Trọng Thành - RFI
Đăng ngày: 30/12/2019 - 15:52
Vào
ngày áp cuối năm 30/12/2019 này, sự khởi sắc bất thường của các thị trường chứng
khoán toàn cầu trong năm qua - mang lại nhiều hy vọng nhưng cũng chứa đầy lo âu
về các hiểm họa - là tựa lớn của trang nhất nhiều nhật báo Pháp. Le Figaro chạy
tựa : ''Chứng khoán Paris kết thúc năm 2019, cao nhất từ 12 năm nay''. Trang nhất
Les Echos : ''Tất cả các thị trường chứng khoán toàn cầu đều ở đỉnh cao. Wall
Street phá hết kỉ lục này đến kỉ lục khác trong năm nay''. Le Figaro có bài xã
luận ''Trên miệng núi lửa''.
Les
Echos cho biết cụ thể : ''Một vài ngày trước khi năm cũ khép lại, các chỉ
số S&P 500, Dow Jones và Nasdaq tăng lần lượt là 29%, 23% và 36% so với
cùng kỳ năm ngoái''. Tình hình tại Trung Quốc và các quốc gia đang trỗi dậy khác
cũng được đánh giá là tương tự như châu Âu và Mỹ.
Les Echos có bài xã luận : ''Chứng khoán, sự
phối hợp của nhiều nhân tố thuận lợi'' nhấn mạnh, tỉ lệ tăng trưởng chứng
khoán ở mức 2 con số cho thấy ''niềm tin tưởng vững chắc vào tương lai''
của giới đầu tư. Tuy nhiên, nhật báo kinh tế Pháp cũng thừa nhận mức độ hoài
nghi rất cao trong giới quan sát, và không khí lạc quan cao độ này ''dường
như không thực sự phản ảnh đúng không khí kinh tế chung, và rất gần với một
tình trạng trước cơn bão lớn''. Les Echos ghi nhận không thiếu hàng loạt yếu
tố gây lo ngại, như ''căng thẳng địa – chính trị khắp nơi, đe dọa chiến
tranh thương mại, hay nguy cơ suy thoái kinh tế''… dẫn đến nhận định đầy ấn
tượng, được nhiều người chia sẻ, đó là sự tăng vọt của chứng khoán hiện nay rất
giống với ''chiếc bong bóng'' của con ếch căng mình lên để biến
thành con bò, trong chuyện ngụ ngôn, sẵn sàng nổ tung bất cứ lúc nào.
Phép lạ
Tuy nhiên, theo Les Echos, cần phải đánh giá đúng những
gì ẩn đằng sau sự tăng vọt ngoạn mục của chứng khoán toàn cầu trong năm vừa
qua. Thứ nhất là vai trò của các ngân hàng trung ương, ít nhất là 15 ngân hàng
đã hạ lãi suất chỉ đạo trong năm 2019, ''giảm bớt giá tín dụng'' để
hỗ trợ đầu tư là những gì đã được tiến hành từ một thập niên nay. Nhân tố quan
trọng thứ hai, theo Les Echos, là vai trò của tổng thống Mỹ Donald Trump, từ khi lên nắm quyền, đã làm
mọi thứ để tiếp nối đà tăng trưởng kinh tế có từ thời Obama. Kết quả là Hoa Kỳ
đang ở trong ''thời kỳ tăng trưởng liên tục dài nhất trong lịch sử'',
và các thị trường được hưởng lợi từ xu thế này. ''Toàn bộ vấn đề là, liệu
trong năm tới, sự kết hợp đầy ma thuật giữa chính sách lãi suất thấp này với những
lời lẽ (hô hào đầy lạc quan) của tổng thống Mỹ có đủ để cho chứng khoán toàn cầu
tiếp tục đà đi lên hay không''. Cuộc bầu cử tổng thống Mỹ tháng 11/2020 do
vậy có ý nghĩa cực kỳ quan trọng. Theo Les Echos, khác hẳn bốn năm về trước, lần này đông đảo giới đầu tư
tin tưởng ở ông Trump.
Cũng cùng hướng với Les Echos, nhật báo thiên hữu Le
Figaro ghi nhận tính chất ngoạn mục của tăng trưởng chứng khoán bất ngờ
trong năm qua. Bài xã luận ''Ngồi trên miệng núi lửa'' ghi nhận
chứng khoán Paris đạt mức tăng trưởng kỉ lục, và đây là điều đặc biệt bất ngờ,
bởi cách nay một năm, thế giới đang trong bối cảnh chiến tranh thương mại, kinh
tế toàn cầu tăng trưởng chững lại, các ngân hàng trung ương đứng trước viễn cảnh
phải chấm dứt chính sách cho vay dễ dãi. Bí quyết của tăng trưởng chứng khoán
được tóm trong ba điểm: xung đột thương mại không bùng phát, tăng trưởng ít tồi
hơn dự kiến và các ngân hàng Mỹ và châu Âu tiếp tục chính sách tín dụng dễ
dàng, đặc biệt là châu Âu, với chính sách cho vay với ''lãi suất âm''.
