Vũ Ngọc Yên
13/12/2019
Ngày 12/12, hơn 45 triệu cử tri Vương quốc Anh đi
bỏ phiếu bầu Quốc hội trước thời hạn. Cuộc bầu cử diễn ra trong bối cảnh
đất nước bị phân hoá trầm trọng vì các chính đảng trong Quốc hội
không tìm được sự đồng thuận cho kế hoạch Anh rời khỏi Liên minh châu Âu
(Brexit).
Cuộc khủng hoảng chính trị bắt đầu từ giữa
năm 2016 với kết quả của một cuộc trưng cầu dân ý về Brexit và kéo
dài tới nay trên 3 năm mà vẫn chưa kết thúc. Hạn Brexit đã ba lần bị
hoãn. Thủ tướng Boris Johnson muốn đưa Vương quốc Anh rời Liên minh Âu châu
(EU) vào tháng 10/2019, nhưng thất bại. Cuối cùng Johnson đề nghị bầu
Quốc hội mới trước thời hạn để nhân dân Anh quyết định tương lai của
việc Anh rời khỏi Liên minh châu Âu.
Cứ 5 năm, Quốc hội được bầu lại. Cuộc bầu
sau cùng vừa được tiến hành vào năm 2017. Đây là lần đầu tiên từ gần
100 năm, tổng tuyển cử ở Vương quốc Anh tổ chức vào ngày thứ năm tháng 12
của mùa đông thay vì theo truyền thống, bầu cử vào các ngày thứ năm trong
tháng 5.
Tổng tuyển cử hay là cuộc biểu quyết
Brexit
Trong cuộc tổng tuyển cử, cử tri Anh sẽ bầu 650
dân biểu Quốc hội đại diện cho các chính đảng. Cử tri sẽ bầu Johnson
của Đảng Bảo thủ (Tories) chủ trương đưa Anh ra khỏi EU, hay Đảng Dân
tộc Tô cách Lan (Scottish National Party) và Đảng Dân chủ tự do (Liberal
Democrats) muốn ngăn cản Brexit, hoặc bầu Đảng Lao động (Labour) của
Corbyn có ý thương thảo lại với EU và thực hiện một cuộc trưng cầu
dân ý thứ hai.
Thủ tướng Anh Boris Johnson cầm quyền từ tháng
7/2019 mong muốn, qua cuộc bầu cử này, đảng Bảo thủ của ông sẽ chiếm đa số
ghế trong Quốc hội để thông qua thỏa thuận Brexit mà chính phủ của ông và
Liên minh Châu Âu (EU) đạt được hồi tháng 10 vừa qua. Theo đó, Vương quốc Anh
sẻ ra khỏi EU đúng thời hạn vào ngày 31/1/2020 và kế tiếp ký kết một
Hiệp định thương mại tự do vào cuối năm 2020. Johnson hứa tăng ngân
sách hỗ trợ trường học, bệnh viện và cảnh sát.
Lãnh đạo Đảng Lao động Jeremy Corbyn đề ra mục tiêu
đưa đảng trở lại nắm quyền sau 9 năm với cam kết đàm phán lại thỏa thuận Brexit
và đưa ra trưng cầu ý dân cùng với lựa chọn hủy toàn bộ tiến trình này để Anh ở
lại EU. Song song gia tăng đầu tư công trong các lãnh vực như Cơ quan phục
vụ y tế (NHS), Corbyn muốn quốc hữu hoá nhiều nghành.
Nicola Sturgon, nử thủ tướng Tô Cách Lan, lãnh
đạo đảng Dân tộc Tô Cách Lan chống Brexit và đòi trưng cầu dân ý việc
Tô Cách Lan rút khỏi Vương quốc Anh.
Jo Swinson của Đảng Dân chủ tự do có lập
trường thân thiện EU và chống Brexit cũng như hỗ trợ chiến dịch đòi
xúc tiến trưng cầu dân ý Brexit của Đảng Lao động.
Trong các cuộc bầu cử, Johnson và Corbyn là
hai lãnh tụ chính trị không được lòng dân. Nhiều cử tri Anh cho rằng,
kế hoạch Brexit của Johnson không đáng tin cậy. Đảng lao động của
Corbyn chú tâm vào những vấn đề dân sinh như y tế, giáo dục và cử tri,
nhưng không có lập trường rõ ràng về Brexit.
Johnson đại thắng
Theo dự báo đầu tiên, đảng bảo thủ của Thủ
tướng Boris Johnson đã chiếm 368 trong số 650 ghế trong quốc hội 2019
và trở thành chính đảng mạnh nhất. Đảng đối lập Lao Động đạt được
191 ghế và trở thành đảng mạnh thứ hai. Dựa vào kết quả này, đảng
bảo thủ đã có đa số tuyệt đối để cầm quyền một mình trong thời gian
tới.
Dự báo kết quả số ghế cho cuộc bầu 2019 so
với cuộc bầu năm 2017
Bảo thủ Tories: 368 tăng 51
Lao Động Labour: 191 giảm 71
Dân tộc Tô Cách Lan: Scottish National Party: 55
tăng 20
Dân chủ tự do: 13 tăng 1
Exit Polls là dự án thăm dò ý kiến của các
cơ quan truyền thông BBC, ITV news và Sky New, đã phỏng vấn cử tri ở 144
phòng bỏ phiếu ở Anh, Tô Cách Lan, Wals và Bắc Ái Nhĩ Lan ngay sau khi
bỏ phiếu. Dựa trên căn bản dữ kiện này, một dự đoán về kết quả
bầu được đưa ra. Dự đoán này đáng tin, nhưng không chính xác.
Thủ tướng Anh Boris
Johnson. Photo Courtesy
Trên toàn nước Anh có 4000 địa điểm bầu cử
và kết quả kiểm phiếu chính thức cho tất cả 650 khu vực bầu cử sẽ
được công bố trong ngày thứ sáu 13/12. Nếu dự đoán của Exit Polls
không thay đổi nhiều thì đây là chiến thắng lớn nhất cho đảng Bảo
thủ kể từ năm 1987. Và kết quả thảm bại nhất cho Lao động từ năm
1935.
Vương quốc Anh có 650 khu vực bầu cử được phân
chia: Anh 533, Tô cách lan 59, Wales 40 và Bắc Ái Nhĩ Lan 18. Theo lý
thuyết, Đa số tuyệt đối của biểu quyết trong Quốc hội đòi hỏi phải
có 326 phiếu. Vì chủ tịch và những phó chủ tịch Quốc hội không dự
biểu quyết và Đảng Công giáo Bắc Ái Nhĩ Lan Sinn Fein không nhận số
ghế đại biểu nên đa số tuyệt đối thực tế giảm còn 320. Vương quốc
Anh áp dụng luật bầu đa số tương đối. Ứng viên trúng cử đại biểu
quốc hội là người đạt được đa số phiếu trong khu vực bầu cử.
Brexit sẽ thành hiện thực?
Với khẩu hiệu tranh cử Hãy hiện thực Brexit
“Get Brexit done”, Đảng bảo thủ của Thủ tướng Johnson đã đạt đa số
tuyệt đối trong cuộc bầu Quốc hội trước thời hạn. Đây là một chiến
thắng huy hoàng cho Johnson và kế hoạch Brexit của ông.
Khi kết quả sơ khởi được loan báo, Thủ tướng
Johnson tuyên bố, hạn Brexit sẽ được thực hiện đúng ngày 31/1/2020.
Trong khi Corbyn nhìn nhận kết quả bầu cử là một sự thảm bại to lớn
cho Đảng đối lập Lao Động và tuyên bố rút lui trong vai trò lãnh đạo.
Bà Jo Swinson, chủ tịch Dân chủ Tự do bị thất cử và từ chức.
Tại Tô Cách Lan và Bắc Ái Nhĩ Lan, các Đảng
chống Brexit lại toàn thắng. Đảng Dân tộc Tô Cách Lan SNP chiếm 55
trong 59 ghế trong Nghị viện Tô Cách Lan. Đảng bảo thủ mất hoàn toàn
ghế đại biểu. Trước đây Bảo thủ còn có 13 ghế, nay mất hoàn toàn
trong Nghị viện. Trên đài truyền thông Anh BBC, Chủ tịch đảng Nicola
Sturgon tuyên bố, Johnson không có quyền đẩy Tô Cách Lan ra khỏi EU. Nhân
dân Tô Cách Lan sẽ tự quyết định tương lai của mình. Tại Bắc Ái Nhĩ
Lan, đảng công giáo dân tộc Sinn Fein đạt nhiều phiếu hơn đảng Hợp
nhất dân chủ DUP. Sinn Fein thắng 7 ghế và DUP chỉ nhận được 2 ghế
trong Quốc hội .
Trong cuộc bầu cử, nhân dân Anh đã quyết định:
Người dân quá mệt mỏi vì tranh cãi chính trị và chỉ muốn sớm kết
thúc tiến trình Brexit. Tuy nhiên kết quả bầu cử có thể báo hiệu sự
khởi đầu của một tiến trình mới “giải thể Vương quốc Anh“.
Đa số người dân Tô Cách Lan đã biểu quyết
chống Brexit trong một cuộc trưng cầu dân ý 2016, và trong nhiều năm qua
nước Anh đã bị phân hoá quá lớn vì Brexit. Một khi đảng Bảo thủ của
Thủ tướng Boris Johnson dựa vào đa số tuyệt đối trong Quốc hội mới
quyết tâm thực hiện kế hoạch Brexit mà bất chấp nguyện vọng của nhân
dân Tô Cách Lan, Bắc Ái Nhĩ Lan và cử tri của các đảng chống Brexit,
thì hậu quả kinh tế, chính trị và sự thống nhất của Vương quốc Anh
sẽ khó lường.
----------------------------------
BBC Tiếng Việt
Cách một thủ tướng Anh ăn mừng chiến thắng, và gặp Nữ
hoàng, lập nội các sau bầu cử.
13 tháng 12 2019
BBC
Tiếng Việt
Thủ tướng Boris Johnson và đảng Bảo thủ thắng lớn
trong bầu cử, vì nhiều cử tri đảng Lao động đã ly khai trong bối cảnh Brexit.
13 tháng 12 2019
.
BBC
Tiếng Việt
Boris Johnson thắng lớn với đa số áp đảo sau khi đảng
Bảo thủ thắng đảng Lao động ở khu vực bầu cử truyền thống.
13 tháng 12 2019
No comments:
Post a Comment