Dân Chủ - Nhân Quyền Cho Việt Nam: 2025

Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết Thủ tướng Thái Lan và Thủ tướng Campuchia sẽ ngừng giao tranh "có hiệu lực từ tối nay", tức tối ngày 12/12.

Ông Trump đưa ra thông báo này sau các cuộc điện đàm với lãnh đạo của hai quốc gia này sau những cuộc đụng độ ác liệt gần đây tại biên giới. Hiện đã có ít nhất 21 người thiệt mạng và nửa triệu người phải di tản.

Tuy nhiên, trước đó, sau một cuộc gọi khác của ông Trump, Thủ tướng Thái Lan Anutin Charnvirakul đã phát biểu trong một cuộc họp báo rằng một lệnh đình chiến chỉ có thể xảy ra nếu "Campuchia ngừng bắn, rút quân, gỡ bỏ tất cả số mìn đã gài".

Trong một bài đăng trên nền tảng mạng xã hội Truth Social của mình, ông Trump cho biết cả hai nhà lãnh đạo Thái Lan và Campuchia "đã đồng ý NGỪNG tất cả các vụ bắn phá có hiệu lực từ tối nay, và quay trở lại Thỏa thuận Hòa bình ban đầu đã ký với tôi.

"Cả hai quốc gia đều sẵn sàng cho HÒA BÌNH và tiếp tục Thương mại với Hợp chủng quốc Hoa Kỳ."

Mặc cho tuyên bố của ông Trump, Campuchia cho biết các lực lượng Thái Lan, bao gồm cả máy bay chiến đấu, đã tiếp tục tấn công các mục tiêu dọc biên giới tranh chấp của hai nước vào sáng thứ Bảy, 13/12, theo Reuters.

"Lực lượng Thái Lan vẫn chưa dừng ném bom và vẫn đang tiếp tục ném bom, Bộ Thông tin Campuchia thông báo.

Đáp lại, quân đội Thái Lan cáo buộc Campuchia đang "vi phạm các quy tắc quốc tế hết lần này đến lần khác" bằng cách nhắm mục tiêu vào các địa điểm dân sự và gài mìn.

Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết Thủ tướng Thái Lan và Thủ tướng Campuchia sẽ ngừng giao tranh "có hiệu lực từ tối nay", tức tối ngày 12/12.

"Cả hai quốc gia đều sẵn sàng cho HÒA BÌNH và tiếp tục Thương mại với Hợp chủng quốc Hoa Kỳ."

"Lực lượng Thái Lan vẫn chưa dừng ném bom và vẫn đang tiếp tục ném bom, Bộ Thông tin Campuchia thông báo.

Cả hai nhà lãnh đạo của Thái Lan và Campuchia đều không đề cập đến thỏa thuận trong các tuyên bố sau cuộc gọi; thậm chí ông Anutin còn nói rằng chưa có lệnh ngừng bắn nào.

Khi được hỏi về tuyên bố của ông Trump, Bộ Ngoại giao Thái Lan đã đề nghị các phóng viên tham khảo tuyên bố của chính ông Trump.

Trong một tuyên bố trên Facebook đăng ngày 13/12, Thủ tướng Campuchia Hun Manet đề cập đến cuộc gọi với ông Trump và cuộc thảo luận trước đó với Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim, đồng thời cho biết Campuchia tiếp tục tìm kiếm một giải pháp hòa bình đối với các tranh chấp phù hợp với thỏa thuận trước đó đã ký tại Kuala Lumpur, Malaysia vào tháng 10.

Tuy nhiên, ông Manet nói rằng ông đã khuyên Mỹ và Malaysia sử dụng khả năng thu thập thông tin tình báo của họ để "xác minh bên nào đã nổ súng trước" trong vòng giao tranh mới nhất này.

Kể từ 8/12, Campuchia và Thái Lan đã bắn rocket và nã pháo vào nhiều điểm dọc theo đường biên giới tranh chấp dài 817km. Đây là đợt giao tranh dữ dội nhất kể từ cuộc đụng độ kéo dài 5 ngày hồi tháng Bảy, vốn đã được tạm ngưng sau khi ông Trump gọi điện cho lãnh đạo hai quốc gia.

Ông Trump đã rất muốn can thiệp một lần nữa để cứu vãn thỏa thuận ngừng bắn đó, vốn đã được mở rộng vào tháng 10 khi ông gặp các thủ tướng Thái Lan và thủ tướng Campuchia tại Malaysia. Hai bên đã đồng ý về một quy trình rút quân và vũ khí hạng nặng, cũng như trả tự do cho 18 tù binh Campuchia.

Nhưng Thái Lan đã đình chỉ thỏa thuận đó vào tháng trước sau khi một binh sĩ nước này bị thương nặng do vướng phải mìn mà Thái Lan cho là do Campuchia mới gài. Campuchia bác bỏ các cáo buộc này.

======================

Lừa lọc, bắt cóc và lạm dụng: bên trong ngôi trường của trẻ 'nổi loạn' tại Trung Quốc

Mengchen Zhang, Jack Lau và Ankur Shah

BBC Global China Unit và Eye Investigations

12 tháng 12 2025, 17:17 +07

https://www.bbc.com/vietnamese/articles/c7vmmn5jm4no

Cảnh báo: Bài viết có những chi tiết về lạm dụng thể chất và tình dục cùng việc thảo luận về hành vi tự tử.

