17/03/2020
Bốn chữ ‘miễn dịch cộng đồng’ trong mấy ngày qua gây
nhiều tranh luận và có người nhầm tưởng rằng nước Anh để mặc corona hoành hành
và cho dân sống chết mặc bay. Chẳng có nước dân chủ nào mà chính quyền dám có
chính sách như thế vì số ngày cầm quyền của họ sẽ chỉ đếm được trên đầu ngón
tay nếu họ toan tính như vậy.
Vậy tại sao có vấn đề miễn dịch cộng đồng ở đây? Nó
chỉ là hệ quả tự nhiên của chuyện có tới khoảng 80% người nhiễm corona thường tự
khỏi mà không cần bất kỳ can thiệp y tế nào. Niềm hy vọng hiện nay là số người
này sẽ có kháng thể và không nhiễm lại nữa nhưng không có gì đảm bảo đây là điều
chắc chắn xảy ra. Còn để tạo ra miễn dịch cộng đồng hiệu quả và khoa học, điều
chắc chắn cần tới là vắc-xin mà khả năng sớm nhất phải tới cuối năm mới có. Và kể
cả khi đã có vắc-xin rồi, sản xuất ra đủ cho cả tỷ người trên thế giới sẽ còn mất
rất nhiều tháng trời, theo
phóng viên khoa học của BBC. Các chuyên gia cũng nói độ hiệu quả của vắc-xin
còn tuỳ thuộc vào sức đề kháng của mỗi người.
Hôm 16/3 chương trình thời sự Today, tức Ngày nay, của
Đài BBC 4 tại Anh đã phỏng vấn một phụ nữ 60 tuổi, người nhiễm corona mới nhưng
đã hồi phục. Bà nói con vi-rút quái ác đã khiến bà sốt cao, ho, buồn ngủ triền
miên và mệt như “đấm bốc năm hiệp với Mike Tyson”. Nhưng bà đã vượt qua chỉ bằng
uống thuốc giảm sốt và đang đợi khi nào có dịch vụ thử kháng thể với corona để
xem bà đã miễn nhiễm chưa. Ở Việt Nam cũng đã có từng có khách nam người Trung
Quốc trên 60 tuổi được chữa khỏi tại bệnh viện. Như vậy con corona mới tai hại
hơn nhiều lần so với bốn con corona khác mà hàng năm vẫn gây ra cúm thường. Nhà
báo khoa học của BBC cũng nói hiện không có vắc-xin cho cả bốn con corona đó.
Một điều nữa cũng cần chỉ ra là nhiều trường hợp tử
vong trong mùa dịch corona mới là những người đã có sẵn một hay nhiều bệnh khác
trong người. Đây là lý do mà ngay cả khi Anh chỉ mới dự tính sẽ yêu cầu những
người trên 70 tuổi cách ly trong nhiều tuần đã có ý kiến cho rằng chính sách
này không hẳn đúng. Có người nói người trên 70 tuổi cũng có thể có hệ miễn dịch
tốt hơn người 40 hay 50 tuổi mà hút thuốc, uống rượu và có các bệnh nền. Bởi vậy
một chính sách dựa vào độ mạnh yếu của hệ miễn dịch sẽ chính xác hơn. Chính quyền
Anh cũng phải cân nhắc xem nếu buộc phải đóng cửa trường học họ sẽ cần làm như
vậy trong bao lâu. Lý do là các bác sỹ và nhân viên y tế cũng sẽ phải nghỉ ở
nhà trông con nếu các trường học đóng cửa. Và các bậc ông bà, nhóm có nguy cơ
cao, cuối cùng lại phải trông trẻ. Một lý do khác khiến Anh không muốn cách ly
thái quá là họ sợ dịch sẽ trở lại sau quá trình cách ly xã hội mà khả năng có
thể là vào mùa đông năm sau, lúc hệ thống y tế thường quá tải.
Nhưng ở những nước tự do, các cơ quan và tổ chức
không nhất nhất phải nghe theo chính phủ. Chẳng hạn trường Goldsmiths thuộc
University of London mà tôi dạy hôm 16/3 đã quyết định ngưng tất cả việc giảng
dạy trực tiếp và tạm cho học sinh nghỉ một tuần để giảng viên chuẩn bị dạy trực
tuyến từ tuần tới. Các kỳ thi đòi hỏi học sinh có mặt tại trường cũng đã bị huỷ
trong khi lễ tốt nghiệp mùa hè hiện tạm hoãn. Điều này xảy ra dù chính quyền
chưa có chính sách đóng cửa trường học và sau khi chính các sinh
viên của trường gửi thư ngỏ đề nghị Goldsmiths chuyển sang dạy trực
tuyến như nhiều trường khác trong đó có King’s College và Oxford. Cùng ngày với
Goldsmiths, nhiều trường khác cũng ngưng dạy trực tiếp. Còn đài BBC cũng gửi
thư thông báo cho tôi biết khoá học mà họ mời tôi tham gia giảng dạy đầu tháng
Tư đã bị huỷ. Một khoá khác được tổ chức ở Delhi của Ấn Độ vào nửa cuối tháng
Tư cũng bị huỷ từ tuần trước.
Cá nhân tôi, như có dịp đã kể trong một blog trước,
tôi buộc phải ở trọ thay vì về nhà sau chuyến đi tới California và Ucraina.
Cũng phải nói rằng Hoa Kỳ và Ucraina có những cách hành xử khác nhau. Khi tôi tới
Ucraina, tôi bị kiểm tra nhiệt độ tại sân bay và cả ở sân bay lẫn khách sạn họ
có kem khử trùng để sẵn trong nhà vệ sinh hoặc đã thực hiện khử trùng cho
khách. Cũng may chuyến đi tới Hoa Kỳ của tôi diễn ra vào cuối tháng Hai và chuyến
dạy học ở Ucraina vào đầu tháng Ba. Hiện cả hai nước này đều đã khoá cửa với những
người như tôi. Chuyến bay từ Kiev về lại London của tôi hôm 7/3 cũng bị huỷ vì
người ta ngờ rằng không có đủ khách bay từ London sang và từ Kiev về. Nhưng rất
may ngày hôm sau tôi đã về lại London. Hãng hàng không Ucraina cũng bồi thường
cho mỗi khách 400 euro ngoài chuyện thanh toán trước chi phí ăn ở trong đêm phải
ở lại Kiev.
Dù đi lại khá nhiều cho tới hết tuần đầu tháng Ba,
tôi may mắn vẫn giữ sức khoẻ tốt. Trong túi tôi lúc nào cũng có kem sát trùng.
Về London tôi còn trang bị cho mình thêm giấy lau tay để dùng khi cần mở cửa,
kéo rèm, bấm nút… Điều quan trọng nữa là luôn rửa tay thật sạch bằng xà phòng
trước khi ăn và tránh đưa tay lên mặt. Tôi cũng nghĩ có thể cần mang theo lọ nước
rửa tay nhỏ phòng trường hợp nơi quý vị tới có nước để rửa tay nhưng đã hết xà
phòng như từng xảy ra với tôi mới đây ở London. Và tuyệt đối tránh ho vào tay
mà nên dùng giấy hoặc ho vào phía trong khuỷu tay nếu chẳng may không có giấy.
Một số chuyên gia cảnh báo con corona mới có nguy cơ sẽ quay lại và tham gia
vào nhóm bốn con corona hiện có vào mỗi mùa đông. Nếu đúng vậy chúng ta sẽ phải
tìm cách sống chung với loại cúm mới này.
---------------------------------
XEM THÊM
No comments:
Post a Comment