Hậu Chiến tranh Việt
Nam: Khi những đứa trẻ trở về
BBC News Tiếng Việt
5
tháng 5 năm 2025
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cql6prrd10go
Được
đưa khỏi Việt Nam khi còn rất nhỏ, nên chiến tranh, gia đình và cả đất nước Việt
Nam chưa bao giờ có trong ký ức của họ. Nhiều năm sau, những đứa trẻ năm ấy đã
trở lại để tìm gia đình, tìm những mảnh ghép của đời mình.
Được
cấp tốc sơ tán khỏi Việt Nam ngay trước khi chiến tranh hạ màn, vài chục năm
sau, những đứa trẻ
ngày ấy đã trở lại để chắp nối những mảnh ghép của cuộc đời
"Khi
bắt đầu hành trình tìm lại gia đình, nhiều người đã có sẵn một khuôn mẫu cụ thể
về những gì sẽ xảy đến. Nhưng đâu phải lúc nào mọi chuyện đều đúng kế hoạch,
không thể đặt quá nhiều kỳ vọng, vì có thể cha mẹ họ đã qua đời rồi," bà
Trista Goldberg chia sẻ với BBC News Tiếng Việt trong những ngày Việt Nam đang
kỷ niệm 50 năm kết thúc chiến tranh.
Goldberg,
lúc bấy giờ là một trẻ 4 tuổi, đã được sơ tán khỏi Việt Nam vào cuối năm 1974
trong bối cảnh có nhiều dự báo rằng Sài Gòn sẽ sớm thất thủ.
Đến
đầu tháng 4/1975, khi kết cục ấy đã trở nên cận kề, Operation Babylift, tức Chiến
dịch Không vận Trẻ em Việt Nam, đã được khởi động, giúp sơ tán hàng ngàn trẻ em
từ miền Nam Việt Nam ra nước ngoài, tới các quốc gia như Mỹ, Pháp, Úc,
Canada...
Bà
Goldberg hiện là chủ tịch của Operation Reunite (Chiến dịch Đoàn tụ) – một tổ
chức phi lợi nhuận giúp đỡ những người con nuôi gốc Việt, bao gồm những đứa trẻ
của Operation Babylift, tìm lại cha mẹ ruột.
Bà
Goldberg cho biết trong nhiều năm qua, rất nhiều đứa trẻ được sơ tán năm xưa đã
quay lại Việt Nam tìm cha mẹ ruột.
Một
chuyến bay thuộc chương trình Operation Babylift
Chiến
dịch Babylift cũng bị chỉ trích vì không phải toàn bộ số trẻ em trong chương
trình này là trẻ mồ côi.
"Có
những đứa trẻ được đưa đi từ trại trẻ mồ côi nhưng thực ra cha mẹ chúng chỉ gửi
con theo dạng trông trẻ ban ngày. Và khi họ quay lại thì con họ đã bị đưa
đi."
Chương
trình này mở đầu bằng một thảm họa. Đó là vào ngày 4/4/1975, khi chiếc máy bay
quân sự C-5A Galaxy chở 313 người rơi xuống một cánh đồng gần sông Sài Gòn khiến
138 người thiệt mạng, trong đó có 78 trẻ em.
Sau
này, một bàn thờ đã được lập tại vị trí máy bay rơi.
"Bàn
thờ khá lớn, chắc khoảng 1m x 2m. Chỗ ấy trước đây là ruộng lúa, nhưng bây giờ
đã mọc lên rất nhiều công trình xây dựng. Nó nằm trong một khu đất tư và chủ đất
đã đồng ý cho phép tôn tạo. Chúng tôi muốn khắc tên của tất cả các nạn nhân lên
đó và như vậy thì phải thay cái bàn thờ lớn hơn."
Bà
cho biết con gái của chủ đất là người trông coi và lau dọn bàn thờ.
Đầu
tháng này, bà và hơn 100 người con nuôi gốc Việt cùng con cái, người thân của họ
đã tập trung tới thắp hương bàn thờ.
Đầu
tháng 4/2025, bà Goldberg và hơn 100 người con nuôi gốc Việt cùng con cái, người
thân của họ đã tới thắp nhang tại vị trí máy bay rơi ngày xưa.
Việc
sơ tán trẻ em khỏi Việt Nam đã được thực hiện nhiều tháng trước khi Operation
Babylift được triển khai, như trường hợp của bà Goldberg.
Brent
Richard Kurkoski và Steve Geogre là hai trong số những hành khách như vậy.
Ông
Brent Richard Kurkoski hiện 52 tuổi và đã trở về sống ở TP HCM được hơn 20 năm,
còn ông Steve Geogre, 51 tuổi, đang sống ở Hawaii, Mỹ.
Brent
rời Việt Nam vào tháng 10/1974, khi ấy mới khoảng một tuổi và có tên Việt là Trần
Đức Thiện.
Steve
rời Việt Nam sớm hơn chút, vào tháng 8/1974, khi mới chỉ bảy tháng tuổi. Ông đã
trở lại Việt Nam lần đầu vào năm 2001.
"Lần
đầu tiên tôi gặp một người con nuôi gốc Việt khác là khi đã 26 tuổi," ông
Brent kể. Cuộc gặp gỡ vào năm 1999 ấy, tưởng như tình cờ, đã đưa cuộc đời ông
sang một ngã rẽ khác khi ông và vài người bạn quyết định sẽ tới Việt Nam.
"Cuối
chuyến đi ấy, tôi đã gặp lại người phụ nữ từng chăm sóc tôi ở trại trẻ mồ côi.
Bà ấy đã vô tình làm tôi bị bỏng ở bụng khi tôi còn bé," ông Steve chia sẻ
và nói thêm rằng chính vết bỏng đó khiến bà ấy nhận ra ông.
Ra
đi ở một độ tuổi quá nhỏ nên không có bất kỳ ký ức nào về Việt Nam. Thế nhưng,
những đứa trẻ ngày ấy dường như đã để lại một vài mảnh ghép của mình nơi mảnh đất
này. Và đó cũng là điều thôi thúc họ quay lại Việt Nam.
Ông
Steve chụp ảnh cùng người từng chăm sóc ông khi ông còn nhỏ (bìa trái), người
bên phải là phiên dịch.
No comments:
Post a Comment