Công
nhân Việt Nam: Đã đến lúc phải tự đứng lên
Chu Nguyên Hương
08/08/2025
https://baotiengdan.com/2025/08/08/cong-nhan-viet-nam-da-den-luc-phai-tu-dung-len/#google_vignette
Tôi,
Chu Nguyên Hương, công nhân may trong một khu công nghiệp. Tôi viết bài này
không nhân danh ai cả, chỉ nhân danh chính mình — một người mẹ, một người con,
một công nhân đã sống gần 15 năm dưới máy khâu, trong những xưởng nóng hơn 40 độ,
ngửi từng cuộn vải hóa chất, và nghe hàng ngàn tiếng kim rơi xuống như những
nhát búa lặng câm của đời lao động.
Tôi
không biết nhiều về GDP, về cán cân thương mại, về tăng trưởng kinh tế. Tôi chỉ
biết khi Việt Nam thặng dư 123,5 tỷ USD với Mỹ, phần lớn đến từ sức lao động của
công nhân chúng tôi. Nhưng tại sao mỗi lần giá điện tăng, giá nhà trọ tăng, học
phí tăng, thì công nhân là người chịu đựng đầu tiên và cuối cùng?
Chúng
tôi sống trong hai tầng bóc lột: Một là giới chủ – cả tư bản trong nước lẫn nước
ngoài, hai là hệ thống quản lý nhà nước – từ cán bộ khu công nghiệp đến công
đoàn của Đảng. Chúng tôi làm việc không dám ho, không dám mệt, không dám than.
Bởi than thì bị đuổi. Bởi đình công thì bị “xử lý theo pháp luật”. Bởi phản ứng
thì bị gán tội “phá hoại sản xuất”.
Vậy
ai bảo vệ chúng tôi? Công đoàn hiện nay có bảo vệ không? Không. Họ đến nhà máy
khi có lãnh đạo tỉnh đi thị sát. Họ phát bánh mì vào ngày lễ lao động. Họ đọc
diễn văn rất hay nhưng không biết một công nhân sống ở phòng trọ 10m2, ngủ
chung với 4 người, khổ như thế nào.
Tôi
viết bài này không phải để kêu gọi nổi loạn. Tôi chỉ kêu gọi một điều rất căn bản:
Quyền được sống như một con người. Không ai nên cúi đầu để làm công cụ cho lợi
nhuận của kẻ khác. Và quyền đó phải được bảo vệ bằng một tổ chức thực sự của
công nhân, do công nhân, vì công nhân – không phải “của Đảng”, “của Nhà nước”,
hay “của chủ đầu tư”.
PHẢI
LÀM GÌ LÚC NÀY?
Đây
không phải là câu hỏi cảm xúc. Đây là câu hỏi chiến lược.
Tôi
và một số anh chị em đã bắt đầu tìm hiểu luật pháp quốc tế và Việt Nam. Chúng
tôi biết rằng:
1.
Công ước số 87 và 98 của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) mà Việt Nam đã
cam kết, cho phép người lao động được thành lập công đoàn độc lập, không chịu sự
kiểm soát của Nhà nước hay giới chủ.
2.
Hiệp định CPTPP và EVFTA, mà Việt Nam ký kết, đều yêu cầu đảm bảo quyền tự do hiệp
hội – nghĩa là người lao động có thể tự thành lập tổ chức đại diện của mình.
3.
Bộ luật Lao động Việt Nam (sửa đổi 2019), dù còn hạn chế, đã có những điều khoản cho
phép thành lập tổ chức của người lao động tại cơ sở, không trực thuộc Tổng Liên
đoàn Lao động Việt Nam.
Đây
là cơ hội, nhưng cũng là ranh giới đỏ. Chính quyền hiện tại, dưới sự kiểm soát
chặt của Tổng Bí thư Tô Lâm, không dễ gì chấp nhận để một phong trào công nhân
độc lập trỗi dậy. Họ sẽ gọi đó là “phản động,” “xuyên tạc,” “bị thế lực thù địch
giật dây.” Họ sẽ đàn áp bằng công an, bằng an ninh mạng, bằng truyền thông bẩn.
Vậy thì
phải đối phó thế nào với Tô Lâm nếu ông ta từ chối đối thoại?
1.
Xây dựng phong trào ngầm trước khi ra công khai. Đừng vội lập hội,
ra mặt. Hãy kết nối bằng lòng tin, bằng nhóm nhỏ, bằng những buổi gặp gỡ riêng
tư. Đọc luật. Tập huấn. Ghi nhớ quyền của mình. Không để bị gài bẫy.
2.
Tranh thủ truyền thông quốc tế và tổ chức lao động quốc tế. Khi chính quyền
từ chối đối thoại, chúng ta cần có người thứ ba làm chứng. ILO, các hiệp hội
công đoàn ở châu Âu, Bắc Mỹ, Nhật Bản, Úc… chính là những nơi cần báo tin, nhờ
hỗ trợ và gây áp lực lên chính quyền.
3.
Tận dụng cam kết quốc tế mà Việt Nam đã ký. Nếu chính quyền đàn áp công nhân
vì họ muốn thành lập tổ chức lao động hợp pháp, thì chính quyền đã vi phạm cam
kết quốc tế. Đây là điểm yếu, là chỗ để đẩy họ vào thế khó trên bàn đàm phán với
Mỹ, EU, và các đối tác thương mại.
4.
Không đối đầu bằng bạo lực. Chúng ta không thể thắng bằng sức mạnh. Nhưng ta có
thể thắng bằng sự kiên trì, bằng pháp lý, bằng sự tổ chức chặt chẽ và tỉnh táo.
5.
Bảo vệ sự sống còn của phong trào bằng cách phân tán và phi tập trung. Không cần có
“lãnh tụ.” Hãy có nhiều nhóm nhỏ. Hãy chia sẻ cùng một tinh thần, nhưng không để
một ai bị hy sinh làm “con dê tế thần.”
Tôi
viết bài này không phải để kêu gọi ai xuống đường. Tôi kêu gọi mọi người đứng
thẳng người.
Không
ai phải cúi đầu cả đời chỉ để nhận những đồng lương đủ sống tạm và chết âm thầm.
Nếu
hôm nay tôi viết ra điều này và bị đuổi khỏi xưởng, tôi chấp nhận. Nhưng nếu
con tôi lớn lên mà vẫn phải sống đời công nhân như tôi hôm nay — không có tiếng
nói, không có quyền bảo vệ bản thân — thì đó là lỗi của tôi, và lỗi của tất cả
chúng ta.
Chúng
ta không có lựa chọn nào khác ngoài việc bắt đầu. Ngay bây giờ.
Công
nhân Việt Nam, đã đến lúc đứng lên – vì chính mình, và vì tương lai con cái
mình.
Chúng
ta không cần xin phép ai để được sống làm người.
***
Tôi
xin nhắc lại, tôi viết bài này để nói lên nỗi lòng của tôi và của một số anh chị
em đồng cảnh ngộ. Tôi mong mọi người có thể chia sẻ lại bài này nếu thấy cần
thiết. Nhân tiện, tôi cũng muốn bày tỏ lòng tri ân của tôi với báo Tiếng Dân,
cơ quan truyền thông duy nhất đã giúp tôi có cơ hội chia sẻ với các bạn về hoàn
cảnh và cuộc sống của anh chị em công nhân Việt Nam chúng ta ngày nay.
---------------------
3
comments
Theo
tuyên truyền chính thống của cộng sản thì công nhân là giai cấp lãnh đạo. Các
TBT như Nguyễn Phú Trọng, Nông Đức Mạnh vẫn từng công khai phát biểu như vậy tại
các đại hội công đoàn trước đây. Thế mà theo bài báo thì giai cấp ấy đang sống
lay lắt chịu hai tầng áp bức và bóc lột. Công nhân VN nên học tập, theo gương
công nhân Ba lan lập ra tổ chức của mình để đấu tranh đòi quyền lợi
Tiến
lên đòi lại quyền của người lao động.
Bọn cộng sản từ lâu đã lợi dụng danh nghĩa người lao động, nhưng thực ra chỉ
xây dựng chế độ có lợi riêng cho bọn thiếu sổ cầm quyền.
Hãy tiêu diệt cộng sản.
No comments:
Post a Comment