Lan man 20 tháng 11, Hiến
chương nhà giáo
Thứ Bảy, 11/18/2023 - 08:09 — VietTuSaiGon
https://www.rfavietnam.com/node/7835
Mấy ngày nay, trước thềm ngày Hiến chương nhà
giáo tại Việt Nam, mạng xã hội lan truyền lá thư của một thầy Hiệu trưởng, kêu
gọi không tặng bánh, hoa vào 20 tháng 11, thay vào đó, mong các bậc phụ huynh,
cơ quan chuyển thành tiền đóng bảo hiểm y tế cho học sinh khó khăn. Thầy tên
Đinh Phú Cường, là lãnh đạo ở một ngôi trường không lớn, và đương nhiên, nếu
xét về mức thu nhập, “chấm mút” thường gặp ở lãnh đạo giáo dục, có lẽ chỗ ông
đang lãnh đạo không có gì béo bở. Và với tâm lý thường thấy thì hầu hết các lãnh
đạo giáo dục nói riêng và lãnh đạo mọi cơ quan nói chung đều rất giỏi chấm mút,
xơ múi bất kể trường hợp nào, từ bữa ăn trưa của học sinh nội trú cho đến hộp sữa
của trẻ em mầm non... Và đâu dừng ở đó, người ta còn chấm mút trên cả thân xác
của đồng nghiệp, thuộc cấp, nói như một bà lãnh đạo cao cấp đó là “ăn không chừa
một thứ gì”.
Giữa lúc nền giáo dục, mà nói đúng hơn là cơ
chế giáo dục thối nát, rệu rã từ cấu trúc hạ tầng cho đến kiến trúc thượng tầng
như vậy, bất kì một chỉ dấu thiên lương nào cũng như tia sáng, như một luồng
hơi ấm sưởi vào bầu không khí vốn dĩ lạnh và nhớp nháp này.
Lời kêu gọi của thầy Hiệu trưởng Đinh Phú Cường
đang xoáy vào tâm điểm xã hội hiện nay, đó là nạn thất nghiệp của đại bộ phận
dân chúng. Trong lúc các quan trên du hí, tính chuyện tiền triệu đô và có thể
ngồi ăn bò dát vàng, ăn các sơn hào hải vị, rượu ngon rót như nước lã, các món
ngon không màng chọc đũa, chó nhà giàu cũng chê món ngon... Thì cũng ngay lúc ấy,
cũng tại Việt Nam, cũng có thể cùng chung một tỉnh, một huyện, thậm chí một xã,
phường, có những đứa bé, người già trệu trạo nhai cơm nguội và muối vừng, nhưng
cũng chưa chắc đã có muối vừng mà nhai, đôi khi một chèn cơm nguội với vài hạt
muối hay một chén mắm cặn thừa từ đâu đó...
Với đời sống công nhân thì sao? Họ phải nhịn
ăn nhịn uống để dành tiền mua sách vở, áo quần trang phục đến lớp và học phí, bảo
hiểm y tế, các khoản phí đoàn, đội... Nhưng đâu chỉ dừng ở đây, thầy giáo, cô
giáo tổ chức dạy thêm thì cho dù có bận bịu, có đói cũng phải ráng mà vác xác đến
để học thêm, nếu không học thêm thì chuyện gì sẽ xảy ra, chắc không cần nói
thêm. Nên nhớ, đại bộ phận cha mẹ học sinh cho con học thêm vì sợ con mình bị
ép, cho con học thêm để đảm bảo con mình được đối xử công bằng, cho con học
thêm để khỏi lo lắng con mình bị vùi dập... Chứ nếu cho họ cơ hội chọn lựa, họ
sẽ chẳng bao giờ cho con học thêm. Bởi việc mỗi ngày cho con đến trường với khối
lượng bài vở quá nặng nề như vậy cũng quá đủ đối với một đứa trẻ hay cả với người
lớn, chẳng có cha mẹ nào nỡ gây sức ép, sức đè tâm lý với con mình cả, chỉ có nền
giáo dục, chỉ có những người dạy học đang làm như thế bởi động cơ tiền bạc của
họ mà thôi!
