Thế
giới đảo lộn sau 100 ngày Donald Trump trở lại Nhà Trắng
Phan
Minh - RFI
Đăng
ngày: 30/04/2025 - 13:50 - Sửa đổi ngày: 30/04/2025 - 14:45
Hôm nay
30/04/2025, tất cả các báo Pháp đều chú ý đến sự kiện 100 ngày kể từ khi Donald
Trump trở lại Nhà Trắng. Kỷ niệm 50 năm kết thúc Chiến tranh Việt Nam cũng là
chủ đề được quan tâm.
HÌNH
:
Tổng
thống Mỹ Donald Trump trên chuyên cơ Air Force One tại Harrison Township, bang
Michigan, Hoa Kỳ, ngày 29/04/2025. © Alex Brandon / AP
Trang
nhất của nhật báo Le Monde nhận định rằng sau khi trở lại Nhà Trắng, tổng thống
Trump đã không che giấu ý định của ông, đó là "kiểm soát tuyệt đối".
Chủ nhân Nhà Trắng muốn xóa bỏ mọi lực lượng đối trọng, làm lung lay sự cân bằng
của các định chế Hoa Kỳ.
Tổng
thống Mỹ tin rằng Điều 2 của Hiến Pháp cho phép ông có quyền lực vô song và ông
liên tục sử dụng các sắc lệnh tổng thống để điều hành đất nước. Donald Trump khẳng
định không hề lộng quyền, và phần lớn các quan chức thuộc phe bảo thủ tin rằng
việc quyền lực tổng thống được gia tăng là điều không thể tránh khỏi, đồng thời
cho rằng Tối Cao Pháp Viện sẽ hợp pháp hóa điều này.
Dự
án 2025, được chuẩn bị cho nhiệm kỳ Trump II, đặt mục tiêu giảm bớt quyền lực của
những cơ quan liên bang độc lập và tập trung quyền lực vào tổng thống. Tuy
nhiên, những đối thủ của Donald Trump lập luận rằng các nhà sáng lập Hoa Kỳ đã
muốn tạo ra một hệ thống mà quyền lực được phân chia rõ ràng để ngăn chặn hiện
tượng lạm dụng quyền lực. Các đối thủ của ông cũng nhắc lại về những bài học
trong lịch sử, điển hình là vụ bê bối Watergate thời Richard Nixon, cho thấy sự
nguy hiểm khi quyền lực của tổng thống quá lớn.
Trong
nỗ lực mở rộng quyền hành, Donald Trump đang đối mặt với những thách thức pháp
lý và chính trị. Sự kiểm soát của ông đối với các cơ quan hành pháp và việc
đình chỉ ngân sách của những cơ quan này có thể dẫn đến các cuộc tranh cãi về
quyền hạn của tổng thống so với Quốc Hội.
Cuối
cùng, nếu Tối Cao Pháp Viện không kiềm chế Donald Trump, chủ nhân Nhà Trắng có
thể sẽ trở thành người có quyền lực vô hạn, điều mà nhiều người lo sợ sẽ làm
suy yếu nền dân chủ Mỹ.
Về
phần mình, trang nhất và bài xã luận của tờ Libération nhận xét Donald Trump đã
làm lung lay nền kinh tế Mỹ và làm mất uy tín của Hoa Kỳ trên trường quốc tế.
Ông cũng đã làm suy yếu đồng đô la, thị trường tài chính và sức mạnh mềm của
văn hóa Mỹ. Chính quyền Trump đã sa thải hàng loạt công chức và cắt giảm ngân
sách một cách đáng kinh ngạc.
Donald
Trump cũng làm lung lay Liên Minh Bắc Đại Tây Dương (NATO) và gây hấn với nhiều
đồng minh, bao gồm cả Liên Hiệp Châu Âu (EU), Nhật Bản, Mêhicô và Canada. Những
động thái của ông đã khiến Hoa Kỳ bị cô lập trên trường quốc tế. Nhật báo thiên
tả cũng chú ý đến việc Donald Trump đang làm giàu nhờ các khoản đầu tư mờ ám
vào tiền điện tử và bị cáo buộc thao túng chứng khoán.
Chủ
nhân Nhà Trắng cũng đưa ra những lời đe dọa về lãnh thổ như xâm lược Panama hay
sáp nhập Groenland. Ông cũng đã trục xuất hơn 200 người sang một trại giam ở El
Salvador và có những tuyên bố gây tranh cãi, chẳng hạn như mềm mỏng với
Nga trong cuộc xung đột với Ukraina. Libération cũng tỏ ra lo ngại về số phận của
các phương tiện truyền thông, trường đại học, thẩm phán và những đối thủ chính
trị của Donald Trump.
