Saturday, January 28, 2017

DONALD TRUMP & ENRIQUE PENA NIETO CỐ LÀM HẠ NHIỆT SAU TUYÊN BỐ HỦY BỎ CHUYẾN THĂM HOA KỲ CỦA TỔNG THỐNG MEXICO (RFI)




Đăng ngày 27-01-2017 

Khi công khai gây hấn với nước láng giềng Mêhicô, tổng thống Mỹ Donald Trump đã làm mếch lòng một đối tác chiến lược quan trọng. Dù trong thế yếu, nhưng theo nhiều nhà phân tích, quốc gia châu Mỹ La Tinh này hoàn toàn có thể gây hại cho Mỹ bằng một cuộc chiến tranh thương mại và chính sách không hợp tác trong việc kềm chế nạn nhập cư bất hợp pháp vào Hoa Kỳ.

Nguyên nhân gây bất hòa giữa hai bên là ý định được nhắc đi nhắc lại của tân tổng thống Mỹ rằng Mêhicô sẽ phải trả chi phí xây dựng bức tường ngăn cách hai nước. Ý định đe dọa đánh thuế trên hàng nhập khẩu Mêhicô đưa ra hôm qua đã làm quan hệ hai bên căng thẳng hẳn lên.

Đây không phải là lần đầu tiên mà hai bên cơm không lành canh không ngọt. Theo ông Jesus Velasco, một chuyên gia về quan hệ Mỹ-Mêhicô tại Đại học Tarleton ở Texas, cuộc khủng hoảng lớn cuối cùng xẩy ra vào năm 1985, khi một cartel ma túy Mêhicô tra tấn và hạ sát một nhân viên cơ quan bài trừ ma túy DEA của Mỹ, khiến Washington đóng cửa biên giới hai nước trong một thời gian ngắn.

Tuy nhiên, lần này, theo ông Velasco, « tình hình tồi tệ hơn nhiều ». Trả lời hãng tin Pháp AFP, chuyên gia này thẩm định : « Trump đang dồn ép chính quyền của tổng thống Mêhicô Pena Nieto đến mức không có chỗ nào cho đàm phán ».

Đối với ông Velasco, Mêhicô có thể đáp trả bằng cách cho phép người di cư Trung Mỹ vượt qua biên giới của mình để vào Mỹ, và cho chính quyền Trump rằng họ sẽ không có bất kỳ một sự hợp tác nào với Mỹ trên vấn đề biên giới.

Theo chuyên gia Velasco, trái hẳn với những lời chỉ trích của Trump, Mêhicô và Hoa Kỳ có «một trong những hợp tác (biên giới) thành công nhất trên thế giới ».

Dưới áp lực của chính quyền cựu tổng thống Barack Obama, Mêhicô đã phát động một chiến dịch truy quét người nhập cư bất hợp pháp tại vùng biên giới với Guatemala. Vào năm ngoái 2016, Mêhicô đã trục xuất 147.370 người nhập cư trái phép, so với 80.900 vào năm 2013, theo số liệu của Bộ Nội Vụ Mêhicô.

Ngoài ra, trong khi Donald Trump muốn Mêhicô chi trả cho bức tường nhằm ngăn không cho người từ Mêhicô tràn vào nước Mỹ, thì thực tế đang diễn ra ngược lại : Ngày càng có nhiều người Mêhicô từ Mỹ hồi hương hơn là từ Mêhicô qua Mỹ.

Vũ khí thứ hai mà Mêhicô có thể sử dụng nhắm vào Mỹ, theo ông Luis de la Calle, kinh tế gia, nguyên là một trong những nhà đàm phán Hiệp Định Tự do Mậu Dịch Bắc Mỹ vào những năm 1990, là áp thuế trên hàng nhập từ Hoa Kỳ tương đương với mức mà chính quyền Trump muốn đánh vào hàng Mêhicô.

Cho dù vậy, ông de la Calle cho rằng Quốc Hội Mỹ - nơi có rất nhiều nhà lập pháp chủ trương thương mại tự do - khó có thể thông qua luật đánh thuế trên hàng Mêhicô của chính quyền Trump.

Đó là chưa kể đến thái độ chống đối của các tiểu bang quan trọng đối với tổng thống Mỹ, như Texas chẳng hạn. Tiểu bang này sẽ bị thiệt hại cực lớn nếu chiến tranh thương mại nổ ra với Mêhicô. Theo số liệu chính thức, 33% hàng nhập khẩu từ Mêhicô vào Mỹ quá cảnh Texas, và 37% xuất khẩu của Mỹ sang nước láng giềng đến từ bang này.

Sau cùng, Mêhicô và Hoa Kỳ cũng là đối tác lớn trong cuộc chiến chống ma túy. Bất kỳ một thái độ thiếu hợp tác nào của Mêhicô trong lãnh vực này đều sẽ là một mối đe dọa cho an ninh nước Mỹ.

*
*
Đăng ngày 28-01-2017

Hôm qua, 27/01/2017, trong một cuộc trao đổi qua điện thoại, hai tổng thống Mỹ Donald Trump và Mêhicô Enrique Pena Nieto đã tìm cách làm giảm căng thẳng ngoại giao do dự án xây tường ở biên giới giữa hai nước, nhưng nhìn nhận là hai bên còn có nhiều bất đồng.

