Tình
báo châu Âu dự báo : Nga có thể "đang chuẩn bị" xâm chiếm một nước
NATO
Chi Phương - RFI
Đăng
ngày: 29/11/2025 - 08:08 - Sửa đổi ngày: 29/11/2025 - 18:42
Tổng thống
Trump bị chỉ trích là "phản bội" Ukraina, châu Âu
và "bắt tay" với ông Putin trong lúc Nga được dự báo
có thể tấn công một nước thành viên NATO. Địa ngục trần gian của phụ nữ
Afghanistan bị thế giới lãng quên. Viễn cảnh đảng cực hữu Tập Hợp Dân Tộc tiến
gần đến quyền lực có thể đe dọa cả châu Âu... Trên đây là những chủ đề chính được
các tuần san Pháp đề cập đến trong tuần này.
HÌNH
:
Tổng
thống Nga Vladimir Putin tại một trung tấm huấn luyện tại Ryazan, Nga, ngày
20/10/2022. © Mikhail Klimentyev / АР
Tuần
san L’Express dành hồ sơ lớn về chiến tranh Ukraina, với tiêu đề « Nhà
Trắng đã phản bội Ukraina như thế nào ? » Thái độ « dễ
dãi » của Donald Trump đối với Vladimir Putin đã khiến châu Âu phải
ngỡ ngàng. Bản kế hoạch hòa bình cho Ukraina đã tạo ra mối quan ngại rằng lãnh
đạo Mỹ muốn đạt được thỏa thuận với Nga, không chỉ hy sinh Kiev mà cả toàn bộ
châu Âu.
Bản
kế hoạch, gồm 28 điểm, được soạn thảo bí mật từ tháng 10, bởi 3 nhân vật :
Steve Witkoff, đặc phái viên của tổng thống Trump, Jared Kushner, doanh nhân và
là con rể tổng thống và Kirill Dmitriev, đặc phái viên của Nga, và cũng là kinh
tế gia. Kế hoạch của Mỹ được công bố ban đầu đưa ra những điều khoản nghiêng hẳn
về phía Nga, khiến Ukraina mất lãnh thổ và chủ quyền, dỡ bỏ lệnh trừng phạt cho
Nga, phớt lờ những quan ngại về an ninh của châu Âu, thậm chí muốn buộc châu Âu
chi tiền cho Ukraina chứ không bắt Nga bồi thường.
Dù
ông Trump có đưa ra bản sửa đổi, có vẻ có lợi cho Ukraina hơn, nhưng vẫn còn
nhiều điểm cần được thảo luận, như việc Ukraina gia nhập Liên Hiệp Châu Âu, hay
việc dỡ bỏ trừng phạt và cách xử lý tài sản của Nga bị đóng băng. Dẫu sao, theo
L’Express, điểm tích cực trong bản kế hoạch này đã buộc châu Âu, lần đầu tiên
phải làm rõ những đề xuất riêng của mình đối với hòa bình cho Ukraina.
Xã
luận của L’Express thì thẳng thừng phê phán tình trạng châu Âu liên tiếp hứng
chịu những « cú tát ngoại giao » từ Nhà Trắng. Từ cảnh
lãnh đạo Ukraina bị đối xử lạnh nhạt ở Nhà Trắng, đến việc Donald Trump áp đặt
thuế quan vào châu Âu, « ngay trước mặt » chủ tịch Ủy
Ban Châu Âu Von der leyen. Châu Âu không chỉ bị gạt khỏi bàn đàm phán về vấn đề
Gaza, mà cả bản kế hoạch hòa bình cho Ukraina. Phản ứng của châu Âu cho đến nay
chỉ phơi bày sự bất lực. Tờ báo cho rằng nếu muốn thoát khỏi cảnh bị động và nhục
nhã đó thì châu Âu phải tự vạch ra một lộ trình riêng, không sống dưới cái bóng
của Mỹ, tự định đoạt số phận thay vì chỉ phản ứng trước các áp đặt từ Mỹ.
Nga
chuẩn bị tấn công vào một nước thuộc NATO ?
Về
phần mình, tuần san Nouvel Obs nhấn mạnh đến mối đe dọa Nga ngày càng hiện hữu ở
châu Âu, trước những thông tin cho rằng có khả năng điện Kremlin đang chuẩn bị « răn
đe », thử khả năng quân sự của châu Âu, trong hai năm tới. Trong
khi trước đó, các cơ quan tình báo châu Âu nêu ra viễn cảnh này vào năm 2029 hoặc
2030.
Lời
cảnh báo được đưa ra bởi các tướng lĩnh cấp cao trong quân đội Pháp và Thụy Điển.
Trong năm 2025, châu Âu đã phải đối mặt với làn sóng tấn công từ Nga, bằng những
chiến thuật tấn công « hybrid – hỗn hợp » trên khắp châu Âu, xâm nhập
không phận bằng máy bay, drone, gây nhiễu tín hiệu trên biển Baltic, cho đến
các cuộc tấn công mạng vào bệnh viện và các cơ sở năng lượng, cũng như những hoạt
động thao túng thông tin bầu cử.
Cách
chuẩn bị duy nhất là tăng cường năng lực quân sự. Nhiều nước đã mạnh tay chi
tiêu quốc phòng hơn, thậm chí Pháp còn công bố cẩm nang « sinh tồn »
nếu xẩy ra chiến tranh. Các cường quốc châu Âu đang chạy đua vũ trang. Đức và
Pháp đặt mục tiêu trở thành đội quân hàng đầu châu Âu. Đức tăng ngân sách quốc
phòng mạnh mẽ và có kế hoạch tăng quân số. Pháp dự kiến tăng ngân sách quân sự
lên 64 tỷ euro vào năm 2027. Châu Âu cũng đang thúc đẩy một « khu vực
Schengen quân sự » để di chuyển quân và trang thiết bị qua lục địa
nhanh hơn, từ 45 ngày xuống còn 3 ngày.
Tuy
nhiên, theo Nouvel Obs, châu Âu với dân số gấp ba lần và GDP cao gấp 10 lần
Nga, vẫn còn một rào cản lớn khó giải quyết, đó là « sức bền »
(résilience), mức độ kiên cường của công dân châu Âu. Sau Đệ Nhị Thế Chiên, người
dân trở nên ‘miễn cưỡng trả tiền hỗ trợ Ukraina », và càng khó có bản lĩnh
để chấp nhận hy sinh cả về tính mạng lẫn tài chính.
Le
Point nêu ra tuyên bố của tướng Pháp Fabien Mandon về việc nước Pháp cần « chấp
nhận mất những đứa con », như là một lời cảnh báo về mối đe dọa Nga.
Nhưng nhận định này đã vấp phải nhiều tranh cãi. Nếu như Đức đưa ra những biện
pháp thiết thực, cụ thể, tăng ngân sách quốc phòng, thì tướng Mandon, được cho
là bị tổng thống Macron lợi dụng, để đánh lạc hướng dư luận khỏi cảnh tê liệt của
chính phủ hiện nay, cũng như là cuộc khủng hoảng ngân sách. Tác giả của bài báo
cho rằng Pháp đang thiếu hành động thiết thực, không giống như Đức. « Nếu
như ông Putin đang tiến hành cuộc chiến ở thế kỷ XXI thì ông Macron, lại tự
mãn, và đang chuẩn bị cho cuộc chiến cuối thế kỷ XX ».
Tương
lai Gaza vẫn còn nhiều tranh cãi
Nhìn
sang Trung Đông, tuần san Courrier International đề cập đến kế
hoạch của Donald Trump tại dải Gaza, được coi là cơn « sóng thần ».
Israel, dưới áp lực từ Mỹ, đã đạt được thỏa thuận ngừng bắn tạm thời tại Gaza,
nhưng nhiều tướng lĩnh trong chính phủ vẫn khẳng định có thể tái chiến bất cứ
lúc nào. Kế hoạch của tổng thống Mỹ, được Hội Đồng Bảo An phê duyệt, có những
thách thức phức tạp đối với Israel. Đầu tiên là sự tham gia của các quan chức cấp
cao của chính quyền Palestine trong việc tiếp quản dải Gaza.
Thứ
hai là khả năng thành lập Nhà nước Palestine, vốn bị Nhà Nước Do Thái kiên quyết
bác bỏ. Bài báo đưa ra những hố sâu ngăn cách Israel và Hoa Kỳ về tương lai của
Gaza. Nếu Israel kêu gọi tiêu diệt « những kẻ khủng bố » Palestine,
vẫn kháng cự tại các đường hầm ở Gaza, thì Hoa Kỳ đề nghị những người này hạ vũ
khí, và cho phép họ trở lại những vùng do Hamas kiểm soát, hoặc tị nạn ở nước
ngoài. Israel rơi vào thế khó xử, làm sao để vẫn giữ được sự ủng hộ của đồng
minh Washington mà không phải nhượng bộ quá nhiều.
Liên
Hiệp Quốc ủng hộ chế độ tân thuộc địa ?
Tuần
san Courrier Internationale cũng nêu ra góc nhìn từ thế giới Ả Rập về số phận của
Gaza, qua một bài ý kiến từ trang tin Arab Digest. Việc Hội Đồng Bảo An của
Liên Hiệp Quốc thông qua kế hoạch của tổng thống Mỹ, được xem như một sự phản bội,
trao quyền năng tối thượng cho Mỹ tại Gaza, thiết lập một chế độ cai trị tân
thuộc địa, đi ngược lại chính nguyên tắc của tổ chức này.
Những
nội dung chi tiết trong nghị quyết gồm 20 điểm của Mỹ bị chỉ trích là một kiểu
áp đặt « trơ trẽn », khuyến khích tội diệt chủng và
xóa bỏ mọi hy vọng về việc thành lập một Nhà nước Palestine có chủ quyền trong
tương lai gần. Cụ thể, nghị quyết không đưa ra bảo đảm về việc Israel rút quân
hoàn toàn, thậm chí còn ngầm chính thức hóa việc Nhà Nước Do Thái sáp nhập những
lãnh thổ Palestine.
Một
hội đồng hòa bình được lập ra, dưới sự chủ trì của tổng thống Trump trao cho Mỹ
quyền lực tối cao trong việc quản lý, tái thiết Gaza và có thể kéo dài sau ngày
31/12/2027. Kế hoạch này, gợi nhớ đến công cuộc cướp bóc của vua Léopod II của
Bỉ ở Congo. Những từ ngữ trong nghị quyết, ví dụ « ổn định », và
« quản trị tốt », được sử dụng như « sứ mệnh văn minh », để
quyết định số phận của một dân tộc mà không có sự đồng ý của họ.
Địa
ngục trần gian ở Afghanistan bị thế giới lãng quên
Vẫn
về thời sự Trung Đông, tuần báo Le Point, đã thu thập lời chứng của những phụ nữ
trên khắp Afghanistan, mô tả cảnh địa ngục trần gian mà họ đang sống dưới chế độ
Taliban, nhưng quốc tế không ngó ngàng. Bốn năm qua, sau khi Kabul rơi vào tay
lực lượng Hồi giáo cực đoan, phụ nữ Afghanistan phải sống dưới luật Sharia cực
kỳ nghiêm ngặt.
Họ
bị hạn chế tiếp cận các dịch vụ y tế, ngăn cấm đi học sau 12 tuổi (liên quan đến
hơn 2 triệu người), không được ra ngoài mà không có người giám hộ nam đi cùng.
Những cơ sở làm đẹp bị đóng cửa. Nhiều người bị cấm làm việc, tước đoạt mất quyền
tự chủ tài chính và càng bị phụ thuộc vào đàn ông. Nhiều tổ chức phi chính phủ
lên án đây là một hình thức « phân biệt chủng tộc về giới » (gender
apartheid).
Chiến
lược xanh hóa của Trung Quốc ở Biển Đông
Tại
Đông Nam Á, tuần san Pháp Courrier Internatinonal trích dịch bài đăng trên báo
Singapore Strait Times, đưa ra những giải thích về những hành động cải tạo của
Trung Quốc tại biển Đông, xung quanh khu vực bãi cạn Scarborough, có tranh chấp
chủ quyền giữa Bắc Kinh và Manila. Khu vực từng được ngư dân miêu tả « đầy
sự sống », với các rạn san hô nguyên sơ và ngọc trai khổng lồ đã trở thành
« nghĩa địa » kể từ sau cuộc đụng độ năm 2012, khi Trung Quốc muốn
giành quyền kiểm soát, và đụng độ với lực lượng Philippines.
Trung
Quốc hiện biến rạn san hô Scarborough thành khu bảo tồn, bảo vệ các sinh vật biển,
hạn chế tàu bè tiếp cận. Chiến lược xanh có vẻ như tuân thủ các mục tiêu quốc tế
về môi trường, nhưng trên thực tế, được đánh giá là bức màn che màu xanh, giấu
ý đồ thực sự của Bắc Kinh, giành chủ quyền tại khu vực này.
Nếu
Bắc Kinh thành công trong việc hạn chế tiếp cận Scarborough dưới chiêu bài khu
bảo tồn, điều này sẽ tạo tiền lệ để áp dụng chiến thuật tương tự cho Trường Sa
hoặc quần đảo Ba Bình, và dần dần Trung Quốc sẽ đơn phương vẽ lại toàn bộ bản đồ
Biển Đông, từ khu bảo tồn này sang khu bảo tồn khác.
Các
tuyên bố « bảo tồn » hệ sinh thái của Trung Quốc dễ dàng bị vạch trần
bởi hình ảnh vệ tịnh, được công bố năm 2019, cho thấy hơn 760 ha rạn san hô đã
bị tàn phá, chủ yếu do các hoạt động bắt ngao quy mô lớn của Trung Quốc. Tuần
báo trích dẫn nghiên cứu của nhà sinh vật học biển, Kent Carpenter, chỉ ra rằng
các rạn san hô bị tàn phá, do lưỡi dao kim loại kéo dọc theo đáy biển để khai
thác ngao.
Nếu
Trung Quốc thực sự để tâm đến vấn đề môi trường, thì sẽ cho phép các hoạt động
giám sát độc lập, hợp tác với các nước khác trong lĩnh vực này. Các
chuyên gia cho rằng mục đích thực sự của Trung Quốc là để « biện minh về mặt
hành chính, tính hợp pháp cho các hoạt động của nước này, tại khu vực mà Bắc
Kinh đã chiếm đóng bằng vũ lực. »
Tờ
báo nhận định, Việt Nam và Philippines có thể tìm cách « phản công »,
đối trọng với Trung Quốc, bằng cách tiết lập khu bảo tồn riêng tại những vùng
tranh chấp, hoặc gây áp lực để tạo ra khu vực bảo tồn chung, hoặc thực hiện các
nghiên cứu khoa học, công bố thực trạng hệ sinh thái biển. Nạn nhân cuối cùng
trong các cuộc tranh chấp này chính là hệ sinh thái biển, bị biến thành công cụ
chính trị.
Nguy
cơ cực hữu tại Pháp tiến gần đến cánh cửa quyền lực
Tuần
san Courrier Internationale đặt trọng tâm vào thời sự nước Pháp, với trang nhất
đăng hình biếm họa hai lãnh đạo của đảng cực hữu Tập Hợp Dân Tộc (Rassemblement
National) như đang hả hê chiến thắng.
Theo
một thăm dò gần đây, đảng cực hữu Tập Hợp Dân Tộc (RN) có khả năng giành 35% đến
37,5 % phiếu ủng hộ trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2027.
Lãnh
đạo đảng Jordan Bardella, vừa công bố một bức thư tuyên bố tranh cử nhưng chưa
chính thức.
Bị
mất tư cách tranh cử trong vòng 5 năm, bà Marine Le Pen đã phải nhường ánh đèn
cho chính trị gia 30 tuổi, duy trì ảnh hưởng của đảng. Được bà Le Pen nâng đỡ
và bảo vệ, Jordan Bardella được coi là chính trị gia được lòng nhất ở Pháp hiện
nay, theo đánh giá của The Economist.
Qua
tựa đề : « Đảng RN có thể đi xa đến đâu, tuần san điểm lại những góc
nhìn từ báo chí nước ngoài dự đoán về một nước Pháp do đảng cực hữu lãnh đạo
trong 18 tháng tới. Courrier international, trích dẫn báo Đức Der Freitag, mổ xẻ
chương trình kinh tế của đảng RN. Trái ngược với MAGA hay đảng Afd, có khuynh
hướng chủ nghĩa dân tộc, đảng của bà Le Pen lại ủng hộ dịch vụ công, giảm thuế,
đưa ra các biện pháp hỗ trợ tài chính, gần gũi với giới chủ, phân phối lại của
cải…, thay vì chính sách thắt lưng buộc bụng. Tờ báo cánh tả nêu ra một nghiên
cứu của kinh tế gia, cho thấy các đề xuất của đảng này « neo đậu »
vào các đề xuất của đảng cánh tả Xã Hội. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng khẳng định
rằng các khoản hỗ trợ công, từ trường học đến bệnh viện, hưu trí, chỉ dành cho
những người có hộ chiếu Pháp.
Để
xoa dịu giới chủ, đảng RN cũng từ bỏ đề xuất ‘Frexit’ – đưa nước
Pháp rời khỏi Liên Hiệp Châu Âu. Chủ tịch đảng Jordan Bardella cũng đã đưa ra
các cam kết : miễn thuế thu nhập cho người dưới 30 tuổi, tư hữu hóa các
kênh truyền thông,tuyển thêm lực lượng cảnh sát … Tuy nhiên, nhiều nhà kinh tế
lo ngại rằng các đề xuất này sẽ khiến thâm hụt ngân sách của Pháp ngày càng trầm
trọng hơn. Tác giả bài báo kết luận rằng trong bối cảnh hiện nay tại Pháp, một
chính phủ cánh tả lên nắm quyền, dường như đáng lo ngại hơn so với một chính phủ
cực hữu RN, đang tìm cách cân bằng, tìm kiếm sự ủng hộ giới tinh hoa và tầng lớp
bình dân.
Trong
hồ sơ này, Courrier Internatinal cũng đưa một bài ý kiến từ báo Anh về nguy cơ
Jordan Bardella có thể «hủy hoại » châu Âu. Khác với thủ
tướng Ý Giorgia Meloni làm gia tăng chủ nghĩa « hoài nghi về châu
Âu », Jordan Bardella, nếu thắng cử tổng thống, có thể đưa ra những
thay đổi đáng kể trong nội bộ khối. Chủ tịch đảng RN đã đề xuất đảo ngược hệ thống
phân cấp trong luật pháp tại châu Âu, đặt luật và quyền của nước Pháp lên trước
các quyền tối cao của châu Âu. Cụ thể, Paris sẽ lựa chọn tùy theo trường hợp, mức
độ tham gia của nước Pháp trong cách chính sách của châu Âu. Ví dụ, ở cấp độ
xanh, : đảng này chấp nhận các chính sách của châu Âu về công nghiệp và hợp
tác khoa học. Ở cấp độ cam, Paris sẽ kêu gọi đàm phán, như đối với khu vực tự
do di chuyển Schengen và thị trường chung. Ở cấp độ đỏ, Pháp có thể sẽ không chấp
nhận bất cứ chính sách nào của châu Âu, như về nhập cư, năng lượng, quốc phòng,
hay kiểm soát biên giới.
Băng
đảng ma túy hoành hành tại Pháp
Vẫn
về thời sự nước Pháp, Nouvel Obs tuần này thì quan tâm đến cuộc chiến chống ma
túy, và Pháp đối mặt với nguy cơ mafia và tội phạm băng đảng. Tuần báo nêu ra vụ
sát hại Mehdi Kessaci, em trai của nhà hoạt động chống ma túy. Vụ ám sát của
Kessaci được cho là « để đe dọa toàn bộ xã hội », với
thông điệp « không ai được an toàn ». Giới chuyên
gia nêu ra nguy cowquas trình « mafia hóa » các tổ chức tội phạm ma
túy có tổ chức tại Pháp.
Tuần
báo cũng nêu ra sự bùng nổ sản xuất và tiêu thụ cocaine tại Pháp, khiến các
băng đảng tội phạm ở Pháp, liên hệ với các băng đảng cartel nước ngoài (như
'Ndrangheta hay Mocro Maffia) và đẩy nhanh quá trình chuyên nghiệp hóa và gia
tăng đáng kể khả năng tham nhũng cùng mức độ bạo lực. Nouvel Obs nêu ra trường
hợp của tổ chức DZ Mafia ở Marseille, miền nam nước Pháp, từ một tổ chức tội phạm
đơn thuần đã phát triển thành một « gần như băng đảng mafia ».
Hiện
tại, tổ chức này thống trị hoạt động buôn bán ma túy, đứng đằng sau ba phần tư
số vụ giết người được ghi nhận và đang cố gắng « kiểm soát lãnh thổ »
bằng tiền. Thông qua đe dọa hoặc đầu tư bằng tên giả, DZ Mafia đầu tư vào các
cơ sở kinh doanh hợp pháp, đặc biệt là ở khu vực Bắc của Marseille, theo mô
hình mafia để rửa tiền và « quản lý » các khu phố.
Điều đáng lo hiện nay là các tổ chức này hiện đang tìm cách thiết lập một « tương
quan lực lượng với Nhà Nước ». Phải kể đến trường hợp một nhóm tội phạm
đã treo thưởng 120.000 euro cho đầu của phó giám thị trại giam Les Baumettes ở
Marseille.
Hơn
nữa, trong năm qua, khoảng một trăm thẩm phán đã nhận những lời đe dọa liên
quan đến buôn bán ma túy. Các tội phạm hiện nay không còn tránh đối đầu trực diện
với thẩm phán vì coi bất kỳ ai cản trở việc phạm tội đều là kẻ thù. Với nguồn
tài chính khổng lồ, các nhóm tội phạm này không ngần ngại hối lộ, trước tiên là
nhắm vào các nhân viên trại giam, cảnh sát và hải quan. Thách thức đặt ra là
không nhỏ, đặc biệt là trước nguy cơ những chính trị gia từ chối hợp tác có thể
bị đe dọa, và « việc sát hại một quan chức dân cử có thể là bước
tiếp theo »
------------------------------
Các
nội dung liên quan
Chiến
tranh Ukraina : Tổng thống Nga Vladimir Putin thực sự muốn gì?
Chiến
tranh Ukraina: Châu Âu hóa giải kế hoạch "hòa bình" áp đặt của Mỹ như
thế nào
No comments:
Post a Comment