Thích
Tuệ Sỹ, một hành giả vô úy giữa trần gian sầu lụy
25/11/2023
https://thuymyrfi.blogspot.com/2023/11/nguyen-vien-thich-tue-sy-mot-hanh-gia.html
Hòa thượng
Thích Tuệ Sỹ
Mặc dù đã
được tiên liệu, nhưng sự viên tịch của Hòa thượng Thích Tuệ Sỹ vẫn tạo ra một
xúc động lớn với những ai quan tâm đến Phật giáo Việt Nam trong giai đoạn phức
tạp này.
Riêng với
thày Tuệ Sỹ không chỉ là một vị lãnh đạo tinh thần đáng kính của giáo hội Phật
giáo Thống nhất, thày còn là một thi sĩ tài hoa, một học giả uyên bác.
Với cá
nhân tôi, tôi thành thật kính ngưỡng một khí phách đã trở nên hiếm có trong thời
đại chúng ta. Đó là tinh thần vô úy không khoan nhượng, không thỏa hiệp với cái
xấu, cái ác của Hòa thượng Thích Tuệ Sỹ.
Tuy nhiên,
ở đây tôi chỉ muốn "tản mạn" chút về văn chương của thày trong liên
tưởng với vài thi sĩ nhà Phật khác. Bởi trước sau, Tuệ Sỹ vẫn là một nhà thơ
cho đến những giây phút cuối cùng của đời mình, khi thày nguyện ước được trở
thành mây trời bay trong cõi vô cùng, như di chúc thày để lại.
Hồi tôi
còn trẻ, trước 1975, chỉ mới đọc cái tựa sách "Tô Đông Pha những phương trời
viễn mộng" của Tuệ Sỹ, tôi đã chết mê. Và cùng với những "phương trời
viễn mộng" là "hàng mi xanh"... thơ của Tuệ Sỹ đẹp một cách đài
các. Thơ của chàng có thể nói là một thứ đặc sản vùng miền đặc sắc chỉ có thể
được sản sinh trong một bầu khí tự do, đa chiều của một miền Nam đã mất. Một thứ
ngôn ngữ còn đậm đặc từ Hán Việt, sang cả và nhân hậu.
Với tôi, bản
thân từ vựng Hán Việt đã rất uyên áo, không kể tri thức của người xử dụng nó
như Tuệ Sỹ. Vì thế, độ quyến rũ của thơ Tuệ Sỹ là bất khả chối từ.
Tuy nhiên,
con người tôi vốn đa mang hỗn tạp, cùng lúc tôi cũng thích thơ Thích Nhất Hạnh
và Nguyễn Đức Sơn bởi sự giản dị rất thuần Việt của hai nhà thơ này, dù họ rất
khác nhau. Ở họ, tiếng Việt thuần thành liêm khiết đem đến một độ rung vừa mạnh
vừa sâu.
Có lẽ, tôi
cần minh định điều này, với Thích Nhất Hạnh và Nguyễn Đức Sơn tôi chỉ thích thơ
của họ, những điều còn lại thì hoàn toàn không.
Bây giờ,
càng ngày tôi càng thích sự chân thật. Và sự chân thật thì bao giờ cũng giản dị.
Vì thế, càng lúc tôi càng cảm thấy gần gũi hơn với Nguyễn Đức Sơn. Mặc dù, giữa
tôi và anh Sơn rất đối nghịch trong quan điểm về tôn giáo. Tôi còn nhớ có lần gặp
anh sau một hội thoại giữa Đức ông Nguyễn Văn Phương, một Quốc vụ khanh ở Tòa
Thánh Rôma và tôi về vấn đề tôn giáo và xã hội được tổ chức trên BBC. Anh Sơn
phang tôi mấy câu mang tính kỳ thị Thiên Chúa giáo, nhưng sau đó thì... huề, bởi
chuyện đó vốn dĩ cũng bình thường trong sự chọn lựa niềm tin của chúng ta.
Trở lại với
Hòa thượng Thích Tuệ Sỹ, cuộc sống và cái chết của thày củng cố một niềm tin của
tôi: Con người chỉ thật sự lớn lao ở nhân cách, tài năng hay trí thức cũng chỉ
là cái phù phiếm và thật sự vô nghĩa khi nó phản bội con người.
Giờ đây,
nhục thân của Thích Tuệ Sỹ đã thành tro bụi, nhưng tôi tin cái tinh anh của thi
ca và sự vô úy lẫm liệt của một Tuệ Sỹ bất khuất sẽ còn ở lại với chúng ta, như
niềm hy vọng về sự giải thoát đích thực cho một tâm thức dân tộc mòn mỏi.
NGUYỄN VIỆN
25.11.2023
Publié par
Thụy My RFI à 16:19
No comments:
Post a Comment