Tim Baobao vẫn đập nhanh khi cô ngửi thấy mùi đất sau cơn mưa ban sáng.

Cái mùi ấy đưa cô trở lại những buổi huấn luyện quân sự sớm sau cánh cổng khóa kín - và nỗi sợ hãi không ngừng cô trải qua mỗi ngày tại Trường Giáo dục Chất lượng cao Lệ Chính (Lizheng).

Trong sáu tháng, Baobao, khi đó 14 tuổi, hầu như không rời khỏi tòa nhà màu đỏ và trắng ở một ngôi làng hẻo lánh của Trung Quốc, nơi các giám thị tìm cách "uốn nắn" những người trẻ bị gia đình coi là nổi loạn hoặc có vấn đề.

Cô kể rằng các học sinh bất tuân bị đánh đến mức nhiều ngày liền không thể nằm ngửa hay ngồi được.

"Mỗi khoảnh khắc đều rất đau đớn," Baobao, hiện đã 19 tuổi và dùng tên giả vì sợ bị trả thù, nói.

Cô kể đã có lúc nghĩ đến tự tử và cô biết học sinh khác đã tìm cách làm điều đó.

'Bị hiếp dâm và đánh đập'

Một cuộc điều tra của BBC Eye đã phát hiện nhiều cáo buộc về lạm dụng thể chất tại ngôi trường này và các trường khác trong cùng mạng lưới. Thậm chí có những trường hợp người trẻ bị bắt cóc và đưa đến các cơ sở này.

Hình phạt thể xác đã bị cấm ở Trung Quốc trong nhiều thập kỷ, nhưng chúng tôi đã thu thập lời chứng từ 23 cựu học sinh nói rằng họ đã bị đánh đập hoặc bị ép phải tập thể dục quá mức.

Một người nói rằng cô bị cưỡng hiếp, và hai người khác, trong đó có Baobao, kể họ bị tấn công hoặc quấy rối tình dục, đều do các giám thị thực hiện.

Việc quay phim bí mật đã phơi bày cách nhân viên giả làm nhà chức trách để cưỡng chế chuyển thanh thiếu niên đến cơ sở của họ.

Mười ba học sinh nói rằng các nhân viên đóng giả làm cảnh sát hoặc quan chức đã bắt cóc, với sự đồng ý của phụ huynh.

Những lời kể này - từ các cuộc phỏng vấn của BBC World Service, các tuyên bố do các nhà hoạt động thu thập, báo cáo của cảnh sát và truyền thông nhà nước - liên quan đến năm ngôi trường.

Những ngôi trường này là một phần của mạng lưới ít nhất 10 trường học, tất cả đều do một cựu chiến binh tên là Lệ Chính điều hành hoặc có liên hệ chặt chẽ với ông này.

https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/800/cpsprodpb/b32d/live/8c6ab560-d50d-11f0-8c34-47e3c8a54b31.jpg.webp

Baobao kểi rằng mỗi khoảnh khắc ở trường đều rất "đau đớn"

Những trung tâm này thuộc một ngành đang bùng nổ. Các trung tâm hứa hẹn với các cha mẹ, vốn đang lo lắng, về việc áp dụng kỷ luật kiểu quân đội sẽ giúp giải quyết các vấn đề về chuyện con cái không vâng lời, nghiện internet, hẹn hò tuổi teen và mắc chứng trầm cảm, cũng như bản dạng giới và xu hướng tình dục.

Một số cha mẹ thậm chí còn gửi con đã trên 18 tuổi tới dù những người này đã trưởng thành theo pháp luật.

Một loạt các cáo buộc lạm dụng đã gây xôn xao dư luận Trung Quốc trong những năm gần đây, bao gồm ở các trường của ông Lệ Chính và các trường khác.

Trong một vài trường hợp, đã có một số vụ bắt giữ, hoặc các cơ sở bị đóng cửa, nhưng các trường có thể nhanh chóng mở cửa trở lại với tên gọi khác hoặc ở các địa điểm khác vì lĩnh vực này khó kiểm soát.

BBC được biết ông Lệ bị bắt vào đầu năm nay, nhưng lại phát hiện ra các cộng sự của ông này gần đây đã mở một trường học mới.

Các công ty và cá nhân liên quan đến mạng lưới này hoặc không thể liên lạc được, hoặc từ chối đưa ra bình luận.

Đại sứ quán Trung Quốc tại Vương quốc Anh nói với BBC rằng tất cả các cơ sở giáo dục đều phải tuân thủ các quy định.

XEM TIẾP >>>>>

=====================

Thủ tướng Thái Lan giải tán Quốc hội để 'trả lại quyền lực cho người dân'

Kelly Ng, Thanyarat Doksone, Bangkok

BBC News Tiếng Việt

12 tháng 12 2025, 13:08 +07

https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cjrjj7j08llo

Thái Lan đã giải tán Quốc hội sau gần một tuần xảy ra các cuộc đụng độ mới dọc biên giới với Campuchia. Một cuộc tổng tuyển cử sẽ diễn ra trong vòng 45 đến 60 ngày tới.

Trong một sắc lệnh hoàng gia được công bố vào thứ Sáu 12/12, Thủ tướng Anutin Charnvirakul đã viện dẫn tranh chấp biên giới gây chết người cùng với những thách thức khác mà Chính phủ thiểu số của ông đã phải vật lộn để kiểm soát kể từ khi nhậm chức ba tháng trước.

"Giải pháp thích hợp là giải tán Quốc hội... Đây là cách để trả lại quyền lực chính trị cho người dân," ông nói.

Ông Anutin, một ông trùm kinh doanh, là thủ tướng thứ ba của Thái Lan kể từ tháng 8/2023. Khi nhậm chức vào tháng 9/2025, ông cho biết sẽ giải tán Quốc hội vào cuối tháng 1/2026.

Tuy nhiên, trong bối cảnh phải đối mặt với một cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm cận kề, ông Anutin đã đưa cuộc bầu cử lên sớm hơn.

Ông Anutin và Đảng Bhumjaithai của ông đã bị chỉ trích nặng nề vì cách phản ứng trong trận lũ lụt nghiêm trọng ở miền nam Thái Lan vào tháng trước, khiến ít nhất 176 người thiệt mạng.

Việc giải tán Quốc hội diễn ra trong bối cảnh giao tranh với Campuchia tái diễn khiến ít nhất 20 người chết và khiến hàng trăm ngàn người phải sơ tán.

"Chính phủ đã thực hiện mọi biện pháp trong quản lý công để nhanh chóng giải quyết các vấn đề cấp bách đang đè nặng lên đất nước... nhưng điều hành đất nước đòi hỏi sự ổn định," ông Anutin viết trong sắc lệnh được Vua Thái Lan Maha Vajiralongkorn phê chuẩn.

"Là một chính phủ thiểu số, cùng với những hoàn cảnh chính trị trong nước khó khăn, Chính phủ đã không thể thực hiện quản lý công một cách liên tục, hiệu quả và ổn định," ông viết.

Lệnh giải tán được đưa ra sau khi Thủ tướng Anutin mất đi sự ủng hộ của Đảng Nhân dân trẻ trung, cấp tiến – cũng là đảng lớn nhất trong Quốc hội. Trước đây đảng này từng ủng hộ chức thủ tướng của ông.

Đảng Nhân dân và Đảng Bhumjaithai bảo thủ, thực dụng đối lập về mặt ý thức hệ.

Tuy nhiên, sự ủng hộ của khối đối lập đi kèm với các điều kiện ràng buộc. Họ muốn ông Anutin khởi động việc sửa đổi Hiến pháp do quân đội soạn thảo và giải tán Quốc hội trong vòng bốn tháng, bên cạnh nhiều điều khác.

Đảng Nhân dân hiện đã cáo buộc Đảng Bhumjaithai không giữ lời hứa đó.

Theo truyền thông Thái Lan, đảng này đã lên kế hoạch đệ trình một kiến nghị bất tín nhiệm đối với Chính phủ vào ngày 12/12 – sau khi kêu gọi thủ tướng giải tán Quốc hội vào hôm 11/12 để "thể hiện trách nhiệm với người dân".

"Hẹn gặp lại tại các điểm bỏ phiếu," đảng này cho biết trong một tuyên bố trên Facebook.

Thái Lan đã ở trong tình trạng hỗn loạn chính trị trong năm qua, với hai thủ tướng bị tòa án bãi nhiệm.

Bà Paetongtarn Shinawatra, người tiền nhiệm của Anutin, đã bị cách chức do vi phạm đạo đức, sau khi cuộc gọi với lãnh đạo Campuchia Hun Sen bị công khai. Bà gọi ông Hun Sen là "chú" và chỉ trích quân đội Thái Lan.

Ông Srettha Thavisin, vị thủ tướng tiền nhiệm của bà, cũng bị bãi nhiệm do vi phạm đạo đức khi bổ nhiệm một cựu luật sư từng bị bỏ tù vào nội các của mình.

----------------------------------------------------

Jonathan Head ở Bangkok tường thuật bổ sung

====================

Svetlana Alexievich: 'Giờ đây tôi không ủng hộ cách mạng'

Vibeke Venema, Tatsiana Yanutsevich,

BBC World Service

13 tháng 12 2025

https://www.bbc.com/vietnamese/articles/ce8qq4ve9q9o

Ngày hôm sau cuộc bầu cử năm 2020, mở ra nhiệm kỳ thứ sáu liên tiếp của tổng thống Belarus, Svetlana Alexievich nhớ rằng bà đã thấy "hàng trăm ngàn người" tuần hành qua trước căn hộ của bà ở Minsk.

"Tôi đã nghĩ là họ sẽ không bao giờ đứng lên, nhưng họ đã làm điều đó. Đấy có lẽ là một trong những cảm giác mạnh mẽ nhất mà tôi từng có trong cuộc đời," tác giả từng nhận giải Nobel Văn chương chia sẻ.

Một phần của cảm giác đó, bà nói, là "niềm hy vọng ngây thơ – nhưng vẫn là niềm hy vọng".

