Saturday, May 3, 2025

TRẦN THỊ OANH : TỪ THUYỀN NHÂN ĐẾN ỦY VIÊN ỦY BAN CÔNG BẰNG LAO ĐỘNG ÚC CHÂU (BBC News Tiếng Việt)

 



Trần Thị Oanh: từ thuyền nhân đến ủy viên Ủy ban Công bằng Lao động của Úc

BBC News Tiếng Việt

2 tháng 5 năm 2025

https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cvg84epnd57o

 

Là người phụ nữ gốc tị nạn đầu tiên ngồi vào ghế Ủy ban Công bằng Lao động của Úc, Trần Thị Oanh kể về chuyện cuộc đời bà đã "bắt đầu lại" trên con thuyền vượt biển cùng cha mẹ sau chiến tranh.

 

https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cvg84epnd57o

Bà Trần Thị Oanh, Ủy viên Ủy ban Công bằng Lao động của Úc (trái), và khi mới đặt chân đến Úc ở tuổi lên ba (phải).

 

Là người phụ nữ gốc tị nạn đầu tiên ngồi vào ghế Ủy ban Công bằng Lao động của Úc, Trần Thị Oanh kể về chuyện cuộc đời bà đã "bắt đầu lại" trên con thuyền vượt biển cùng cha mẹ sau chiến tranh.

 

Theo số liệu từ Liên Hợp Quốc, đến khi chương trình tị nạn Việt Nam chính thức kết thúc vào năm 1995, tổng cộng đã có 2.164.000 người rời bỏ quê hương, với đỉnh điểm là từ năm 1980 - 1989, có tới 450.000 người vượt biên.

 

Gia đình của Oanh cũng ra đi trong khoảng thời gian này. Là con út trong gia đình có tám anh chị em, việc tổ chức cho cả gia đình ra đi vào cùng lúc là điều khó khăn. Cha bà còn lo ngại rằng người Tây sẽ không tin một gia đình có đông con đến như vậy nên ba anh chị của bà được gửi đi trước cùng họ hàng.

 

"Anh Hai tôi đi cùng đợt với bà ngoại và cậu. Do anh bị bệnh tim nên cha tôi muốn anh đi trước để được tiếp cận nền y tế của phương Tây, còn cha mẹ tôi lúc đó vẫn chưa quyết định rời đi vì họ vẫn muốn ở lại gắn bó với mảnh đất tổ tiên.

 

"Nhưng cuộc sống ngày càng khó khăn. Gia đình bên nội tôi sở hữu đất đai và thuyền đánh cá nhưng một phần đã bị chính quyền cộng sản trưng thu, khiến việc kiếm sống trở nên khó khăn. Dì dượng tôi bên nội bị đưa vào trại cải tạo nên cha tôi không muốn bản thân mình hay con cái phải chịu cảnh tương tự. Mẹ tôi thì muốn đoàn tụ với ngoại và anh chị tôi. Vậy nên cả nhà đã quyết định rời đi vào năm 1982."

 

"Chúng tôi vượt biên vào thời điểm bị kiểm soát rất gắt gao, khó đi trót lọt," bà Oanh kể lại với BBC News Tiếng Việt.

 

 

'Cha tôi là thuyền trưởng con tàu'

 

Là một ngư dân lành nghề, cha của Oanh đã tự tổ chức chuyến vượt biên cho gia đình năm người và một số quen trên chiếc tàu đánh cá dài độ 15 mét.

 

"Khi đó tôi chỉ mới hai tuổi nên không nhớ được nhiều, cha mẹ kể rằng gia đình mình khá may mắn, suôn sẻ và an toàn. Chúng tôi cuối cùng đã đến được nơi cha tôi muốn là Malaysia, chứ không nhắm đến thẳng Úc hay Mỹ vì ông nói đó không phải đường đi an toàn," bà thuật lại.

 

Cha của bà sau đó đã sắp xếp một con tàu đợi sẵn trong đêm, ông phủ một tấm bạt lên chiếc đèn xanh làm tín hiệu. Bên cạnh đó, ông cũng đã chuẩn bị sẵn những gậy gỗ được sơn vẽ trông giống như súng để giả làm cướp biển nếu bị hải tặc chặn đường cướp bóc.

 

Vì đông anh em nên cha mẹ bà đã phải vật lộn để đưa được năm anh chị em bà ra đến chỗ thuyền đậu. Oanh được cho uống thuốc ngủ trước chuyến đi nhưng bà sau đó đã thức giấc vì sóng vỗ vào người.

 

"Cha đã ẵm tôi và người anh kế tôi từ bờ ra con thuyền trong khi mẹ thì bồng bế, dắt díu ba người chị của tôi. Nhưng một trong số các chị đã khóc lóc đòi quay về vì có vẻ việc lội ra biển khi sóng vỗ mạnh là quá sức với đứa bé sáu tuổi như chị.

 

"Vậy là cha tôi vội vã chạy đi giải quyết cô con gái đang quay trở lại bờ và cả tôi, đứa vừa tỉnh dậy và không muốn bị vác trên vai. Cuối cùng, ông đã dẹp yên được đám chúng tôi và bế cả ba ra thuyền. Đó rõ ràng không phải chuyện dễ dàng với ông, nhất là khi phải nhanh chóng nhổ neo rời đi để tránh bị phát hiện," bà Oanh kể lại.

 

Trên đường đi, thuyền của bà đã đụng độ cướp biển như trong tính toán của cha bà. Nhưng nhờ sự nhanh trí của ông, thuyền của gia đình bà đã dọa được họ đi.

 

"Cha tôi đã lùa đàn bà và trẻ nhỏ nằm xuống trốn còn những người đàn ông thì đứng quanh tàu, tay lăm le và giương giương những khẩu súng giả. Đó là mánh khóe và thật may chúng tôi đã đuổi hải tặc thành công.

 

"Tôi nghĩ cha mẹ tôi đã cố gắng làm cho chuyến vượt biên đó nhẹ nhàng nhất có thể trong ký ức chúng tôi. Nhưng bây giờ khi nghĩ lại, tôi tự hỏi làm sao cha mẹ tôi không cảm thấy kinh hoàng và sợ hãi cho được, nhất là cha tôi phải gánh vác bao nhiêu sinh mạng.

 

"Vậy mà khi kể lại mọi chuyện, cha tôi đã cười đùa rằng ông vừa phải chỉ đạo mọi người, vừa cân não theo dõi hành động của bọn cướp biển trong khi ngồi lên người tôi để ngăn không cho tôi chồm dậy vì tôi quá loi nhoi. Có lẽ cha mẹ muốn chúng tôi chỉ nhớ những ký ức tốt đẹp, không bị ám ảnh hay sợ hãi," bà Oanh nhớ lại.

 

Cuối cùng, gia đình bà cũng cập bến Malaysia và có thời gian ở trại tị nạn Sungai Besi của UNHCR trong khoảng một năm trước khi được định cư tại Úc vào năm 1983.

 

XEM TIẾP >>>>>  







No comments: