Jane Wakefield
Phóng viên công nghệ
24 tháng 12 2019
Và rồi xuất hiện một
kế hoạch cho phép xây dựng đặc khu kinh tế đầu tiên và cho phép đầu tư nước
ngoài ở đây. Nhiều doanh nghiệp tư nhân và các nhà máy mọc lên sau đó, chuyển đổi
quang cảnh nông thôn yên tĩnh thành đô thị sầm uất.
Giờ đây, Thâm Quyến,
với dân số 12 triệu người, là một phần của một khu vực đô thị hóa khổng lồ chạy
dọc châu thổ sông Châu Giang.
Thâm Quyến đã trở thành một thành phố tương lai
trong vòng 30 năm. GETTY IMAGES
Tham vọng xây dựng
thành phố thông minh của Trung Quốc là một trong những tham vọng lớn nhất hiện
nay của thế giới. Nhưng nó đặt ra những câu hỏi về việc liệu công nghệ giám sát
của Trung Quốc sẽ cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân hay được sử dụng
để theo dõi họ.
Thành phố sạch
Đến năm 2050, khoảng
292 triệu người Trung Quốc sẽ sống ở các thành phố. Đã có hơn 58% dân số là cư
dân thành thị, so với chỉ 18% vào năm 1980.
Theo nhà chức
trách, hiện Trung Quốc có 662 thành phố, gồm hơn 160 thành phố một triệu dân và
có thể hơn thế nữa.
Tại hội chợ triển
lãm thành phố thông minh ở Barcelona gần đây, Thâm Quyến đã có một trong những
khu triển lãm lớn nhất.
Một trong những công nghệ được tập trung đầu tư nhất
ở Thâm Quyến là giao thông và cách làm giảm tắc nghẽn. GETTY IMAGES
Jiang Wei Dong, người
dẫn đầu phái đoàn nói với BBC về loại công nghệ nào đang cung cấp năng lượng
cho thành phố.
Ông nói họ đang
"tập trung nghiêm túc vào vấn đề ô nhiễm".
"So với các thành phố khác, Thâm Quyến sạch," ông nói.
Thành phố này là
thành phố đầu tiên ở Trung Quốc đảm bảo rằng tất cả xe buýt và taxi trên đường
đều chạy bằng điện, ông Dong nói.
Bên cạnh giao thông
thông minh, còn có một hệ thống chăm sóc sức khỏe thông minh mới, đảm bảo rằng
bất cứ ai đến từ một tỉnh xa cũng đều có thể truy cập hồ sơ sức khỏe của họ
ngay lập tức.
Nhưng khi được hỏi
về hệ thống an ninh, câu trả lời của ông ta trở nên kém nhiệt tình hơn.
"Chúng tôi chỉ thông thạo về vấn đề giao thông.
Đối với người dân Thâm Quyến, không có sự giám sát", Dong nói.
Thu thập dữ liệu
Trung Quốc đang tạo
ra những thành phố mới với tốc độ đáng kinh ngạc, tái thiết lại cảnh quan đô thị
với kế hoạch tạo ra 19 cụm đô thị khổng lồ và siêu thành phố đầu tiên trên thế
giới với hơn 40 triệu dân.
Phát triển đô thị
trên quy mô này sẽ đòi hỏi tính hiệu quả. Giao thông sẽ phải được kiểm soát để
tránh ùn tắc kéo dài hàng tuần và sẽ buộc phải thông suốt để tránh giết chết mọi
người bằng khí thải CO2.
Nhưng các công dân
cũng sẽ phải có lối sống hiệu quả hơn. Xả rác, chơi nhạc quá to trên tàu hay chạy
qua đường khi đèn đỏ - những hành động này sẽ không còn là sự tùy tiện nhỏ nhặt
nữa mà có thể trở thành một sự bất tiện lớn ở các siêu đô thị.
Hệ thống tín nhiệm xã hội cũng khiến nhiều người bị
cấm tham gia sử dụng giao thông cộng cộng. GETTY IMAGES
Năm 2014, ý tưởng về
một hệ thống tín nhiệm xã hội đã được tiết lộ. Kế hoạch nghe giống như một tiểu
thuyết của George Orwell này sẽ thưởng cho công dân vì hành vi tốt và phạt họ
vì hành vi xấu. Vào tháng Ba năm nay, hàng triệu người có điểm tín nhiệm xã hội
thấp đã bị cấm mua vé tàu hoặc vé máy bay vì có những hành vi vi phạm như sử dụng
vé đã hết hạn hay hút thuốc trên tàu.
"Ở Trung Quốc, toàn bộ thí nghiệm chấm điểm xã
hội thật thú vị nhưng tôi mừng là tôi không phải sống trong nó," nhà tư vấn thành phố thông minh Charles Reed Anderson
nói.
Hiện tại không có một
hệ thống tín nhiệm xã hội thống nhất. Thay vào đó, chính quyền địa phương thực
thi ý tưởng này theo những cách khác nhau, đôi khi tác động lớn đến du khách nước
ngoài.
Ông Anderson kể một
người bạn gần đây của ông đã đến thăm một thành phố của Trung Quốc.
"Ông đến khách sạn thì nhận ra là đã để quên điện
thoại trên taxi, vì vậy khách sạn đưa ông ấy đến đồn cảnh sát," anh giải thích.
"Cảnh sát đã truy cập dữ liệu về chiếc xe nhưng
không có camera giao thông nên họ đã đưa ông ấy đến một bộ phận khác cách đó
vài dãy nhà và sau đó họ đã có thể theo dõi chiếc taxi trong thời gian thực và
gọi tài xế để yêu cầu anh ta mang trả lại điện thoại."
"Trong vòng hai giờ, ông ấy đã lấy lại được điện
thoại."
"Người lái xe taxi có thể đã lo lắng rằng nếu
anh ta không trả lại, anh ta sẽ bị trừ điểm."
Có nhiều chỉ trích
mạnh mẽ về hệ thống này, nhưng theo ông Anderson, có lẽ đối với người dân Trung
Quốc, những người lớn lên trong môi trường bị nhà nước theo dõi, nó không quá
đáng sợ.
"Tôi không 100% ủng hộ nó - nhưng nó có thể
mang lại một số điều tốt. Nhưng nếu nó bắt đầu bị lạm dụng thì nó sẽ trở thành
một vấn đề lớn," ông nói.
Tổ chức Theo dõi
Nhân quyền tiết lộ đầu năm nay rằng một hệ thống tín nhiệm xã hội đang được sử
dụng ở tỉnh Tân Cương, nơi có phần lớn dân số theo đạo Hồi và được liên kết với
một ứng dụng được sử dụng bởi cảnh sát Trung Quốc và các quan chức chính phủ
khác.
Bộ não thành phố
Ngày càng có nhiều
dữ liệu và thông tin rơi vào tay chính phủ thông qua các hệ thống cảm biến và
công nghệ khác trong các thành phố.
Nhưng điều gì xảy
ra khi chính quyền các thành phố này giao dịch với những gã khổng lồ công nghệ
tư nhân như Alibaba và Tencent, vốn đã có một cơ sở dữ liệu khổng lồ về công
dân?
Alibaba có trụ sở tại
thành phố Hàng Châu và đã dành hai năm để phát triển một nền tảng có tên là
City Brain, chuyên phân tích dữ liệu từ camera và vị trí GPS của ô tô và xe
buýt, và sử dụng nó để điều khiển hơn một nghìn đèn giao thông để ngăn chặn
tình trạng tắc nghẽn.
Công ty này tuyên bố
rằng đã giúp thành phố bảy triệu người này tụt từ vị trí thứ 5 xuống vị trí thứ
57 trong những thành phố tắc nghẽn nhất ở Trung Quốc.
Và giờ nhiều thành
phố đang bàn giao các mảng đất khổng lồ cho các công ty công nghệ.
Chính phủ Thâm Quyến
vừa trao cho Tencent một mảnh đất khai hoang rộng 809 m2 để xây dựng cái mà họ
mô tả là "một thành phố tương lai tập trung vào công nghệ và đổi mới".
Google hợp tác với Sidewalk Labs lên kế hoạch xây dựng
một thành phố điện tử ở Toronto, Canada. WATERFRONT TORONTO
Và ngày càng nhiều,
các thành phố phương Tây cũng đang thực hiện các thỏa thuận với các công ty
Trung Quốc.
Các ủy viên hội đồng
ở Darwin, Australia đã tới Trung Quốc để gặp Huawei và xem công nghệ của họ ở
Thâm Quyến. Công ty này sau đó đã thực hiện một chương trình trị giá 10 triệu
đô la để cung cấp 900 đèn LED thông minh, 24 cảm biến môi trường và mạng lưới
138 camera quan sát cho Darwin.
Tuy nhiên thị trưởng
Kon Vatskalis của Darwin nói với ABC News rằng sẽ "không có nhận dạng
khuôn mặt ... và camera của chúng tôi không thể biết bạn là ai hay bạn làm
gì".
No comments:
Post a Comment