''Lãi suất âm'' phá hoại nền kinh tế
Tuy nhiên, Le Figaro cảnh báo, chính sách cho
vay dễ dãi này là đầu mối của lo ngại lớn. Theo thuật ngữ của giới tài chính,
chúng ta đang chứng kiến hiện tượng được gọi là Tina (There is no alternative),
có nghĩa là chỉ có một giải pháp duy nhất : không có giải pháp nào tốt hơn là đầu
tư vào Chứng Khoán. Le Figaro cáo buộc chính sách cho vay dễ dãi này ''đang
phá hoại cơ chế vận hành bình thường của nền kinh tế''.
Chính sách
lãi suất âm đang khuyến khích chính quyền các nước vay mượn để
chi tiêu, thổi bùng lên các bong bóng trên thị trường địa ốc. Le Figaro cảnh
báo nạn nhân trước hết của chính sách này là những người chọn gửi tiền vào các
quỹ tiết kiệm, chứ không đầu tư vào chứng khoán. Việc chứng khoán được đẩy lên
hết kỉ lục này đến kỉ lục khác một cách nhân tạo đặc biệt gây khó khăn cho các
ngân hàng bình thường, và các nhà bảo hiểm nơi đang giữ hàng trăm nghìn tỉ euro
tiền gửi của khách hàng.
Trước thềm năm mới, Le Figaro bày tỏ một lời nguyện
ước, đó là các lãnh đạo ngân hàng hãy thay đổi chiến lược tiền tệ trong năm tới,
cho dù có khiến cho giới đầu cơ tài chính phải thất vọng.
Le Figaro cũng có một bài viết khác phân tích kỹ về
tính chất nguy hiểm của chính sách ''lãi suất âm'' đối với những
người gửi tiền tiết kiệm và đầu tư theo những con đường thông thường. Trong
tình trạng hiện nay, lãi suất tiền gửi đang tiến tới mức âm, do mức lãi tăng
quá thấp, dưới mức lạm phát.
2019 – ''Năm kinh hoàng'' với nước Trung Hoa
của ông Tập
Về Trung Quốc, Le Monde có bài tổng hợp đáng
chú ý, mang tựa đề ''2019, ‘năm kinh hoàng’ với Trung Hoa của ông Tập Cận
Bình''.
Từ phong trào biểu tình đòi dân chủ tại Hồng Kông, đến
vụ rò rỉ tin mật về chính sách đàn áp của Bắc Kinh tại Tân Cương, đối đầu với
Hoa Kỳ về thương mại. Hình ảnh Trung Quốc trở nên tồi tệ đi trong năm 2019. Những
bê bối của Trung Quốc lộ rõ trước con mắt toàn thế giới. Đối với lãnh đạo Trung
Quốc, giờ đây, mỗi biến động nhỏ ở địa phương cũng có thể gây tiếng vang toàn cầu.
Một ví dụ được Le Monde nêu ra là, vụ một số nhân
viên của một thư viện ở tỉnh Cam Túc miền tây bắc xa xôi, thể hiện quá mức lòng
trung thành với chế độ, bằng cách đối cháy khoảng 60 cuốn sách bị họ cho
là ''sai lầm về chính trị''. Ngay lập tức làn sóng phẫn nộ quốc tế
bùng lên buộc chính quyền địa phương này phải can thiệp, yêu cầu tiến hành điều
tra, trước khi trừng phạt một trong những người đốt sách. Vụ đốt sách tại Cam Túc
chỉ là ''một chuyện hết sức nhỏ nhặt'' so với những gì diễn ra tại Hồng
Kông và Tân Cương.
Tại Tân
Cương, thoạt tiên việc cầm tù khoảng 1 triệu người Duy Ngô Nhĩ theo đạo Hồi chỉ
khiến những người bảo vệ nhân quyền và báo giới quan tâm. Tuy nhiên, kể từ đó, đặc biệt từ sau khi hơn 400 trang tài liệu nội bộ
về chính sách trấn áp của đảng Cộng Sản lọt ra bên ngoài, cho thấy nội bộ chế độ
cộng sản Trung Quốc phân hóa, Quốc Hội Mỹ và Liên Âu đã lên tiếng mạnh mẽ.
Người Hồng Kông biểu tình để tỏ tình đoàn kết với
dân Tân Cương là điều mà Le Monde coi là hết sức mới mẻ. Cả hai cuộc khủng hoảng
này đều cho cộng đồng quốc tế nhận ra bộ mặt tồi tệ của chế độ Trung Quốc. Ngay
cả Hy Lạp, quốc gia đang hưởng nhiều đầu tư của Trung Quốc, chỉ có 51% dân
chúng là có thiện cảm với Trung Quốc. Tồi tệ nhất là ở Mỹ, chỉ có 26% người Mỹ
ưa Trung Quốc, tụt 12 điểm, trong lúc 60% ghét bỏ. Bất chấp việc Washington và
Bắc Kinh đã đạt được thỏa thuận đầu tiên cho phép tạm hưu chiến thương mại, năm
2019 trên thực tế không mang lại cải thiện đáng kể nào đối với Trung Quốc trong
hồ sơ quan trọng này. Người Trung Quốc có ấn tượng quốc gia này chỉ là ''một
con tốt'' trong cuộc cờ chính trị của tổng thống Mỹ Donald Trump,
trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng lần thứ hai.
