Lam Nguyễn - Báo Đất Việt
Thứ Sáu, 25/10/2019 13:38
https://baodatviet.vn/van-hoa/goc-nhin-van-hoa/vi-sao-du-lich-tam-linh-no-ro-nhu-con-nghien-3390125/
PGS
Phạm Trung Lương cho rằng đó là vì mục đích kinh doanh. Xây dựng dự án tâm linh
nhưng lại kinh doanh trên lòng tin tín ngưỡng.
Kinh doanh trên lòng tin tín ngưỡng
PGS.TS Phạm Trung Lương, nguyên Phó Viện trưởng Viện
nghiên cứu phát triển Du lịch, Tổng Cục Du lịch cho rằng "xây dựng dự án
tâm linh đang nở rộ như một cơn nghiện". Ông nói thẳng, có hiện tượng trên
là do du lịch tâm linh tại Việt Nam đang bị méo mó, biến dạng về văn hóa, tín
ngưỡng.
Núi đá vôi bị xẻ
tan hoang để xây chùa ở phía đông bắc cột cờ Lũng Cú. Ảnh: Tuổi trẻ
Điểm mặt hàng loạt những dự án đồ sộ được triển khai
rộng rãi thời gian qua như: Dự án khu du lịch sinh thái văn hóa tâm linh Lũng
Cú đang được triển khai ở xã Lũng Cú, vây quanh Núi Rồng - nơi có di tích cột cờ
Lũng Cú - một điểm linh thiêng về chủ quyền biên giới của cả nước gây ra nhiều
lo ngại.
Chỉ cách đó ít ngày, tại Huế, Công ty cổ phần đầu tư
Bãi Cả cũng xin UBND tỉnh Thừa Thiên Huế cho phép nghiên cứu phương án xây dựng
khu du lịch tâm linh ở núi Hải Vân khiến dư luận xã hội ồn ào, bàn tán.
Hay hàng loạt những dự án tâm linh đồ sộ được xây dựng
đã và đang chuẩn bị được đưa vào khai thác như Hồ Núi Cốc (Thái Nguyên), Tràng
An - Bái Đính (Ninh Bình), chùa Tam Chúc (Hà Nam)... được nói đến nhiều thời
gian qua.
PGS.TS Phạm Trung Lương cho hay, ở một số nước theo
đạo Phật, mỗi quốc gia chỉ có một trung tâm Phật giáo. Đến những ngày nhất định
người dân mới hành hương tới đó, đó được gọi là du lịch tâm linh. Du lịch tâm
linh là phải gắn với đức tin, khát vọng hướng về nguồn cội của con người.
Thông qua du lịch, du khách được trực tiếp tiếp xúc,
cảm nhận, trải nghiệm, từ đó nuôi dưỡng và phát triển các giá trị tâm linh tín
ngưỡng từ trong tiềm thức của mình.
Khi du khách đến đó vì tâm linh cũng sẽ thu hút các
dịch vụ tiêu dùng khác, lúc đó là du lịch ăn theo.
"Du lịch tâm linh của các nước thu hút được du
khách bởi vì đó là tâm linh. Du lịch tâm linh đúng nghĩa mới linh thiêng",
PGS Phạm Trung Lương nói.
Tuy nhiên, ở Việt Nam thời gian qua việc xây dựng
tràn lan các dự án tâm linh, trong đó bao gồm chùa, tượng phật được xây mới hoặc
tu bổ, sửa chữa trên nền chùa cũ khá phổ biến tại hầu hết các tỉnh thành, địa
phương.
Có hiện tượng trên, PGS Phạm Trung Lương cho rằng đó
là vì mục đích kinh doanh. Xây dựng dự án tâm linh nhưng lại kinh doanh trên
lòng tin tín ngưỡng.
Chính vì mục đích kinh doanh là tối thượng nên các dự
án đều hướng tới mục tiêu là mang lại lợi nhuận cho nhà đầu tư. Ngay cả lợi ích
của nhà chùa, của những nhà sư trụ trì tại các ngôi chùa này cũng có nhiều vấn
đề phải xem xét.
"Dư luận nhắc nhiều tới "BOT cổng
chùa" cũng không sai vì khi đã đầu tư nhà đầu tư phải tìm nguồn thu. BOT cổng
chùa cũng là một cách để thu. Thu từ tiền đóng góp của con nhang, đệ tử, thu từ
nguồn công đức cũng là một nguồn thu.
Thậm chí, tôi còn biết nhiều hoạt động kinh doanh
ngay trong chùa để tạo nguồn thu, ví dụ, thu tiền từ việc bán các hốc đựng tro
cốt người đã khuất. Hoạt động kinh doanh này rõ ràng, nhà chùa thu tiền từ việc
bán các hốc đựng tro cốt đó.
Nếu tâm linh theo đúng nghĩa, nhà chùa không bao giờ
thu tiền mà chỉ để di ảnh người quá cố để thờ cúng hàng ngày chứ không phải
kinh doanh bằng cách bán đồ và thu tiền như vậy", PGS Phạm Trung Lương
nói.
Nhập nhèm nguồn thu, không rõ trách nhiệm
Một lý do khác cũng được PGS Phạm Trung Lương chỉ ra
để lý giải cho hiện tượng đua nhau làm dự án tâm linh chính là nguồn thu từ các
khoản trong chùa quá lớn, trong khi việc kiểm soát lại buông lỏng dễ nhập nhèm,
thất thoát, tiền công chảy vào túi tư.
Nêu lại cậu chuyện của nhà sư Thích Thanh Toàn công
khai khối tài sản hơn 300 tỷ sau khi bị phát hiện có sai phạm và được xả giới,
hoàn tục, vị chuyên gia cho rằng đó là chuyện bất thường.
Theo vị chuyên gia, các nguồn thu tại các chùa hiện
không minh bạch. Nếu xét về mặt tổ chức, Giáo hội Phật giáo Việt Nam phải chịu
trách nhiệm chính trong việc kiểm soát, quản lý các nguồn thu.
Giáo hội Phật giáo Việt Nam là một tổ chức xã hội đã
được công nhận thì phải có nghĩa vụ thực hiện đầy đủ các quy định của luật pháp
Việt Nam, trong đó có các quy định về mặt quản lý tài chính, các nguồn thu -
chi.
Tuy nhiên, thời gian vừa qua, câu chuyện quản lý các
nguồn thu tại các chùa đã bị buông lỏng. Rất nhiều câu chuyện bị thất thoát nguồn
thu tại các chùa gây bức xúc thời gian qua, việc không kiểm soát chặt chẽ các
nguồn thu là nguyên nhân dung túng cho những nhà sư tha hóa, biến chất như sư
Toàn.
Trong đó, có cả những câu chuyện dung túng cho những
nhà đầu tư núp bóng tín ngưỡng để đầu tư tâm linh.
Vì lý do này, vị chuyên gia ủng hộ quan điểm của Kiểm
toán Nhà nước là phải kiểm soát, kiểm toán công khai các nguồn quỹ công, quỹ
chùa để minh bạch các nguồn thu - chi.
Nhập nhèm quỹ đất, thất thu tiền thuế
Ngoài ra, ông cũng đặt câu hỏi về vấn đề sử dụng quỹ
đất, cấp đất cho nhà đầu tư xây khu tâm linh theo quy định nào? Ai cấp và tiền
thuế thu từ đất được thực hiện ra sao?
PGS Phạm Trung Lương rất băn khoăn trước việc các địa
phương sẵn sàng giao cả hàng nghìn héc-ta cho doanh nghiệp làm chùa, xây khu
tâm linh thì rất nhanh gọn, dễ dàng nhưng lại không thể giải quyết được quỹ đất
cho dân tái định cư. Đây là một nghịch lý.
Ông Còn băn khoăn, việc giao đất cho doanh nghiệp
theo cơ chế nào, thu tiền thuế ra sao...? cũng không được quy định rõ ràng, có
nguy cơlàm méo mó mục đích phát triển tâm linh, làm thất thoát nguồn lực công rất
lớn.
"Chính vì khung pháp luật vẫn chưa có quy định
cụ thể về dự án tâm linh nên đang có sự lách luật, lợi dụng núp bóng dự án tâm
linh để kinh doanh. Thực tế chứng minh tại những dự án này, diện tích xây chùa
chỉ chiếm một phần, còn lại để dành cho các dự án nghỉ dưỡng.
Từ góc độ quản lý nguồn lực của đất nước, trong bối
cảnh hiện nay việc dành hàng nghìn héc-ta đất cho nhà đầu tư một dự án tâm linh
thật quá lãng phí, trong khi, với nguồn lực đất đai đó để dành phát triển kinh
tế xã hội, đời sống dân sinh sẽ đem lại lợi ích rất lớn, cần phải xem xét.
Cần lưu ý, đất là sở hữu toàn dân, là tài sản chung
phải được tính toán đầu tư một cách hiệu quả nhất, mang lại nguồn lợi lớn nhất
cho nhà nước và nhân dân", PGS Phạm Trung Lương nói rõ.
Từ những phân tích ở trên, PGS.TS Phạm Trung Lương
cho rằng cần phải xem xét lại tính hợp lý và mục đích khi quy hoạch xây dựng
các dự án du lịch tâm linh.
Ông nhấn mạnh, du lịch tâm linh không thể bị biến
thành công cụ kiếm lợi cho các đại gia, nhà đầu tư.
Bên cạnh đó, ông cũng kiến nghị phải xem xét lại
dòng vốn xây dựng những siêu dự án tâm linh, vì đó là biểu hiện của sự đầu tư bất
thường, gây hại cho nền kinh tế.
Lam
Nguyễn
No comments:
Post a Comment