Phỏng
vấn Đệ nhất Phu nhân Ukraine: “Con trai chúng tôi muốn trở thành một người
lính”
Oliver Carroll /
The Economist
Cù Tuấn, chuyển ngữ
22/06/2022
Dây thép
gai, bao cát và các vị trí bắn tỉa của Dinh tổng thống Ukraine tạo nên một bối
cảnh kịch tính cho một buổi chụp hình. Nhưng Olena Zelenska trông có vẻ mệt mỏi khi cô xuất hiện, mặc một bộ đồ
màu xanh và đi một đôi giày cao gót để chụp ảnh. Đệ nhất phu nhân Ukraine thừa
nhận mình là một người không thích được phỏng vấn.
https://baotiengdan.com/wp-content/uploads/2022/06/1-27-696x392.jpg
Ảnh: Bà Olena Zelenska, Đệ nhất Phu nhân
Ukraine. Nguồn: Economist
Sự tương
phản với một nửa hài hước vui vẻ và thu hút truyền thông của cô là rõ ràng.
Nhưng tâm trạng của cô tốt lên khi một giọng nói quen thuộc, khàn khàn vang lên
từ phía sau một cánh cửa mở: “Anh nghe nói em đang ở trong tòa nhà“. Tổng
thống mỉm cười khi xuất hiện, sau đó anh cứng người lại khi nhìn thấy các nhà
báo, người mà Zelensky dường như không mong đợi. Trong năm phút, buổi chụp hình
trở thành chương trình Volodymyr Zelensky. “Tôi muốn gặp vợ tôi, và bây giờ
thì bạn bắt tôi phải làm việc“. Tổng thống đã châm biếm với tôi, trước khi
quay lại với máy ảnh. “Bạn cũng muốn chụp khuôn mặt của chúng tôi, không chỉ
lưng của chúng tôi phải không?“
Cuộc sống
luôn luôn là một cuộc phiêu lưu với Volodymyr, Zelenska nói, từ lúc anh và hai
người bạn đồng thời cầu hôn Zelenska và hai người bạn của cô, khi tất cả họ đều
đi du lịch cùng nhau trong một chiếc xe buýt nhỏ màu trắng khi họ mới ngoài hai
mươi tuổi. “Chúng tôi đã có một cuộc trò chuyện với nhau, và đây là những gì
mà sắp xảy ra“, đó là cách mà Zelenska, giờ 44 tuổi, nhớ lại giọng của chồng
khi đó.
Hai người
yêu nhau từ khi ở trường trung học và đã hẹn hò được tám năm, nhưng đó là tình
yêu từ cái nhìn đầu tiên, Zelenska nói. Cô chắc chắn rằng cô thậm chí còn thích
anh ấy ngay từ đầu: “Anh ấy chỉ là một cậu bé mà tôi biết, một người mà tôi
thấy sự thay đổi từ lớp bảy đến lớp mười một“. Cả hai gắn bó với nhau nhờ
khiếu hài hước của họ (cô nói là cô hài hước hơn anh) và một nhóm người bạn
chung sau đó đã thành lập Kvartal 95,
công ty giải trí khiến Volodymyr nổi tiếng. Không ai nghi ngờ về việc Zelenska
sẽ đồng ý lời cầu hôn trong xe buýt nhỏ hay không, chứ đừng nói đến đến việc quỳ
gối trao nhẫn: “Đó là số phận, và chỉ có vậy“. Ba cặp vợ chồng cuối cùng
đã kết hôn cách nhau một tuần vào mùa hè năm 2003.
Họ đã lớn
lên cùng nhau ở Kryvyi Rih, một thành phố công nghiệp ở miền nam Ukraine, hiện
là nơi gần điểm giao tranh của cuộc chiến. Cô nhớ mùa hè lãng mạn dành cho
Volodymyr và bạn bè của họ, nghe nhạc và đi chơi bên bờ sông. Sự lựa chọn của họ
về sự nghiệp hài kịch – cô đã viết kịch bản, Volodymyr biểu diễn – sau đó đẩy họ
vào hào quang rực rỡ của Kyiv, và từ đó nó đã trở thành nhà của họ. Chính ở đó,
chồng cô đã đóng một vai giáo viên sau đó trở thành tổng thống trong một bộ
phim truyền hình nổi tiếng, “Đầy tớ của nhân dân”, đã đánh cược một cách táo bạo
để trở thành tổng thống thực sự vào năm 2019. “Chúng tôi không bao giờ ngờ tới
những gì sẽ xảy ra với Ukraine. Chúng tôi lúc đó rất ngây thơ“, cô nói. “Chúng
tôi nghĩ rằng chúng tôi có thể giành chiến thắng thông qua lao động một cách
trung thực. Hóa ra nó phức tạp hơn rất nhiều“.
Trời vẫn
còn tối khi Zelenska thức dậy vào ngày 24 tháng 2 năm 2022, và nghĩ rằng cô đã
nghe thấy tiếng bắn pháo hoa. Chồng cô đã ở trong phòng bên cạnh, mặc quần áo đầy
đủ. Anh nói, “chiến tranh bắt đầu rồi“, và ngay lập tức rời đi. Nhiệm vụ
của Zelenska là nói với con trai 9 tuổi Kyrylo và cô con gái 17 tuổi Oleksandra
những gì đang xảy ra. Cô tự nói với mình rằng cô không được khóc khi bước xuống
hành lang đang rung chuyển vì đạn pháo. Nhưng khi Zelenska đến các phòng ngủ
cho các con, cô nhận ra rằng chúng đã thức dậy và đã biết tất cả.
Cô bảo các
con sẵn sàng cho một chuyến đi đến vùng nông thôn: “Tôi đã phải cho các con
thấy rằng mọi thứ thật tuyệt vời, đỉnh cao, đó là một cuộc phiêu lưu“. Đến
tối hôm đó, ba người họ đã ở một địa điểm bí mật cách xa thủ đô; má cô phát đau
sau một ngày cười giả tạo quá nhiều.
Đệ nhất
phu nhân nói rằng, cô đã sống sót sau những ngày đầu bằng hỗn hợp của
adrenaline và thuốc an thần. Cô đã cố gắng không nghĩ về việc chồng mình được
coi là mục tiêu số một của các đội sát thủ Nga – còn bản thân cô và các con của
cô là mục tiêu số hai. Các “chuyên gia” sẽ làm những gì cần thiết để giữ cho tất
cả gia đình cô an toàn: “Tôi hiểu rằng tôi không hiểu gì, nhưng chịu trách
nhiệm cho bọn trẻ và cần phải phản ứng tốt với tình huống này“. Giống như
những người Ukraine trên khắp đất nước, gia đình tổng thống đột nhiên bị chia
theo giới tính. Tổng thống mặc đồng phục xanh quân sự và thể hiện khuôn mặt chiến
đấu của mình với thế giới. Cô giữ gìn cảnh giác trong chốn riêng tư, chăm sóc
gia đình.
Mỗi khi
còi báo động kêu Zelenska và các con của cô sẽ lao xuống nơi trú ẩn, chạy lên rồi
xuống, lại lên xuống một lần nữa. Cô không thể ngủ, và thường trông đứa con
chín tuổi khi nó ngủ trưa hoặc chơi trên điện thoại. Một lần, cô ngủ gật và được
con trai đánh thức. “Mẹ ơi, đã đến lúc xuống hầm trú ẩn rồi“. Nhiều người
bạn của cô – diễn viên và nhà văn – đã đăng ký tham gia Quân đội Ukraine và Lực
lượng Phòng thủ lãnh thổ. Khi chồng cô áp đặt thiết quân luật, cấm bất kỳ người
đàn ông nào ở độ tuổi 18-60 rời khỏi Ukraine, nhiều phụ nữ đã trốn đi cùng con
cái; và những người khác như Zelenska thì đã đóng một vai trò của phụ nữ trong
thời chiến.
“Nền
văn minh là một tấm màng mỏng tan rã rất nhanh chóng“, Zelenska nói. Nỗi sợ
hãi ngay lập tức của cô về những gì người Nga có thể làm – với gia đình cô, với
đất nước cô – đã biến thành một nhận thức ngay lập tức về tất cả những gì nhân
loại có khả năng làm với người khác. Chúng tôi nghĩ rằng mọi người đều giống
nhau, rằng hàng thập kỷ đã qua của nhân loại ở châu Âu là những giá trị nhân
văn mà tất cả chúng ta đã sống và có được. Điều đó hóa ra không phải. Tin tức về
giết người tàn bạo ở Bucha, Chernihiv, Kharkiv và Mariupol đã bắt đầu như một bộ
phim tồi tệ, cô nói. “Thật đáng sợ khi một số người đang sống không biết đến
văn minh, họ là những con quái vật của Bucha“. Cô tiếp tục: “Những gì xảy
ra ở Mariupol có thể xảy ra ở bất cứ đâu, ở bất kỳ lúc nào, ở bất kỳ quốc gia nào.
Bây giờ tôi thực sự nghĩ rằng bất cứ điều gì cũng có thể xảy ra“.
Khi thế giới
bàng hoàng trước sự khủng khiếp của chiến tranh ở Ukraine, Volodymyr Zelensky
đã trở thành một nhân vật của thế giới tự do. Nhiều người đã nhận xét về sự
phát triển phi thường của anh ta từ anh hề thành anh hùng ở tầm cỡ quốc tế,
nhưng Zelenska nói rằng cô đã không ngạc nhiên về điều đó. “Volodymyr luôn
là người mà tôi có thể dựa vào. Việc nổi tiếng của anh ấy chỉ đơn giản là điều
đó trở nên rõ ràng hơn đối với nhiều người hơn“. Trước chiến tranh, cô thường
bị tổn thương khi Volodymyr bị chỉ trích. Nhưng anh luôn đủ can đảm để trở
thành chính mình, cô nói. “Sai lầm khi nghĩ rằng một diễn viên thì sẽ vẫn là
một diễn viên. Anh ấy luôn cởi mở như mọi người. Tôi có thể đọc khuôn mặt của
anh ấy như một cuốn sách, và tôi chắc chắn bạn cũng có thể“.
Hai người
đã không gặp nhau trong hơn hai tháng. Giống như những người Ukraine khác,
Zelenska đã xem chồng mình phát biểu hàng ngày với toàn dân trên phương tiện
truyền thông xã hội – cô rất ấn tượng với các video này ngay cả khi, cô gợi ý,
sản phẩm hoàn chỉnh đáng lẽ phải ngắn đi chỉ còn một nửa thời gian. “Volodymyr
luôn nói rằng tôi chỉ trích anh ấy quá nhiều, rằng tôi không bao giờ ca ngợi
anh ấy đủ mức“, cô tự cho phép mình cười một nụ cười hiếm hoi. Zelenska
cũng quan sát thấy tóc của chồng dày lên (được cắt tỉa trở lại kể từ khi cô trở
về Kyiv gần đây). Bộ râu của anh khiến cô nhớ đến những khoảng thời gian hạnh
phúc trước đó: những ngày nghỉ hè khi quay phim kết thúc và anh có thể thư
giãn. Trong thời chiến, điều đó có nghĩa là một cái gì đó khác.
Cặp đôi
thường xuyên nói chuyện trong thời gian xa nhau, và Zelensky trò chuyện với các
con về tất cả mọi thứ, thậm chí chỉ là vô nghĩa. Nhưng chỉ còn đệ nhất phu nhân
ngồi cùng con trai khi cậu bé làm bài tập về nhà, và dỗ dành con gái của mình
trong suốt năm cuối cùng trung học. Cô nấu ăn, điều này không phải là một thay
đổi lớn: chồng cô luôn là một đầu bếp cuối tuần, một loại người đàn ông thích
chén thịt.
Khi
Volodymyr trở thành tổng thống vào năm 2019, Zelenska đã thực hiện các sáng kiến
xã hội phù hợp với một Đệ nhất phu nhân: cải thiện
bữa ăn ở trường, thúc đẩy văn hóa Ukraine, giải quyết bất bình đẳng giới. Để giữ
một vai trò như vậy trong thời chiến, cô có thêm hàng loạt các áp lực riêng.
Zelenska nói về những chấn thương tâm lý của những người khác, nhưng cô cũng cảm
thấy điều đó. Cô ước gì nó không xảy ra với bất cứ ai. Không ai muốn ở tâm chấn
của những sự kiện khủng khiếp này, cô nói. Cô đã ngừng viết kịch bản – đây
không phải là thời gian cho hài kịch – và chuyển năng lượng của cô vào việc sơ
tán những đứa trẻ dễ bị tổn thương và đưa ra sự hỗ trợ tâm lý. Năm ngoái, cô đã
triệu tập một mạng lưới các Đệ nhất phu nhân – giờ thì cô đã huy động nhóm này
để giúp sắp xếp việc điều trị ở nước ngoài cho hàng trăm trẻ em Ukraine bị bệnh
và bị thương. Jill Biden đã thực hiện một chuyến thăm bất ngờ tới Ukraine vào
tháng Năm; Brigitte Macron đã chào đón một chuyến bay của những người di tản đến
Paris: “Máy bay đầy những bà mẹ và trẻ em sợ hãi, và việc bà Macron lên máy bay
an ủi mọi người là một cử chỉ tuyệt vời.”
Zelenska
lo lắng rằng, với rất nhiều người Ukraine chạy ra nước ngoài, phần lớn tiềm
năng của nước này đã bị mất. Nhưng tương lai gần như quá đáng sợ để suy nghĩ,
cô nói. Hiện tại, mọi người Ukraine đều phải bảo vệ những gì họ có, để sống sót
và sống tiếp bằng bất cứ giá nào. Giống như bản thân Zelenska, nhiều người
Ukraine đã trở về từ những nơi khác và hiện đang nỗ lực sống một cuộc sống bình
thường. Tuy nhiên, ý tưởng cuộc sống đã trở lại bình thường là một ảo ảnh. Chiến
tranh bùng nổ ở phía đông. Các vụ giết người tàn nhẫn được phát hiện. Và mọi
người đều biết rằng cuộc sống đang bị tạm dừng – bao gồm cả cuộc sống của riêng
cô. Zelenska vẫn chỉ được gặp chồng mình một hoặc hai lần một tuần.
Giống như
các bậc cha mẹ khác, Zelenska lo sợ cho thế hệ tiếp theo. Những người không may
nhất đã nhận được con mình trong túi đen đựng xác. Zelenska biết cô thật may mắn
khi có con ở gần. Con gái của cô sắp bước sang tuổi 18, và sẽ sớm đi học đại học
ở Kyiv. Con trai của cô còn lâu mới tới mốc đó: “Tôi thực sự hy vọng rằng
khi thằng bé đủ 18 tuổi, chúng tôi sẽ có nhiều năm sống ở một đất nước tự do và
yên bình“, Zelenska nói. Hiện tại, cuộc sống – và Ukraine – dường như còn
cách điều đó rất xa. “Điều đáng sợ nhất là thằng bé nói với mọi người rằng
nó muốn trở thành một người lính“.
No comments:
Post a Comment