Friday, October 13, 2023

2023 : TP. HỒ CHÍ MINH DẪN ĐẦU CẢ NƯỚC VỀ SỐ BẢN ÁN TỬ HÌNH (Trần Phương / Luật Khoa Tạp Chí)

 



2023: TP. Hồ Chí Minh dẫn đầu cả nước về số bản án tử hình

Trần Phương  -  Luật Khoa Tạp Chí

Oct 10, 2023  10:10 AM

https://www.luatkhoa.com/2023/10/so-lieu-an-tu-hinh-nam-2023-cua-viet-nam/

 

Trên cả nước, ít nhất 189 người đã bị tuyên án tử hình trong năm nay.

 

https://www.luatkhoa.com/content/images/size/w2000/format/webp/2023/10/Vi-t-Nam-t--h-nh.jpg

Đồ họa: Shiv/ Luật Khoa.

 

Ngày 10/10 được chọn là Ngày Thế giới chống Án tử hình. Hiện nay, khoảng 3/4 các nước trên thế giới đã bãi bỏ án tử hình. Tại Đông Nam Á, Campuchia và Philippines không còn án tử hình, Indonesia đang mở đường sống cho các tử tù, Malaysia đang tiến đến bãi bỏ án tử hình, Việt Nam thì ngược lại.

 

Từ tháng Một tới đầu tháng 10/2023, ít nhất 189 người đã bị tuyên án tử hình. Đây là thông tin về các bản án do Luật Khoa tạp chí thu thập từ báo chí nhà nước. [1]

 

Tốc độ tuyên án tử hình của tòa án đã nhanh hơn tốc độ hành quyết của chính quyền. Tính đến năm 2021, Việt Nam có 1.644 tử tù [2] nhưng chỉ có 1.200 chỗ giam giữ. [3]

 

Chính quyền xác nhận số người bị kết án tử hình mỗi năm nhiều hơn năm trước đó khoảng 30%. [4] Từ năm 2016 đến năm 2021, có 2.339 người bị tuyên án tử hình. [5]

 

 

Bảng xếp hạng “đao phủ” của Việt Nam

 

Trong năm 2023, Thành phố Hồ Chí Minh dẫn đầu cả nước về việc tuyên án tử hình với 34 người, trong đó có sáu người phạm tội giết người (chiếm 17,6%), những người còn lại phạm tội mua bán hoặc vận chuyển trái phép chất ma túy.

 

Hà Nội đứng thứ nhì với 20 bản án tử hình, trong đó có sáu án giết người (30%). Nghệ An có dân số đứng thứ tư cả nước, sau Thanh Hóa, nhưng đã tuyên ít nhất 14 án tử hình. Còn Thanh Hóa đã tuyên ít nhất năm bản án tử.

 

https://www.luatkhoa.com/content/images/size/w1000/2023/10/Chart1.png

Số bản án tử hình được tuyên ở từng tỉnh, thành phố trong năm 2023. Số liệu do Luật Khoa tạp chí thu thập từ các bản tin của báo chí nhà nước.

 

Trong 189 người bị kết án tử hình, có 44 người bị kết án vì tội giết người (23%), 145 người còn lại (77%) phạm tội vận chuyển hoặc mua bán trái phép chất ma túy. Không có tội danh nào khác bị kết án tử hình.

 

 

Hải Dương, Thanh Hóa, Hà Tĩnh kết án tử hình ba người trẻ tuổi nhất

 

Tòa án Nhân dân (TAND) tỉnh Hải Dương tuyên án tử hình cho Đỗ Ngọc Khánh, một học sinh lớp 12. Khánh phạm tội giết người, cướp của vì muốn trả khoản nợ năm triệu đồng cho các bạn cùng lớp. [6]

 

Tại Thanh Hóa, một thanh niên 19 tuổi tên Lê Văn Hoàng bị kết án tử hình. Hoàng được cho là vì không đòi được số nợ năm triệu đồng cho bạn cùng tuổi vay, nên đã giết con nợ rồi quăng xác xuống sông. [7]

 

TAND tỉnh Hà Tĩnh tuyên án tử hình cho Phạm Quang Huy, 20 tuổi, vì tội vận chuyển ma túy để lấy số tiền công 40 triệu đồng. [8]

 

 

Số án tử hình ở Nghệ An tăng hơn 10 lần

 

Năm 2016, Nghệ An có 23 người bị kết án tử hình. [9] Năm 2018, địa phương này có 47 tử từ. Năm 2022, con số này là 161. Đến tháng 6/2023, số tử tù mà tỉnh đang giam giữ là 172. [10]

 

Công an tỉnh Nghệ An cho biết số người bị kết án tử hình từ năm 2014 đến năm 2023 đã tăng 10,5 lần. [11]

 

Năm 2023, TAND tỉnh Nghệ An đã tuyên ít nhất 13 án tử hình cho tội danh liên quan đến ma túy, và một bản án tử hình cho tội giết người. Vụ án giết người này xảy ra trong một gia đình, người bố cầm dao rượt đuổi, đâm chết con gái của mình cùng bạn trai của con gái. [12]

 

 

Sơn La tuyên 10 án tử hình trong một phiên tòa

 

Trong năm 2023, TAND tỉnh Sơn La chỉ có một phiên tòa có tuyên án tử hình. Và đó cũng là phiên tòa có nhiều án tử hình nhất trong năm.

 

Phiên tòa này đã tuyên 10 án tử hình cho 11 người trong một vụ án về tội vận chuyển trái phép chất ma túy. [13]

 

Những nơi giữ kỷ lục có nhiều người bị tuyên án tử trong cùng một phiên tòa là Nghệ An với sáu người, Hưng Yên với năm người, và Quảng Ninh với bốn người.

 

 

31 án tử hình trong một tháng

 

Vào tháng 6, các tòa án ở Việt Nam đã tuyên ít nhất 31 bản án tử hình. Đây là số án tử hình được tuyên nhiều nhất trong một tháng của năm 2023.

 

Trong 31 bản án này, có sáu bản án dành cho tội giết người, còn lại là tội vận chuyển và mua bán trái phép chất ma túy.

 

Các tháng có số bản án tử hình cao tiếp theo là tháng 9 với 28 bản án, tháng 2 với 25 bản án, tháng 3 và tháng 5 có cùng số bản án tử hình mỗi tháng là 23.

 

https://www.luatkhoa.com/content/images/size/w1000/2023/10/Chart2.png

Số bản án tử hình được tuyên trong mỗi tháng của năm 2023 ở Việt Nam, tính từ tháng 1/2023 đến đầu tháng 10/2023. Số liệu do Luật Khoa tạp chí thu thập từ các bản tin của báo chí nhà nước.

 

 

19 người dân tộc thiểu số bị tuyên án tử hình

 

Trong năm 2023, có ít nhất 19 người dân tộc thiểu số bị tuyên án tử hình, trong đó chỉ có một người dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên nhận bản án này, còn lại là người dân thiểu số ở miền Bắc.

 

Điện Biên là tỉnh kết án tử hình nhiều người dân tộc thiểu số nhất với 9 bản án.

Người dân tộc thiểu số chiếm 14,7% tổng dân số cả nước. Tuy nhiên, có khoảng 10% số người bị kết án tử hình là người dân tộc thiểu số.

 

Trong 19 bản án này, chỉ có 2 bản án về tội giết người, còn lại liên quan đến tội mua bán và vận chuyển trái phép chất ma túy. Người dân tộc thiểu số nhỏ tuổi nhất bị tuyên án tử hình tên Lù Xuân Minh, 23 tuổi, phạm tội giết tài xế xe ôm để cướp tài sản.

