Đảng
không minh bạch trong vụ cho thôi chức đối với ông Nguyễn Xuân Phúc
RFA
2023.01.18
Quốc hội Việt
Nam trong chiều 18/1 họp phiên bất thường thống nhất miễn nhiệm chức vụ Chủ tịch
nước đối với ông Nguyễn Xuân Phúc, một ngày sau khi Trung ương Đảng chấp thuận
để ông Phúc rời chức vụ do nguyện vọng cá nhân.
Một số nhà
quan sát cho rằng, Đảng Cộng sản không minh bạch trong việc cho thôi giữ nhiệm
vụ với các quan chức cấp cao, đặc biệt đối với chức danh Chủ tịch nước.
Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc tại Đại
hội đồng Liên Hiệp Quốc hôm 22/9/2021 (minh hoạ). Reuters
Việc ông Phúc bị buộc phải rời chức vụ- chưa có tiền
lệ
Nhà báo Võ Văn Tạo từ Nha Trang cho rằng việc
ông Phúc rời chức vụ chủ tịch nước, được coi là một trong bốn vị trí cao nhất của
bộ máy nhà nước, cho thấy sự thay đổi trong việc xử lý đảng viên cao cấp sai phạm,
có thể sánh với việc kỷ luật Tổng Bí thư Trường Chinh trong Cải cách ruộng đất
trong những năm 1950.
Tuy nhiên, việc xử lý này không minh bạch, chỉ
do một nhóm người trong Bộ Chính trị quyết định, ông Tạo nói với phóng viên
RFA:
“Truyền thống của ĐCSVN là bưng bít rất kín
chuyện nội bộ, đặc biệt là hành vi sai trái tiêu cực của các đảng viên cấp cao,
cỡ như là uỷ viên trung ương đảng, uỷ viên bộ chính trị, và tứ trụ.
Lý do họ đưa ra né tránh thực chất vấn đề
nhưng giới hiểu biết đều biết các vị ấy đều có dính líu đến tham nhũng.”
Báo Nhà nước cho biết, ông Phúc có công lớn
trong công tác phòng chống dịch COVID-19, tuy nhiên phải chịu trách nhiệm chính
trị của người đứng đầu khi để nhiều cán bộ, trong đó có hai phó thủ tướng, ba bộ
trưởng có vi phạm, khuyết điểm,... đặc biệt trong hai đại án "chuyến bay
giải cứu" và "bộ xét nghiệm COVID-19 của Việt Á."
Nhà nghiên cứu Nguyễn Khắc Giang của Trung tâm
Nghiên cứu Kinh tế và Chiến lược (Viet Nam Center for Economic and Strategic
Studies- VESS) trong cuộc phỏng vấn với hãng tin AFP, nói:
“Việc Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc từ chức
có thể coi là một động thái chưa có tiền lệ trong lịch sử, cả về đảng và chính
quyền. Và có thể coi đây là một dấu mốc rất quan trọng.
Chúng ta nhìn nhận sự phát triển của hệ thống chính
trị Việt Nam đặc biệt từ bây giờ cho đến năm 2026 lúc diễn ra Đại hội Đảng toàn
quốc 14 chỉ còn ba năm nữa.
Việc thay đổi liên quan đến nhân sự cấp cao như thế
này tạo ra sự bất ổn nhất định về mặt nhân sự. Đặc biệt chúng ta nhìn về thế hệ
nhân sự kế cận những vị trí vừa mới bỏ trống thì không có nhiều ứng cử viên tiềm
năng.”
Ông cho rằng cuộc chiến chống tham nhũng không
có vùng cấm. Khi Chủ tịch nước xin nghỉ vì lý do cá nhân cũng như uy tín của
ông không bảo đảm do liên quan đến sai phạm tham nhũng của ít nhất là cấp dưới
cho thấy uy tín của cuộc chiến chống tham nhũng tăng lên rất nhiều.
Ông Phúc bị kỷ luật vì để người thân lũng đoạn?
