Tuesday, June 30, 2020

ĐEO hay KHÔNG ĐEO? (Viễn Đông Daily)




Viễn Đông Daily
29/06/2020

Đeo ở đây là đeo khẩu trang. Theo một báo cáo, dân California có tỉ lệ đeo khẩu trang là 64%, một con số có thể gọi là đáng kể, cao hơn cả tỉ lệ cao nhất nước Mỹ là 60% của miền Đông Bắc (gồm Connecticut, Massachusetts, New Jersey, New York, Pennsylvania và Maryland). Tuy nhiên, con số này có lẽ vẫn chưa đủ để ngừa bệnh COVID, một căn bệnh đáng sợ, đã giết hơn 128,000 người Mỹ và chưa có dấu hiệu thụt lùi. Những nơi tụ họp công cộng như chợ búa, nơi mua sắm… vì bắt buộc phải đeo khẩu trang mới được cho vào nên mọi người có vẻ tuân thủ chặt chẽ. Tuy nhiên, ở nhiều nơi khác, con số 64% hầu như hơi được phóng đại, nhất là ở bãi biển, công viên…

Khi bệnh mới bắt đầu khởi phát ở Mỹ vào tháng Hai, dân Mỹ được các viên chức y tế khuyên không nên đeo khẩu trang. Lúc đó, trên TV, chúng ta thấy mọi người ở Vũ Hán đều đeo khẩu trang nhưng vì được khuyên ngược lại nên chúng ta sẵn sàng tuân lệnh, nhiều người còn sợ đeo khẩu trang sẽ bị kỳ thị.

Nhưng hiện nay CDC khuyên tất cả mọi người "nên đeo khăn che mặt khi ra nơi công cộng, ví dụ như đi chợ." CDC cho biết, "Tấm che mặt bằng vải là để bảo vệ người khác trong trường hợp người mang bị nhiễm bệnh nhưng không biết và không có triệu chứng." Nếu 95% người Mỹ đeo đồ che mặt ở nơi công cộng thì sẽ bớt đi 33,000 ca tử vong tính đến ngày 1 tháng 10, theo Viện Đo Lường và Đánh Giá Sức Khỏe của Đại Học Washington.

.
Tại sao khẩu trang không được khuyên dùng vào những ngày đầu?

Vào tháng 2, 2020, coronavirus vẫn còn rất lạ lẫm và các nhà khoa học chưa biết nhiều về nó cũng như cách nó lây bệnh. Họ cho rằng khẩu trang bằng vải sẽ không ngăn được con siêu vi này chui vào mũi chúng ta mà phải đeo mặt nạ thật chặt như N95 mới bảo vệ được, và tốt nhất là nên rửa tay kỹ càng vì siêu vi có thể bám trên các bề mặt và lây bệnh qua đụng chạm của tay đưa lên mặt sau khi sờ vào các bề mặt này. Chỉ sau này, càng biết rõ về sự lây lan của coronavirus mới, người ta làm nhiều cuộc khảo sát và thấy rằng việc đeo khẩu trang cùng với việc rửa tay có thể giúp giảm thiểu sự lây lan rất nhiều. Sau đây là những điều mà các nhà nghiên cứu thấy được,

- Mọi người chỉ cần nói hoặc thở là rất dễ dàng phát tán con virus này ra không khí xung quanh. Không có lệnh bắt ở nhà, trung bình mỗi người bị nhiễm coronavirus sẽ lây cho hai đến ba người khác, nhiều gấp đôi so với bệnh cúm.

- Người mang bệnh có thể không có triệu chứng hoặc trước khi có triệu chứng đều có thể bắn ra virus khi nói hay thở, gây nguy cơ lây lan.

- Virus có thời gian ủ bệnh dài tới 14 ngày khiến họ có thể lây cho mọi người trong 14 ngày trước khi họ biết rằng họ đã bị nhiễm bệnh.

- Người mang mầm bệnh có khả năng lây lan cao nhất trong 48 giờ trước khi có triệu chứng.

Nói cách khác, không chỉ những người hắt hơi và ho là có thể lây truyền coronavirus. Thông thường hơn, bệnh được lây truyền từ những người trông hoàn toàn bình thường, không bị sốt, không có triệu chứng gì cả, có thể bao gồm cả chính bạn đó.

Tuy nhiên, có một vài ngoại lệ. Trẻ em dưới 2 tuổi và những người có vấn đề về hô hấp không nên đeo khẩu trang bằng vải, theo Mayo Clinic.

Bác Sĩ Anthony Fauci đeo khẩu trang trong lúc điều trần trước Hạ Viện ngày 23 tháng 6, 2020. (Getty Images)

Các chuyên gia nói gì?

Chuyên gia về bệnh truyền nhiễm hàng đầu của quốc gia, BS Anthony Fauci, đang thúc giục công chúng đeo khẩu trang - đặc biệt là bây giờ khi các tiểu bang đã mở cửa trở lại, bệnh Covid-19 đang gia tăng ở nhiều khu vực và số người phải được điều trị trong bệnh viện đang tăng lên đáng kể. BS Fauci nói, "Vào thời điểm sớm, có rất ít thiết bị dành cho những người phải làm việc ở tuyến đầu. Chúng tôi không muốn người dân thường sử dụng mặt nạ và PPE (thiết bị bảo vệ cá nhân), để dành chúng cho các nhân viên y tế. Nhưng bây giờ, chúng ta đã có đủ."

Ít nhất 16 tiểu bang và DC đã ban hành lệnh đeo khẩu trang vải ở nơi công cộng. Đó là một cách cực hiệu quả để ngừa bệnh- cả cho các cá nhân và cho cộng đồng.

Đeo khẩu trang có tác dụng gì?

Ước tính có khoảng 230,000 đến 450,000 trường hợp Covid-19 đã được ngăn ngừa tại các tiểu bang có yêu cầu sử dụng mặt nạ trong khoảng thời gian từ ngày 8 đến 15 tháng 5, các nhà nghiên cứu từ Đại Học Iowa cho biết.

Các nhà nghiên cứu dự đoán tổng cộng số người Mỹ tử vong vì Covid-19 sẽ lên đến 179,106 người vào ngày 1 tháng Mười. Nhưng con số này sẽ giảm 33,059 - xuống còn 146.047 - nếu 95% người Mỹ đeo mặt nạ ở nơi công cộng.

Có thể ngừng các biện pháp phòng ngừa khác khi đã đeo mặt nạ không?

Không. Chúng ta vẫn phải giữ khoảng cách xã hội khi có thể và rửa tay thường xuyên - đặc biệt là vì bạn có thể chạm vào bề mặt bị ô nhiễm (như mặt trước của mặt nạ) và sau đó chạm vào mặt khi bỏ khẩu trang ra. BS Deborah Birx, một thành viên của ban đặc nhiệm coronavirus của Tòa Bạch Ốc cho biết, "Đừng có cảm giác an toàn sai lầm rằng khẩu trang đang bảo vệ bạn khỏi bị lây nhiễm. Có những cách khác làm bạn bị nhiễm bệnh."

Lệnh đeo khẩu trang xâm phạm tự do cá nhân?

Khá nhiều người Mỹ đã lên tiếng chống lại lệnh đeo khẩu trang. Họ lên tiếng phản đối trong những buổi họp thành phố, họ gây chuyện trong các tiệm khi được yêu cầu đeo khẩu trang, thậm chí có người còn trả thù bằng cách ho vào mặt trẻ em. Rõ ràng họ hiểu rằng họ có thể lây bệnh cho người khác ngay cả khi họ không có triệu chứng nhưng vẫn từ chối đeo khẩu trang, viện dẫn quyền tự do cá nhân.

Y Sĩ Trưởng Quốc Gia (Surgeon General một chức vụ do tổng thống đề cử) Jerome Adams cho biết, "Đeo khẩu trang đem lại cho bạn nhiều tự do hơn chứ không xâm phạm tự do của bạn. Đeo khẩu trang, bạn có nhiều tự do đi đến nhiều chỗ hơn. Xã hội sẽ được mở rộng sớm hơn và kinh tế có nhiều cơ hội phục hồi hơn."

BS Murray của Viện Đo Lường và Đánh Giá Sức Khỏe của Đại Học Washington, đồng ý rằng một trong những cách nhanh nhất để giúp Covid-19 được kiểm soát và giúp hoạt động kinh tế trở lại là đeo khẩu trang. Ông nói, "Đối với hầu hết mọi tiểu bang mà chúng tôi đã xem xét, nếu mọi người đều đeo khẩu trang, chúng tôi không chỉ có thể cứu sống người, mà chúng tôi còn có thể cứu nền kinh tế, bởi vì hoạt động kinh doanh sẽ được duy trì."

Thông điệp đeo khẩu trang trở thành mâu thuẫn

Trong buổi biểu đương lực lượng (rally) gần đây nhất của TT Donald Trump, người ta có thể thấy đại đa số những người tham dự không đeo khẩu trang như được khuyến khích và ra lệnh. Chính TT Trump cũng không đeo khẩu trang.

Phó Tổng Thống Mike Pence trả lời khi được hỏi về việc này rằng, "Chúng tôi có một cuộc bầu cử vào mùa thu này. Tổng Thống Trump và tôi tin rằng, thực hiện các bước thích hợp - chúng tôi đã làm sàng lọc tại các sự kiện gần đây - và mang đến cho mọi người lời khuyên tốt nhất mà chúng tôi có, chúng tôi vẫn muốn cho mọi người tự do tham gia vào quá trình chính trị. Và chúng tôi tôn trọng điều đó."

Câu trả lời này có nghĩa là "khuyên thì khuyên nhưng ai cũng có quyền tự do không làm theo lời khuyên" và làm theo tổng thống. Khi các chuyên gia như Fauci và Birx khuyến khích người Mỹ thực hiện lời khuyên từ chính phủ liên bang về giãn cách xã hội và đeo mặt nạ, PTT Pence đã chính trị hóa cuộc tranh luận, coi đây là một trong những lựa chọn cá nhân.

Hiện nay, CDC đã đưa ra lời khuyên nên che mặt bằng vải ở công cộng, nơi các biện pháp giãn cách xã hội khác khó duy trì. Nhưng TT Trump ngay lập tức từ bỏ hướng dẫn đó bằng cách tuyên bố thẳng thừng rằng ông sẽ không tuân theo nó. Tổng thống thường nói rằng ông không cần đeo khẩu trang vì ông đã được làm test và test âm tính. Tuy nhiên, các bác sĩ thường nhắc nhở rằng các test âm tính không thể chứng minh là người được test không mang bệnh. Vì như trên đã nói, thời gian ủ bệnh của coronavirus rất dài, từ lúc nhiễm bệnh - đã có thể lây cho người khác - đến lúc test dương tính có thể đến hai tuần lễ.

Hiện nay, cuộc tranh luận về khẩu trang đang nóng lên ở miền Nam và miền Tây, nơi mà sự lây nhiễm đang gia tăng đến mức giống như hồi tháng Tư ở vùng Đông Bắc và Trung Tây. Ở Arizona, Florida và Texas, với các thống đốc Cộng Hòa và các đợt nhiễm trùng lớn, đã có một sự do dự khi yêu cầu mọi người phải đeo mặt nạ nơi công cộng. Nhưng ở California, Nevada và North Carolina, với các thống đốc Dân chủ và tăng mức độ lây nhiễm, các yêu cầu đeo mặt nạ đã có hiệu lực trong tuần qua.

Vào thứ Ba vừa qua, TT Trump có mặt tại Phoenix trong một buổi họp tên Student for Trump tại một megachurch, nơi có rất ít người đeo khẩu trang. Tổng thống từ chối mang một chiếc mặc dù thị trưởng Dân Chủ nhắc ông làm như vậy. Xuất hiện trước một ủy ban Hạ Viện cùng ngày, Bác Sĩ Anthony Fauci, đã được hỏi về việc ông Trump từ chối đeo mặt nạ. Fauci tránh nhắm trực tiếp vào tổng thống mà nói rằng cá nhân ông đeo mặt nạ, không chỉ vì muốn bảo vệ người khác và bảo vệ chính mình, mà còn để làm gương.

Vào thứ Sáu, các thành viên của ban đặc nhiệm coronavirus của Tòa Bạch Ốc một lần nữa kêu gọi người Mỹ thực hành giãn cách xã hội, thường xuyên rửa tay và đeo khăn che mặt nơi công cộng. Nhưng Phó Tổng Thống Pence đã bỏ qua các câu hỏi về việc liệu TT có từ chối đeo khẩu trang hay không và các chiến dịch lớn của ông có gửi thông điệp mâu thuẫn hay không. Ông Pence trả lời, "Ngay cả trong một cuộc khủng hoảng sức khỏe, người dân Mỹ không ủng hộ việc mất quyền lập hiến của họ."







No comments: