Christine Nguyễn dịch
14/06/2020
Một
số thành viên của Vệ binh Quốc gia ở D.C. — gồm hơn 60% người da màu — đã không
nói với gia đình rằng, họ là một phần của cuộc đàn áp. Lãnh đạo Vệ binh Quốc
gia lo ngại bị công chúng phản đối, thậm chí cảnh báo không mua thực phẩm từ
các nhà cung cấp.
Hơn 60% lính Vệ
binh Quốc gia ở D.C. là những người da màu. Nguồn: Erin Schaff / NYT
WASHINGTON — Một chỉ huy
Vệ binh Quốc gia da trắng gọi cuộc đối đầu ở Quảng trường Lafayette là “the
Alamo” (Người dịch: Một cuộc nổi dậy ở Texas hồi tháng 4/1836), ngụ ý rằng tòa
Bạch Ốc đã bị bao vây. Các thành viên da đen của Vệ binh Quốc gia ở DC đã phản
đối việc chống lại hàng xóm mình. Các lãnh đạo quân đội đã nói với phi công là
“quét chúng thẳng tay” khi hai chiếc trực thăng bay trên đầu người biểu tình trên
đường phố.
Vệ binh Quốc gia hiện
đang tham gia vào một cuộc điều tra về việc tàn phá hôm thứ hai tuần trước ở
trung tâm Washington DC, tương tự với các cuộc kiểm tra sau vụ việc đã rồi, thường
phố biến hơn ở các chiến trường như Afghanistan và Iraq. Sẽ có câu hỏi, phỏng vấn
và tranh nhau kể chuyện.
Nhưng mọi người đều đồng
ý với nhau một điểm: Những ngày đầu tháng sáu, thời kỳ thảm hại cho cuộc đời
làm tổng thống của Trump, là những ngày thất bại của Vệ binh Quốc gia.
Đã có hàng loạt chỉ trích
từ Quốc hội, các sĩ quan quân đội cấp cao đã nghỉ hưu và chính trong Vệ binh Quốc
gia, khi có hơn 5000 binh sĩ Vệ binh – từ DC và hàng chục bang khác – bị đẩy ra
đường phố thủ đô để đàn áp những người biểu tình hầu hết là ôn hòa, thỉnh thoảng
có xảy ra cướp bóc sau vụ George Floyd bị cảnh sát giết chết lúc bắt giữ. Vệ
binh ở DC đã tạm dừng tuyển dụng nhân sự, và ít nhất có bốn binh sĩ Vệ binh đã
có xét nghiệm dương tính với virus corona.
Các thành viên Vệ binh ở
DC, thường được điều động trợ giúp sau các trận bão, lụt và thảm họa thiên
nhiên khác, nói rằng, họ cảm thấy mất tinh thần và kiệt sức. Hơn 60% là người
da màu, và một binh sĩ nói rằng bản thân và một số binh sĩ khác thấy xấu hổ khi
phải tham gia vào việc chống lại các cuộc biểu tình có người nhà của họ tham
gia.
“Thường thì, trong tư
cách là Vệ binh Quốc gia của DC, chúng tôi được xem như những người hùng” một
sĩ quan khác, Trung úy Malik Jenkins-Bey, 42 tuổi, nói. Ông là chỉ huy của Đại
đội 273 Cảnh sát quân sự trong những ngày biểu tình đầu tiên. Nhưng tuần rồi
thì khác, ông cho biết.
“Thật khó đối thoại
khi một binh sĩ quay sang tôi và bảo rằng: ‘Này, anh có biết thằng em họ tôi vừa
ở đằng kia đã hét vào mặt tôi, đó là hàng xóm tôi, đứa bạn thân nhất của tôi thời
trung học’,” trung úy Jenkins-Bey nói, ông là một người Mỹ gốc châu Phi.
Các cuộc phỏng vấn với
hơn hai chục sĩ quan quân đội cùng các text chat, internet chat, băng ghi âm cuộc
nói chuyện, email và những tài liệu khác mà báo New York Times đang có, cho thấy:
– Các lãnh đạo quân đội cấp
cao, trong nỗ lực ngăn chặn những điều mà họ sợ rằng sẽ là kết cục thảm họa nếu
Trump ra lệnh cho lính chiến của Sư đoàn Dù 82 chiếm đóng trên đường phố ngay
bên ngoài thành phố – dựa hẳn vào Vệ binh để thực hiện chiến thuật tấn công, nhằm
chứng minh rằng Vệ binh có thể thi hành nhiệm vụ mà không cần các lực lượng tại
ngũ khác.
– Các lãnh đạo của lực lượng
Vệ binh đã gây náo động về các mệnh lệnh bất thường, khiến hàng ngàn binh sĩ Vệ
binh xung đột trực diện với chính người Mỹ.
– Một số lính Vệ binh chỉ
mới được huấn luyện cơ bản, và những binh sĩ khác không có kinh nghiệm kiểm
soát các vụ nhiễu nhương trên đường phố. Binh sĩ được phép lái xe tải hạng nặng
trên đường mà không cần bằng lái.
Trong những ngày kế tiếp,
Quân đội dự kiến sẽ công bố kết quả điều tra sơ bộ về vụ tại sao các trực thăng
– một chiếc Black Hawk và đặc biệt là, một chiếc Lakota với biểu tượng chữ thập
đỏ cho biết là trực thăng y tế – đã được sử dụng để khủng bố người biểu tình ở
Washington.
Ryan McCarthy, Bộ trưởng
lục quân Mỹ, thừa nhận rằng, đã ra lệnh cho các chiếc trực thăng này ra ứng
phó, nhưng ngay thời điểm các phi công tiếp nhận mệnh lệnh, các quan chức nói,
lệnh được sửa đổi thành lưu ý cao và khẩn cấp giải tán biểu tình. Các quan chức
này muốn các phi công lái những chiếc trực thăng kia sẽ nhận một số hình phạt
nào đó.
Và khi sĩ quan Vệ binh Quốc
gia yêu cầu lệnh bằng văn bản, cho phép binh sĩ không có bằng lái quân đội được
lái xe bọc thép quanh Washington, thì sĩ quan phụ trách lực lượng đặc nhiệm,
chuẩn tướng Robert K. Ryan, nói rằng, đây là lệnh miệng từ Tham mưu trưởng Lục
quân, tướng James C. McConville. Văn bản xác nhận không bao giờ có, và một viên
chức bộ Quốc phòng hiểu biết trực tiếp tình hình này cho biết, tướng McConville
chưa bao giờ ra lệnh như thế.
Vệ binh Quốc gia DC không
có bình luận gì.
Xe Humvee quân sự gần
tòa Bạch Ốc trong các cuộc biểu tình trong tháng này. Nguồn: Al Drago/ NYT
Khoảng 09h15′ sáng thứ
hai 01/06, hơn một tiếng trong cuộc họp nhân viên qua hội thoại truyền hình
hàng tuần của Bộ trưởng Quốc phòng Mark T. Esper với các viên chức Lầu Năm Góc,
một phụ tá đã dúi một mảnh giấy ghi chú cho bộ trưởng. “Tôi phải ra ngoài”,
Bộ trưởng Esper nói, chấm dứt cuộc họp và triệu tập một cuộc họp với các phụ tá
cao cấp về vấn đề an ninh trong thủ đô và Minnesota.
Đêm hôm trước, một số người
biểu tình đã ném đồ vật vào cảnh sát và các nhân viên công lực khác. Đêm trước
đó nữa, 6 binh sĩ Vệ binh Quốc gia bị thương – năm người bị đánh vào chân bằng
gạch và một bị thương ở đầu. Theo tin tình báo được nghe phong thanh, không được
kiểm chứng và nhấn mạnh trong một tóm tắt vào đầu tuần trước, cho rằng có những
nhóm lăng nhăng có khả năng cố sử dụng xe bom để tấn công các vị trí của chính
phủ và các cơ quan thực thi pháp luật.
Chính Trump đã tức giận
vì tin tức tường thuật rằng, tối thứ sáu 29/5 ông đã được đưa vào hầm trú ẩn của
tòa Bạch Ốc, do các cuộc biểu tình đang diễn ra ngay ngoài cổng. Tổng thống đã
hoảng loạn và bất ổn trước bạo lực, và vào hôm thứ Hai [ngày 1/6/2020], ông đã
dọa dẫm rằng, sẽ viện dẫn Đạo luật Chống Nổi dậy năm 1807 cho phép ông điều động
binh lính tại ngũ tiến vào các thành phố trên khắp nước Mỹ. Tướng Mark A.
Milley, Tham mưu trưởng Liên quân, đã phản đối và nói rằng thật là một ý tưởng
điên khùng khi dùng lính thiện chiến được huấn luyện chiến đấu với kẻ thù ở nước
ngoài trong cuộc chiến với chính người Mỹ.
Một sự tranh giành hoang
dã đã xảy ra sau đó để sử dụng một phương án khác: Triệu tập binh sĩ Vệ binh Quốc
gia từ các tiểu bang khác để tăng cường cho 1.200 binh sĩ Vệ binh ở DC đã được
điều động tới. Không như các đơn vị Vệ binh khác, Vệ binh DC không dưới quyền
thống đốc bang mà dưới quyền của bộ trưởng Lục quân, và Bộ trưởng Lục quân sẽ
báo cáo trước Bộ trưởng Quốc phòng và tổng thống.
Từ Lầu Năm Góc và Trung
tâm điều hành Vệ binh Quốc gia ở gần Bắc Virginia hôm thứ Hai, các quan chức đã
tổ chức một cuộc hội thoại được sắp xếp vội vàng với tất cả chỉ huy của lực lượng
Vệ binh Quốc gia ở các bang.
Lời thỉnh cầu rất thẳng
thừng và khẩn cấp: Các anh có thể gửi đến bao nhiêu binh sĩ và khi nào thì điều
họ đến? Các viên chức Lầu Năm Góc nói rằng muốn những binh sĩ đã được huấn luyện
trước về nhiễu loạn dân sự, nhưng họ biết là không có thời gian để chọn lựa.
Một số bang có thống đốc
là đảng viên Cộng hòa đã nhanh chóng vào cuộc – Tennessee, South Carolina,
Utah. Vệ binh quốc gia West Virginia đã gửi một máy bay trinh sát, thường sử dụng
cho biên phòng và phát hiện buôn lậu ma túy. Cùng với binh sĩ, các đơn vị Vệ
binh Quốc gia từ những bang khác đều mang theo vũ khí và đạn sát thương. Hàng
chục ngàn khẩu súng trường và đạn dược dự trữ trong kho vũ khí ở DC, được phân
chia ra thành từng kệ, dán nhãn theo nguồn gốc của tiểu bang, được sử dụng lên
công dân Mỹ trong trường hợp khẩn cấp.
Các bang khác như
California, đang phải đối phó với các cuộc biểu tình trong bang của mình và miễn
cưỡng tham gia vào bất cứ lực lượng nào. Một số chỉ huy Vệ binh, nhớ lại những
bài học trong chiến tranh Việt Nam và những cuộc nổ súng của Vệ binh đã giết chết
bốn sinh viên trường Đại học Kent State ở bang Ohio hồi năm 1970, đã quan ngại
sâu sắc về việc đưa quân của mình vào thi hành nhiệm vụ không được xác định rõ ở
đô thị, có thể đặt lực lượng vào cuộc đối đầu trực tiếp với công dân Mỹ biểu
tình chống bất công chủng tộc.
Nhưng tướng Milley và
McCarthy đã cảnh báo Vệ binh suốt cả ngày rằng, nếu Vệ binh không thể kiểm soát
các cuộc biểu tình, Trump sẽ có thể điều động Sư đoàn Dù 82. Áp lực đặc biệt đè
nặng lên Vệ binh DC là đơn vị duy nhất có lực lượng quân sự đáng kể trên đường
phố.
Cả ông McCarthy và tướng
McConville đều gây áp lực lên thiếu tướng William J. Walker, tổng chỉ huy của
Vệ binh Quốc gia DC, nhằm tăng cường sự hiện diện của lực lượng Vệ binh
trong thành phố, theo một viên chức cao cấp của Bộ Quốc phòng.
Tướng Walker thích gọi đội
quân của mình là “Vệ binh của tổng thống” và đôi khi còn gọi là “Vệ binh cận vệ”
vì bị buộc phải thi hành những mệnh lệnh bất thường, cuối cùng là để phục vụ
cho tổng thống. Tướng Walker có liên hệ mật thiết với tòa Bạch Ốc của Trump:
Viên chức pháp lý hàng đầu của Walker là đại tá Earl Matthews, đã từng làm việc
với tư cách là thành viên cao cấp của Hội đồng An ninh Quốc gia và đã rời khỏi
chức vụ, do bị dính vào vụ bê bối Ukraine hồi năm ngoái.
Lúc 17:00 ngày 1/6, lực
lượng Vệ binh DC của trung úy Jenkins-Bey đã án ngữ thành một hàng phía
sau cảnh sát của DC, ngay bên ngoài Công viên Lafayette. Trung úy thường nhắc
nhở binh sĩ của mình rằng “đây không phải là một cuộc dàn quân chống lại kẻ
thù”.
Vài giờ trước đó, Esper
đã nói với các thống đốc trong một cuộc hội luận từ tòa Bạch Ốc có sự hiện diện
của Trump, rằng binh sĩ kiểm soát các cuộc biểu tình cần phải chiếm lĩnh “trận
địa”. Trung úy Jenkins-Bey đã nói rõ với binh sĩ trong đội Vệ binh của
ông vào những ngày sau đó rằng: “Chúng ta không ở đây để chiếm lĩnh bất kỳ
trận địa nào hay bất kỳ thứ gì tương tự, công việc của chúng ta đơn giản là đứng
vào một vị trí giữa cảnh sát và các công dân để họ có thể nói lên điều họ cần
nói”.
McCarthy, từng phục vụ
trong Trung đoàn 75 Biệt cách tinh nhuệ của Lục quân trong thời kỳ chiến tranh
Afghanistan, đã nghiên cứu các bản đồ và lên kế hoạch với Vệ binh và cảnh sát
liên bang tại một sở chỉ huy được thành lập ở văn phòng dã chiến Washington của
FBI trong khu Chinatown của thành phố.
Vụ điều binh theo cách quản
trị vi mô này là nỗ lực cuối cùng để giữ các binh sĩ tại ngũ ở bên ngoài thành
phố.
Các viên chức quân sự
giành nhau thu xếp máy bay vận tải đón binh sĩ Vệ binh, đưa đến Washington DC.
Hầu hết chỉ bắt đầu đến vào sáng thứ Ba, nhưng các viên chức này tin tưởng rằng
họ có đủ binh lực và đang trên đường đến, để nói với tổng thống rằng họ đang
trên đường tới giúp.
Nhưng Sư đoàn Dù 82, đang
đóng quân tại căn cứ Bragg, bang North Carolina, cùng với một đơn vị quân cảnh
từ căn cứ Drum, bang New York, vẫn đang đổ dồn về Washington.
Câu hỏi là, Lầu năm Góc
nên bố trí lính chiến đóng ở đâu? Bộ trưởng Tư pháp William P. Barr đã nhanh nhảu
đề nghị điều về đóng tại căn cứ quân sự Marine Barracks, cách Quốc hội chỉ một
dặm, và nói rằng không muốn binh sĩ có mặt trong thành phố. Các quan chức đã đồng
ý một kế hoạch thay thế, đưa họ đến căn cứ Fort Belvoir, ngoại ô Virginia.
Lúc 18h30′ là giờ giới
nghiêm trong Washington DC bắt đầu có hiệu lực, lực lượng Cảnh sát Công viên
Hoa Kỳ (USPP) tràn vào đám đông người biểu tình trong Công viên Lafayette.
Trung úy Jenkins-Bey, đang trong hàng ngũ với các binh sĩ Vệ binh phía sau cảnh
sát, nói rằng, rất bất ngờ khi cuộc tấn công bằng hơi cay và đạn cao su bắt đầu
nổ ra.
Sau cuộc tấn công, tướng
Milley, diện nguyên bộ quân phục, đi phía sau ông Trump, cùng đoàn tùy tùng, cất
bước băng ngang công viên để chụp ảnh tại một nhà thờ gần đó. Và, sau đó là các
máy bay trực thăng bay thật thấp đã xua người biểu tình chạy tán loạn.
“Lý do bạn không thấy
Vệ binh do các thống đốc chỉ huy sử dụng những chiến thuật nặng tay ở các tiểu
bang, là vì làm thế sẽ mất giá trị của Vệ binh, và làm tăng thêm căng thẳng ở
thời điểm tế nhị”, Jon Soltz, một cựu binh trong chiến tranh Iraq cũng là
chủ tịch hội VoteVets, nói.
Đến ngày Chủ Nhật, ông
Trump – bị một làn sóng chỉ trích lan rộng – đã ra lệnh Vệ binh của các tiểu
bang khác trở về nhà.
Hôm thứ Ba, trong cuộc hội
thoại với các chỉ huy về tình hình ở Washington DC, tướng Ryan, chỉ huy lực lượng
đặc nhiệm đã ví sự bảo vệ ở Quảng trường Lafayette với “Alamo” và sự ứng phó của
quân đội đối với các cuộc biểu tình lớn hôm thứ Bảy, là tranh cúp “Super Bowl”.
Sự ứng phó quân sự đó đã
tạo ra dư chấn cho nhiều người trong Vệ binh DC. Trong một tin nhắn được gửi đi
rộng rãi hôm Chủ Nhật [ngày 7/6/2020], lãnh đạo Vệ binh nói với binh sĩ rằng, “hãy
cảnh giác về việc đặt thức ăn từ các nguồn bên ngoài, cũng như bất cứ cuộc đối
thoại nào được gài khi anh em đang ở nơi công cộng”.
“Vui lòng cảnh giác rằng
một số công chúng ở DC không đồng ý với nhiệm vụ của chúng ta và có thể có những
ý đồ ám muội nhằm vào anh em binh sĩ trong Vệ binh chúng ta”, tin nhắn viết.
No comments:
Post a Comment