NỘI DUNG :
Thanh Hà – RFI
.
Trọng Thành - RFI
===========================================
Thanh Hà – RFI
Đăng ngày 07-12-2019
Bên
lề hội nghị COP25 tại Madrid, Tây Ban Nha, ngày 06/12/2019, hơn 100.000 đã người
tuần hành vì khí hậu nhằm kêu gọi thế giới hành động vì môi trường. Trong đoàn
tuần hành dài 5 cây số có Greta Thunberg. Cô gái Thụy Điển 16 tuổi này là biểu
tượng của thế hệ trẻ đấu tranh để được sống trong một môi trường sạch hơn, lành
mạnh hơn.
Thổ
dân tham gia tuần hành vì khí hậu tại Madrid ngày 06/12/2019. Reuters
Thông
tín viên François Musseau từ Madrid tường thuật :
"Người tuần hành từ 5 địa điểm khác
nhau đã tập hợp về quảng trường nơi có bể nước Fuente de Cibeles (biểu
tượng của Madrid) đòi quyền được sống trên "một hành tinh bền
vững và một thế giới công bằng hơn" như biểu ngữ cho thấy. Một khẩu
hiệu khác bằng tiếng Anh kêu gọi "thay đổi nếp sống, không làm biến đổi
khí hậu". Người mang theo biểu ngữ này là Juan Carlos Rodriguez.
Anh điều hành một đài phát thanh địa phương
Hành Động Vì Môi Trường. Đây là một trong những tổ chức bảo vệ sinh thái lớn nhất
tại Tây Ban Nha. Juan Carloz Rodriguez nói: "Điều cần thiết ở đây là
những người tham dự hội nghị COP25, những người có thẩm quyền quyết định, nghe
thấy tiếng nói của chúng tôi để bắt tay ngay vào việc. Họ cần phải có tham vọng
thực hiện những gì đã cam kết".
Trong cuộc tuần hành lần này, không chỉ có những
nhà đấu tranh vì môi trường hay những cảm tình viên của các tổ chức bảo
vệ sinh thái, mà đáng chú ý là trong đoàn có rất nhiều thành phần khác nhau,
nào là người già, nào các gia đình cho con cái đi cùng, và có rất nhiều các bạn
trẻ, thậm chí là rất trẻ. Họ cảm thấy gần gũi với thiếu nữ Thụy Điển Greta
Thunberg.
Alaya, 28 tuổi, làm nghề bảo mẫu trong nhà trẻ,
là một trong số này. Cô nói : "Chúng ta đang phải đối mặt với vấn đề
khí hậu và điều này đã trở nên cấp bách. Mỗi cá nhân chúng ta cần phải
làm một cái gì đó để kềm hãm đà phá hủy hành tinh”. Bên cạnh cuộc tuần hành hôm
qua, còn có rất nhiều cuộc hội thảo, cuộc tập hợp được tổ chức trong suốt thời
gian hội nghị quốc tế về môi trường tại thủ đô Madrid. Tất cả các sinh hoạt này
theo đuổi chung một mục đích : đánh động công luận trước thách thức về khí hậu".
--------------------------------
.
Trọng Thành - RFI
Thứ Bảy, ngày 07 tháng 12 năm 2019
Hai
báo cáo mới cho thấy trong lúc điện than trên thế giới lần đầu tiên sụt giảm đáng kể, Trung Quốc lại tăng tốc phát
triển năng lượng ô nhiễm nặng nề này. Báo cáo điều tra của các hiệp hội
môi trường lên án thái độ hai mặt của nhiều ngân hàng Nhật Bản – châu Âu trong
đầu tư than đá. Sáng kiến của giới hoạt động môi trường Ailen : nhờ ông già
Noel mang mong ước của trẻ thơ đến thượng đỉnh COP 25, để gây áp lực với lãnh đạo
các cường quốc. Tập đoàn Uber lần đầu tiên công bố số vụ bạo hành tình dục
khách hàng, để trấn an dư luận.
Một tin vui hiếm hoi trong cuộc chiến chống
biến đổi khí hậu : năm 2019, sản lượng điện than giảm 3%, mức giảm chưa từng
có trong lịch sử. Trên đây là kết quả nghiên cứu được Carbon Brief- tổ chức chuyên
phân tích về các dữ liệu năng lượng, trụ sở tại Anh Quốc - công bố hôm
25/11/2019. Bà Laura Myllyvirta, tác giả của nghiên cứu, nhấn mạnh : ''Kỷ
nguyên tăng trưởng nhanh chóng của các nhà máy than đã chấm dứt''.
Sự sụt giảm của điện than là một chỉ báo rất
quan trọng trong cuộc chiến khí hậu, bởi nhiệt điện than chiếm đến một nửa số
lượng khí thải gia tăng trong năm 2018.
Than là loại năng lượng ô nhiễm nhất, nhưng lại
được sử dụng nhiều do giá rẻ. Trong vòng 30 năm qua, lượng điện than tăng đến gấp
2,5 lần. Việc điện than thoái lùi trong năm 2019 mới chỉ cho phép trở lại mức
2017, có nghĩa là vẫn còn rất cao. Hiện tại than vẫn góp 30% khí thải gây hiệu ứng nhà kính và là nguồn
năng lượng tạo điện số một thế giới (1).
Có ba yếu tố chính giải thích sự tụt lùi của
điện than trong năm vừa qua. Thứ nhất là tăng trưởng kinh tế toàn cầu chững lại,
thứ hai là chính sách chia tay với than đá tại Hoa Kỳ và Liên Âu, và thứ ba là
tỷ lệ năng lượng tái tạo tăng lên. Từ đầu năm đến nay, 57 nhà máy điện than bị
đóng cửa tại Mỹ. Điện than ở châu Âu sụt giảm mạnh (dự kiến 23% tính trên toàn
Liên Hiệp Châu Âu), kể cả Ba Lan (giảm 6%). Theo tác giả nghiên cứu, tại Liên
Hiệp Châu Âu, thuế đánh vào khí thải lần đầu tiên đạt mức đáng kể (20 euro/tấn),
cho phép năng lượng tái tạo trở nên hiệu quả hơn.
Trung
Quốc tụt hậu trong trận tuyến vì Khí hậu
Tuy nhiên, điện than lại tăng lên ở Đông Nam
Á, nhất là Việt Nam, nơi lượng than nhập khẩu tăng gấp đôi trong năm 2019 (2).
Tình hình đặc biệt đáng lo ngại tại Trung Quốc, nền kinh tế thứ hai thế giới và
là quốc gia gây ô nhiễm số một thế giới.
Theo nghiên cứu của tổ chức phi chính Mỹ
Global Energy Monitor, các nhà máy điện than đang hoặc sắp được xây dựng tại
Trung Quốc có tổng công suất là 148 gigawatt, có nghĩa là tương đương với toàn
bộ công suất hiện có của các nhà máy điện than của châu Âu (khoảng 150
gigawatt).
Trung Quốc đang trở thành ''gót chân Asin''
trong cuộc chiến Khí hậu, theo nhận xét của giám đốc điều hành Cơ Quan Năng Lượng
Quốc Tế (AIE), Fatih Birol.
Tình hình Trung Quốc có vẻ đầy nghịch lý.
Trong lúc tăng trưởng về nhu cầu năng lượng chững hẳn lại (từ 6,7% hai năm 2017
– 2018 xuống còn 3% trong năm nay), thì các công ty Trung Quốc gia tăng đầu tư
vào năng lượng than. Cứ hai tuần lại có thêm một nhà máy nhiệt điện than mới mọc
lên. Trung Quốc đang làm ngược lại với những gì mà quốc gia này cam kết, giảm
40% sản xuất than trong 10 năm tới.
Thái
độ hai mặt của các ngân hàng Nhật Bản – châu Âu bị lên án
Không chỉ riêng Trung Quốc, giới bảo vệ môi
trường chú ý đến tình trạng nói một đàng, làm một nẻo của nhiều tập đoàn kinh tế,
khiến việc sản xuất than trên thế giới tiếp tục được duy trì trên quy mô lớn.
Theo AFP, trong vòng ba năm gần đây, thêm 745 tỉ đô la được đầu tư vào lĩnh vực
than đá. Các nhà điều tra điểm mặt hơn 1.000 dự án nhà máy than của 258 doanh
nghiệp, với tổng công suất dự kiến 570 gigawatt. Các ngân hàng Nhật Bản chiếm một
phần ba tổng số đầu tư nói trên. Các ngân hàng châu Âu chịu trách nhiệm 26%.
Một thái độ hai mặt điển hình là tập đoàn Tây
Ban Nha Santander, nhà tài trợ cho thượng đỉnh Khí hậu COP 25, vốn đã cam kết
không trực tiếp tài trợ cho than đá, nhưng vẫn đầu tư 655 triệu đô la cho ba
nhà máy điện than tại Ba Lan, với tổng công suất 5,7 gigawatt.
Tác giả của các số liệu điều tra này, được
công bố hôm 05/12, là hai tổ chức môi trường Urgewald et BankTrack, nhờ sự trợ
giúp của một mạng lưới các tổ chức phi chính phủ toàn cầu. Một người phụ trách
của BankTrack nêu trường hợp hai ngân hàng lớn BNP Paribas (Pháp) và Barclays
(Anh), như một ví dụ tiêu biểu. Các ngân hàng này tránh đầu tư trực tiếp vào
than đá, nhưng lại tiếp tục đầu tư cho các doanh nghiệp than đá. Được AFP đặt
câu hỏi, BNP phản bác và khẳng định đã ngừng tài trợ cho các dự án than mới, kể
từ năm 2017, tuy nhiên thừa nhận ''có quan hệ thương mại'' với một số
trong 258 doanh nghiệp bị điểm mặt.
Ông già
Noel đến thượng đỉnh Khí hậu
Thượng đỉnh COP 25 khai mạc hôm thứ Hai,
02/12/2019 tại Madrid, Tây Ban Nha. Tại thượng đỉnh Khí hậu kéo dài hai tuần lễ
này, lãnh đạo các quốc gia đang đứng trước áp lực ngày càng lớn, phải nâng mạnh
mức cam kết cắt giảm khí thải. Hiện tại, theo giới khoa học, nếu thực hiện đúng
các cam kết đã có, Trái đất đang trên đường tiến đến nhiệt độ hơn 3°C so với thời
tiền công nghiệp (vượt xa mục tiêu không để nhiệt độ tăng quá từ 1,5°C đến 2°C,
đã được cộng đồng quốc tế thông qua với Thỏa thuận Paris 2015).
Với mức tăng nhiệt độ này, nhân loại sẽ phải
đối mặt với những hiện tượng thời tiết cực đoan dữ dội hơn nhiều so với hiện
nay, vượt quá khả năng kiểm soát, cũng như hàng loạt biến đổi môi trường kinh
hoàng khác, đơn cử như nước biển dâng cao do tan băng, nhấn chìm hàng loạt vùng
đồng bằng ven biển.
Biểu
tình chống khí thải hâm nóng Trái đất, gây nhiều thảm họa, Madrid, 06/12/2019.
Trong ảnh, biểu tình nằm với các biểu tượng về tình trạng chết chóc, do công
nghiệp sử dụng năng lượng hóa thạch gây raREUTERS/Rafael Marchante
Năm 2019 được nhiều người nói đến như ''Năm
thức tỉnh Khí hậu'', với các cuộc tuần hành, bãi khóa khổng lồ của giới trẻ,
đặc biệt tại các nước phương Tây. Tại Madrid, trong lúc thượng đỉnh diễn ra,
hôm qua, 06/12, hơn trăm nghìn người biểu tình lên án ''cuộc thượng đỉnh
giả dối'', ''chủ nghĩa tư bản đang giết chết hành tinh''… Những người
biểu tình mang một chiếc quan tài tượng trưng cho ''Môi trường'', bị hiến
tế cho tham vọng ''phát triển'' mù quáng.
Đừng
đánh giá thấp nỗi giận của trẻ em !
222 tổ chức của các cha mẹ trên toàn thế giới,
thuộc 27 quốc gia, ra tuyên bố chung gửi đến thượng đỉnh Khí hậu, kêu gọi lãnh
đạo các nước hãy ''để lại cho con cháu chúng ta một thế giới mà chúng đáng
được thừa hưởng''.
Ngày 03/12, thiếu nữ Greta Thunberg 16 tuổi
(3) – tia lửa nhỏ làm bùng lên phong trào phản kháng vì Khí hậu của giới trẻ thế
giới – có mặt Bồ Đào Nha. ''Đừng đánh giá thấp nỗi giận dữ của trẻ em !'',
đó là thông điệp của Greta Thunberg tại Lisboa, sau 3 tuần đi thuyền buồm, từ
Hoa Kỳ trở về.
Thiếu
nữ Thụy Điển Greta Thunberg phát biểu tại cuộc tuần hành phản kháng vì Khí hậu,
Madrid, 06/12/2019.REUTERS/Javier Barbancho
Thanh thiếu niên có thể xuống đường bày tỏ
thái độ, nhưng những em nhỏ ở độ tuổi mẫu giáo có thể làm gì đây ? Một chuyên
gia môi trường Ailen khởi sự chiến dịch nhờ ông già Noel thần thoại đưa lời ước
của những em nhỏ đến giới lãnh đạo thế giới.
Đến
cậu bé 5 tuổi cũng nhập cuộc
Sau
đây là phóng sự của thông tín viên Emeline Vin từ Dublin :
“Ông già Noel Xanh gây ấn tượng mạnh với cậu
bé Léo 5 tuổi. Leo và bố đã giao phó cho ông già Noel một danh sách lời ước khá
đặc biệt năm nay.
Léo :
Con muốn các đại dương trong kỳ Noel này thật trong lành, cho các loài động vật.
Bố Léo :
Như thế đúng là con không muốn động vật bị săn đuổi phải không ?
Léo :
Đúng rồi !
Ông già Noel :
Thật tuyệt vời, ta mang lá thư của cháu đến Madrid nhé !
Madrid là nơi diễn ra thượng đỉnh về Khí hậu.
Ông già Noel Xanh : ''Trên thực tế, chúng tôi muốn gây áp lực lên giới chính trị,
chứng minh cho họ thấy là vấn đề này có ảnh hưởng rất lớn đến dân chúng, đến
các công dân trên hành tinh. Ngay cả trẻ em cũng lo lắng và muốn là người ta phải
làm một điều gì đó''.
Trẻ
em Ailen gửi lời ước đến Thượng đỉnh Khí hậu qua ông già Noel Xanh. Ảnh minh họaRFI
/ Emeline Vin
Trong các bức thư mang những lời ước, trẻ em
yêu cầu bảo vệ ong, gấu Bắc cực, cấm sử dụng nhựa…
Chiến dịch mang tên Dear Green Santa – Ông già Noel Xanh yêu quý – do bà Laura Kehoe, một
chuyên gia về phát triển bền vững tại Oxford, nghĩ ra.
Nữ chuyên gia bày tỏ : ''Thật không thể tượng
tượng nổi khi chứng kiến những hiểu biết của trẻ em về Khí hậu. Thật là đáng lo
ngại, bởi vì ở cái tuổi của chúng, không dễ để xử lý những điều đó ! Nhưng cũng
thật là tuyệt vời, bởi vì trẻ em không chỉ yêu thiên nhiên, chúng yêu cả động vật,
và điều rất tự nhiên với chúng là cần phải bảo vệ động vật. Chúng ta hy vọng những
bức thư này chuyển tải những điều gì đó khiến các nhà chính trị phải cố gắng
hơn nữa ! ''.
Toàn bộ các bức thư này sẽ được phó thác cho
Saoi O’Connor, một trong các học sinh trung học bãi khóa vì Khí hậu, được mời
tham dự COP25''.
Uber thừa
nhận 6.000 vụ bạo hành tình dục, hơn 200 vụ cưỡng hiếp
Lần đầu tiên tập đoàn Uber công bố số các vụ
bạo hành tình dục và hiếp dâm mà nạn nhân là các khách hàng đi xe VTC của hãng.
Uber là mạng lưới cung ứng dịch vụ xe chất lượng cao, nổi tiếng toàn cầu. Cách
quản lý thiếu minh bạch của hãng ngày càng bị nhiều chỉ trích. Thông tín viên
Eric de Salve tường trình từ San Francisco :
Logo
của tập đoàn UberROBYN BECK / AFP
''Thoạt nhìn, những con số đáng sợ này có
thể khiến người ta sẽ không bao giờ dám ngồi lên một chiếc xe VTC. Tuy nhiên,
đây lại chính là những thống kê do Uber loan báo, với mục tiêu trấn an khách
hàng. Bởi cần phải so sánh số lượng các vụ bạo hành này với tổng số 2,3 tỉ chuyến
đi đã được thực hiện, mà Uber nhắc lại là đã diễn ra một cách tốt đẹp.
Dù sao, hãng cũng đưa ra con số tổng cộng 235
vụ quan hệ tình dục cưỡng bức, cũng có nghĩa là cưỡng dâm, trên các lộ trình phục
vụ khách hàng tại Hoa Kỳ năm 2018. Năm 2017, con số này là 229 vụ. 92% nạn nhân
là khách hàng. Tổng cộng cả thảy là 6.000 vụ bạo hành tình dục nói trên, trong
đó có 19 người chết trong hai năm này.
Uber giảm nhẹ tầm mức nghiêm trọng, khi nhấn
mạnh là số lượng các vụ bạo hành chỉ chiếm 0,00002% số lượng chuyến đi. Dù sao
thì chỉ một dấu hiệu nguy hiểm duy nhất cũng đã là không thể chấp nhận được, tập
đoàn VTC nổi tiếng bình luận. Uber buộc phải nỗ lực minh bạch hóa do áp lực của
công luận trên các mạng xã hội như UberCestOver, nơi rất nhiều nạn nhân bị tài
xế bạo hành tình dục lên tiếng.
Bản báo cáo 84 trang chưa từng có này được
công bố đúng vào thời điểm mà nhiều thành phố chỉ trích Uber không bảo đảm an
ninh cho khách hàng. Thủ đô nước Anh vừa rút giấy phép hoạt động của Uber. Tập
đoàn này hứa hẹn sẽ cải thiện tình hình an ninh, bằng cách kiểm tra kỹ càng lý
lịch pháp lý của các tài xế, để xem họ có phạm các tiền án, tiền sự nào không''.
--------------
Ghi chú
1 - "Tại sao nhu cầu sử dụng than đá
trên thế giới tăng?", RFI 04/02/2019.
2 - "Việt Nam cần ngày càng nhiều
than để sản xuất điện", RFI 16/09/2019.
3 - "Khí hậu: Nỗi tức giận của Greta
và thông điệp ‘‘lạnh gáy’’ của giới khoa học", RFI 26/09/2019.
No comments:
Post a Comment