Bình luận về việc ông Phúc phải rời bỏ chính
trường Việt Nam, nhà báo Võ Văn Tạo cho rằng Đảng né tránh vấn đề trong khi thực
chất ông Phúc bị kỷ luật vì bảo kê cho doanh nghiệp sân sau, để cho người thân
là vợ, con và người bà con lũng đoạn.
“Thực ra trong cộng đồng mạng từ vài tháng
nay người ta đã xôn xao những chuyện khuất tất trong đó bà vợ, con cháu và bạn
bè của bà vợ ông Nguyễn Xuân Phúc dính líu đến scandal Kit Test Việt Á và vài
việc khác nữa, ví dụ như sân sau làm ăn hoặc liên quan đến thân hữu cánh hẩu của
ông Nguyễn Xuân Phúc.”
Phóng viên Đài Á Châu Tự Do không thể kiểm chứng
thông tin này.
Đồng quan điểm trên, nhà báo Quang Hữu Minh (có
hơn 25.000 người theo dõi trên Facebook) từ Sài Gòn nói rằng, ông Phúc bị kỷ luật
vì các hoạt động bảo kê sân sau và cả tranh chấp chính trị.
“Nhiều cán bộ có sân sau, tuy nhiên ông
Nguyễn Xuân Phúc có nhiều sân sau hơn cả. Tôi cho rằng ông ấy bị kỷ luật vì các
hoạt động sân sau. Thời gian qua dư luận cho là liên quan đến vụ Kit test xét
nghiệm Việt Á.”
Nhà báo tự do - chủ sở hữu trang blog nhà báo
Nguyễn An Dân nhận định, việc ông Phúc bị ngã ngựa là do đấu đá quyền lực trong
nội bộ đảng mà mục tiêu là chức vụ Tổng bí thư đảng trong Đại hội lần thứ 14
vào năm 2026 khi ông Nguyễn Phú Trọng phải rời bỏ do tuổi cao sau ba khoá liên
tiếp giữ cương vị này.
“Bên trong còn có lý do chính trị nữa,
là cuộc tranh chấp ghế chủ tịch nước, tiền đề cho ghế tổng bí thư.”
Một giảng viên kỳ cựu của Đại học Kinh tế Quốc
dân (Hà Nội) nói trong điều kiện giấu tên để bảo đảm an ninh:
“Theo tôi, lý do thực sự là đấu đá phe nhóm và để
người thân lũng đoạn. Nhưng họ viện lý do trách nhiệm người đứng đầu để tỏ
vẻ công cuộc chống tham nhũng là công minh, luật pháp rõ ràng khi xác định
trách nhiệm cá nhân.”
.
Hậu từ chức- hậu quả đối với ông Phúc và gia đình
Nhà báo Võ Văn Tạo tiên liệu ông Phúc không bị
truy tố, nhưng không chắc chắn lắm về người thân của ông.
Ông Quang Hữu Minh thì đi xa hơn, cho rằng ông
Phúc và người thân sẽ bị truy tố, và thậm chí bị thu hồi tài sản.
“Đầu tiên là cắt các chức vụ trong đảng và
chính quyền. Sau đó Bộ Công an sẽ xem xét xử lý hình sự.
Tôi cho là sẽ xử lý hình sự (trong trường hợp ông
Phúc- PV). Xử lý hình sự xong mới xử lý tài sản được.
Vấn đề đốt lò của Đảng lúc này là xử lý (thu hồi-
PV) tài sản. Bời vì ngân sách quốc gia đang cạn kiệt.”
Ông cho rằng mục tiêu chiến dịch đốt lò của
đương kim Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng hiện nay là thu hồi tài sản của quan chức
tham nhũng để bù vào ngân khố đang ngày càng eo hẹp.
Năm 2016, trong Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ
12, Thủ tướng khi đó Nguyễn Tấn Dũng bị buộc nghỉ hưu khi hết nhiệm kỳ với thoả
thuận ngầm không bị truy tố và các con vẫn được bảo đảm. Theo nhà báo Quang Hữu
Minh, trường hợp hai người khác hẳn nhau, vì ông Dũng có “tầm ảnh hưởng lớn
hơn.”
Một nhà quan sát thời cuộc ở thành phố Hồ Chí
Minh nói trong điều kiện giấu tên:
“Những diễn biến liên quan về việc nộp đơn
xin ‘thôi việc’ từ Phó Thủ tướng cho đến Chủ tịch nước cho thấy đó là
những công việc riêng tư của đảng cộng sản tự giải quyết với nhau chứ không phải
là công việc của người dân, do đó bình luận thì sẽ không thể chính xác vì
mọi thông tin hoàn toàn mù mờ.”
Ông chất vấn về trách nhiệm của Tổng Bí thư
Nguyễn Phú Trọng và Thủ tướng Phạm Minh Chính trong vụ kỷ luật các ông Nguyễn Xuân Phúc,
Phạm Bình Minh, Vũ Đức Đam, và nhiều quan chức cao cấp khác trong thời gian gần
đây:
“Nhưng dựa trên những gì mà báo Nhân Dân mô tả, một
ít thông tin cho thấy là ông Phúc ý thức về trách nhiệm của mình đối với những
sai phạm của cấp dưới trong 2 năm qua, nên xin từ chức.
Vậy câu hỏi còn lại là ý thức về trách nhiệm của ông
Phạm Minh Chính và Nguyễn Phú Trọng đến đâu khi tất cả những người sai phạm
cũng đều là cấp dưới của mình?”
.
Truyền thông quốc tế viết gì về vụ ông Phúc?
Phóng viên Jonathan Head của BBC viết rằng vụ
này được gọi dưới cái tên chống tham nhũng nhưng thực chất là cuộc chiến quyền
lực ở cấp cao nhất trong ĐCSVN.
Điều này dường như không dẫn đến thay đổi nào
về chính sách chung khuyến khích đầu tư nước ngoài để phát triển kinh tế của Việt
Nam và cân bằng trong quan hệ với Trung Quốc và Hoa Kỳ.
Tuy nhiên, với việc có nhiều quan chức cao cấp
nhất của Đảng xuất thân từ công an sẽ là tin xấu cho nhân quyền và những người
phê bình chế độ.
Thủ tướng Phạm Minh Chính hiện nay xuất thân từ
ngành tình báo, trở thành Thứ trưởng Bộ Công an sau đó tham gia vào hệ thống
chính quyền, trong khi đó một trong số các ứng viên nổi bật có thể thay ông
Phúc là Bộ trưởng Công an Tô Lâm.
Viết trên hãng truyền thông công cộng quốc tế của
Đức - DW, nhà báo David Hutt coi ông Phúc là một trong số nhà kỹ trị hàng đầu của
Việt Nam, có quan hệ chặt chẽ với phương Tây trong thời gian làm thủ tướng.
Ông bị buộc thôi chức vì vài tuần sau khi một
số nhà chính sách đối ngoại dày dạn kinh nghiệm khác bị đưa ra khỏi ban lãnh đạo.
Việc thay đổi ban lãnh đạo hiện này sẽ củng cố
quyền lực của lực lượng công an ở Việt Nam, David Hutt nói.
Nhà nghiên cứu Lê Hồng Hiệp từ Viện Nghiên cứu
Đông Nam Á có trụ sở ở Singapore nói với AFP rằng vụ việc của ông Phúc liên
quan đến điều tra tham nhũng nhưng không loại trừ khả năng ông bị các đối thủ
chính trị loại bỏ vì lý do chính trị.
Nhà nghiên cứu Hà Hoàng Hợp, một thành viên
cao cấp cùng tổ chức trên, cho biết việc ra đi của ông Phúc có thể khiến các
nhà đầu tư lo lắng. Ông nói với trong cuộc phỏng vấn của Reuters:
“Điều này có thể dẫn Việt Nam đến một thời
kỳ bất ổn khiến bạn bè và nhà đầu tư nước ngoài lo lắng.”
Nhà báo Võ Văn Tạo khẳng định chiến dịch đốt
lò chống tham nhũng của ông Trọng và ĐCSVN không hiệu quả khi đảng vẫn giữ độc
quyền chính trị, không có tam quyền phân lập, và quyền tự do ngôn luận cùng tự
do báo chí không được tôn trọng.
No comments:
Post a Comment