Trang
nhất và bài xã luận của tờ Les Echos thì nhận định nước Mỹ dường như không
còn "vĩ đại trở lại được" như Donald Trump từng cam
kết. Sau 100 ngày tại Nhà Trắng, tổng thống Trump đã khiến một bộ phận không nhỏ
người dân Mỹ, những người đã bầu cho ông với hy vọng có thể khôi phục lại nền
kinh tế thịnh vượng của nhiệm kỳ đầu tiên, bị thất vọng. Trên thực tế, họ không
thấy giá cả giảm xuống hay tình hình tài chính của mình được cải thiện. Lời hứa
về một sự phục hồi kinh tế đã không được thực hiện.
Hình
ảnh của Hoa Kỳ như một siêu cường toàn cầu cũng bị tổn hại. Trong suốt nhiều thập
kỷ, danh tiếng của Mỹ được xây dựng dựa trên sự tin tưởng quốc tế và sức mạnh mềm
được duy trì cẩn thận. Tuy nhiên, dưới thời Donald Trump, hình ảnh này đã bị
xói mòn bởi những lời lẽ xúc phạm nhắm vào các đồng minh và những quyết định cắt
giảm mạnh mẽ tài trợ cho các chương trình hợp tác quốc tế.
Donald
Trump đã từng khẳng định mình là một nhà lãnh đạo mạnh mẽ có thể giải quyết mọi
vấn đề chỉ bằng sự hiện diện của mình, giờ đây đang chứng kiến uy tín giảm mạnh.
Những gì vốn được coi là một phong cách lãnh đạo quyết đoán, mạnh mẽ, giờ đây bị
xem là một loạt các tuyên bố lộn xộn đi kèm với những quyết định liên tục bị
thay đổi mà không có một chiến lược rõ ràng.
Donald
Trump đã tự phá vỡ ảo tưởng về một "nhà lãnh đạo cứu tinh" có
thể giải quyết mọi thứ. Joe Biden từng nói vào năm 2020 rằng "nền
dân chủ đôi khi có thể lộn xộn", nhưng nhật báo kinh tế nhận định chế
độ độc tài cũng có thể gây hỗn loạn. Những hành động của Donald Trump cho thấy
rằng việc cai trị theo phong cách độc tài không bảo đảm thành công.
Les
Echos cũng cho rằng các đồng minh của Mỹ, những quốc gia bị tổn thương bởi các
quyết định của Donald Trump, phải có biện pháp phản ứng. Các nước không nên để
bản thân bị "kẻ bắt nạt" Donald Trump ức hiếp, các
nước cần phải đàm phán khi có thể và bảo vệ các giá trị của mình, đồng thời giảm
thiểu rủi ro từ Hoa Kỳ. Nhiều tập đoàn đã bắt đầu tìm kiếm các giải pháp để giảm
thiểu sự phụ thuộc vào những "rủi ro Mỹ" này.
Đối
với thủ tướng Canada Mark Carney, người đã chỉ trích tổng thống Trump và khẳng
định không bao giờ quên "sự phản bội" của Hoa Kỳ, cần
phải lưu ý rằng mặc dù các đồng minh có thể đoàn kết chống lại Donald Trump,
nhưng lợi ích cá nhân có thể nhanh chóng lấn át lợi ích tập thể, và mỗi quốc
gia sẽ phải biết cách kiểm soát mối quan hệ với Mỹ trong một môi trường chính
trị đầy bất định.
Cùng
chủ đề, trang nhất và bài xã luận của tờ La Croix thì chú ý đến những tác động
đối với châu Âu. Lục địa già đang phải "nín thở" trong
những tháng ngày gần đây. Về hồ sơ Ukraina, NATO hay thuế quan, Donald Trump
liên tục thay đổi thái độ. Phó tổng thống của ông là J. D. Vance còn gây sốc
khi công khai ủng hộ các đảng cực hữu như AfD ở Đức. Thông điệp rõ ràng là nước
Mỹ dưới thời Donald Trump không còn chia sẻ những giá trị với châu Âu về pháp
quyền, khoa học hay nhân quyền. Vì vậy, châu Âu phải nhanh chóng chuẩn bị tự chủ
hơn trong mọi lĩnh vực như quốc phòng, không gian, công nghệ số, ngoại giao,
kinh tế...
