Lý
Khắc Cường dám đối đầu Tập Cận Bình
08/06/2022
.
https://gdb.voanews.com/7FDD25C4-FD37-47A7-907E-03971A55F154_w650_r1_s.jpg
Tập
Cận Bình (trái) và Lý Khắc Cường. Lý Khắc Cường vẫn chứng tỏ mình là người chủ
chốt, người duy nhất lo lắng cho nền kinh tế vì biết uy quyền, ảnh hưởng của Tập
trên nhiều cán bộ cao và trung cấp đang giảm.
Hai bước
đi lầm lẫn của Tập Cận Bình, trong nước và bên ngoài, không thể nào che giấu được.
Lý Khắc Cường biết, và biết rằng quan chức cán bộ cũng biết. Cho nên cuộc tranh
giành ảnh hưởng và quyền lực đã bắt đầu.
Năm 2018
hiến pháp Cộng Hòa Nhân Dân Trung Quốc được tu chính, xóa bỏ tiền lệ làm chủ tịch
2 nhiệm kỳ của Giang Trạch Dân và Hồ Cẩm Đào. Cuối năm nay Tập Cận Bình sẽ được
Đại hội Đảng tái cử chức chủ tịch lần thứ ba. Tư Tưởng Tập Cận Bình được ghi
vào cương lĩnh, ngang với Mao Trạch Đông, trên chân Lý thuyết Đặng Tiểu Bình.
Có ai dám đối đầu với quyền lực của Tập Cận Bình hay không?
Ngày 25
tháng 5 vừa rồi, Thủ tướng Lý Khắc Cường (Li Keqiang) mới xuất hiện, nói chuyện
với hàng ngàn cán bộ trên toàn quốc, qua màn ảnh. Lần cuối cùng một lãnh tụ nói
chuyện với đông đảo cán bộ như vậy là vào tháng Hai, 2020, theo bản
tin Bloomberg. Năm đó, Tập Cận Bình phát động một “cuộc chiến tranh nhân
dân” chống bệnh dịch Covid-19. Bây giờ, hơn hai năm sau, Lý Khắc Cường
báo động cả nước rằng kinh tế có thể suy sụp nếu tiếp tục chặn Covid bằng các biện
pháp thiếu khôn ngoan.
Lý Khắc Cường
dám công khai trình bày một ý kiến khác với “lãnh tụ cốt lõi.” Lý không trực tiếp
phê phán chính sách chống Covid cứng nhắc của Tập Cận Bình; nhưng phê
bình gắt gao các lãnh tụ địa phương đã không thi hành các biện pháp kích thích
kinh tế của ông ta. Tập Cận Bình nhấn mạnh đánh Covid, Lý Khắc Cường lo bảo vệ
kinh tế.
Trong hai
người, ai cũng thấy Tập mạnh hơn. Nhiều cán bộ cao cấp không tham dự nghe Lý Khắc
Cường nói chuyện. Điều này dễ hiểu. Lãnh đạo các thành phố lớn đang
chú tâm ngăn ngừa Covid. Tương lai sự nghiệp của chính họ sẽ chấm dứt sớm nếu bệnh
dịch gia tăng. Thống kê số người bị bệnh hoặc người chết được công bố ngay lập
tức. Còn kết quả việc kích thích kinh tế sẽ tới rất chậm chạp.
Nhưng Lý
Khắc Cường vẫn chứng tỏ mình là người chủ chốt, người duy nhất lo lắng cho nền
kinh tế vì biết uy quyền, ảnh hưởng của Tập trên nhiều cán bộ cao và trung cấp
đang giảm. Kinh tế suy yếu thì hệ thống bao cấp của Đảng Cộng sản để mua chuộc
lòng trung thành của cấp dưới cũng yếu đi. Các quan chức còn bất mãn vì Tập Cận
Bình cổ vũ những chính sách ngoại giao thù nghịch với bên ngoài. Các nước Mỹ,
Âu châu, Nhật Bản đoàn kết hơn, sẽ ngăn cản sức bành trướng của kinh tế Trung
Quốc. Chương trình Nhất Đới Nhất Lộ có tiếng mà không có miếng, kích thích tự
ái dân tộc của dân lục địa, Tập Cận Bình được “tiếng, nâng uy tín cá nhân.
Nhưng các quan chức địa phương không thấy được hưởng “miếng” nào hết mà chỉ thấy
tài nguyên đem ra ngoài, họ không được quyền sử dụng.
Nỗi bất
mãn ngấm ngầm này sẽ được các đối thủ của Tập Cận Bình khai thác trong kỳ Đại Hội
Đảng lần thứ 20 sắp tới.
Tập Cận
Bình sẽ tiếp tục nắm địa vị cao nhất, nhưng không chắc sẽ uốn nắn được thành phần
lãnh đạo tương lai theo ý mình. Nghĩa là không còn độc quyền quyết định các
chính sách quốc gia trong năm, mười năm tới.
Trong 25
người thuộc Thường Vụ Bộ Chính Trị hiện nay có 15 người thuộc vây cánh của Tập
Cận Bình. Theo thông lệ, 11 người tới tuổi 68 sẽ phải về hưu – trong số đó có Tập
Cận Bình nhưng chức chủ tịch sẽ được miễn trừ. Lý Khắc Cường sẽ phải ngưng làm
thủ tướng vì đã ngồi quá lâu, nhưng vẫn còn thêm một nhiệm kỳ 5 năm nữa trong
Thường Vụ. Lý đang tìm cách xếp đặt cho một người của mình lên thay làm thủ tướng
đối đầu với người của Tập, theo nhật báo the Wall Street Journal.
Hai người
thân tín của Tập Cận Bình đang đi xuống, là Lật Chiến Thư (Li Zhanshu, 栗战书), đang đóng vai chủ tịch Thường Vụ,
và Hàn Chính (Han
Zheng, 韩正), người phụ trách về Hồng Kông. Một
ngôi sao đang lên là Lý Cường (Li Qiang,李强), vốn là tay chân được Tập Cận Bình
nâng đỡ, từng là thư ký riêng khi Tập làm Tỉnh ủy Chiết Giang. Lý Cường đang
làm bí thư Thượng Hải, dự trù sẽ được đưa vào Thường Vụ Bộ Chính Trị.
Nhưng tình trạng căng thẳng ở thành phố này trong hai tháng qua, dân chúng biểu
tình chống các biện pháp cấm đoán vì Covid, khiến ngôi sao này lu mờ ít có hy vọng.
Trong số
các phó thủ tướng, Tôn Xuân Lan, Hàn Chính, Lưu Hạc, Tăng Bồi Viêm sẽ
nghỉ, chỉ còn Hồ Xuân Hoa (Hu Chun Hua 胡春华)
chưa đến tuổi về hưu, là người thuộc phe Hồ Cẩm Đào và Lý Khắc Cường. Cường muốn
đưa Hoa lên thay mình làm thủ tướng. Tập đang tấn công Hoa với cuộc điều tra
tham nhũng ở Nội Mông Cổ trong 20 năm qua, mà Hồ Xuân Hoa từng làm bí
thư tỉnh ủy từ 2009 đến 2012.
Thế lực của
Tập Cận Bình yếu hơn vì hai mối lầm lẫn trong năm qua. Trong nước, chiến dịch
ngăn chặn Covid-19 lúc đầu chỉ chú trọng đến những người trong tuổi làm việc;
những người lớn tuổi chưa được chích ngừa đủ, bây giờ họ bệnh nhiều hơn và nặng
hơn. Tập bắt tất cả các thành phố lớn đóng cửa dù không cần thiết, khi vi khuẩn
Corona biến thái đến một dạng bớt nguy hiểm. Hậu quả là kinh tế càng xuống thấp
sau khi đã giảm tốc độ tăng trưởng suốt mấy năm. Bắc Kinh đặt chỉ tiêu kinh tế
sẽ tăng thêm 5.5% trong năm nay, nhưng các nhà quan sát kinh tế tiên đoán sẽ chỉ
thêm được 4.5%, theo cuộc thăm dò của hãng tin Bloomberg.
Bên ngoài,
Tập Cận Bình cũng lầm khi đứng hẳn về phía Vladimir Putin trong cuộc xâm lăng
Ukraine. Các cường quốc Mỹ, Âu châu, Nhật Bản phản đối, dọa áp dụng lệnh cấm vận
lên các công ty Trung Quốc còn mua bán với Nga. Các nước tiên tiến đã cấm vận
các công ty Trung Quốc trong các lãnh vực tin học, không cho mua những “chíp”
bán dẫn tân tiến nhất.
Mặc dù Tập
Cận Bình hô hào Trung Quốc phải “tự túc” trong việc phát triển các công nghệ
tân tiến, Trung Quốc vẫn phải mua các bộ phận quan trọng nhất trong những ngành
này. Từ năm 2012 khi Tập Cận Bình lên ngôi, số tiền nhập cảng các bộ phận quan
trọng nhất cho các ngành điện tử và tin học không giảm. Kỹ nghệ chế tạo máy bay
của Trung Quốc vẫn cần mua 98% các bộ phận từ các nước tự do dân chủ.
Kinh tế
Trung Quốc sống nhờ xuất cảng, vẫn lệ thuộc thị trường các nước dân chủ tự do
Âu Mỹ, Nhật Bản. Tức là vẫn chịu rủi ro lớn nếu các nước này ngăn chặn, như cựu
Tổng thống Donald Trump đã làm. Trước năm 2012 số hàng bán qua các nước trên đã
giảm từ 50% xuống 39% trong tổng số xuất cảng. Từ hồi Tập Cận Bình lên đến nay,
tỷ số đó không giảm. Tập Cận Bình muốn dùng thị trường Nga để giảm bớt ảnh hưởng
của các nước Âu Mỹ, nhưng nước Nga chỉ mua 2% hàng xuất cảng của Trung Quốc.
Hai bước
đi lầm lẫn của Tập Cận Bình, trong nước và bên ngoài, không thể nào che giấu được.
Lý Khắc Cường biết, và biết rằng quan chức cán bộ cũng biết. Cho nên cuộc tranh
giành ảnh hưởng và quyền lực đã bắt đầu. Muốn biết kết cục ra sao phải coi tiếp
các hồi sau mới rõ!
No comments:
Post a Comment