trong hậu trường.
Như vậy là các công dân Canada bị kết án tại
Trung Quốc đang trở thành con tin của cuộc đấu ngoại giao và tư pháp giữa
Bắc Kinh và Ottawa. Trong khi đó, Canada cũng trong hoàn cảnh không khác gì một
con tin của mối quan hệ đối địch Mỹ-Trung. Trong vụ này, Canada, đồng minh của
Mỹ, thực sự bị đẩy vào thế khó xử. Theo chuyên gia Roromme Chantal, « cách
duy nhất để giải thoát cho công dân Canada là ngoại giao tay ba, cùng với Hoa Kỳ », vì
Trung Quốc không dễ gì nhượng bộ khi Mạnh Vãn Châu không được trả tự do. Nếu
không Bắc Kinh sẽ tiếp tục sử dụng đòn tư pháp để trả đũa. Sắp tới đây sẽ còn một
phán quyết khác liên quan đến công dân Michael Kovrig. Giới quan sát dự
báo bản án sẽ còn nặng hơn nữa, nếu vụ án Mạnh Vãn Châu không được giải
quyết theo ý của Bắc Kinh.
Hôm qua ngoại trưởng Canada khẳng định đã thảo
luận với Washington về việc « giải thoát hai ông Michael ».
Theo theo cựu đại sứ Canada Saint-Jacques, « một trong những giải pháp
có thể sẽ là Hoa Kỳ bỏ các cáo buộc đối với bà Mạnh, hay tìm được một thỏa thuận
với Trung Quốc ».
Hiện tại thì lập trường của Washington không hề
thay đổi. Ở Canada, một số nhân vật kêu gọi, trong hoàn cảnh hiện nay, phải
làm áp lực lên Trung Quốc bằng cách đe dọa tẩy chay Thế Vận Hội mùa đông Bắc
Kinh 2022. Như vậy thì vẫn lại là cái vòng luẩn quẩn của « ngoại giao con
tin ».
·
CÁC NỘI DUNG LIÊN
QUAN
Phương
Tây đồng thanh lên án Trung Quốc xử các công dân Canada
Thủ
tướng Trudeau tố cáo bản án bất công của Trung Quốc cho công dân Canada Spavor
Canada
cảnh báo công dân về nguy cơ bị cấm rời khỏi Hồng Kông
.
==================================================
.
Phương
Tây đồng thanh lên án Trung Quốc xử các công dân Canada
Anh
Vũ -
RFI
Đăng ngày: 12/08/2021 - 12:42
Bản án tù 11 năm mà chính quyền Bác Kinh tuyên phạt
công dân Canada hôm qua, 11/08/2021, ngay lập tức đã dấy lên phẫn nộ từ Ottawa
và cộng đồng quốc tế. Vụ bắt giữ nhân vật này ngay từ đầu đã bị tố cáo là cách
mà Trung Quốc trả đũa vụ Hoa Vi để gây sức ép với chính quyền Canada.
Hai công dân Canada
- Michael Kovrig (T) và Michael Spavor (P) - bị Trung Quốc bắt giam và kết án,
những vụ án mà phương Tây cáo buộc là có động cơ chính trị. © La Presse
canadienne/Twitter
Ngay ngày hôm qua, ông Charles Michel, chủ tịch
Hội Đồng Châu Âu, cũng như lãnh đạo Ngoại Giao EU Josep Borrell đã lên tiếng phản
đối gay gắt phán quyết của tư pháp Trung Quốc và bày tỏ sự ủng hộ đối với
Canada, xem bản án này là cách trả đũa vụ bắt giám đốc tài chính của Hoa
Vi tại Canada.
Bộ Ngoại Giao Pháp cũng phản ứng ngay về bản
án 11 năm tù vì tội gián điệp đối với công dân Canada Michael Spavor và
án tử hình đối với Robert Lloyd Schellenberg vì tội buôn ma túy. Phát ngôn
viên Ngoại Giao Pháp trong một thông cáo tuyên bố « Pháp lên án mạnh mẽ
tính chất vô lối của các bản án này » và « khẳng định lại Pháp luôn phản đối
án tử hình ».
Cùng lúc, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken kêu gọi
Bắc Kinh trả tự do « ngay lập tức và không điều kiện » cho công dân
Canada Michael Spavor. Trong một thông cáo ra hôm qua, lãnh đạo Ngoại Giao Mỹ
nhấn mạnh : « Việc bắt giữ vô cớ các cá nhân để tạo áp lực đối với các
chính phủ nước ngoài là hoàn toàn không thể chấp nhận được ».
Về phần mình, Canada khẳng định sẽ kháng cáo. Thông
tín viên RFI tại Québec Pascale Guéricolas tường trình:
"Chính phủ Canada sẽ kháng cáo bản án đối với
doanh nhân Michael Spavor mà thủ tướng Justin Trudeau đánh giá là hoàn toàn
không thể chấp nhận và bất công.
Bản án 11 năm tù cho ông Spavor được tuyên ngay ngày
hôm sau kháng án của một công dân Canada khác bị bác. Đó là một bị cáo bị kết
án tử hình vì tội buôn ma túy tại Trung Quốc.
Theo các chuyên gia ngoại giao, thời điểm được chính
quyền Trung Quốc chọn để thông báo phán quyết của tư pháp này không hề ngẫu
nhiên. Thực tế, nhân vật số hai của tập đoàn viễn thông Hoa Vi hiện đang chờ
tòa án Canada ra quyết định về việc dẫn độ sang Hoa Kỳ.
Việc bắt giữ bà Mạnh Vãn Châu tại sân bay Vancouver
hồi tháng 12/2018 đã dẫn đến vụ bắt giam ông Michael Spavor, khi đó đang sống
nhiều năm ở Trung Quốc và vẫn thường xuyên qua lại Bắc Triều Tiên.
Một công dân Canada khác là Michael Kovrig, cựu nhân
viên ngoại giao, cũng đang phải trả giá cho những rối ren giữa hai cường quốc
hiện nay. Ông cũng bị giam tại Trung Quốc từ hai năm rưỡi nay và đang chờ tuyên
án sau một phiên xử chóng vánh.
*
CÁC NỘI DUNG LIÊN
QUAN
Thủ
tướng Trudeau tố cáo bản án bất công của Trung Quốc cho công dân Canada Spavor
.
Canada
cảnh báo công dân về nguy cơ bị cấm rời khỏi Hồng Kông
.
Trung
Quốc mở phiên tòa xử người Canada thứ hai bị bắt giữ sau vụ Mạnh Vãn Châu
No comments:
Post a Comment