Núi nợ công khổng lồ của Trung Quốc được Le Monde
đánh giá là một ''hố đen khổng lồ''. Các nhà đầu tư nước ngoài ngày
càng lo ngại về tình trạng này. Theo báo Nhật Nikkei Asian Review, trong năm
2019, tổng số tiền vay không hoàn trả được các doanh nghiệp công Trung Quốc là
gấp ba so với năm ngoái (tương đương 5 tỉ euro). Tăng trưởng chậm lại, thất
nghiệp tăng cao, chính quyền Trung Quốc năm nay còn phải gánh chịu thiệt hại nặng
nề của dịch tả heo, khiến giá của loại thịt được tiêu thụ nhiều nhất tại Trung
Quốc, tăng vọt, góp phần khiến lạm phát tăng theo. Năm 2019 cũng là năm con heo
theo lịch cổ truyền của người Hoa.
Hàng xuất khẩu sang Hoa Kỳ sụt giảm do cuộc chiến về
thuế, Trung Quốc gia tăng nỗ lực để mở rộng quan hệ trao đổi thương mại với các
láng giềng châu Á. Tuy nhiên, Ấn Độ lo ngại hàng Trung Quốc xâm lấn, vừa quyết
định rút khỏi cơ chế đối tác kinh tế khu vực do Trung Quốc chủ trì, tiếp theo
đó Nhật cũng rút.
Nguyên nhân thất bại dồn dập: Độc tôn
tư tưởng Tập Cận Bình
Theo Le Monde, nhiều người muốn đi tìm nguyên
nhân của các thất bại dồn dập này đối với Trung Quốc. Một nguyên nhân chủ yếu
được chỉ ra là ''tư tưởng Tập Cận Bình''. Việc ông Tập tập trung
toàn bộ quyền hành trong tay có thể coi là điều khiến cho chế độ cộng sản Trung
Quốc trở nên xơ cứng, không kịp trở tay đối phó với các tình thế bất thường,
khiến chính quyền Trung Quốc ''càng trở nên dễ phạm phải các sai lầm về
chính trị'', theo nhận xét của nhà Trung Quốc học nổi tiếng Min Xin Pei
(Bùi Mẫn Hân), trong một bài viết công bố trên mạng Project Syndicate.
Theo ông Min Xin Pei, chế độ tập thể lãnh đạo trước
đây của đảng Cộng Sản Trung Quốc, cho dù thể hiện rõ tính chất kém quyết đoán,
nhưng có khả năng giới hạn được các khủng hoảng, do biết phản ứng mềm dẻo, kịp
thời. Một ví dụ là, trong cuộc khủng hoảng 2003, tại Hồng Kông, Bắc Kinh đã chấp
nhận rút lại ngay lập tức dự luật về an ninh quốc gia, khiến hơn 500.000 người
Hồng Kông xuống đường phản đối. Giờ đây, tư tưởng ông Tập Cận Bình được đưa vào
Hiến pháp, phê phán ông Tập bị coi là ''phạm tội khi quân'', thì
chính quyền Trung Quốc tự đánh mất khả năng phản ứng linh hoạt. Rốt cục, lãnh đạo
tối cao của đảng Cộng Sản Trung Quốc đang trở thành nạn nhân của chính mình.
Dữ liệu y tế - Nỗi đau đầu của chính phủ Pháp
La
Croix đặc biệt chú ý đến việc các bệnh viện đang trở
thành mục tiêu tấn công dễ dàng của giới tin tặc, theo một tổng kết từ đầu năm
đến nay. Một trong các đối tượng của tin tặc là hồ sơ bệnh án. Một hồ
sơ bệnh nhân có thể bán được trên mạng Web Đen, với giá 350 euro. Theo một thăm
dò về an ninh mạng, có đến 72% người làm ngành y không có phương tiện bảo vệ
máy tính, có chứa hồ sơ của bệnh nhân. Bệnh viện là mục tiêu của tin tặc,
nhưng các dữ liệu về bệnh nhân được đưa lên các đám mây điện toán cũng đang là
mối đau đầu với chính phủ Pháp. Xã luận của Croix cho biết chính phủ Pháp vừa
khởi sự từ đầu tháng 12 một plate – forme mang tên ''Health Data Hub'', nhằm
cung cấp cho các nhà nghiên cứu và các doanh nghiệp cơ hội sử dụng dễ dàng các
dữ liệu y tế của hàng triệu người Pháp. Với phương tiện này, chính quyền Pháp
muốn thúc đẩy việc phát triển trí tuệ nhân tạo trong lĩnh vực nghiên cứu y tế.
Tuy nhiên, quyết định chọn hãng Microsoft làm nơi lưu trữ dữ liệu y tế gây nhiều
lo ngại, đặc biệt do luật Cloud Act của Mỹ cho phép tư pháp Hoa Kỳ truy cập các
dữ liệu trong các máy chủ nằm ngoài lãnh thổ Mỹ.
No comments:
Post a Comment