2023
– Một năm khó khăn của Tập Cận Bình
Hiếu Chân - Saigon Nhỏ
16 tháng 1, 2023
https://saigonnhonews.com/thoi-su/the-gioi/2023-mot-nam-kho-khan-cua-tap-can-binh/
Tin xấu dồn dập tới với
ông Tập Cận Bình
Một bức hý hoạ của người
dân Trung Quốc miêu tả “hoàng đế” Tập Cận Bình giữa vòng vây.
Năm 2023 mới chỉ bắt đầu nhưng tin xấu đã dồn dập tới
với ông Tập Cận Bình, “tân hoàng đế” của Trung Quốc.
Bắt đầu từ tăng trưởng kinh tế: Hôm thứ Hai 16 tháng Giêng 2023 Tổng cục
Thống kê nhà nước Trung Quốc (NBS) vừa công bố dữ liệu cho thấy năm 2022 nền
kinh tế lớn thứ hai thế giới chỉ tăng trưởng 3.0% so với năm trước; thấp hơn rất
nhiều so với mục tiêu 5.5% mà chính phủ nước này đặt ra.
Đây là mức tăng tổng sản lượng nội địa (GDP) thấp nhất của Trung Quốc
trong một phần tư thế kỷ qua, và nếu loại trừ mức tăng ảm đạm 2.2% năm 2020 –
năm bùng phát đại dịch COVID-19 – thì mức tăng GDP năm 2022 là thấp nhất kể từ
năm 1976, năm Chủ tịch Mao Trạch Đông qua đời và Đặng Tiểu Bình bắt đầu công cuộc
đổi mới.
Nhưng số liệu của NBS không hẳn được giới quan sát tin cậy. Ngân hàng
Thế giới (World Bank) và nhiều nhà kinh tế được hãng tin Pháp AFP hỏi ý kiến đều
cho rằng kinh tế Trung Quốc chỉ tăng 2.7% trong năm 2022.
Về con người, lần đầu tiên kể từ năm 1961, Trung Quốc chứng kiến dân số
bị giảm khi sinh suất thấp hơn tử suất – nghĩa là số trẻ em được sinh ra ít hơn
số người chết, báo hiệu một cuộc khủng hoảng về dân số học, có tác động sâu sắc
tới nền kinh tế nước này và cả thế giới nữa.
Cũng số liệu của NBS cho thấy trong năm 2022, trong 100.000 dân thì có
677 em bé được sinh ra, ít hơn mức 752 em bé trong năm 2012; còn số người chết
là 737, nhiều hơn mức 718 người của năm 2021. Tính chung, trong năm qua dân số
Trung Quốc giảm đi 850.000 người, chỉ còn 1.411.750.000 (một tỷ bốn trăm mười một
triệu bảy trăm năm chục ngàn người). Nhìn xa hơn, các chuyên gia Liên hiệp quốc
dự báo tới năm 2050, dân số Trung Quốc sẽ giảm 109 triệu người, nhiều hơn tổng
dân số của Việt Nam hiện nay.
Triển vọng “chưa giàu đã già” của Trung Quốc là có thật, nền kinh tế sẽ
bị suy giảm do doanh thu giảm và nợ công của chính phủ tăng lên.
Không rõ khi đưa ra con số về sinh suất-tử suất, cơ quan NBS của Trung
Quốc đã tính tới những người đã chết vì COVID-19 trong tháng cuối năm hay chưa.
Từ ngày 8 tháng Mười Hai 2022, Trung Quốc đột ngột bãi bỏ chính sách “zero-COVID”
và các biện pháp phòng dịch khắc nghiệt, để cho biến thể Omicron tự do tung
hoành, dẫn tới tình trạng quá tải khủng khiếp ở các bệnh viện, nhà tang lễ và cả
các cơ sở hỏa táng. Trung Quốc công bố trong tháng có 37 người chết vì COVID,
sau đó trước áp lực của quốc tế và dân chúng trong nước, Bắc Kinh đã phải nâng
con số tử vong này lên gần 60.000 người.
Nhưng sự thật vẫn còn rất xa. Một nghiên cứu do Đại học Bắc Kinh
công bố cho biết tính tới 11 tháng Giêng 2023, số người bị nhiễm COVID
ở Trung Quốc đã lên tới 900 triệu; 64% dân số của quốc gia khổng lồ
này đã nhiễm virus. Báo cáo cho biết cụ thể từng địa phương như ở tỉnh Cam
Túc có 91% dân số bị nhiễm, ở Vân Nam là 84% và ở Thanh Hải 80%.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tỷ lệ tử vong bình quân toàn cầu của
bệnh nhân COVID-19 (case fatality rate – CFR) là gần 2%, hoặc 1% ở những nơi
dân số trẻ, có biện pháp phòng chống và điều trị tích cực. Cứ cho rằng, nhờ
chính sách “zero-COVID” mà CFR của Trung Quốc đạt mức thấp nhất, 1%, thì cũng
đã có không dưới 9 triệu người chết. Một viện nghiên cứu sức khỏe toàn cầu có
trụ sở tại Đại học Washington ở Seattle dự đoán số người chết ở Trung Quốc có
thể là “hơn một triệu trong năm 2023”. Tồi tệ hơn, công ty dữ liệu y tế
Airfinity của Anh dự đoán 1,7 triệu người Trung Quốc sẽ chết tính đến cuối
tháng Tư.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/12/GettyImages-1245164220-1.jpg
Sinh viên Trung Quốc
biểu tình ở Bắc Kinh hôm 27 tháng Mười Một đòi chấm dứt p[hong tỏa, đòi tự do
ngôn luận không kiểm duyệt và đòi ông Tập Cận Bình phải từ chức. Ảnh
Stringer/Anadolu Agency via Getty Images
Tại đại hội lần thứ 20 của đảng Cộng sản Trung Quốc hồi tháng Mười
2022, ông Tập Cận Bình đã đăng quang “hoàng đế”, phá vỡ quy tắc hai nhiệm kỳ của
chức tổng bí thư đảng, tập hợp quanh mình những đồng minh trung thành nhất – những
người thường ca tụng nhà lãnh đạo và thổi phồng tầm nhìn của ông về một Trung
Quốc thịnh vượng.
Nhưng ngày vui ngắn chẳng tày gang, cảm giác hưng phấn đó tan biến
trong bối cảnh nỗi đau kinh tế ngày càng gia tăng và làn sóng phản đối của công
chúng chống lại chiến lược phong tỏa và đóng cửa biên giới không khoan nhượng của
ông Tập.
Chính sách “zero COVID” của Trung Quốc, không giống bất kỳ nước nào, thực
chất là một vết thương do chính họ gây ra, và bị làm trầm trọng hơn do phong
cách lãnh đạo độc đoán của ông Tập. Ông Tập nhiều lần nhấn mạnh, số người chết
vì COVID của Trung Quốc thấp một cách đáng kinh ngạc là một thành tựu lớn của đảng
CSTQ, là minh chứng cho sự ưu việt của chế độ đảng trị, quyền hành tập trung
vào một “minh quân” của Trung Quốc so với sự hỗn loạn và bế tắc của chế độ dân
chủ phương Tây.
Bây giờ thì ảo tưởng đó đã sụp đổ; đảng CSTQ bị buộc phải mở cửa, bãi bỏ
hạn chế “zero-COVID” và số người nhiễm bệnh đã cao gấp rưỡi so với tổng số người
bệnh toàn thế giới, trừ Trung Quốc.
Alfred Wu, phó giáo sư tại Trường Chính sách Công Lý Quang Diệu ở
Singapore, nhận định với báo The Wall Street Journal: “Ông Tập nhận hết công
lao, nhưng đến sự thể này thì chính ông là người đáng bị đổ lỗi,” và nói
thêm rằng 2023 “có thể là một năm đầy biến động đối với Tập Cận Bình”.
Theo ông Wu, đảng CSTQ Trung Quốc sẽ phải nỗ lực hết mức để vực dậy
kinh tế, ổn định xã hội và quan trọng nhất là khôi phục lòng tin của công chúng
vào chế độ, vào nhà lãnh đạo tối cao Tập Cận Bình. Các nhà lãnh đạo Trung Quốc
đã hứa hẹn sẽ mang lại mức tăng trưởng kinh tế “hợp lý” vào năm 2023, kêu gọi
kích thích nhu cầu trong nước đồng thời báo hiệu việc nới lỏng các quy định đã
gây ra đà suy thoái của thị trường bất động sản và cản trở đầu tư của doanh
nghiệp tư nhân.
Nhưng ông Tập không thừa nhận khiếm khuyết của mô hình cai trị độc tài
từ trên xuống. Tại một cuộc họp của Bộ Chính trị đảng CSTQ vào tháng Mười Hai
2022, ông Tập nhấn mạnh tới sự “tuyệt đối trung thành” và đổ lỗi cho các
quan chức địa phương đã thực hiện sai các chính sách của ông. Theo ông Tập, “zero
COVID” và “sống chung với COVID” không trái ngược nhau mà chỉ là hai
giai đoạn của một chính sách phòng dịch. “Chúng ta hiện bước vào một giai đoạn
kiểm soát đại dịch mới, vẫn còn những thách thức khó khăn. Hãy nỗ lực hơn nữa để
vượt qua, kiên trì là chiến thắng, đoàn kết là chiến thắng,” ông Tập nói với
người dân Trung Quốc trong thông điệp năm mới trên truyền hình.
Nhưng 1.4 tỷ dân Trung Quốc và đặc biệt là giới kinh doanh, còn tin ở
ông Tập, ở đảng CSTQ tới mức nào? Andrew Collier, giám đốc điều hành của Orient
Capital Research tại Hong Kong, nhận xét: “Người dân Trung Quốc biết ai là
người chịu trách nhiệm. Số người chết khổng lồ, cùng với thị trường bất động sản
sụp đổ sẽ thử thách lòng tin của người dân đối với Bắc Kinh vào năm 2023.”
Tất nhiên sẽ là ảo tưởng nếu nghĩ rằng những thách thức kể trên sẽ làm
cho đảng CSTQ sụp đổ, ông Tập Cận Bình sẽ thúc thủ. Bằng biện pháp đàn áp tàn bạo
và mua chuộc tinh vi, đảng CSTQ đã nhiều lần vượt những thách thức còn trầm trọng
hơn rất nhiều. Ông Wu, học giả tại Singapore, nhận xét, bất chấp những thất bại
gần đây, ông Tập dường như sẽ củng cố hơn nữa bàn tay sắt của mình và đẩy mạnh
những mục tiêu ông đã đặt ra. “Vào những thời điểm khó khăn, ông ta thường
nhấn mạnh sự cần thiết của ‘tinh thần chiến đấu’ và khẳng định rằng họ phải vượt
qua mọi thử thách”, ông Wu nói.
Nên cẩn trọng với “tinh thần chiến đấu” mà ông Tập đang gieo rắc.
------------------------
Đọc thêm:
·
Tử vong vì
COVID ở Trung Quốc: từ 37 lên 60.000 người!
·
Tập Cận
Bình: Tiến thoái lưỡng nan
·
Trung Quốc:
Tập Cận Bình có nhượng bộ?
·
Dân Trung
Quốc biểu tình chống phong tỏa Covid-19, đòi Tập Cận Bình từ chức
No comments:
Post a Comment