Tổng
Tuyển Cử 2022 Tại Úc Đại Lợi - Một nền dân chủ chân chính
Ngày thứ Bảy
21-5-2022 vợ chồng chúng tôi thức dậy, vệ sinh, ăn sáng, làm một vài công việc
bình thường và khoảng trưa thì đi bầu Quốc hội.
Phòng phiếu
như thường lệ được đặt tại một ngôi trường tiểu học gần nhà nên đi bầu rất thuận
tiện.
Bầu cử
luôn xảy ra vào một ngày weekend, hầu mọi người, bất kể giai cấp xã hội, đều có
cơ hội biểu đạt quan điểm của mình qua lá phiếu. Tại Úc, bầu cử là cưỡng bách.
Không đi bầu sẽ bị phạt tiền.
Bầu cử tại
Úc theo phương thức đại diện theo tỷ lệ (proportional representation). Tại Hạ
viện thì đơn danh trong mỗi đơn vị tranh cử theo “thứ tự ưu tiên” (preferential
voting). Tại Thượng viện thì liên danh trong mỗi tiểu bang cũng theo thứ tự ưu
tiên nhưng đưa đến sự đắc cử của nhiều thượng nghị sĩ từ mỗi tiểu bang hoặc
lãnh thổ (6 từ mỗi tiểu bang và 2 từ ACT và Northern Territory).
Phương thức
này nhạy cảm với mức ủng hộ của cử tri hơn và khác với phương thức ngựa chạy về
nhất (first past the post) hoặc đa số tương đối (relative majority) áp dụng tại
Hoa Kỳ hoặc Vương Quốc Thống Nhất Anh.
Đến nơi bầu
cử thì chúng tôi lập tức được những vận động viên cho các chính đảng và cá nhân
ứng cử viên tiếp xúc thân thiện và đưa các văn kiện hướng dẫn. Chúng tôi sắp
hàng như mọi người. Vào phòng phiếu thì được trao một cây viết chì, đăng ký và
trao hai lá phiếu. Tôi và bà xã đứng vào hai chỗ bầu riêng để người này không ảnh
hưởng đến lá phiếu người kia. Bầu cử xong chúng tôi ra về. Tổng cộng thời gian
không quá một giờ. Ra về mới biết chúng tôi bầu cho hai ứng cử viên khác nhau tại
Hạ viện.
Cảm giác tổng
quát là sự chân thật. Bầu cử tại Úc là bầu cử thật. Mỗi lá phiếu có giá trị quyết
định của nó. Bất cứ cá nhân hay tập thể nào can thiệp vào tiến trình bầu cử hoặc
áp lực cho một công dân sai trái đều vi phạm hình luật.
Trong khi
đó, tại Việt Nam hoặc các quốc gia cộng sản khác thì cái gì liên hệ đến bầu cử
cũng đều giả vờ. Lý do là vì Hiến Pháp 2013 đã quy định trước theo Điều 4 Hiến
Pháp là đảng CSVN lãnh đạo cả nhà nước lẫn xã hội (dân sự). Mặt Trận Tổ Quốc đã
chọn sẵn ứng cử viên, Cử tri chỉ giả vờ đi bầu nhưng đảng CSVN đã nắm chắc phần
thắng 100% rồi.
Ngay tối
hôm thứ Bảy ngày 21 tháng 5, đã có kết quả sơ bộ. Tại Hạ viện, Đảng Lao Động
chiếm được 71 ghế, Liên Đảng Tự Do – Quốc Gia 52 ghế, các dân biểu độc lập 10
ghế, đảng Xanh 3 ghế, các đảng khác 2 ghế, 13 ghế chưa có kết quả. Kết quả bầu
cử Thượng viện sẽ thông báo sau.
Cũng vì Hạ
viện Quốc hội có tổng cộng 151 ghế và theo luật, chính đảng nào có đa số tuyệt
đối hoặc được sự ủng hộ của đa số tuyệt đối, tức hơn 50% (76 ghế) sẽ thắng cử
và thành lập chính quyền, nên đương kim thủ tướng Scott Morrison đã chấp nhận
thất cử và chính thức chào mừng sự chiến thắng của ông Anthony Albanese (lãnh tụ
đảng Lao Động).
