Bộ
não của lãnh đạo đảng Cộng hòa không muốn hiểu về chăm sóc sức khỏe
Dương
Lệ Chi biên
dịch
14/11/2025
Suốt
15 năm qua, chúng ta đã nghe những lời dối trá và xuyên tạc tương tự
Có
gần 150 triệu căn nhà ở Mỹ. Hầu hết các ngôi nhà đều được bảo hiểm, và hầu hết
các công ty bảo hiểm nhà đều chi trả cho các thiệt hại do hỏa hoạn. Tuy nhiên,
trong một năm bình thường, chưa
đến 400.000 vụ cháy nhà. Ngay cả khi chúng ta tính đến việc một số chủ
nhà không có bảo hiểm và một số hợp đồng bảo hiểm không chi trả cho thiệt hại
do hỏa hoạn, thì đa số chủ nhà vẫn đang trả tiền cho bảo hiểm hỏa hoạn mà họ sẽ
không bao giờ sử dụng.
Rõ
ràng, đây là một sự lãng phí tiền bạc khổng lồ, một số tiền lớn tặng cho ngành
bảo hiểm.
OK,
có lẽ hầu như chẳng ai tin điều đó. Mặc dù nhà của quý vị khó có khả năng bị
thiêu rụi, nhưng việc mất nhà do hỏa hoạn sẽ là một cú sốc tài chính nặng nề nếu
quý vị không có bảo hiểm. Do vậy, tất cả chúng ta đều mua bảo hiểm để bảo vệ bản
thân trước thảm họa. Tất cả các khoản vay của Fannie Mae và Freddie Mac [để mua
nhà] đều bắt buộc phải mua bảo hiểm nhà.
Bảo
hiểm y tế hoạt động cùng một nguyên tắc. Nếu không có bảo hiểm y tế, quý vị có
nguy cơ gặp phải một cú sốc tài chính thảm khốc nếu bị bệnh và phải nhập viện.
Hơn nữa, ngay cả khi quý vị không cần nhập viện, quý vị vẫn có khả năng tránh
việc kiểm tra sức khỏe định kỳ và chăm sóc phòng ngừa, do đó làm tăng khả năng
quý vị thật sự bị khủng hoảng sức khỏe và thậm chí mất mạng.
Vậy
mà, màn kịch đóng cửa chính phủ một lần nữa lại cho thấy rõ ràng rằng Đảng Cộng
hòa, từ Donald Trump trở xuống, đều không muốn hiểu điểm cơ bản này. Hoặc nếu họ
hiểu và nói ra điều đó trước công chúng, như [dân biểu Đảng Cộng hòa] Marjorie
Taylor Greene đã nói ra như thế, họ sẽ trở thành kẻ bị ruồng bỏ trong đảng.
Nhưng hầu hết mọi người lại thích hành động như dân biểu Cộng hòa bất hạnh và
có lẽ đã phải chịu số phận như dân biểu Mike Lawler của New York, và đổ lỗi cho
đảng Dân chủ vì đã đưa vấn đề này lên trang nhất của báo chí.
Nhưng
thực tế là Đảng Cộng hòa đã trình bày sai lệch về cách hoạt động của bảo hiểm y
tế kể từ khi Obamacare lần đầu tiên được đề xuất vào năm 2009 là minh chứng cho
sự tàn nhẫn và cố tình thiếu hiểu biết của họ. Ví dụ, trong bài phát biểu mở
màn chống lại yêu cầu của Đảng Dân chủ về việc tiếp tục trợ cấp theo Đạo luật
Chăm sóc Sức khỏe Hợp túi tiền (ACA), Trump đã chỉ trích “các công ty bảo hiểm
hút tiền”, cho rằng các khoản trợ cấp nên được chuyển trực tiếp cho người nộp
thuế để người Mỹ có thể “CHĂM SÓC SỨC KHỎE CỦA CHÍNH MÌNH, TỐT HƠN NHIỀU” – tức
là yêu cầu họ phải tự trả tiền cho bác sĩ và bệnh viện:
“Tôi
đề nghị với các Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa rằng hàng trăm tỷ đô la hiện đang
được gửi đến các công ty bảo hiểm hút tiền, để cứu vãn hệ thống chăm sóc sức khỏe
kém cỏi do ObamaCare cung cấp, HÃY GỬI TRỰC TIẾP ĐẾN NGƯỜI DÂN ĐỂ HỌ CÓ THỂ TỰ
MUA BẢO HIỂM CHO CHÍNH HỌ, BẢO HIỂM TỐT HƠN NHIỀU, và vẫn còn dư tiền. Nói cách
khác, hãy lấy từ các công ty bảo hiểm LỚN, TỆ HẠI, đưa cho người dân, và chấm dứt,
tính trên mỗi đô la chi tiêu, ObamaCare là hệ thống chăm sóc sức khỏe tệ hại nhất
trên thế giới. Chủ đề khác không liên quan, chúng ta vẫn phải chấm dứt
Filibuster!”
https://baotiengdan.com/wp-content/uploads/2025/11/1-18.jpeg
Ảnh
chụp màn hình status đăng trên Truth Social của ông Trump ngày 8-11-2025
Như
tôi giải thích ở trên, điều này sẽ không hiệu quả vì cùng lý do mà chủ nhà cần
bảo hiểm hỏa hoạn: Có một rủi ro nhỏ là quý vị có thể phải đối mặt với chi phí
rất cao, và quý vị cần được bảo vệ trong trường hợp đó. Ngoài ra, việc không có
bảo hiểm có thể khiến quý vị ốm yếu hơn, do đó có nhiều khả năng phải chịu chi
phí y tế cao hơn trong tương lai và chất lượng cuộc sống giảm sút.
Bất
kỳ năm nào, hầu hết mọi người đều phải đối mặt với chi phí chăm sóc sức khỏe ở
mức thấp hoặc vừa phải, nhưng một số ít người phải đối mặt với những hóa đơn khổng
lồ. Dưới đây là bảng chi tiêu y tế năm 2022:
https://baotiengdan.com/wp-content/uploads/2025/11/1-35-1024x635.jpg
Một
nửa dân số gần như không chi tiêu gì cho chăm sóc sức khỏe, trong khi 5% dân số
chiếm một nửa chi tiêu, và 1% dân số chiếm hơn 1/5 chi tiêu. Chi tiêu trung
bình trong nhóm 5% giàu nhất là hơn 67.000 đô la; trong nhóm 1% giàu nhất là
hơn 147.000 đô la. Hơn nữa, những người mắc các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng
thường phải chi trả những khoản tiền lớn trong nhiều năm.
Chỉ
những người rất giàu — thậm chí không phải 1%, mà là 0,1% — mới có thể đủ khả
năng chi trả các chi phí y tế cao. Vì vậy, hệ thống chăm sóc sức khỏe hiện đại
phụ thuộc vào bảo hiểm để chi trả những hóa đơn thật lớn. Ngoài ra, việc có bảo
hiểm y tế cũng được chứng minh là giúp mọi người khỏe mạnh hơn nói chung, vì họ
ít có khả năng bỏ qua việc chăm sóc sức khỏe thường xuyên.
Và
ngay cả khi quý vị phẫn nộ với “các công ty bảo hiểm hút tiền”, như lời của
Trump cho là vậy, thì việc yêu cầu mọi người tự trả chi phí y tế của họ là một
chính sách hoàn toàn sai lầm, vì hai lý do. Thứ nhất, một khoản chi phí chăm
sóc sức khỏe lớn phát sinh bởi những người cần được chăm sóc khẩn cấp ngay lập
tức và do đó không thể tự mua sắm dịch vụ chăm sóc y tế. Nói cách khác, tôi
không thể tìm hiểu về bệnh viện và lựa chọn tiến trình điều trị cho mình khi
đang nằm trên xe cứu thương, với một ống truyền tĩnh mạch cắm vào cánh tay. Thứ
hai, y học là một lĩnh vực phức tạp và kỹ thuật, vượt quá khả năng hiểu biết của
bất kỳ ai không được đào tạo về y khoa. Vì vậy, ý tưởng cho rằng chăm sóc y tế
nên được coi như một sản phẩm thương mại để khách hàng am hiểu y khoa sử dụng,
không chỉ ngớ ngẩn mà còn nguy hiểm.
Do
vậy, chăm sóc sức khỏe do người tiêu dùng tự chi trả cho chính mình, điều mà
Trump đang thúc đẩy, là một ý tưởng vô trách nhiệm và phá hoại, một chính sách
thây ma mà Đảng Cộng hòa đã rao giảng suốt 15 năm qua mà không bao giờ thừa nhận
những sai sót của nó. Hơn nữa, trong cơn sốt phá hoại Obamacare, Đảng Cộng hòa
sẽ hồi sinh con quái vật đã làm khổ biết bao người Mỹ trước khi nó được thông
qua: Các công ty bảo hiểm từ chối chăm sóc sức khỏe cho những người cần nhất và
vấn đề khả năng chi trả.
Obamacare
được thiết kế để giải quyết vấn đề của các công ty bảo hiểm tìm kiếm lợi nhuận,
những công ty có động cơ mạnh mẽ để xác định những người thật sự cần chăm sóc sức
khỏe và sau đó từ chối bảo hiểm cho họ. Trước Obamacare, các công ty bảo hiểm từ
chối bảo hiểm cho những người Mỹ có bệnh nền hoặc tính phí bảo hiểm cao ngất
ngưởng. Và khía cạnh này của Obamacare rất được ưa chuộng: Cử tri cho rằng điều
quan trọng là các công ty bảo hiểm phải chi trả cho bệnh nhân với các bệnh lý
đã có sẵn từ trước.
Một
cách để giải quyết vấn đề “từ chối chăm sóc dựa trên các bệnh lý có sẵn từ trước”
là bỏ qua các công ty bảo hiểm vì lợi nhuận và để chính phủ trực tiếp chi trả
các hóa đơn y tế, như Medicare và Medicaid đã làm. Nhưng nếu chúng ta muốn duy
trì một hệ thống bảo hiểm y tế tư nhân, chúng ta phải quản lý các công ty bảo
hiểm để ngăn chặn sự phân biệt đối xử dựa trên tiền sử bệnh. Tuy nhiên, chỉ
riêng điều đó thôi là chưa đủ. Chúng ta cũng phải bảo đảm rằng những người
tương đối khỏe mạnh mua bảo hiểm y tế; bởi vì nếu họ không mua, chỉ những người
bị bệnh hoặc có bệnh lý từ trước mới được bảo hiểm, buộc các công ty bảo hiểm
phải tính phí bảo hiểm rất cao để trang trải chi phí.
Vì
vậy, điều cần thiết để hệ thống bảo hiểm y tế tư nhân hoạt động hiệu quả là cả
việc quản lý các công ty bảo hiểm và các chính sách giúp người khỏe mạnh có thể
chi trả phí bảo hiểm thông qua các ưu đãi như tín dụng thuế đáng kể hoặc trợ cấp
phí bảo hiểm.
Về
cơ bản, đây chính là những gì Obamacare đang làm. Vậy mà trong 15 năm qua, Đảng
Cộng hòa đã hứa hẹn rằng, bất cứ lúc nào, họ sẽ đưa ra một điều gì đó tốt hơn để
thay thế nó. Nhiều năm trước, có thể tôi thừa nhận rằng điều này là do sự thiếu
hiểu biết của Đảng Cộng hòa. Nhưng ngay cả khi [dân biểu Đảng Cộng hòa] Majorie
Taylor Greene hiểu được điều này, tôi phải quy kết rằng đây là sự tàn nhẫn bẩm
sinh và sự xuyên tạc cố ý [của các lãnh đạo Đảng Cộng hòa khác]. Như Jared
Bernstein nói, Đảng Cộng hòa đã mất khả năng suy nghĩ về các chính sách giải
quyết các vấn đề thực tế. Giờ đây, tất cả chỉ là sự thể hiện lòng trung thành với
Lãnh tụ Kính yêu.
Tôi
đoán rằng, cuộc khủng hoảng bảo hiểm y tế đang gia tăng sẽ gây tổn hại cho Đảng
Cộng hòa và Trump về mặt chính trị. Và Đảng Dân chủ, những người dù có những
sai sót nhưng vẫn hiểu rõ chính sách, nên không ngừng công khai việc Đảng Cộng
hòa quyết tâm hủy hoại sức khỏe của người dân Mỹ.
______
Tác
giả: Paul
Krugman là giáo sư kinh tế người Mỹ và là thầy của các vị giáo sư kinh tế nổi
tiếng như Richard Baldwin, Gordon Hanson, Matthew Slaughter… Giáo sư Krugman từng
giảng dạy tại các trường đại học nổi tiếng ở Mỹ như Princeton University, MIT,
Yale University… Ông từng nhận được các giải thưởng cao quý cho những đóng góp
của mình vào nền kinh tế thế giới, trong đó có giải Nobel Kinh tế hồi năm 2008.
No comments:
Post a Comment