Nhưng rồi, hãy nhìn vào ngày 20 tháng 11, nào
hoa, nào lời chúc tụng có cánh, nào phong bì, nào lãnh đạo tặng lẵng hoa, nào
sân khấu, nào văn nghệ, nào tiệc tùng... Các khoản chi phí này có thể gây tốn
kém thấp nhất cũng vài chục triệu đồng, cao thì vài trăm triệu đồng. Nếu thực sự
có lòng trắc ẩn, có thiên lương nhà giáo, các thầy, cô có thể ngồi lại mà ăn uống
vui vẻ khi họ biết rằng trong những đồng tiền họ vui vẻ, có những giọt nước mắt,
có tiếng thở dài của bao kiếp người, của biết bao cha mẹ học sinh nghèo khổ
đang ki cóp từng đồng, chắt chiu mà đóng vào các loại quĩ.
Nhìn ở góc độ này, cái ngày gọi là Hiến Chương
Nhà Giáo trong lúc này chỉ có ý nghĩa khi người ta nhìn lại, phản tĩnh và truy
hỏi về thiên lương nhà giáo của mình. Ngược lại, người ta xem đó là dịp để tung
hê, ăn chơi, phè phỡn và thậm chí chim nhau thì có lẽ, chúng ta đang trải vào
thời đại của giáo dục lạc thú và trí tuệ của bao thế hệ sau này sẽ trả giá cho
nền giáo dục lạc thú hôm nay.
Một nền giáo dục mà ở đó, học sinh trở thành vật
thí nghiệm của những dự án tài chính do các lãnh đạo nghĩ ra, câu hỏi của nhà
lãnh đạo giáo dục đặt ra khi duyệt đề án hay tạo dự án không phải là chất lượng
học sinh trong tương lai ra sao mà là mối thu về được bao nhiêu. Một nền giáo dục
mà người dạy học nhìn các học trò của mình như những con cáo đang nhìn bầy gà,
chỉ thấy được sự hơ hớ, thơm ngon của bữa ăn chứ không nhìn thấy được gì xa
hơn, thì bù lại, một lúc nào đó, học trò sẽ nhìn lại thầy cô của mình như những
con cáo thơm ngon trong dĩa mồi nhậu của họ, trong cái thú vui thịt rừng của họ,
đó là quay luật, hay nói sâu xa hơn một chút là luật nhân quả của giáo dục.
Một nền giáo dục mà thầy gặp trò phải khúm núm
hai tay bắt, trò ung dung ưỡn ngực chìa một tay ra bắt tay thầy, một nền giáo dục
mà quan chức giáo dục ngồi uống bia, chìa một tay ra bắt tay thầy trong lúc thầy
đứng khúm núm chìa hai tay ra bắt tay trò. Điều đó chỉ cho thấy cả thầy và trò
chẳng ra gì!
Nhưng cái sự “chẳng ra gì” này từ đâu đến? Hãy
nhìn vào cơ chế lãnh đạo thì sẽ nhận ra ngay vấn đề. Cấp trung ương, lãnh đạo
giáo dục phụ thuộc vào chỉ đạo của trung ương, cấp địa phương, lãnh đạo giáo dục
đương nhiên phụ thuộc vào chỉ đạo của lãnh đạo địa phương, ở cấp thấp nhất là
xã phường, tình trạng nhà trường mang một cổ hai tròng còn nặng nề hơn, tức họ
vừa chịu quản lý ngang, lại vừa chịu quản lý dọc.
Về quản lý dọc, trường chịu quản lý từ phòng,
sở, sở chịu quản lý từ bộ giáo dục. Nhưng, Bộ giáo dục chịu quản lý từ Chính phủ.
Nghĩa là vừa dọc vừa ngang.
Sự vừa dọc vừa ngang này xuống đến cấp địa
phương thì kinh khủng hơn nhiều, Hiệu trưởng trường cấp xã, tức trường tiểu học
và trung học cơ sở chịu quản lý của Phòng giáo dục đào tạo. Ngoài sự quản lý dọc
này còn chịu quản lý và giám sát của ủy ban xã, phường. Bất kì động tịnh gì
cũng phải thông qua cơ quan chính quyền địa phương.
Chính một cái cổ mang đến hai cái tròng, vừa dọc
vừa ngang này, nên Hiệu trưởng các trường ở địa phương trở thành con bù nhìn của
quyền lực. Họ vừa phải bưng bê với cấp phòng, vừa phải xuê xoa với cấp xã, phường,
đó là chưa nói đến cấp huyện.
Và, trong thang giá trị lãnh đạo (nếu có) này
có một sự bất cập hết sức lớn, đó là những trí thức thật (xét về bằng cấp, học
vị) phải chịu sự quản lý của những trí thức dỏm, xài toàn bằng giả, tức cán bộ
địa phương. Mà không có gì ghê gớm hơn thằng dốt nói chữ và chỉ đạo trí thức, hắn
sẽ tung hỏa mù, làm cho mọi thứ rối tung lên, thậm chí hiếp dâm tri thức để đạt
được mục đích toàn trị của hắn. Chính vì kiểu cơ chế quái đản này mới có chuyện
Hiệu trưởng trường cấp ba trở thành tay môi giới mại dâm, biến nữ sinh của mình
thành gái điếm mua vui cho các quan chức như Sầm Đức Xương. Rồi Hiệu trưởng điều
phối các giáo viên nữ đi phục vụ bia, rót bia, mua vui cho quan chức... Mà xã hội
này không phải chỉ có vài Sầm Đức Xương đâu, đầy rẫy ra đấy.
Nhưng, vì sao các trí thức (bằng thật, từng có
ước mơ, lý tưởng) lại bán mình cho những trò rẻ tiền, mất tính người của một bọn
dốt hơn họ, đầu óc đặc sệt nhưng đầy thủ đoạn và bẩn thỉu như các quan chức địa
phương?
Vì, Hiệu trưởng, lãnh đạo nhà trường phải là đảng
viên Cộng sản, họ có thể không nhiều năng lực nhưng họ phải là hạt giống đỏ. Và
các hạt giống đỏ có một luật chơi rất riêng, đó là lãnh đạo luôn luôn đúng, một
khi lãnh đạo ra lệnh, lãnh đạo yêu cầu thì không được bất tuân, mà không bao giờ
có cơ hội bất tuân hay phản kháng nếu muốn tồn tại, nếu muốn nồi cơm không bị lật,
đó là sự thật. Có gì đáng sợ hơn đối với một đảng viên khi bị khai trừ khỏi đảng.
Mà trong cơ chế tất cả chúng ta đều dính chàm này, bất kì đảng viên nào cũng có
thể bị phanh phui, đưa ra ánh sáng “pháp luật” và bị khai trừ đảng. Một khi bị
khai trừ đảng thì coi như còn tệ hơn cả xuống hố. Chính vì vậy mà các lãnh đạo
nhà trường nhanh chóng trở thành tay sai của lãnh đạo địa phương và họ không
còn lý tưởng nào khác ngoài lý tưởng đảng.
Cái lý tưởng đảng trong thời đại các đảng viên
thành một đám sâu bọ thì đương nhiên cái lý tưởng ấy phải sâu bọ tương thích.
Và khi thứ lý tưởng sâu bọ ấy được phổ cập trong giáo dục diện rộng thì chẳng mấy
chốc, giáo dục trở thành những xóm nước đen, những ổ tội phạm, những nhà thổ và
lãnh đạo giáo dục dù muốn hay không muốn cũng tự biến mình thành má mì, tú ông,
tú bà, còn giáo viên may mắn không có nhan sắc thì giữ được tiết hạnh và tủi
thân vì sự nghiệp dạy học cứ giẫm chân tại chỗ của mình, những giáo viên “xui xẻo”
có chút nhan sắc sẽ nhanh chóng trở thành gái điếm của cơ chế.
Không có điều gì đáng sợ hơn thiên lương nhà
giáo bị đánh tráo bằng lý tưởng chính trị và không có gì thối nát hơn việc kính
trên nhường dưới bị bóp méo thành hoạt động mua vui và chiều chuộng bề trên,
môi trường giáo dục bị biến thành chỗ mua bán các sản phẩm bằng cấp, chức vụ,
quyền lực và trao đổi tình dục.
Hãy nghĩ về tương lai, nền giáo dục này sẽ về
đâu với thực tại đầy rối rắm và u ám này?!
No comments:
Post a Comment