Lý do là
vì, tuy chưa đủ 76 ghế (còn lại 13 ghế chưa quyết định), Lao Động có khả năng
có thêm ghế và đảng Xanh theo truyền thống thường liên kết với Lao Động. Vì vậy
hầu như chắc chắn Lao Động sẽ nắm quyền hoặc bằng đa số của chính mình, hoặc bằng
một sự liên kết với đảng Xanh hoặc tập thể hoặc cá nhân dân biểu khác hoặc cả
hai.
Trong một
chế độ dân chủ chân thật, một khi nhân dân muốn thay đổi chính quyền thì ý dân
không thể lay chuyển được. Sau gần 10 năm nắm quyền, nhân dân Úc muốn lật một
trang sử mới và lịch sử chính trị Úc lại sang trang.
Một điểm đặc
biệt trong cuộc bầu cử này là, đây là lần đầu tiên một người Việt tỵ nạn Cô Đài
Lê, đã đắc cử vào Quốc Hội Liên Bang, cơ quan quyền lực tối cao tại Úc, tại đơn
vị Fowler.
Nếu chúng
ta quan niệm nền chính trị dân chủ Tây phương như một quang phổ chính trị
(political spectrum) chạy dài từ cực hữu (extreme right) đến trung điểm (Centre
or middle point) đến cực tả (extreme left) thì Liên Đảng Tự Do – Quốc Gia thuộc
về trung hữu (centre right) và đảng Lao Động thuộc về trung tả (Centre left).
Cực hữu
trên nguyên tắc là các chính đảng có khuynh hướng Phát Xít hay Quốc Xã. Trong
hoàn cảnh của Úc, đảng One Nation của Pauline Hanson là đại diện. Cực Tả trên
nguyên tắc là các chính đảng theo khuynh hướng Đệ Tam hoặc Đệ Tứ Quốc Tế cộng sản.
Hầu như bây giờ cực tả không còn hiện hữu tại Úc, hoặc đã núp bóng Lao Động như
một nhóm nhỏ, không có ảnh hưởng gì.
Các chính
đảng Hữu khuynh thông thường chủ trương bảo thủ (conservatism) và sáng tạo của
cải (wealth creation) và vì nhu cầu tập trung tư bản để sáng tạo của cải nên có
khuynh hướng tạo ra nhiều bất công xã hội.
Các chính
đảng Tả khuynh thông thường chủ trương cấp tiến (progressive) và tái phối trí của
cải (wealth redistribution) nên tương đối công bằng xã hội hơn, nhưng lại ít
phát triển kinh tế.
Sau 10 năm
dưới sự lãnh đạo của Liên Đảng Tự Do – Quốc Gia, mặc dù nạn đại dịch ảnh hưởng,
Úc đã đạt nhiều thành quả về kinh tế, nạn thất nghiệp rất ít.
Chính vì
thế, nhân dân Úc muốn thay đổi chính quyền để chú trọng hơn về các vấn đề cấp
tiến (như bảo vệ thiên nhiên), công bằng xã hội (như tăng lương cho người lao động,
nới rộng Medicare để bao gồm chăm sóc răng, tức dental care).
Cũng có thể
khoảng trên dưới 10 năm sau, nhân dân lại thay đổi một lần nữa vì họ thấy nhu cầu
sáng tạo của cải vào thời điểm đó quan trọng hơn và sẽ bầu cho Liên Đảng Tự Do
– Quốc gia.
Chính trị
trong một nền dân chủ là như thế, không một chính đảng nào độc quyền cai trị
như điều 4 Hiến pháp cả.
Tuy nhiên
cảm giác tuyệt vời nhất cho cá nhân của mỗi công dân của một quốc gia dân chủ
là, khi cầm lá phiếu trong tay, chúng ta cảm giác không hề sai rằng đây là chế
độ dân chủ thật, chúng ta là một cử tri thật, cầm một lá phiếu thật, bước vào một
cơ chế kiểm phiếu chân chính thật, trong khuôn khổ của một bản hiến pháp thể hiện
quan điểm dân chủ hiến định, pháp trị và đa nguyên chân thật.
Mong rằng
trong một tương lai gần, mỗi cử tri Việt Nam đều có cơ hội hưởng được cảm giác
chân thật mà chúng tôi hưởng được vào ngày 21 tháng 5 vừa qua, trong một cuộc tổng
tuyển cử hậu Cộng sản tại Việt Nam.
.
No comments:
Post a Comment