NỘI DUNG :
Thu Hằng – RFI
.
===================================
Thu Hằng – RFI
Đăng ngày 11-12-2019
Ngày
11/12/2019, giải Nobel Hòa Bình 1991 Aung San Suu Kyi điều trần trước Tòa Án
Công Lý Quốc Tế (CIJ) ở La Haye chỉ một ngày sau khi Gambia, nước đệ đơn kiện,
trong phiên điều trần đầu tiên, đã yêu cầu Miến Điện « ngừng hành động
diệt chủng » nhắm vào người Rohingya theo Hồi Giáo.
Bà Aung San Suu Kyi tại Tòa Án Công Lý Quốc Tế (CIJ)
ở La Haye ngày 10/12/2019. REUTERS/Yves Herman
Theo AFP, phát biểu trước Tòa Án Công Lý Quốc Tế, bà
Aung San Suu Ky cho rằng Gambia đã dựng « một bức tranh gây hiểu lầm và
không đầy đủ về tình hình ở bang Rakhine », nơi có rất nhiều người Rohingya
theo Hồi Giáo đã phải chạy sang Bangladesh lánh nạn.
Chính quyền Naypyidaw đã tuyển cả một đội ngũ luật
gia quốc tế để bảo vệ lập trường của Miến Điện trước tòa. Phiên điều trần được
truyền hình trực tiếp trên màn hình lớn ở Rangoon và có rất đông người dân đến
theo dõi. Bà Aung San Suu Kyi hiểu rõ gánh nặng trên vai, theo đặc phái viên
RFI Vincent Souriau từ La Haye :
« Aung San Suu Kyi biết rằng bài phát biểu của bà sẽ
được phân tích từng ly từng tí. Trước tiên là từ phía cộng đồng quốc tế đang chờ
những câu trả lời sau cuộc điều tra kỹ lưỡng của Liên Hiệp Quốc, nhưng cũng từ
phía người dân Miến Điện, bởi vì phần lớn công luận Miến Điện cho rằng cáo buộc
« diệt chủng » là do phương Tây dàn dựng và là chiến dịch tuyên truyền của
phương Tây. Bà Aung San Suu Kyi sẽ phải tìm ra được sự cân bằng trong thế trên
đe dưới búa ».
Người Miến Điện phản đối cáo buộc «
diệt chủng »
Trong ngày điều trần đầu tiên (10/12), khoảng 50 người
Rohingya ở hải ngoại đã tập trung trước Tòa Án Công Lý Quốc Tế để lên án chính
quyền Naypyidaw « diệt chủng » người Rohingya. Tuy nhiên, ở
trong nước, đông đảo người dân đã tuần hành ủng hộ lãnh đạo Aung San Suu Kyi,
người bảo vệ Miến Điện trước tòa án quốc tế.
Phóng
sự của thông tín viên RFI Sarah Bakaloglou ở Rangoon :
« Thể hiện sự thống nhất của một đất nước bị cáo buộc
diệt chủng, đó là mục tiêu của cuộc tập hợp mà trong đó có rất nhiều đại diện
cho các tôn giáo khác nhau lần lượt cầu nguyện cho Aung San Suu Kyi. Trong đám
đông, một người đàn ông cầm chân dung nhà lãnh đạo trong tay, cho biết : Ở Miến
Điện, không có bất kỳ thù hận nào giữa các tôn giáo và Aung San Suu Kyi rất chú
ý giữ công bằng đối với các tộc người thiểu số. Về cuộc khủng hoảng 2017, tôi
thực sự không biết chuyện gì xảy ra, nhưng tôi biết rằng Aung San Suu Kyi sẽ cố
hết sức ở Tòa Án Công Lý Quốc Tế và tất cả chúng tôi đều yêu mến bà.
Một niềm tin gần như mù quáng, nhưng là tâm lý chung
của đám đông. Họ cho rằng những cáo buộc nhắm vào Miến Điện là bất công, như
phát biểu của một phụ nữ Rangoon : Miến Điện là một đất nước có chủ quyền,
chúng tôi có những luật lệ tốt và chưa bao giờ có « diệt chủng » ở đây. Aung
San Suu Kyi không đến Hà Lan để bảo vệ giới quân đội mà là để bảo vệ công dân đất
nước chúng tôi.
Chính phủ Miến Điện luôn bác bỏ những cáo buộc diệt
chủng. Bà Aung San Suu Kyi sẽ phát biểu trước Tòa Án Công Lý Quốc Tế thứ Tư
11/12 ».
Diệt chủng Rohingya : Mỹ gia tăng trừng phạt tư lệnh liên
quân Miến Điện
Ngày 10/12, chỉ vài giờ trước phiên điều trần đầu
tiên tại Tòa Án Công Lý Quốc Tế, Hoa Kỳ đã gia tăng trừng phạt đối với tư lệnh
liên quân Min Aung Hlaing vì những vụ thảm sát người Rohingya trên quy mô lớn.
Tướng Min Aung Hlaing, cùng với ba tướng lĩnh khác,
Soe Win, Than Oo và Aung Aung, từng nằm trong danh sách cấm nhập cảnh vào Mỹ do
bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ ban hành tháng 07/2019. Trong những biện pháp trừng phạt mới,
được công bố nhân Ngày Nhân quyền Thế giới, bộ Ngân Khố sẽ phong tỏa mọi tài sản
của họ nếu có ở Mỹ và ngăn cản mọi giao dịch với công dân Hoa Kỳ.
-----------------------------------------------
Thứ Ba, 12/10/2019 - 12:24 — minh-luat
Đúng
vào Ngày Nhân quyền Quốc tế 10/12, người từng được trao giải Nobel Hòa Bình, được
xem là một biểu tượng tinh thần trong hoạt động đấu tranh dân chủ và nhân
quyền, đã ra trước Tòa án Công lý Liên Hợp Quốc tại La Haye đối diện
với cáo buộc về tội diệt chủng.
Bà là Aung San Suu Kyi, cố vấn nhà nước,
nhưng trên thực tế là nhà lãnh đạo của chính quyền Myanmar hiện nay, tham gia
phiên tòa trong tư cách bị đơn, đại diện cho nhà nước Myanmar chống lại các cáo
buộc vi phạm tội ác diệt chủng.
Đơn khởi kiện được đệ trình bởi nhà nước Gambia, tố
cáo chính quyền và quân đội Myanmar đã có hành vi tiêu diệt người sắc tộc
thiểu số Rohingya tại Myanmar.
Phiên tòa xem xét tội ác diệt chủng người Rohingya tại
Tòa án Công Lý LHQ hôm 10/12
Phiên tòa diễn ra như thế nào?
Theo thông
cáo báo chí của Tòa án Công lý, phiên tòa sẽ diễn ra từ ngày 10 đến
ngày 12, bắt đầu vào lúc 16:00 và 21:00 theo giờ Việt Nam, mỗi phiên kéo dài
trong ba giờ.
Trong phiên tòa này, các thẩm phán sẽ tiến hành xem
xét yêu cầu của Gambia đề nghị áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời buộc
Myanmar chấm dứt các chiến dịch đàn áp nhằm bảo vệ cho người Rohingya.
Trong ba ngày diễn ra phiên điều trần, Tòa sẽ dành
cho các bên thời gian ngang bằng nhau để mỗi bên có thể trình bày quan điểm,
cung cấp luận cứ của mình, và các bên sẽ tiến hành tranh luận trực tiếp
bằng lời ngay tại phiên tòa.
Phiên điều trần này cũng được truyền hình trực tiếp
trên Web của Tòa án Công lý và trên Web TV của Liên Hợp Quốc.
Sau khi kết thúc phiên điều trần tranh luận,
Tòa sẽ nghỉ để thảo luận. Phần nghị án của Tòa được tiến hành bằng các phiên họp
kín và được giữ bí mật. Sau đó Tòa sẽ đưa ra phán quyết. Phán quyết của
Tòa là cuối cùng và không có kháng cáo.
Phán quyết này có tính ràng buộc đối với các bên
liên quan. Theo Điều 94 của Hiến chương Liên Hợp Quốc quy định rằng các quốc
gia thành viên Liên Hợp Quốc cam kết tuân thủ phán quyết của tòa án Liên hợp Quốc
trong mọi trường hợp.
Khác với Tòa án Hình sự Quốc tế được thành lập theo
Quy chế Rome về Tòa án Hình sự Quốc tế năm 1998, chỉ dùng để xét xử các cá nhân
vi phạm nhân quyền, Tòa án Công lý được thành lập theo Hiến chương Liên Hợp Quốc,
là cơ chế để giải quyết tranh chấp giữa các quốc gia liên quan đến việc thực
thi các Công ước quốc tế.
Vì sao Gambia lại kiện?
Gambia là một quốc gia ở Châu Phi, không liên
quan đến vụ diệt chủng người Rohingya, nhưng lại là nguyên đơn tiến
hành vụ kiện và dựa vào cơ sở pháp lý nào để Tòa án Công lý Liên Hợp Quốc thụ
lý và xét xử?
Trước tiên có thể giải thích rằng, khác với số đa số
dân chúng tại Myanmar theo Phật giáo, người Rohingya là một cộng đồng thiểu
số theo Hồi giáo, có nguồn gốc di dân từ Ấn độ, sinh sống chủ yếu ở bang Rakhine,
Miến Điện. Các hành động đàn áp người Hồi giáo Rohingya tại Myanmar đã gây ra sự
chú ý đặc biệt đối với Tổ chức Hợp tác Hồi giáo. Quốc gia Gambia
cũng là một thành viên của tổ chức này và việc Gambia khởi kiện
như là cách để bảo vệ cho những “đồng đạo Hồi giáo” của mình, dưới sự hậu
thuẫn từ Tổ chức Hợp tác Hồi giáo.
Về cơ sở pháp lý để tiến hành vụ kiện, cả Gambia và
Myanmar đều là thành viên của Công ước về Ngăn chặn và Trừng phạt Tội ác
Diệt chủng năm 1948. Theo Công ước này quy định, các quốc gia thành viên có thể
đệ trình lên Tòa án Công lý để yêu cầu giải quyết các tranh chấp của nước mình
với các quốc gia thành viên khác, liên quan đến việc áp dụng và thực
thi Công ước.
Theo đơn
khởi kiện được đệ trình lên Tòa án Công lý vào hôm 11/11/2019 , Gambia
cáo buộc Myanmar đã các hành vi vi phạm Công ước về Ngăn chặn và Trừng phạt Tội
ác Diệt chủng, khi chính quyền và quân đội nước này thực hiện các hoạt động
tiêu diệt một phần hay toàn bộ người Rohingya. Các hành vi này được thực hiện từ
khoảng tháng 10 năm 2016, bao gồm các hành động như giết người, tấn công nghiêm
trọng thể xác và tinh thần, ngăn chặn sinh đẻ, và cưỡng ép di cư. Các hoạt động
này cấu thành tội ác diệt chủng được định nghĩa trong Công ước này.
Biểu tượng sụp đổ
Điều gây ngạc nhiên đối với cộng đồng quốc tế về việc
đàn áp người Rohingya đã được thực hiện hoặc bị bỏ mặc bởi những người lãnh
đạo từng được kỳ vọng mang đến sự chuyển đổi dân chủ và nhân quyền tại
Myanmar.
Theo đó bà Aung San Suu Kyi phủ nhận các cáo buộc
đàn áp, và như những nhà độc tài khác, bà đã quay sang chỉ trích truyền thông
phương Tây đã thêu
dệt nhiều thông tin sai lệch về tình hình Myanmar.
Trong khi đó vào tháng 3/2017, Hội đồng Nhân
quyền Liên Hợp Quốc đã thành lập một Phái
đoàn Tìm kiếm Sự thật để điều tra các cáo buộc vi phạm nhân
quyền nhắm vào người Rohingya ở Myanmar. Chỉ một năm sau, Phái đoàn đã đệ trình
một báo cáo khẳng
định rằng, nhiều trường hợp giết người, hãm hiếp tập thể, tra tấn, cưỡng bức
di cư và các vi phạm nhân quyền nghiêm trọng khác đã được thực hiện bởi Quân
đội Myanmar, khiến khoảng 700.000 người Rohingya phải chạy trốn sang nước
láng giềng Bangladesh. Báo
cáo viên đặc biệt của Liên Hợp Quốc về tình hình nhân quyền ở Myanmar, Bà
Yanghee Lee cũng cho biết chính quyền Myanmar đã không làm gì để phá hủy hệ
thống bạo lực và đàn áp đối với người Rohingya.
Lý giải về nguyên nhân của tình trạng đàn áp
này, theo Washington
Post, tác giả Richard Cockett giải thích nguyên nhân gốc rễ là tâm
lý bài trừ Đạo Hồi trong quá khứ tại quốc gia mà Đạo Phật là quốc
giáo.
Điều này cho thấy các giá trị nhân quyền không được
bảo vệ hữu hiệu tại một quốc gia vừa thoát khỏi chế độ độc
tài, ngay cả khi những nhà lãnh đạo đất nước đã từng là nạn nhân của các
hoạt động bức hại nhân quyền. Đúng là quyền lực dễ làm con người tha
hóa!
--------------------------------------
VOA 11/12/2019
VOA
10/12/2019
No comments:
Post a Comment