Nhật
báo Công Giáo kết luận rằng thế giới hiện đang đầy bất ổn, với áp lực từ Nga và
Trung Quốc, buộc châu Âu phải tìm biện pháp ứng phó mà không phụ thuộc vào Hoa
Kỳ. Để đạt được điều này, các nước châu Âu phải hợp tác chặt chẽ với nhau và
xây dựng một hình thức chủ quyền chung. Cho dù Hoa Kỳ có thể thay đổi trong
tương lai, những mọi thứ sẽ không bao giờ như trước nữa.
50
năm kết thúc Chiến tranh Việt Nam
Về
kỷ niệm 50 năm kết thúc Chiến tranh Việt Nam, nhật báo thiên hữu Le Figaro có
bài "Những vết thương chưa lành của cuộc ‘giải phóng’ Sài
Gòn". Vào ngày 30/04/1975, chiến tranh Việt Nam chính thức kết thúc
sau khi phe cộng sản chiếm được Sài Gòn, đánh dấu sự sụp đổ của chính quyền miền
Nam.
Bà
Xuân Phượng, một phóng viên truyền hình của miền Bắc, thuật lại sự kiện này khi
đứng trên ban công khách sạn Caravelle, nhìn xuống thành phố Sài Gòn đang chìm
trong hoảng loạn. Bà kể rằng lúc đó, người dân Sài Gòn bỏ chạy, các cửa hàng bị
cướp phá và đường phố chìm ngập trong những bộ quân phục của lính miền Nam.
Khách sạn Caravelle trước kia là trụ sở của các phóng viên chiến tranh phương
Tây, là một biểu tượng của sự hiện diện Mỹ tại Sài Gòn.
Ngày
30/04, lực lượng cộng sản tiến vào trung tâm Sài Gòn và xô đổ cánh cổng Dinh Độc
Lập. Tổng thống Dương Văn Minh tuyên bố đầu hàng, chính thức chấm dứt chế độ miền
Nam. Cuộc chiến tranh kết thúc và để lại đằng sau gần 3 triệu người chết.
Ngay
sau khi chiến thắng, các lực lượng cộng sản chiếm đóng thành phố trong bối cảnh
vừa sợ hãi, vừa nhẹ nhõm vì chiến tranh đã kết thúc. Tuy nhiên, sự thay đổi
chính trị diễn ra rất nhanh chóng. Các "cộng tác viên" với
chế độ cũ bị bắt và đưa đi cải tạo. Nhiều người trong số họ bị đưa đến các trại
lao động và phải trải qua những buổi học chính trị đầy nghiệt ngã. Theo thống
kê, khoảng 40.000 người miền Nam đã bị giam giữ trong những trại cải tạo này
trong suốt nhiều năm.
50
năm sau, đất nước đã thay đổi rất nhiều. Mặc dù những nỗ lực hòa giải giữa miền
Bắc và miền Nam đã được tiến hành, nhưng những vết sẹo chiến tranh vẫn còn sâu
đậm trong lòng nhiều người, đặc biệt là đối với những người đã từng tham gia
vào chế độ cũ. Dù là người ủng hộ cách mạng, bà Xuân Phượng cũng nhớ lại những
đau thương của cuộc chiến và những chia rẽ trong gia đình. Bà không gặp lại mẹ
cho đến năm 1991, khi hai mẹ con đoàn tụ tại Pháp. Dù đã có những nỗ lực hòa giải,
một số vết thương vẫn còn hiện hữu trong các gia đình, nhất là những người đã
di cư ra nước ngoài.
Cộng
đồng người Việt hải ngoại hiện nay đang phát triển mạnh mẽ, và một số người tị
nạn trước đây đã quay lại thăm quê hương, nơi đã trở thành một quốc gia thịnh
vượng và đang vươn mình trở thành một cường quốc kinh tế ở Đông Nam Á.
---------------------------
Các
nội dung liên quan
ĐIỂM
BÁO
Cựu
tham tán sứ quán Pháp : Chiến tranh Việt Nam là khởi đầu cho hồi kết của giấc
mơ Mỹ
DONALD
TRUMP - 100 NGÀY ĐẦU
100
ngày đầu nhiệm kỳ 2 ở Nhà Trắng, Trump khẳng định « thành công rực rỡ »
Tạp
chí Đặc biệt
100
ngày đầu của Trump nhiệm kỳ hai: Dư luận Việt Nam trước cú sốc thuế quan
No comments:
Post a Comment