Alexievich đã tham gia các cuộc biểu tình phản đối một kỳ bầu cử bị nhiều người coi là gian lận và đã trở thành một phần của Hội đồng Điều phối vốn có ý định chuẩn bị cho các cuộc bầu cử mới và sự chuyển giao quyền lực trong hòa bình.

Nhưng rồi, từng chút một, khi những tuần ấy trôi qua, cảm giác hy vọng đã bị dập tắt.

"Giờ nhìn lại thấy chúng tôi mới lãng mạn làm sao," bà nói.

Các cuộc biểu tình bị nghiền nát một cách dã man, còn các thành viên của Hội đồng Điều phối thì bị bắt từng người một, cho đến khi chỉ còn lại duy nhất Alexievich, lúc bấy giờ 72 tuổi.

Khi những gã đàn ông đeo mặt nạ tìm cách đột nhập vào căn hộ của bà, các đại sứ quán nước ngoài đã đến để giải cứu. Trong vòng hai tuần, các nhà ngoại giao châu Âu và người phối ngẫu của họ đã thay phiên nhau trông chừng ngôi nhà của bà, nhưng rốt cuộc thì tình hình cho thấy rõ ràng là bà sẽ phải ra đi.

Alexievich nói rằng nhờ có Phó Đại sứ Đức Anna Luther đi cùng bà tới sân bay thì bà mới được phép lên chuyến bay để tới Berlin.

Bà hầu như không mang theo gì bên mình, với hy vọng rằng bà có thể sớm trở về, nhưng đến nay bà đã ở thủ đô nước Đức tới năm năm, trong khi triển vọng hồi hương rất mong manh.

Mô tả 'thiên đường không tưởng'

Giờ đây, ở tuổi 77, Svetlana Alexievich đã dành hơn 40 năm để ghi chép về cuộc sống của người dân tại Liên Xô và các quốc gia độc lập tách ra từ liên bang ấy. Bà đã ghi lại các trải nghiệm của họ trong Thế chiến II, trong chiến tranh Liên Xô-Afghanistan và trong thảm họa hạt nhân Chernobyl. Các cuốn sách này được gọi chung là Tiếng nói từ Thiên đường không tưởng, một sự đề cập đầy mỉa mai tới thử nghiệm cộng sản 70 năm nơi đây.

"Tôi muốn mô tả về nỗ lực không tưởng này, để cho thấy nó đã sống trong trái tim và những ngôi nhà của người dân ra sao," bà nói.

Nhưng hiện thực mà bà mô tả khác xa thiên đường không tưởng. Vì vậy, sách của bà đã bị thu hồi tại Nga và Belarus. Bà đã bị kiểm duyệt, bị truy tố và giờ đây bị buộc phải lưu vong.

Trên bình diện quốc tế, câu chuyện lại hoàn toàn khác. Sách của Alexievich đã được dịch ra 52 ngôn ngữ và xuất bản tại 55 quốc gia. Bà được trao Giải Nobel Văn chương vào năm 2015.

XEM TIẾP >>>>>

========================

Tổng thư ký NATO: Nga có thể tấn công NATO trong vòng 5 năm tới - BBC News Tiếng Việt

Frank Gardner, Phóng viên An ninh ,

Tác giả : Paulin Kola

12 tháng 12 2025

https://www.bbc.com/vietnamese/articles/ce3zzl0l55wo

Người đứng đầu liên minh quân sự phương Tây, Mark Rutte, đã đưa ra cảnh báo gay gắt mới đây rằng Nga có thể tấn công một quốc gia thành viên NATO trong vòng 5 năm tới.

"Nga đang leo thang chiến dịch ngầm nhắm vào xã hội của chúng ta. Chúng ta phải chuẩn bị cho quy mô chiến tranh mà ông bà hoặc cụ của chúng ta đã phải trải qua," ông Mark Rutte nói trong một bài phát biểu ở Đức.

Ông lặp lại những tuyên bố tương tự về ý định của Nga do các cơ quan tình báo phương Tây đưa ra, điều mà Moscow bác bỏ, cho rằng đó là sự cuồng loạn.

Cảnh báo của ông Rutte được đưa ra khi Tổng thống Mỹ Donald Trump đang tìm cách chấm dứt cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào Ukraine, bắt đầu từ tháng 2/2022.

Trước đó trong tháng 12, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố Nga không có kế hoạch gây chiến với châu Âu, nhưng sẵn sàng "ngay lập tức" nếu châu Âu muốn - hoặc bắt đầu một cuộc chiến.

Nhưng những lời trấn an tương tự đã được Moscow đưa ra vào năm 2022, ngay trước khi 200.000 quân Nga vượt biên giới và xâm lược Ukraine.

Ông Putin cáo buộc các nước châu Âu cản trở nỗ lực của Mỹ trong việc mang lại hòa bình cho Ukraine - ám chỉ vai trò mà các đồng minh châu Âu của Ukraine gần đây đã đóng trong việc cố gắng thay đổi kế hoạch hòa bình của Mỹ nhằm chấm dứt chiến tranh - bản dự thảo ban đầu được cho là có lợi cho Nga.

Nhưng, phát biểu tại thủ đô Berlin, Đức, Tổng thư ký NATO nói rằng ông Putin đã không thành thật.

XEM TIẾP >>>>>

====================

Cuộc chiến Nga-Ukraine (bài 5): Tiền tuyến, định nghĩa lại chiến trường

Tiến sĩ Nguyễn Phương Mai

Gửi cho BBC News Tiếng Việt từ Sydney, Úc

14 tháng 12 năm 2025

https://www.bbc.com/vietnamese/articles/c74xw5g02e5o

Trải qua các kỳ trước về sự tàn phá (bài 1), bi kịch mất mát (bài 2), cách người dân thích nghi với chiến tranh (bài 3) cùng những thách thức trong việc huy động binh sĩ (bài 4), bài viết này tập trung vào sự biến chuyển của phương thức tác chiến. Sự xuất hiện của drone và vũ khí mới đã định hình lại cục diện chiến trường và báo hiệu điều gì cho các xung đột trong tương lai?

Chiến hào cổ điển

Khi tôi ngỏ ý muốn được đi theo các đoàn tiếp tế tới tuyến đầu (frontline), một người lính quân y vốn rất nhiệt tình bỗng từ chối ngay lập tức. Sofia nửa đùa nửa thật: "Mình sẽ giải thích cho Mai tại sao với điều kiện bạn đóng góp cho tiền tuyến một… bộ sơn móng tay thật đẹp."

Trưa hôm ấy, Sofia dành toàn bộ giờ nghỉ để giúp tôi hiểu tại sao một điều trước đây vốn không mấy khó khăn, mà nay lại không thể. Đó là vì frontline không còn được định nghĩa bởi những chiến hào.

Thời hoàng kim của chiến hào là Thế chiến I. Chúng tạo ra những đường biên rõ ràng. Hai bên ẩn náu sau công sự để tiêu diệt đối phương. Khi chiến tranh mới nổ ra, cả Nga và Ukraine đều đào những chiến hào dài, sâu kiểu thế chiến như vậy.

Điều này gây khó khăn cho lính Ukraine khi họ lấy lại một số vùng bị chiếm. Tùng "bộ đội" – người lính gốc Việt ở kỳ trước – kể lại: "Khi giải phóng những vùng đấy thì mình dùng luôn chiến hào Nga đào trước đó. Nhưng bọn nó bắn về phía tây. Mình bắn về phía đông. Các chiến hào của Nga tất nhiên không được xây để bắn về phía đông. Bộ đội mình chiến đấu theo chiều ngược lại thì bị hở trước mặt, dễ chết hơn. Chiến hào chỉ để nấp thôi, không bắn được."

https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/800/cpsprodpb/17fa/live/917a4040-d88a-11f0-aae2-2191c0e48a3b.jpg.webp

Tùng gửi ảnh chụp cùng những đồng đội đã bị thương và hy sinh trong thời kỳ đánh kiểu chiến hào

Chiến trường trong suốt

Năm 2023, drone cảm tử tham gia cuộc chiến. Hướng tấn công không còn theo chiều đông tây mà chuyển thành từ trên xuống. Tầm bắn của drone xóa sổ những đường biên kiểu frontline, tạo ra một vùng sâu chừng 10-30km gọi là kill zone/gray zone. Trong "vùng tiêu diệt" ấy không còn các chiến hào mà dày đặc các hố cá nhân (foxhole), chủ yếu để che chắn chứ không phải để bắn. Bộ binh ngày càng ít xuất hiện ở kill zone vì mọi cử động đều có thể bị bắt sóng, và chỉ vài phút sau, các drone sẽ truy sát tận cùng từng người lính.

Theo lời một sĩ quan, phần lớn lính của anh thiệt mạng khi luân chuyển quân. Sau hàng tháng trời chiến đấu, khi về tuyến sau, họ phải vượt qua kill zone, khả năng bị giết còn cao hơn trụ lại vị trí. Bác sĩ, y tá không thể tới gần tiền tuyến vì sẽ bị drone tiêu diệt. Họ thường xuyên phải hướng dẫn binh sĩ tự xử lý vết thương từ xa vì "rút lui" không còn là một giải pháp an toàn.

Tùng kể: "Một anh trong đơn vị em dẫm phải mìn bộ binh, chỉ bị thương ở bàn chân thôi. Nếu chữa kịp trong khung 'giờ vàng' (1 tiếng) thì bình phục lại đánh nhau tiếp được. Tụi em làm một cái tourniquet ở bắp chân. Không cầm máu được, đành thắt lại ở đầu gối. Không xong, lại thắt trên bắp đùi. Cứ thế sau 12 tiếng chờ thì anh ấy bị tháo cả khớp háng."

XEM TIẾP >>>>>

Friday, December 12, 2025

TÒA TUYÊN PHẠT BÀ NGUYỄN THỊ THANH NHÀN 8 NĂM TÙ TRONG VỤ ÁN THỨ 6 (BBC News Tiếng Việt)

Tòa tuyên phạt bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn 8 năm tù trong vụ án thứ 6

BBC News Tiếng Việt

12 tháng 12 2025, 15:55 +07

https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cx2558480pxo

Tòa án Nhân dân TP HCM hôm 12/12 đã tuyên bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn, Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Tiến bộ Quốc tế (AIC), 8 năm tù giam về tội vi phạm quy định đấu thầu.