 

 

9 người nước ngoài bị kết án tử hình

 

Ít nhất 9 người nước ngoài đã bị tuyên án tử hình tại Việt Nam trong năm 2023.

 

Trong đó, một người Hàn Quốc phạm tội giết đồng hương của mình để đòi nợ, [14] còn lại 3 người Đài Loan, 3 người Lào, và 2 người Campuchia phạm tội vận chuyển, mua bán trái phép chất ma túy vào Việt Nam.

 

Hiện nay, Malaysia đang giam giữ một tử tù người Việt Nam. Việt Nam cũng đang giam giữ một tử tù người Malaysia. Cả hai tử tù đều là phụ nữ và phạm tội vận chuyển trái phép chất ma túy. [15]

 

 

45% người bị kết án tử hình phạm tội giết người yêu hoặc người trong gia đình

 

Trong 44 vụ án mạng mà bị cáo lãnh án tử trong năm 2023, có 20 vụ án (45%) do mâu thuẫn tình cảm với người yêu hoặc người trong gia đình.

 

Trong đó, có đến 12 vụ án giết hại người yêu, hai vụ án giết chết tình địch, một vụ án giết người thân của người yêu và năm vụ án sát hại người thân trong gia đình. 

 

Người phạm tội trẻ nhất là một phụ nữ 30 tuổi, vì mâu thuẫn với người yêu nên đã châm lửa đốt một khu nhà trọ khiến một số người chết. Đây cũng là người phụ nữ duy nhất phạm tội giết người mà bị tuyên án tử hình trong năm 2023.

 

24 vụ án còn lại liên quan đến bạo lực ngoài xã hội, bao gồm mâu thuẫn cá nhân và giết người cướp của.

 

 

Việt Nam: “Đao phủ” số một Đông Nam Á

 

Trong 10 tháng, từ đầu tháng 10/2018 đến cuối tháng 7/2019, chính quyền Việt Nam đã thi hành án tử hình với 68 người. Các số liệu về thi hành án tử hình hàng năm được công bố rất hạn chế. [16]

 

Một số liệu khác cũng cho biết theo Báo cáo thi hành án năm 2014 của chính phủ thì Việt Nam đã xử tử 162 người, nhưng không nói rõ khoảng thời gian của việc hành quyết này. [17]

 

Hàng năm, Việt Nam chắc chắn là nước hành quyết công dân nước mình nhiều nhất trong Đông Nam Á, và cũng là nước đang giam giữ tử tù nhiều nhất khu vực này. Năm 2021, Việt Nam giam giữ 1.644 tử tù. [18]

 

Indonesia với dân số gấp gần 3 lần Việt Nam đang giam giữ 450 tử tù. Lần hành quyết gần nhất là mà nước này thực hiện là vào tháng 7/2016. [19]

 

Từ năm 2018, Malaysia đã ngừng việc hành quyết tử tù. [20] Trong năm 2022, Singapore đã xử tử 11 tử tù. [21] Năm 2023, chính quyền Lào cho biết nước này có khoảng 500 tử tù bị tuyên án trong hơn 10 năm. [22]

 

Gần 10 năm kể từ tháng 8/2009, Thái Lan đã không hành quyết tử tù nào. Lần hành quyết gần đây nhất của nước này xảy ra vào tháng 6/2018. [23]

 

Cho đến tháng 7/2022, Myanmar mới bắt đầu hành quyết tử tù sau hơn một thập niên tạm ngừng thi hành án. Việc hành quyết này chủ yếu vì lý do chính trị sau khi quân đội lật đổ chính quyền dân sự. [24]

 

Brunei không hành quyết tử tù nào từ năm 1957. [25] Campuchia và Philippines không còn án tử hình.

 

Việt Nam sau cùng vẫn là “đao phủ” số một ở Đông Nam Á, nơi người dân bị chính quyền của họ hành quyết nhiều nhất trong khu vực.

 

-------------------------

Chú thích

 

1. Án tử hình tại Việt Nam - 2023 - Airtable. (n.d.). Airtable. Luật Khoa Tạp chí. https://airtable.com/appNpZQMpT9T3bIdR/shr0A9j1WM1k8j77D/tblwknsb36xGJkEcf/viw3xOO62VNsKy6nA

2. Ngọc Lê - Phan Thương. (2021, July 18). Vì sao thi hành án tử hình kéo dài nhiều năm? thanhnien.vn. https://web.archive.org/web/20230918043807/https://thanhnien.vn/vi-sao-thi-hanh-an-tu-hinh-keo-dai-nhieu-nam-1851090839.htm

3. Tiengchuong.Chinhphu.Vn. (2021, November 8). Nhiều khó khăn trong thi hành án tử hình. tiengchuong.chinhphu.vn. https://web.archive.org/web/20230918045702/https://tiengchuong.chinhphu.vn/nhieu-kho-khan-trong-thi-hanh-an-tu-hinh-11335972.htm

4. Xem [3]

5. Xem [2]

6. Sơn N. (2023, September 19). Hải Dương: Tòa tuyên tử hình nam sinh lớp 12 giết người cướp tài sản. plo.vn. https://plo.vn/hai-duong-toa-tuyen-tu-hinh-nam-sinh-lop-12-giet-nguoi-cuop-tai-san-post752224.html

7. Hoàng L. (2023, March 15). Tử hình kẻ phi tang xác người nợ 5 triệu đồng xuống sông Mã. vnexpress.net. https://vnexpress.net/tu-hinh-ke-phi-tang-xac-nguoi-no-5-trieu-dong-xuong-song-ma-4581483.html

8. TAND tỉnh Hà Tĩnh tuyên án tử hình đối tượng vận chuyển ma tuý. (n.d.). Cổng TTĐT Tỉnh Hà Tĩnh. https://hatinh.gov.vn/vi/tin-tuc-su-kien/tin-bai/16059/tand-tinh-ha-tinh-tuyen-an-tu-hinh-doi-tuong-van-chuyen-ma-tuy

9. Thi hành án tử hình bằng thuốc độc 10 đối tượng. (2016). Dân Trí. https://web.archive.org/web/20230918044002/https://dantri.com.vn/phap-luat/thi-hanh-an-tu-hinh-bang-thuoc-doc-10-doi-tuong-20160825172826514.htm

10. Nghệ An thực hiện nghiêm các quy định Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam. (2023, June 8). Cổng Thông Tin Điện Tử Nghệ An. https://web.archive.org/web/20231009033257/https://www.nghean.gov.vn/xa-hoi/nghe-an-thuc-hien-nghiem-cac-quy-dinh-luat-thi-hanh-tam-giu-tam-giam-570867

11. Công an Nghệ An đảm bảo an toàn tuyệt đối công tác tạm giam, tạm giữ. (2023, March 14). Báo Công an Nhân Dân. https://web.archive.org/web/20230901080657/https://cand.com.vn/Hoat-dong-LL-CAND/cong-an-nghe-an-dam-bao-an-toan-tuyet-doi-cong-tac-tam-giam-tam-giu-i686637/

12. Người cha lĩnh án tử hình vì sát hại con gái và bạn trai của con. (2023, March 29). Báo Tiền Phong. https://tienphong.vn/nguoi-cha-linh-an-tu-hinh-vi-sat-hai-con-gai-va-ban-trai-cua-con-post1521693.tpo

13. Tuyên phạt tử hình 10 bị cáo trong vụ án mua bán, tàng trữ trái phép chất ma túy. (2023, June 12). Cục Thông Tin Đối Ngoại - Bộ Thông Tin Và Truyền Thông. https://www.vietnam.vn/tuyen-phat-tu-hinh-10-bi-cao-trong-vu-an-mua-ban-tang-tru-trai-phep-chat-ma-tuy/

