Lịch sử của nhân loại gắn liền với lịch sử sở hữu đất đai. Các cuộc
cách mạng suy cho cùng cũng vì chuyện sở hữu đất đai.
Tranh chấp từ trong gia đình, dòng tộc, cho đến chiến tranh giữa các quốc
gia, dân tộc, chiến tranh thế giới cũng từ chuyện sở hữu đất đai mà ra.
Đất đai gốc là của tự nhiên. Con người khai thác đất đai để ăn ở, sinh
tồn, từ săn bắn, hái lượm đến chăn nuôi, trồng trọt. Quyền sở hữu gắn liền với
quyền khai thác khi các bộ tộc người hình thành. Quyền sở hữu khi ấy có thể được
gọi là "sở hữu toàn dân". Dân khai thác đất và có nghĩa vụ chiến đấu
bảo vệ đất cho bộ tộc mình.
Chiến tranh giữa các bộ tộc hoang dã diễn ra khi có sự xâm phạm lãnh thổ
do các bộ tộc cai quản. Sự bảo vệ lãnh thổ phải trả giá bằng xương máu. Trong
điều kiện "sở hữu toàn dân" như vậy, người dân chiến đấu, hy sinh vì
lãnh thổ của mình chứa đầy ý nghĩa và đất trở thành một phần máu thịt thiêng
liêng của những người đã sống và chết vì đất.
Khi nhà nước chủ nô và phong kiến hình thành, khái niệm "sở hữu
toàn dân" vẫn được duy trì trong sự bịp bợm của giới chủ nô và quý tộc
phong kiến. Với cái gọi là "sở hữu toàn dân", người nô lệ và tá điền
phải đổ xương máu để khai thác, lao động, chiến đấu và hy sinh bảo vệ đất đai
cho chủ nô và quý tộc.
Ở phương Đông, đất đai thuộc "sở hữu toàn dân, thống nhất do vua
quản lý", cụ thể là vua dùng đất để ban bổng lộc cho người có công, kéo
dài đến cả ngàn năm phong kiến. Trước họa mất nước, thực chất là mất đất, gắn
chặt quyền lợi chủ nô và nô lệ, giữa quý tộc phong kiến và nông dân, Trần Hưng
Đạo viết trong Hịch tướng sĩ: "chẳng những là thái ấp của ta không
còn, mà bổng lộc của các ngươi cũng bị kẻ khác chiếm mất; chẳng những là gia
quyến của ta phải đuổi, mà vợ con của các ngươi cũng bị kẻ khác bắt đi; chẳng
những xã tắc của tổ tông ta sẽ bị dày xéo, mà đến mồ mả của cha mẹ ngươi cũng sẽ
bị kẻ khác đào lên, chẳng những thân ta kiếp này chịu nhục, và trăm kiếp khác
tiếng nhơ khôn rửa, tên xấu vẫn còn, mà gia thanh của các ngươi cũng chẵng khỏi
mang tiếng là nhà bại tướng". Vậy là các sĩ tốt phải chiến đấu đến cùng, thà làm
nô lệ cho ta còn vinh hơn là làm nô lệ cho giặc.
Khi nhắc quan cai quản biên cương, vua Lê Thánh Tông dứt khoát quan điểm
đất đai là của vua và thần dân có nghĩa vụ phải bảo vệ: "Một thước núi, một
tấc sông của ta, lẽ nào lại tự tiện vứt bỏ đi được, ngươi phải kiên quyết tranh
biện, chớ cho họ lấn dần. Nếu họ không nghe, còn có thể sai sứ sang phương Bắc
bày tỏ rõ điều ngay lẽ gian. Nếu ngươi dám đem một thước một tấc đất của Thái Tổ
làm mồi cho giặc thì tội phải tru di" (Theo Đại Việt sử ký toàn thư). Họa
tù tội, tru di là điều khiến thần dân sợ hãi mà sẵn sàng hy sinh vì đất đai...
của vua. Sự thực là vậy. Nếu có yêu nước thì phải nói lòng yêu nước gắn liền với
yêu đất của vua. Ăn lộc vua, đền ơn vua. Chỉ có Nguyễn Trãi bất chấp họa tru di
mới dám nói: "Ăn lộc đền ơn kẻ cấy cày".
Ở phương Tây, các lãnh chúa phong kiến có lâu đài, biệt phủ gắn liền với
lãnh thổ riêng. Sự xâm phạm lãnh thổ giữa các lãnh chúa diễn ra triền miên
trong xương máu chất chồng của người dân. Cùng với đất đai, dân cũng thành miếng
mồi tranh chấp, bởi dân là sức lao động, sức chiến đấu, đồng thời là tài sản
như là đất đai.
Chiến tranh nồi da xáo thịt giữa các quốc gia lân bang, giữa các lãnh
chúa phong kiến diễn ra suốt ngàn năm chỉ vì tranh chấp đất đai. Xét đến cùng,
những cuộc tranh chấp đó, lợi ích không thuộc về dân mà thuộc kẻ thống trị. Đến
lúc người dân thức tỉnh, rằng đó là những cuộc chiến vô nghĩa, chiến đấu để làm
gì khi không làm nô lệ cho kẻ này thì cũng làm nô lệ cho kẻ khác.
Đây chính là nền tảng cho "sở hữu tư nhân về đất đai" trong
các cuộc cách mạng tư sản sau đó. Mỗi người dân phải đảm bảo quyền sở hữu đất
đai thì các cuộc chiến bảo vệ chủ quyền mới có ý nghĩa.
Đảm bảo quyền sở hữu tư nhân về đất đai cho người dân có ý nghĩa cực kỳ
quan trọng như một bước nhảy vọt về văn minh của loài người. Nó trở thành động
lực lao động, sản xuất và đấu tranh, không chỉ cho vấn đề nhà ở, đất chăn nuôi
và trồng trọt, khai thác tài nguyên mà còn là động lực cho các cuộc chiến đấu về
chủ quyền, lãnh thổ quốc gia. Thiết thực hơn, quyền sở hữu tư nhân về đất đai,
khi đã luật hóa theo luật quốc tế, sẽ chống lại nạn thôn tính, chiếm đoạt đã từng
diễn ra và từng nhân danh từ thời bộ tộc hoang dã.
Chu Mộng Long
.
No comments:
Post a Comment