Điều
gì đặc biệt trong vụ sĩ quan quân đội Mỹ kiện
TBT Tô Lâm và Nhà nước CHXHCNVN trước Tòa án Mỹ ?
Điều
gì đặc biệt trong vụ sĩ quan quân đội Mỹ kiện TBT Tô Lâm và Nhà nước CHXHCNVN
trước Tòa án Mỹ ?
Hồ
sơ vụ kiện (dân sự) mang số 1:25-cv-03226, được nguyên đơn "người tự nhận
là sĩ quan pháp lý của quân đội Hoa kỳ" nộp tại Tòa án Quận Columbia
(United States District Court District of Columbia) hồi cuối tháng 9, kiện đích
danh TBT Tô Lâm, Nhà nước CHXHCNVN cùng với nhiều viên chức VN, theo danh sách
đính kèm trong hình.
Nguyên
đơn trong vụ án được ghi là "JOHN DOE" - một tên giả được Tòa chấp nhận
cho sử dụng nhằm bảo vệ danh tính của cá nhân (vì các lý do như an ninh).
Lý
do kiện: Nguyên đơn cáo buộc rằng ông ta đã bị bắt cóc và bị tra tấn ở Việt Nam
trong quá trình nhân vật này làm việc tại đây.
Các
thông tin công khai cho thấy nguyên đơn cáo buộc các bị đơn có hành vi bắt cóc,
tra tấn và gây thương tích cá nhân. Nguyên đơn đòi các đối tượng bồi thường 1 tỉ
đô la.
Điều
đặc biệt trong vụ kiện này là sự có mặt của Nhà nước Cộng Hòa hồi giáo Iran, một
quốc gia bị Mỹ liệt vào danh sách "tài trợ khủng bố" từ năm 1984.
Nội
dung đơn kiện cáo buộc Chính phủ Việt Nam và Iran cùng một số quan chức (bao gồm
cả các lãnh đạo Iran và Bộ Tình báo Iran) đã thực hiện các việc "bắt
cóc" và "tra tấn" viên sĩ quan quân đội Mỹ trong thời gian giam
giữ.
Iran
đã từng bị Mỹ xếp và hạng mục quốc gia bất hảo thuộc "trục ác". Sự có
mặt của nhà nước Iran trong đơn kiện, cũng như sự tố cáo của nguyên đơn về sự
liên kết hoạt động giữa hai quốc gia. Nghi vấn cần đặt ra là giữa nhà nước
CHXHCNVN và nhà nước Iran, ngoài vụ hợp tác bắt cóc và tra tấn "sĩ quan
quân đội Mỹ", còn có những hợp tác gì khác nữa hay không ?.
Trên
thực tế thì vụ kiện này sẽ không đưa tới đâu. Luật quốc tế qui định tính
"tối cao và bất khả xâm phạm" về "chủ quyền quốc gia". Luật
Mỹ có vụ "miễn trừ chủ quyền", theo đó các Tòa án của Mỹ không có thẩm
quyền xét xử đối tượng là "nhà nước - state". Tức là vụ kiện sẽ bị
"kẹt" từ đầu do thiếu thẩm quyền tài phán (lack of jurisdiction).
Tương
tự các quan chức VN cũng được hưởng quyền miễn trừ cá nhân (phát sinh từ Miễn
trừ Chủ quyền) khi họ hành động trong phạm vi trách nhiệm chính thức của mình.
Ngoại
trừ ông Tô Lâm. Với danh nghĩa "tổng bí thư", một chức vụ thuần túy về
"đảng". Quyền lực của Tô Lâm có thể lớn, nhưng đó là quyền "nặc
danh".
Hiến
pháp và luật VN không có điều nào xác định về tư cách pháp nhân cũng như về quyền
hạn và trách nhiệm của của tổng bí thư trong bộ máy nhà nước (state).
Điều
2 Hiến pháp VN qui định "tất cả quyền lực nhà nước thuộc về Nhân
dân". Chức danh tổng bí thư của Tô Lâm chưa bao giờ được sự ủy nhiệm của
nhân dân (thông qua quốc hội), để chức vụ này có tính chính danh trong việc sử
dụng quyền lực, như các chức danh khác trong hệ thống nhà nước.
Tức
là vai trò Tổng bí thư đảng CSVN của ông Tô Lâm có thể sẽ không giúp ông có quyền
"miễn trừ cá nhân" như các quan chức khác.
Tuy
nhiên việc "triệu tập" các bị cáo từ VN ra trước một tòa án Mỹ là
chuyện "lấy ná bắn mặt trời". Tòa án Mỹ không có thẩm quyền pháp lý để
buộc một công dân nước ngoài, đặc biệt là một quan chức cấp cao của chính phủ,
phải xuất hiện nếu họ đang ở nước ngoài (Việt Nam). Trát đòi (subpoena) của tòa
án Mỹ không có giá trị thi hành pháp lý ở Việt Nam.
Vụ
kiện nhà nước TQ về vụ Covid-19 bên Mỹ. Nhiều tiểu bang, tập thể cá nhân và
doanh nghiệp Mỹ đã kiện Chính phủ Trung Quốc, đòi bồi thường hàng nghìn tỷ USD
vì cáo buộc Trung Quốc không kiểm soát được dịch bệnh COVID-19 và gây tổn thất
kinh tế toàn cầu. Vụ kiện thất bại từ đầu.
Nhưng
sự có mặt của "quốc gia côn đồ" tên là Cộng hòa Hồi giáo Iran như là
một bị đơn trong vụ kiện. Đồng thời nhân viên tình báo Iran bị tố cáo là có phối
hợp với bên VN để "bắt cóc và tra tấn", hệ quả gây "thương
tích", cho nhân viên pháp lý của quân đội Mỹ. Điều này khiến cho vụ kiện
có thể bị xếp vào các trường hợp "ngoại lệ" mà các quyền "miễn
trừ chủ quyền" của VN có thể bị mất đi.
Theo
thông lệ bên Mỹ, các ngoại lệ gồm có các hành vi "tra tấn và Khủng bố
(Terrorism Exception).
Tức
là "nhà nước CHXHCNVN" có thể sẽ bị "kẹt", nếu có bằng chứng
cho thấy Tô Lâm và các quan chức VN đã có các hành vi phạm vào các lãnh vực
"tra tấn và khủng bố".
Các
vụ kiện bên Mỹ về Tra tấn và Khủng bố chống lại Iran và Cuba (ngoại lệ miễn trừ
chủ quyền) cho thấy là thành công.
Sự
thành công này là nhờ việc Iran và Cuba nằm trong danh sách "Các nước Tài
trợ Khủng bố" của Mỹ, cho phép áp dụng Ngoại lệ Tra tấn và Khủng bố.
Tức
là, nhà nước CHXHCNVN có thể thua, nếu VN bị cáo buộc là tài trợ, hay đồng lõa
tài trợ cho khủng bố.
Tức
là nguyên đơn có thể được VN bồi thường 1 tỉ đô la. Thủ tục tuy kéo dài và phức
tạp, thường được thực hiện thông qua luật đặc biệt của Quốc hội Mỹ hoặc tài sản
bị phong tỏa tại Mỹ.
Trong
quá khứ nhiều lần nhà nước VN bị tư nhân kiện đa số vì lý do kinh tế, như vụ Trịnh
Vĩnh Bình, hay các vụ kiện vì "chống phá giá".
Ngoài
ra còn các vụ kiện từ người Việt có quốc tịch Mỹ, Pháp... đòi lại quyền sở hữu
những tài sản đã bị cướp bóc sau 1975. Các vụ kiện này không có hy vọng tiến
xa.
Đối
với những cá nhân VN tham gia vụ bắt cóc và tra tấn. Hệ quả việc này có thể sẽ
là các biện pháp (ngoại giao) như cấm chỉ nhập cảnh vào Mỹ v.v...
Kết
luận lại là VN hay giỡn mặt với luật quốc tế. VN coi thường tầm quan trọng của
luật quốc tế qua các vụ tranh chấp chủ quyền Biển Đông. Chuyện này không quan hệ
tới ai, không ai lên tiếng, VN mất biển, mất đảo thì VN ráng chịu thôi. Nhưng
khi VN đụng chạm đến lợi ích của các quốc gia khác thì không dễ đâu. Vụ
Visnfast kiện nhà báo Lê Trung Khoa, tôi thấy VN chỉ có thể hù dọa công dân nước
mình. Ông Khoa được pháp luật Đức bảo vệ. Vinfast có tiền nhưng ra khỏi VN rồi
thì có tiền cũng không thể ngồi lên luật được đâu. Bây giờ VN "bắt cóc,
tra tấn gây thương tích" cho người nước ngoài. VN còn hợp tác với Iran, một
quốc gia bị Mỹ xếp vào loại "tài trợ cho khủng bố" để thực hiện việc
tra tấn "sĩ quan quân sự Mỹ". Theo tôi chuyện này công an VN đã đưa cả
quốc gia VN thành một tội đồ trước công lý nước Mỹ. Nhân dân VN có thể bị móc
ra 1 tỉ để trả nợ cho sự lộng quyền của công an.
Chuyện
khác là vụ kiện, ta có thể ví là trái bom chính trị cho Tô Lâm. Không hiểu sao
trái bom lại "nổ" ra trong lúc này? Thời kỳ Lê Khả Phiêu thì có trái
bom ngàn tấn "bán đất nhượng biển". Nó lật tao, tao lật nó. Lê Khả
Phiêu mất ghế TBT (Phiêu chỉ ngồi đúng 1/2 nhiệm kỳ TBT).
Bom
ngàn tấn hay bom xì ?
-----
TÀI
LIỆU DẪN :
https://www.facebook.com/photo?fbid=25536163402655454&set=pcb.25536165529321908
https://www.facebook.com/photo?fbid=25536164552655339&set=pcb.25536165529321908
.
No comments:
Post a Comment