Cuộc điện đàm này diễn ra sau khi tổng thống Mêhicô hủy bỏ chuyến viếng thăm Washington, dự trù cho ngày 31/01, để gặp tân tổng thống Hoa Kỳ. Quyết định hủy bỏ chuyến đi này là do ông Trump vẫn nhất quyết xây bức tường để ngăn chận di dân bất hợp pháp từ Mêhicô và đòi phía Mêhicô phải trả chi phí xây bức tường, điều mà nước láng giềng này dứt khoát bác bỏ.

Hai vị tổng thống đã nói chuyện với nhau qua điện thoại trong hơn một tiếng đồng hồ và đã ghi nhận những bất đồng « rất rõ ràng và rất công khai » giữa hai ông về vấn đề bức tường. Tuy nhiên, cuộc điện đàm được cả hai bên mô tả là « mang tính xây dựng và có hiệu quả ».

Theo chính phủ Mêhicô, hai tổng thống Trump và Nieto đã đồng ý với nhau là trước mắt sẽ không công khai nói đến chủ đề gây tranh cãi này nữa. Nhưng phía Nhà trắng thì đã không nêu cam kết đó của ông Donald Trump.

Trong cuộc điện đàm hôm qua, hai vị tổng thống cũng đã đề cập đến vấn đề thâm hụt mậu dịch của Mỹ với Mêhicô. Hôm thứ năm vừa qua, phát ngôn viên Nhà Trắng Sean Spicer đã nêu lên khả năng đánh thuế 20% lên hàng hóa Mêhicô nhập vào Mỹ để lấy tiền xây bức tường ở biên giới.
Hai bên cũng đồng ý sẽ làm việc với nhau để « chống buôn lậu ma túy và vũ khí ».

TIN LIÊN QUAN :
VOA  -  28.01.2017

*
*
Đăng ngày 27-01-2017

Quan hệ giữa Mỹ và Mêhicô vào hôm qua, 26/01/2017, đã căng thẳng đến mức chưa từng thấy từ nhiều năm nay. Sau khi tân tổng thống Mỹ Donald Trump gợi lên ý định đánh thuế 20% trên hàng nhập khẩu từ láng giềng để xây bức tường ở biên giới hai nước mà ông Trump đơn phương quyết định, tổng thống Mêhicô Enrique Pena Nieto đã quyết định hủy bỏ một chuyến thăm làm việc tại Mỹ, dự trù vào tuần tới.

Trong một tin nhắn Twitter vào buổi sáng, Donald Trump khẳng định : « Nếu Mêhicô không muốn trả chi phí xây bức tường tối cần thiết, thì tốt nhất nên hủy bỏ cuộc họp sắp tới » giữa hai tổng thống.
Sau đó ít lâu, cũng trong một tin nhắn Twitter, ông Pena Nieto đã loan báo với Nhà Trắng rằng ông sẽ « không tham dự buổi làm việc » vào tuần tới.

Việc tổng thống Mêhicô hủy chuyến thăm Mỹ rõ ràng là một sự cố ngoại giao nghiêm trọng, nhưng theo thông tín viên RFI Anne - Marie Capomaccio tại Washington, sau đó vài tiếng đồng hồ, tổng thống Mỹ đã khẳng định rằng quyết định hủy bỏ do cả hai bên đồng ý :

Lời giải thích từ phía Mỹ về việc hủy bỏ này khác với tuyên bố của phía Mêhicô. Trước một cuộc hội thảo của các nghị sĩ đảng Cộng Hòa, Donald Trump cho biết là cuộc họp vào tuần tới với tổng thống Mêhicô đã được hủy theo thoả thuận với chính tổng thống Pena Nieto. Tuy nhiên, ông Trump vẫn nói rằng một cuộc gặp như vậy hoàn toàn vô nghĩa nếu Mêhicô không tôn trọng ý kiến của Mỹ.

Hiện nay, chính quyền Trump đang làm việc về cách thức kiếm tiền xây tường. Trước hết là yêu cầu dân Mỹ đóng góp bằng tiền thuế, khoảng từ 20 đến 25 tỷ đô la. Các nghị sĩ đảng Cộng Hòa có mặt trong cuộc hội thảo đã lập tức chấp thuận ý tưởng này, và tổng thống Mỹ sẽ không gặp khó khăn gì trong việc xin ngân sách cho việc này. 

Hướng thứ hai, theo phát ngôn viên Nhà Trắng, là ông Trump dự định đánh thuế 20% trên tất cả hàng nhập từ Mêhicô để buộc nước láng giềng phải chi trả. Vấn đề là làm sao áp được loại « thuế đặc biệt » này khi chưa đàm phán lại Hiệp Định Tự Do Mậu dịch NAFTA giữa Mỹ, Canada và Mêhicô.

Với sự cố ngoại giao hôm qua, triển vọng cuộc đàm phán quả là không tốt lành gì, và ý định đánh thuế của Mỹ trên hàng hóa Mêhicô chẳng khác gì một lời tuyên chiến về thương mại.
Dù phát ngôn viên của ông Donald Trump khẳng định là không hề có chuyện nước Mỹ « cắt cầu » với Mêhicô, nhưng phải chờ xem tình hình diễn biến ra sao, đặc biệt là phản ứng của Mêhicô trước những đe dọa mới của chính quyền Trump.




No comments: