Hội
nghị thượng đỉnh Quad: Trung Quốc là vấn đề trung tâm
Vikas Pandey
BBC News, Delhi
24 tháng 5
2022
https://www.bbc.com/vietnamese/world-61561086
Thủ
tướng Ấn Độ Narendra Modi và Tổng thống Mỹ Joe Biden sẽ gặp nhau tại Tokyo vào
thứ Ba
Các nhà
lãnh đạo của Quad (Bộ tứ) sẽ gặp nhau tại Tokyo vào thứ Ba tại 'một trong những
cuộc họp quan trọng nhất' sẽ ảnh hưởng đến địa chính trị và an ninh của khu vực
Ấn Độ - Thái Bình Dương.
Bộ Tứ -
bao gồm Nhật Bản, Mỹ, Úc và Ấn Độ - dường như đang trỗi dậy từ bóng tối của đại
dịch Covid-19 và ở một mức độ nào đó, từ cuộc xâm lược Ukraine của Nga.
Các nhà
lãnh đạo đang nhóm họp lần thứ tư - họ đã gặp nhau một lần tại Washington vào
tháng 9 năm ngoái và hai lần họp trực tuyến - trong vòng chưa đầy hai năm. Điều
này nhấn mạnh tầm quan trọng của Quad, vốn hầu như chỉ là một khái niệm cho đến
năm 2017.
Ukraine bác bỏ việc nhượng
lãnh thổ cho Nga để chấm dứt chiến tranh
Joe Biden: Hoa Kỳ 'cam kết
bảo vệ Đài Loan' nếu TQ xâm lăng hòn đảo
Bình luận về đề xuất VN
tham gia Bộ tứ Quad
Chính trị gia gốc Việt đầu
tiên thắng cử dân biểu Liên bang Úc
Năm đó, Tổng
thống Mỹ khi đó là Donald Trump đã hồi sinh Bộ Tứ này trong nỗ lực cạnh tranh với
Trung Quốc ngay tại sân sau của chính nước này.
Nhưng các
nhà phân tích cho rằng sự suy yếu trong quan hệ song phương của mỗi quốc gia
thuộc Quad với Trung Quốc trong vài năm qua dường như đã tạo động lực mới cho
nhóm này.
Michael
Kugelman, Phó giám đốc tại Trung tâm Wilson, cho biết cuộc họp mới nhất có thể
sẽ tập trung mạnh vào vấn đề Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.
Ông nói:
"Với đại dịch đang lùi lại phía sau và một sự sáng tỏ về quan điểm của Ấn
Độ đối với Ukraine, Quad sẽ tập trung vào vấn đề cốt lõi của mình là đảm bảo một
Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương cởi mở và tự do.
Cho đến
nay, Ấn Độ từ chối chỉ trích trực tiếp Nga về cuộc chiến ở Ukraine nhưng nhắc lại
tầm quan trọng của việc tôn trọng chủ quyền của mỗi quốc gia.
Sau sự tức
giận ban đầu đối với lập trường của Ấn Độ, Mỹ và các nước phương Tây khác dường
như đã hiểu rõ quan điểm của Delhi.
Đối thoại
2 + 2 - với sự tham dự của các bộ trưởng ngoại giao và quốc phòng của Mỹ và Ấn
Độ - vào tháng 4 đã giúp xoa dịu những khác biệt của họ về Ukraine.
Quan
hệ Ấn Độ - Trung Quốc đã xấu đi trong những năm gần đây sau những dấu hiệu đầy
hứa hẹn khi ông Narendra Modi đắc cử năm 2019
Mỹ thừa nhận
rằng không thể bỏ qua việc Ấn Độ phụ thuộc nhiều vào Nga trong việc nhập khẩu
quốc phòng.
Vì vậy, Bộ
tứ sẽ tập trung vào các vấn đề quan tâm chung - và Trung Quốc là vấn đề lớn nhất
trong số này.
Trung Quốc
ngày càng trở nên quyết đoán trong khu vực, với các tranh chấp trên biển với một
số quốc gia và xung đột ranh giới trên bộ với Ấn Độ.
Bắc Kinh
đang đầu tư mạnh vào việc củng cố hải quân và hiệp ước an ninh gần đây của họ với
Quần đảo Solomon đã làm dấy lên lo ngại ở Australia. Một bản dự thảo thỏa thuận
bị rò rỉ - đã được chính phủ Australia xác minh - cho biết các tàu chiến Trung
Quốc sẽ được phép cập cảng trên quần đảo và Bắc Kinh có thể cử lực lượng an
ninh "hỗ trợ duy trì trật tự xã hội".
Sẽ rất thú
vị khi chứng kiến Anthony Albanese, Thủ tướng mới được bầu của Úc, đối phó với
mối đe dọa này như thế nào và cách ông nêu ra vấn đề này trong khuôn khổ Quad.
Về phần
mình, Nhật Bản ngày càng trở nên cảnh giác với cái mà nước này gọi là "các
cuộc xâm nhập" thường lệ của hải quân Trung Quốc.
Về phía Mỹ,
việc họ muốn bảo vệ lợi ích của mình trong khu vực là điều hiển nhiên.
Việc ra mắt
Khuôn khổ Kinh tế Ấn Độ - Thái Bình Dương (IPEF) do Hoa Kỳ lãnh đạo, với 13
thành viên trong khu vực, là một bước trong hướng đi này. Khuôn khổ này nhằm mục
đích thúc đẩy tăng trưởng khu vực, tính bền vững và tính toàn diện trong khu vực.
Hai hội nghị thượng đỉnh Quad gần đây
được tổ chức trực tuyến
IPEF
ra mắt sau cuộc họp gần
đây của Tổng thống Mỹ Joe Biden với các nhà lãnh đạo Hiệp hội các quốc gia Đông
Nam Á (ASEAN) tại Washington.
Tầm quan
trọng của khu vực Đông Nam Á dựa trên thực tế là nó có một số tuyến đường vận
chuyển được dùng nhiều nhất trên thế giới, bao gồm cả eo biển Malacca. Khoảng
30 - 40% thương mại của thế giới, bao gồm cả hàng hóa và dầu thô, đi qua những
con đường này.
Vì vậy,
khi Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi, ông Biden, ông Albanese và Thủ tướng Nhật Bản
Fumio Kishida gặp nhau tại Tokyo, họ có thể không đề cập trực tiếp đến Trung Quốc
- nhưng an ninh khu vực sẽ được đặt lên hàng đầu trong chương trình nghị sự của
họ.
Quad có một
số nhóm phụ trách các vấn đề bao gồm an ninh mạng, y tế, cơ sở hạ tầng và giáo
dục, nhưng nhóm chưa đề cập công khai về bất kỳ hợp tác quốc phòng nào.
Tuy nhiên,
nhiều khả năng họ sẽ công bố một chiến lược chung để giải quyết nạn đánh bắt bất
hợp pháp ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương - mà các nhà phân tích cho rằng
chủ yếu nhắm vào Trung Quốc.
Ông
Kugelman nói rằng thông báo này sẽ khá quan trọng vì nó liên quan đến việc sử dụng
hình ảnh vệ tinh và chia sẻ thông tin tình báo tích cực - điều này sẽ có ý
nghĩa an ninh.
Nhưng ông
nói thêm rằng nhóm sẽ cần phải làm nhiều hơn nữa trước khi các quốc gia ASEAN
coi đây là một đối trọng chính với Trung Quốc.
Quad không
phải là không bàn về khía cạnh quốc phòng. Bốn nước thuộc Quad và một số quốc
gia khác đã tham gia cuộc tập trận hải quân Malabar của Ấn Độ, và các vấn đề
như Afghanistan và chương trình hạt nhân của Bắc Hàn đã được thảo luận tại
Quad.
Chính
quyền của ông Biden cho biết họ cam kết xây dựng một Ấn Độ - Thái Bình Dương cởi
mở và công bằng
Tuy nhiên,
ông Kugelman chỉ ra rằng cả ASEAN và các quốc gia tham gia Quad đều có khối lượng
giao dịch đáng kể với Trung Quốc và họ sẽ cố gắng tránh bất kỳ cuộc đối đầu trực
tiếp nào với Bắc Kinh - ít nhất là cho đến khi Quad có thể nổi lên như một nhà
cung cấp an ninh mạng trong khu vực.
Hơn nữa,
Delhi là đối tác với Bắc Kinh trong một số diễn đàn đa phương, bao gồm Brics -
bao gồm Nga, Nam Phi và Brazil.
Ông
Kugelman nói: "Quad đã đi được một chặng đường dài nhưng cấu trúc hoạt động
vẫn không chính thức và không có ban thư ký. Vì vậy, nó cần phải tiếp tục phát
triển".
Trong khi
đó, mối quan hệ ngày càng tăng của Nga với Trung Quốc rất có thể sẽ được bàn tới,
cũng như việc mối quan hệ này không phù hợp với các tính toán địa chính trị của
Delhi.
Một số nhà
phân tích đã dự đoán rằng cuộc chiến Ukraine có thể "đẩy Nga vào vòng tay
của Trung Quốc" và Bắc Kinh có thể thuyết phục Moscow tăng cường hiện diện
ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.
Quad sẽ thảo luận về cuộc chiến
Ukraine nhưng đây sẽ không phải là trọng tâm của cuộc họp
Nếu điều
đó xảy ra, nẽ sẽ ảnh hưởng nhiều nhất đến lợi ích của Delhi vì nước này có quan
hệ chặt chẽ với Nga và đang có tranh chấp với Trung Quốc.
Ông
Kugelman nói rằng đó chỉ là một kịch bản vào lúc này, nhưng là một kịch bản
không thể bị bác bỏ hoàn toàn, đặc biệt là khi Nga đã chỉ trích Quad khá gay gắt.
Phản ứng
ban đầu của Bắc Kinh đối với Nhóm Quad là bác bỏ nó, nói rằng nhóm này sẽ
"tan như bọt biển". Nhưng sau đó Trung Quốc đã chỉ trích mạnh mẽ nhóm
này, gọi nó là "Nato châu Á".
Hôm Chủ nhật,
Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị cho biết Bộ tứ được thành lập
"để kiềm chế Trung Quốc".
Với những
quan điểm cứng rắn của cả hai bên như vậy, các quốc gia ASEAN - một số quốc gia
có tranh chấp hàng hải với Trung Quốc - có thể thấy mình rơi vào cái mà một nhà
phân tích gọi là "một nơi sỏi đá và đầy thách thức".
----------------
Lê Thị Trang Đài: chính trị
gia gốc Việt đầu tiên trúng cử Nghị viện Liên bang Úc
23 tháng 5
năm 2022
Bình luận về đề xuất VN
tham gia Bộ tứ Quad
18 tháng
11 năm 2018
Hòa đàm Ukraine: Kyiv bác
bỏ việc nhượng lãnh thổ cho Nga
23 tháng 5
năm 2022
Joe Biden nói Trung Quốc đừng
'đùa với nguy hiểm' và Hoa Kỳ cam kết bảo vệ Đài Loan
23 tháng 5
năm 2022
No comments:
Post a Comment