Thanh Hà – RFI
Đăng
ngày 30-01-2017
Châu Á phải làm gì
trước bài toán “Thêm Trung Quốc, bớt Hoa Kỳ ” ? Mỹ với tổng thống Trump có còn
là tấm gương dân chủ trong lúc Bắc Kinh đã lên giọng dậy cho chính quyền mới ở
Washington những bài học về kinh tế tư bản ? Giáo sư Dominique Moisi, trường đại
học King’s College –Luân Đôn, trên tờ báo kinh tế Les Echos, đã nêu ra hai câu
hỏi trên.
Pháp
hãnh diện giành chức vô địch thế giới môn bóng ném, đánh bại Na Uy với tỷ số
33-26, đoạt huy chương vàng lần thứ 6 ngay trên sân nhà. Cánh tả mở rộng chính
thức cử đại diện ra tranh cử tổng thống : Benoit Hamon thuộc đảng Xã Hội. Ở phần
trang quốc tế, sắc lệnh của tổng thống Trump cấm cửa công dân từ 7 nước Hồi
Giáo vào Mỹ vẫn là đề tài chiếm nhiều trang các tờ báo ngày 30/01/2017 với những
bài viết xoáy vào khía cạnh, " tổng thống Mỹ Donald Trump khiêu khích thế
giới ".
Riêng
với các đồng minh Á Châu, giáo sư Dominique Moisi, đại học King’s College- Luân
Đôn trên nhật báo kinh tế Les Echos nêu bật vấn đề : từ hàng chục năm nay, sự
hiện diện của Hoa Kỳ tại châu Á nhằm làm đối trọng với một nước Trung Hoa ngày
càng lớn mạnh. Phải chăng mọi việc đã thay đổi kể từ khi Donald Trump đắc cử tổng
thống Hoa Kỳ ?
“Thất
bại tương đối của chính sách xoay trục sang châu Á được chính quyền Obama khởi
động, có nguy cơ trở thành một thực tế nguy hiểm hơn bội lần với Donald Trump” ở
Nhà Trắng.
“Thêm
Trung Quốc, bớt Mỹ”
Trong
mắt chuyên gia về địa chính trị này, tham vọng và sức mạnh quân sự ngày càng lớn
của Trung Quốc đã khiến các nước trong vùng cần có sự che chở của Mỹ nhiều hơn.
Không chỉ có Nhật Bản và Hàn Quốc mà cả từ Việt Nam đến Philippines, từ
Indonesia đến Singapore và cả Đài Loan đều trông đợi nhiều vào Hoa Kỳ.
Khúc
mắc nằm ở chỗ vào lúc mà sự hiện diện của Trung Quốc đang lớn dần trong khu vực
thì phía Mỹ lại bị “thu hẹp lại”, điều mà giáo sư Moisi thu gọn trong một công
thức ông gọi là “thêm Trung Quốc, mà bớt Hoa Kỳ”.
Trước
khi nhà tỷ phú địa ốc Donald Trump đắc cử tổng thống Hoa Kỳ, chính quyền mới ở
Philippines đã tỏ thái độ xa lánh Mỹ để xích lại gần Trung Quốc. “Cuộc cách mạng
về phương diện ngoại giao” đó của Manila, theo tác giả bài phân tích, cho thấy
châu Á ngày càng hoài nghi về hào quang của Hoa Kỳ trong khu vực.
Thế
rồi việc ông Trump gián tiếp nêu lên khả năng ngưng dùng chiếc ô hạt nhân để bảo
vệ Nhật Bản và Hàn Quốc, đã mở ra viễn cảnh đẩy châu Á lao vào một cuộc chạy
đua vũ trang. Nhiều thí dụ khác, điển hình là việc rút Mỹ ra khỏi hiệp định tự
do mậu dịch xuyên Thái Bình Dương TPP, hay việc xích lại gần với Đài Bắc, chọc
giận Bắc Kinh cho thấy chính sách đối với châu Á của tổng thống Trump đang rối
mù.
Nước
Mỹ của ông Trump muốn gì ? Họ muốn trông thấy các quốc gia trong khu vực này
liên kết với nhau, để trong tương lai sẽ thành lập một Liên Hiệp, tương tự như
mô hình của châu Âu hay, hay chỉ đơn giản là Washington phủi tay với châu Á ?
Vẫn
theo giáo Moisi, King’s College- Luân Đôn, trong mọi trường hợp, đường lối của
Mỹ như thêm củi lửa cho tham vọng của Bắc Kinh. Có điều, chính sách cai trị với
bàn tay sắt của Tập Cận Bình ở Bắc Kinh cộng thêm với những đòn khiêu khích của
Donald Trump ở Washington, có nguy cơ dẫn đến tai họa.
Giáo
sư Moisi không khỏi chua xót nêu câu hỏi : vào lúc nước Mỹ “xây tường” ở biên
giới với Mêhicô liệu rằng tượng Nữ Thần Tự Do mà phong trào dân chủ Mùa Xuân Bắc
Kinh năm 1989 dựng nên có còn ý nghĩa gì nữa hay không ? Nói cách khác, Hoa Kỳ
dưới năm tháng Donald Trump có còn là tấm gương dân chủ nữa hay không ? trong
khi đó thì chính Trung Quốc lại lên giọng dậy cho nước Mỹ của ông Trump về kinh
tế tư bản như điều chúng ta đã thấy ở Diễn Đàn Kinh Tế Thế Giới Davos vừa qua.
Bão
tố trong tuần lễ đầu tiên ở Nhà Trắng
Tổng
thống Mỹ muốn gì, cũng là câu hỏi nhiều tờ báo Pháp tìm cách trả lời. Trở lại với
làn sóng phản kháng lan rộng cả trên lãnh thổ Hoa Kỳ lẫn khắp nơi trên toàn cầu,
sau sắc lệnh đóng cửa nước Mỹ với công dân của 7 nước đa số theo đạo Hồi, Le Monde
ghi nhận : “Donald Trump khiêu khích thế giới”.
Nội
trong tuần lễ đầu tiên ở Nhà Trắng, tổng thống Trump đã bước vào “Vùng bão tố”,
làm dấy lên “phẫn nộ” và “lo âu” trong công luận, tựa trên Le Figaro. Sắc lệnh
của ông Trump khơi lại tinh thần bài Mỹ ở Trung Đông. Một công dân mạng lưu ý :
15 trong số 19 thủ phạm vụ vấn công Hoa Kỳ ngày 11/09/2001 là người Ả Rập Xê
Út, nhưng vương quốc dầu hỏa này lại không nằm trong danh sách đen của chính
quyền Mỹ. Qatar, Tunisia cũng không. Le Figaro nhắc lại lời một số nhà quan sát
theo đó, Nhà Trắng chỉ đưa vào sổ đen những quốc gia nào mà tập đoàn Donald
Trump Organization không có chi nhánh ở đó.
Vết
thương không thể hàn gắn của xã hội Mỹ ?
Ngoài những phản ứng ở hải ngoại, thông tín viên Libération tại
New York nhấn mạnh đến “Hai bộ mặt của nước Mỹ ngày càng xa lạ với nhau” : những
cuộc biểu tình ở khắp nơi trên toàn quốc trong hai ngày cuối tuần vừa qua cho
thấy Hoa Kỳ đang bị chia rẽ sâu rộng giữa một bên là những người Mỹ kỳ thị đang
sống trong nỗi sợ hãi, sẵn sàng quay lưng lại với những giá trị nền tảng từng
làm nên lịch sử của một đất nước “hợp chủng”.
Bên kia là nước Mỹ giàu lòng nhân ái, vị tha sẵn sàng để cho mọi
người cùng có cơ hội đổi đời. Từ nhiều năm qua, hai bộ mặt đó của cùng một nước
Mỹ chung sống với nhau trên một mảnh đất nhưng họ không còn liên lạc với nhau nữa,
hai phần ấy của nước Mỹ không còn biết đến nhau. Để đến nỗi, như kết luận của
bài báo : chưa khi nào hố sâu chia cách hai phần của một nước Mỹ lại rõ nét như
từ sau sắc lệnh của tổng thống Trump hôm 27/01/2017 và cũng chưa bao giờ khả
năng hàn gắn hai thành phần đó lại mong manh như lúc này.
Mỹ
vẫn là thiên đường so với Trung Quốc
Trong
lúc thế giới rúng động trước việc Hoa Kỳ đóng cửa với công dân 7 nước Hồi Giáo,
ngưng “vô hạn định” chính sách đón nhận người tị nạn Syria, các công ty Trung
Quốc vẫn xem nước Mỹ của tổng thống Trump là “thiên đường”.
Trang
kinh tế của nhật báo Le Monde đơn cử trường hợp của tập đoàn Đài Loan Foxconn.
Chủ nhân Foxconn, hãng gia công cho tập đoàn tin học Apple cuối 2016 thông báo
ý định đầu tư 7 tỷ đô la vào Mỹ để xây dựng một nhà máy ngay trên lãnh thổ Hoa
Kỳ.
Đơn
giản là theo nhà tỷ phú Đài Loan này, tính đi tính lại, làm ăn mở Mỹ cho phép
Foxconn giảm 35 % tiền thuế so với ở Trung Quốc. Hơn nữa, sản xuất tại chỗ để
phục vụ khách hàng Mỹ, hãng này sẽ giảm được 40 % chi phí giao thông thay vì sản
xuất ở một nước có nhân công rẻ như Trung Quốc. Về phần ông vua nước ngọt “made
in China”, Wahaha, ông chủ tập đoàn này khen ngợi Donald Trump hết lời và đã
không ngần ngại cho rằng, tổng thống Trump thực sự quan tâm đến đời sống kinh tế
thiết thực hàng ngày của người dân và doanh nghiệp.
------------------------
No comments:
Post a Comment