14. Thọ H. (2023, May 19). Giám đốc người Hàn Quốc sát hại đồng hương, bỏ xác trong vali lãnh án tử hình. Báo Điện Tử VTC News. https://vtc.vn/giam-doc-nguoi-han-quoc-sat-hai-dong-huong-bo-xac-trong-vali-lanh-an-tu-hinh-ar783807.html

15. Malaysia cho phép tử tù được nộp đơn xin giảm án. (2023, September 19). Luật Khoa (Facebook). https://www.facebook.com/photo/?fbid=631456992408653&set=a.544272901127063

16. Vũ H. (2019, September 3). Giam giữ trên 10 năm vẫn chưa thi hành được án tử hình. Nhịp Sống Kinh Tế Việt Nam & Thế Giới. https://web.archive.org/save/https://vneconomy.vn/giam-giu-tren-10-nam-van-chua-thi-hanh-duoc-an-tu-hinh.htm

17. ĐBQH Trần Thị Dung - Điện Biên: Tiến độ thi hành án chậm làm giảm hiệu quả răn đe, phòng ngừa tội phạm, gây sức ép cho công tác quản lý giam giữ. (n.d.). https://web.archive.org/web/20230831043019/https://daibieunhandan.dienbien.gov.vn/Article/1739/DBQH-Tran-Thi-Dung-Dien-Bien-Tien-do-thi-hanh-an-cham-lam-giam-hieu-qua-ran-de-phong-ngua-toi-pham-gay-suc-ep-cho-cong-tac-quan-ly-giam-giu.html

18. Xem [2].

19. Executions worldwide rose dramatically in 2022, Amnesty International reports. (2023, May 16). PBS NewsHour. https://www.pbs.org/newshour/world/executions-worldwide-rose-dramatically-in-2022-amnesty-international-reports

20. Death penalty reforms bring hope amid resumption of executions across Southeast Asia • Amnesty International Indonesia. (2023, May 16). Amnesty International Indonesia. https://www.amnesty.id/death-penalty-reforms-bring-hope-amid-resumption-of-executions-across-southeast-asia/

21. Cue. (2023, February 9). 11 judicial executions in 2022; none in previous two years. The Straits Times. https://www.straitstimes.com/singapore/courts-crime/11-judicial-executions-in-2022-none-in-previous-two-years

22. Lao, B. R. (2023, July 7). Weak laws in Laos mean death-row inmates won’t face execution anytime soon. Radio Free Asia. https://www.rfa.org/english/news/laos/death-row-inmates-07072023161103.html

23. Amnesty International. (2021). Thailand: Country’s first execution since 2009 a deplorable move. Amnesty International. https://www.amnesty.org/en/latest/news/2018/06/thailand-countrys-first-execution-since-2009-a-deplorable-move/

24. The Associated Press. (2022, July 25). Myanmar carries out its first executions in decades, including democracy activists. NPR. https://www.npr.org/2022/07/25/1113369138/in-its-first-executions-in-nearly-50-years-myanmar-executes-4-democracy-activist

25. Amnesty International UK. (2019, May 6). Brunei: “Heinous” death penalty law must now be repealed. Amnesty International UK. https://www.amnesty.org.uk/press-releases/brunei-heinous-death-penalty-law-must-now-be-repealed

 

======================================================

 

Vì sao chính quyền Việt Nam che giấu số liệu án tử hình?

Do số liệu quá khủng khiếp, hay do không muốn thừa nhận đã thất bại trong việc răn đe tội phạm?

Luật Khoa tạp chíTrần Phương

 

Cực hình tâm lý của tử tù: Khi án tử hình chưa phải là điều tồi tệ nhất

Thời gian chờ thi hành án tử kéo dài như một cách tra tấn về thể chất lẫn tinh thần.

Luật Khoa tạp chí                  Nguyễn Quốc Tấn Trung





No comments: