Phong
bì và chiếc bút quyền lực khi chữ ký bị mua bằng đồng tiền
Tô Văn Trường
09:59
7-11-2025 | Posted by BVN4
https://boxitvn.blogspot.com/2025/11/phong-bi-va-chiec-but-quyen-luc-khi-chu.html
Trong
đời sống Việt Nam, chiếc phong bì từ lâu là biểu tượng của lòng biết ơn: cảm ơn
thầy cô, tri ân bác sĩ, thăm người bệnh, chúc phúc cưới hỏi… Dù là vật chất, nó
vẫn chứa đựng tinh thần: sự trân trọng, tình nghĩa, lòng nhân ái.
Nhưng
khi phong bì biến thành chìa khóa quyền lực, mọi thứ trở nên nguy hiểm. Từ món
quà tự nguyện, nó hóa thành “mật mã hành chính” – ngôn ngữ ngầm, không văn bản
nhưng đầy hiệu lực. Người dân thừa nhận: không “linh hoạt”, hồ sơ “nằm im”, giấy
tờ “lạc lối”.
Doanh
nghiệp kể: không “lót tay”, dự án chết từ vòng gửi xe.
Cán
bộ ngụy biện: “Tôi không nhận, người khác cũng nhận”, hoặc “Ai cũng thế, sao
tôi phải khác?”. Lương thấp, thiếu giám sát, quy trình thủ công – tất cả biến
tha hóa thành hệ thống vận hành song song.
Từ
phong bì tình nghĩa đến phong bì điều kiện
Nếu
chỉ là cảm ơn tự nguyện, xã hội vẫn trong lành. Nhưng thực tế: phong bì đã
thành điều kiện bắt buộc để:
Xin
học (lớp chọn, trường top).
Xin
việc (suất biên chế, vị trí ngon).
Xin
giấy (đất đai, dự án).
Thậm
chí xin công lý (giảm án, hoãn thi hành).
Giáo
dục, y tế, tư pháp – những ngành từng thanh cao nay bị “văn hóa chung chi” xói
mòn. Trong tuyển dụng, bổ nhiệm, cấp phép, phong bì là hệ điều hành ngầm dưới lớp
vỏ quy trình.
Chiếc
bút – biểu tượng của công tâm giờ nghiêng theo độ dày phong bì. Một chữ ký thay
đổi vận mệnh doanh nghiệp, đời người, cả vùng đất. Nhưng khi đồng tiền dẫn dắt,
công lý bị bán đứng.
Mạnh
Tử nói: “Dân vi quý” – dân là gốc. Khi chữ ký nghiêng về lợi ích cá nhân, quyền
lực đã phản bội sứ mệnh.
Khi
bút tự ký bản án tử
Hoàng
Thị Thúy Lan (cựu Bí thư Vĩnh Phúc): 25 tỷ + 1 triệu USD để “giới thiệu mối”.
Nguyễn
Thanh Long (cựu Bộ trưởng Y tế): 2,25 triệu USD từ Việt Á.
Đỗ
Thị Nhàn (cựu Cục trưởng NHNN): 5,2 triệu USD – kỷ lục hối lộ cá nhân.
Phan
Quốc Việt (Việt Á): nâng khống kit test, hối lộ hàng nghìn tỷ…
Hàng
loạt vụ án cho thấy: chống tham nhũng không khoan nhượng. Nhưng cũng lộ
rõ: Tha hóa đã hệ thống hóa.
Sự
trơ lì khi “lót tay” thành bản năng
Doanh
nghiệp không còn ngần ngại. Cán bộ không còn đỏ mặt. Dân gian đúc kết: “Ông Hai
Lờ” – Lễ rồi mới Làm. Không lễ, đừng mong việc.
Dân
chúng im lặng, nhưng im lặng không phải đồng tình. Họ chờ. Chờ cái kim trong bọc
lòi ra.
Nhà
cao cửa rộng, biệt phủ, con du học, xe sang – không phải từ buôn chổi đót, chạy
xe ôm… Bác Hồ dạy: “Cần, kiệm, liêm, chính”. Không giữ được mình, làm sao giữ
được dân?
Kiến
tạo thể chế cắt nguồn sống của phong bì
Phong
bì không phải lỗi cá nhân, mà là sản phẩm của thể chế yếu. Muốn diệt, phải cắt
gốc:
|
Giải
pháp |
Hành
động cụ thể |
Mô
hình thành công |
|
Số
hóa 100% |
Cổng
dịch vụ công quốc gia, AI giám sát |
Estonia:
99% dịch vụ online |
|
Minh
bạch tuyệt đối |
Công
khai tuyển dụng, cấp phép |
Singapore:
Zero tolerance |
|
Bảo
vệ người tố giác |
Quỹ
bảo vệ, thưởng 30% tài sản thu hồi |
Hàn
Quốc: Đã thu hồi hàng tỷ USD |
|
Kiểm
soát tài sản |
Kê
khai điện tử, đối chiếu tự động |
Na
Uy: Công khai tài sản quan chức |
Giữ
cho bút không bị nghiêng
Xã
hội không cần xóa sổ mọi phong bì. Một món quà nghĩa tình vẫn đẹp. Nhưng phong
bì đổi quyền lực phải bị tiêu diệt.
Chiếc
bút Nhà nước giao không phải để mặc cả, mà để thi hành công lý. Mỗi chữ ký là
lòng tin của dân. Giữ bút thẳng, là giữ cột trụ của nhà nước pháp quyền.
Hồ
Chí Minh từng nói: “Muốn trừ tham ô, lãng phí thì phải trừ tận gốc, tức là phải
sửa đổi chế độ, sửa đổi lề lối làm việc, sửa đổi tư tưởng”. Chống phong bì,
chính là một phần của cuộc cách mạng ấy – từ tư tưởng đến thể chế, từ bàn giấy
đến cuộc sống.
Chúng
ta không cần một xã hội “không có phong bì”, mà cần một xã hội không có phong
bì đổi lấy quyền lực. Và điều ấy chỉ thành hiện thực khi người cầm bút hiểu rằng:
đằng sau mỗi dòng mực là hàng triệu ánh mắt đang dõi theo, không phải để ca ngợi,
mà để giám sát.
Lời
kết
Nếu
chiếc bút tiếp tục nghiêng theo phong bì, đất nước sẽ đi về đâu? Câu trả lời
không nằm ở lời kêu gọi, mà ở hành động hôm nay.
Mỗi
cán bộ, mỗi người dân, mỗi chữ ký là một viên gạch xây niềm tin.
Giữ
bút thẳng, hay để nó nghiêng? Lựa chọn thuộc về chúng ta.
T.V.T.
Tác
giả gửi BVN
No comments:
Post a Comment