Đây là bản án mới nhất trong vụ án thứ sáu mà bà Nhàn tiếp tục bị xét xử vắng mặt. Tính cả các bản án trước đó, tổng hình phạt mà bà phải chịu là 30 năm tù - mức tối đa đối với hình phạt có thời hạn.

Theo nhận định của tòa, bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn được xác định là chủ mưu trong vụ án về vi phạm quy định đấu thầu xảy ra tại TP HCM.

Bà Nhàn được xác định đã chỉ đạo thành lập hệ thống công ty "quân xanh" để tham gia các gói thầu, thực hiện các hành vi thông thầu, gian lận nhằm giúp Công ty AIC trúng thầu.

Cụ thể, từ năm 2012 đến 2017, bà Nhàn đã ủy quyền cho cấp dưới phụ trách các gói thầu: bà Hoàng Thị Thúy Nga phụ trách lĩnh vực giáo dục và ông Trần Đăng Tấn phụ trách lĩnh vực y tế.

Bộ phận tại Hà Nội chuẩn bị sẵn hồ sơ dự thầu cho các công ty "quân xanh", cố ý để hồ sơ này không đạt tiêu chí hoặc bỏ giá cao để đảm bảo AIC trúng thầu.

Thậm chí, báo cáo tài chính của AIC cũng bị chỉnh sửa, nâng khống các tiêu chí bắt buộc.

Hội đồng xét xử nhận định hành vi đó đã giúp AIC trúng 134 gói thầu thuộc lĩnh vực giáo dục tại TP HCM, gây thiệt hại cho nhà nước tổng số tiền 142 tỷ đồng.

Đáng chú ý trong vụ án này là cựu Giám đốc Sở giáo dục và Đào tạo TP HCM Lê Hồng Sơn bị tuyên án 3 năm tù nhưng cho hưởng án treo dù vụ đấu thầu gây thiệt hại cho nhà nước hơn 140 tỷ.

Ông Sơn được ghi nhận có nhiều đóng góp cho xã hội, được tặng nhiều bằng khen, và đó là các tình tiết giảm nhẹ.

Tòa cũng đã tuyên án một số nhân vật khác như bà Hoàng Thị Thúy Nga, Trưởng ban quản lý dự án 1 Công ty AIC: 7 năm tù, ông Lê Hoài Nam, cựu Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo: 2 năm 6 tháng tù.

Những người bị phạt mức án từ 2 năm tù treo đến 5 năm tù.

Dù bác bỏ quan điểm bào chữa cho rằng bà Nhàn, người được xác định đã trốn ra khỏi Việt Nam, không phải chủ mưu, tòa vẫn ghi nhận một số tình tiết giảm nhẹ.

Đáng chú ý là việc gia đình bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn đã có đơn xin khắc phục toàn bộ thiệt hại hơn 142 tỷ đồng trong vụ án. Phía bà Nhàn cũng đã nộp lại 66 tỷ đồng để khắc phục hậu quả và những người khác cũng nộp lại một phần tiền.

Các thẩm phán cũng ghi nhận những đóng góp cho xã hội và bằng khen, giấy khen của bà Nhàn và những người khác.

Liên quan đến đại án AIC, Luật Dẫn độ chính thức được thông qua vào cuối tháng 11 - điều được chờ đợi sẽ giúp Bộ Công an đưa các tội phạm bị truy nã đang trốn ở nước ngoài như bà Nhàn.

Đã có hàng chục lãnh đạo cả địa phương lẫn thuộc Trung ương quản lý liên quan đến AIC.

Chẳng hạn, tại Đồng Nai, cựu Bí thư Tỉnh ủy Trần Đình Thành lãnh án 11 năm tù; cựu Chủ tịch UBND tỉnh Đinh Quốc Thái 9 năm tù, cùng về tội "Nhận hối lộ". Tại Bắc Ninh, cựu Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Nhân Chiến lãnh án 4 năm 6 tháng tù, cựu Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Tử Quỳnh 3 năm tù.

Theo báo cáo vào tháng 8/2024 của Ban Nội chính Trung ương, riêng vụ án xảy ra tại công ty AIC, Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã xử lý kỷ luật 89 tổ chức đảng và 126 đảng viên, trong đó có 25 cán bộ diện Trung ương quản lý.

Việc bắt bà Nhàn về quy án được xem là mấu chốt để xử lý cán bộ vi phạm cũng như có thể sẽ có tác động lớn tới các sắp xếp nhân sự của Đảng Cộng sản Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh Đại hội 14 đang cận kề.

5 vụ án trước đó của bà Nhàn

Bà Nhàn bị truy nã từ năm 2022 và tính đến trước hôm 12/12 thì đã bị xét xử vắng mặt trong 5 vụ án liên quan đến các tội danh "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng" và "Đưa hối lộ", với tổng hình phạt chung là 30 năm tù.

Các vụ án chấn động liên quan đến Công ty AIC và bà Nhàn đã phơi bày một mô hình gian lận có hệ thống trong đấu thầu, gây thiệt hại lớn cho ngân sách nhà nước. Bà Nhàn bị cáo buộc là chủ mưu, chỉ đạo cấp dưới sử dụng các công ty "quân xanh, quân đỏ" để thông đồng, dàn xếp trúng thầu.

Các vụ án đó xảy ra tại:

Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai (2011-2023): Vụ án được xét xử đầu tiên, xác định gây thất thoát 152 tỷ đồng và liên quan đến khoản "bôi trơn" 44,8 tỷ đồng cho các cựu lãnh đạo tỉnh Đồng Nai, bao gồm cựu Bí thư Tỉnh ủy Trần Đình Thành (14,5 tỷ), cựu Chủ tịch UBND tỉnh Đinh Quốc Thái (14,5 tỷ), cựu Giám đốc Bệnh viện Phan Huy Anh Vũ (14,8 tỷ) và cựu Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư Bồ Ngọc Thu nhận một tỷ đồng. Bà Nhàn bị tuyên án 16 năm tù về tội "vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng" và 14 năm tù về tội "đưa hối lộ". Tổng hợp hình phạt là 30 năm tù.

Bệnh viện Sản - Nhi Quảng Ninh (2021-2023): Gây thiệt hại hơn 50 tỷ đồng qua việc thao túng sáu gói thầu. Bà Nhàn bị tuyên 10 năm tù về tội "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng".

Trung tâm Công nghệ Sinh học TP HCM: Bà Nhàn bị cáo buộc hối lộ cựu Giám đốc trung tâm Dương Hoa Xô 14,4 tỷ đồng để trúng sáu gói thầu, gây thiệt hại 83,1 tỷ đồng. Bà Nhàn bị tuyên 12 năm tù về tội "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng" và 12 năm tù về tội "Đưa hối lộ"; tổng hợp các án phạt trong vụ này là 24 năm tù.

Ban Quản lý Dự án Xây dựng Y tế Bắc Ninh: Gây thiệt hại hơn 48,6 tỷ đồng, kèm theo cáo buộc bà Nhàn hối lộ cựu Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Nhân Chiến 3 tỷ đồng. Trong vụ này, bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn bị tuyên 13 năm tù về tội "Đưa hối lộ".

VNCERT – một dự án thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông: Thao túng đấu thầu gói thầu số 8, gây thất thoát hơn 17 tỷ đồng. Bà bị tòa tuyên vắng mặt 10 năm tù về tội "vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng".

GÁNH HÁT QUÊ ĐÃ CŨ và NHỮNG NGỤM NƯỚC BỌT ĐANG PHUN (Nguyễn Hoàng Văn / Báo Tiếng Dân)

Gánh hát quê đã cũ và những ngụm nước bọt đang phun

Nguyễn Hoàng Văn

12/12/2025

https://baotiengdan.com/2025/12/12/ganh-hat-que-da-cu-va-nhung-ngum-nuoc-bot-dang-phun/

Yevgeny Korobov, một trung úy trong quân đội Nga nhưng đã trốn sang Kazakhstan xin tỵ nạn vào năm 2023, vừa mới xuất hiện trên một chương trình truyền hình ở Âu châu, kể lại việc mình và đồng đội thoát khỏi cuộc chiến bằng cách cách tự bắn hay bắn vào nhau để… trở thành thương binh [1].

VIDEO :

Masha on Russia: From War Hero to Traitor | ARTE.tv Documentary

https://www.youtube.com/watch?v=1F_NxEkriS8

Họ làm tôi nhớ lại một “cảnh” trong ca khúc “Đi vào quê hương” của Phạm Duy, phổ từ thơ Hoa Đất Nắng [2]:

Tôi vào quê hương quà tặng nhớ đem theo

Một khẩu Thompson hay chiếc súng cộng đồng

Mỗi thằng một đứa, dành cho nhau một phát

Mỗi đứa một thằng, dành một phát cho nhau.

Cái gì đã khiến một quân nhân chuyên nghiệp, đã tốt nghiệp học viện quân sự và từng tham chiến ở Syria, đi đến một chọn lựa như thế? Korobov kể lại việc anh ta thành thật dấn mình vào cuộc chiến với niềm tin tuyệt đối, hoàn toàn tin tưởng vào lời thượng cấp để rồi vỡ mộng, nhận ra mình quá ngu, cứ như một thằng hề và chuyện cũng chẳng khác gì cái “cảnh” trong ca khúc trên:

Tôi vào quê hương cùng một gánh hát quê

Ðả đảo hoan hô tôi đứng lên làm hề

Lũ trẻ ngù ngờ cười phun nước miếng

Trên da mặt tôi, trên yếm, trên đầu

Tôi muốn nhắc lại câu chuyện của cựu viên trung úy Nga là bởi những cựu trung úy hay trung tướng của chúng ta, trong những cãi cọ liên quan đến “Nỗi buồn chiến tranh”, cũng thế. Cũng thản nhiên phun nước miếng như những thằng hề trong cái thời ăn khách của một gánh hát xưa.

https://baotiengdan.com/wp-content/uploads/2025/12/1-58-1920x957.jpg

Viên sĩ quan Nga Yevgeny Korobov trong quân phục (ảnh trái) và khi trả lời phỏng vấn “Từ người anh hùng chiến tranh trở thành kẻ phản bội” (giữa), nhà văn Bảo Ninh khi còn trẻ (phải). Ảnh chụp từ video clip và trên mạng/ Tiếng Dân edit

Trong nhạc Phạm Duy viết là “gánh hát quê” còn trong thơ, tác giả viết là “cải lương”:

Tôi vào quê hương theo đoàn cải lương

Đứng lên làm hề đả đảo hoan hô

Lũ trẻ ngu ngơ cười phun nước bọt

Trên mặt mày tôi, dưới yếm, trên đầu

Tôi vào quê hương mang theo quà tặng

Carbin, Thompson, Garant; tiểu liên

Dành phát cho nhau mỗi thằng mỗi đứa

Dành phát cho nhau mỗi đứa một thằng [3]

Nhưng “hát” hay “cải lương” không quan trọng. Điều quan trọng là, dẫu không còn những họng thép nóng bỏng mang tên Carbin, Thompson, Garant hay Kalashnikov, vẫn có những tràng nước bọt mang hình viên đạn để “đả đảo” cái nỗi buồn về cuộc chiến đã kết thúc tới nửa thế kỷ.

Sao không nhìn vào những người Nga với “nỗi ngán ngẩm chiến tranh”. Trong khi những “gánh hát” của Putin vẫn tiếp tục rêu rao rằng cuộc chiến đó là thiêng liêng thì lính Nga lại nhấp nha nhấp nhổm “Mỗi thằng một đứa, dành cho nhau một phát” chỉ để vừa thoát ra khỏi cuộc chiến, vừa thủ thân với cái sổ thương binh [4].

Những lính Nga này làm tôi suy nghĩ về những chiến sĩ đang phun nước bọt của chúng ta, họ thực sự đả đảo hoan hô bằng niềm tin của mình, hay chỉ làm thế vì cái sổ hưu đang có hay sẽ có? [5]

-------------

Tham khảo:

1. “I shot my own men: Russian soldier admits he injured himself and his unit to flee Putin’s war”. https://www.msn.com/en-ie/news/world/i-shot-my-own-men-russian-soldier-admits-he-injured-himself-and-his-unit-to-flee-putin-s-war/ar-AA1S4vzS

2. Ca khúc này phổ biến vào đầu thập niên 1970 với tiếng hát Diễm Chi và Khánh Ly, được Phạm Duy xếp vào loại “Tâm phẫn ca”, cùng với những ca khúc như “Tôi không phải là gỗ đá” viết tặng Lê Tất Điều, “Bà mẹ phù sa”, “Bi hài kịch” phổ từ thơ Thái Luân v.v.

Có thể nghe ca khúc này qua tiếng hát Khánh Ly:

https://www.youtube.com/watch?v=6DTmdTa09ps

-------

VIDEO :

Đi Vào Quê Hương , Sáng tác Phạm Duy , Ca sĩ Khánh Ly

https://www.youtube.com/watch?v=6DTmdTa09ps

Hay tiếng hát Diễm Chi: https://www.youtube.com/watch?v=GH6_Z1WidX8

ĐI VÀO QUÊ HƯƠNG ( Thơ Hoa Đất Nắng, Nhạc: Phạm Duy ; Tiếng hát Diễm Chi ( Pre 75 )

NHỮNG TÌNH KHÚC XƯA TRƯỚC 75

3. Hoa Đất Nắng là bút hiệu của Huỳnh Hữu Võ, quê quán Bình Thuận, trước năm 1975 là một quân nhân trong QLVNCH. Theo nhiều tài liệu thì phải mất 41 năm sau khi ca khúc trên hát trên đài phát thanh, tác giả mới biết rằng bài thơ này đã được phổ nhạc và được các ca sĩ danh tiếng trình bày.

https://phudoanlagi.blogspot.com/2018/11/thi-si-hoa-at-nang-la-ai-o-hung.html

4. https://telegrafi.com/en/Elite-Russian-soldiers-sent-to-Ukraine-injure-themselves-and-their-comrades-to-receive-compensation/

5. Trong bài giảng ngày 16/12/2012 mang tên “Tình hình biển Đông và bảo vệ chế độ” dành cho các cán bộ phụ trách vấn đề chính trị tại các trường đại học ở Hà Nội, ông Trần Đăng Thanh – đại tá, phó giáo sư, tiến sĩ, nhà giáo ưu tú – đã nêu ra nhiều luận điểm gây tranh cãi:

“Đối với Trung Quốc: Họ đã từng xâm lược chúng ta nhưng cũng không được quên họ đã từng nhường cơm xe áo cho chúng ta. Ta không thể là người vô ơn bội nghĩa!” – “Tôi đi giảng cho tất cả các đối tượng, bảo vệ Tổ quốc Việt Nam thời xã hội chủ nghĩa hiện nay có rất nhiều nội dung, một nội dung rất cụ thể, rất thiết thực với chúng ta, đó là bảo vệ cái sổ hưu cho những người đang hưởng chế độ hưu và bảo vệ sổ hưu cho những người tương lai sẽ hưởng sổ hưu!”.