Phân tích thông báo của Công an Đắk
Lắk bắt ông Phạm Đình Quý
Thứ Năm, 10/01/2020 -
05:50 — nguyenngocgia
https://www.rfavietnam.com/node/6508
Ông Phạm Đình Quý - một
tiến sĩ đang giảng dạy tại trường đại học Tôn Đức Thắng - bị bắt mà theo thông
báo mang số 9381/TB-CSHS ngày 27 tháng Chín năm 2020 của Công an tỉnh Đắk Lắk
là "bắt người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp" với
tội danh "Vu khống" theo điều 156 Bộ Luật Hình Sự (BLHS).
Xung đột về thuật
ngữ luật theo Bộ Luật Tố Tụng Hình Sự (BLTTHS)
Theo thông báo thượng dẫn,
Công an Đắk Lắk đã sử dụng thuật ngữ "bắt người bị giữ trong trường
hợp khẩn cấp" căn cứ vào khoản 2 điều 109 BLTTHS đối với ông Quý.
Trong khi đó, điều 110 BLTTHS lại quy định "Giữ người trong
trường hợp khẩn cấp".
Cách sử dụng tiếng Việt
như vậy, đã gây ra xung đột trong việc làm rõ hai khái niệm nói trên. Nghĩa
là, chữ "bắt người bị giữ" và chữ "giữ
người" rất tối nghĩa khi so sánh với nhau. Luật pháp không cho
phép điều đó diễn ra. Đây là lỗ hổng rất lớn của những chuyên gia soạn thảo
BLTTHS khi sử dụng tiếng Việt và là lỗi trầm trọng của đại biểu Quốc hội khi
thông qua.
Sự tối nghĩa không dừng lại
như trên, bởi khoảng thời gian từ tối 23 tháng Chín đến 26 tháng Chín, không có
quyết định tạm giữ công dân Phạm Đình Quý như luật định. Tức là ông Quý biệt dạng
trong suốt 3 ngày liền. Do đó, gia đình công dân Phạm Đình Quý gọi tên "bắt
cóc" là có căn cứ xác đáng, kh kết hợp với lời tường thuật của vợ
ông Quý cho biết, khi đang ăn tối thì bị nhiều người mặc thường phục bắt đi.
Phân tích trên cho thấy,
đó chính là kẽ hở để diễn giải theo "luật miệng" với hậu quả, phía
công an (tất nhiên) luôn luôn đúng mà lẽ ra chỉ có Ủy Ban Thường Vụ Quốc Hội -
nơi duy nhất giữ quyền giải thích luật. Điều đó cũng lý giải tại sao những phản
đối quyết liệt từ gia đình công dân Phạm Đình Quý cũng như dư luận rất rầm rộ.
Vậy, ông Phạm Đình Quý đang
bị lâm vào tình trạng "bắt người" hay tình trạng "giữ
người"? Đó là câu hỏi về thuật ngữ luật học mà Công an Đắk Lắk buộc phải
trả lời trước gia đình ông Phạm Đình Quý và trước công luận.
Sai phạm về thủ tục
và nội dung bắt người
Cũng theo thông báo thượng
dẫn, phía Công an Đắk Lắk cho biết công dân Phạm Đình Quý "bị tạm
giữ" tại Trại tạm giam Công an tỉnh Đắk Lắk. Thông báo được gởi đến
ông Phạm Đình Trang - cha ông Quý và Ủy Ban Nhân Dân phường Tân An thị xã Lagi
tỉnh Bình Thuận.
Khi một người "bị
tạm giữ" (trong trường hợp này chính là ông Quý) chưa chắc là tội
phạm, đó là điều rõ ràng không thể chối cãi.
Thông báo nói trên không phải là và không thay cho
quyết định khởi tố. Điều này có nghĩa, cho
đến thời điểm hiện tại, ông Phạm Đình Quý vẫn là một công dân. Do đó, phía Công
an Đắk Lắk không thể giải thích được sự vắng mặt của ông Quý trước gia đình ông
ấy cũng như trước dư luận nói chung. Vì vậy, phía công an Đắk Lắk, trước khi
công bố thông báo, cho thấy sự mờ ám khi cho báo giới biết là "mời"
ông Quý làm việc (!).
Theo khoản 1 điều 8 Bộ Luật
Hình Sự (BLHS) quy định "tội phạm là hành vi nguy hiểm cho xã hội". Như
vậy, để xác định hành vi nguy hiểm hay không nguy hiểm, phải căn cứ vào điều 15
BLTTHS. Trong khi đó, ông Phạm Đình Quý chưa hề bị khởi tố.
Theo khoản 2 điều 8 BLHS
quy định "những hành vi tuy có dấu hiệu của tội phạm nhưng tính chất
nguy hiểm cho xã hội không đáng kể thì không phải là tội phạm và được xử lý bằng
các biện pháp khác".
Như vậy, Công an Đắk Lắk
không được phép tùy tiện dùng chữ "hành vi" để gán tội danh "vu
khống" cho ông Phạm Đình Quý trước khi "xác định sự thật của vụ
án" theo điều 15 BLTTHS.
Thêm vào đó, trong thông
báo số 9381, Công an Đắk Lắk cho rằng ông Quý "đã có hành vi phát
tán tài liệu nhằm hạ thấp uy tín, bôi nhọ, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người
khác", tức là thuộc mục a khoản 1 điều 156, với khung hình phạt từ cải
tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm. Trớ trêu
thay! Khi trung tá Lê Hồng Hải ký thông báo này, mặc nhiên đã tự công nhận
"kết tội trước" đối với ông Phạm Đình Quý.
Với phân tích trên, dư luận
không khó để nhận ra, Công an Đắk Lắk đang làm một quy trình ngược đời trong một
sự vụ có liên quan đến ông Bùi Văn Cường - đương kim Bí thư tỉnh ủy Đắk Lắk.
Mối quan hệ trái
khoáy
Theo báo Nhân Dân [1],
ngày 30 tháng Chín năm 2020, Cục trưởng Cục Báo chí Nguyễn Thanh Lâm đã
ký Quyết định số 190/QĐ-XPVPHC về xử phạt vi phạm hành chính đối với Tạp chí
Môi trường và Xã hội vì thông tin sai sự thật về Bí thư Tỉnh ủy Đắk Lắk trong
bài: “Bí thư Tỉnh ủy Đắk Lắk bị tố “đạo” luận án, gian dối học thuật?”, đăng
trong số đặc biệt 16-2020. Bài báo này cho biết nhân vật Phạm Đình Quý đã tố
cáo ông Bùi Văn Cường. Địa điểm ông Quý ghi trong đơn tố cáo là Bình Thuận.
Theo điều 163 khoản 4
BLTTHS quy định "Cơ quan điều tra có thẩm quyền điều tra những vụ
án hình sự mà tội phạm xảy ra trên địa phận của mình". Điều này có
nghĩa, Công an Đắk Lắk đã vi phạm nghiêm trọng. Bởi thẩm quyền điều tra ông Quý
(nếu có) phải thuộc về Công an Bình Thuận (nơi ông Quý gởi đến tố cáo) hoặc
Công an Tp.HCM (nơi ông Quý đang dạy học và tạm trú theo quy định pháp luật).
Ngay đây, tình tiết như BBC cho biết [2] "...hôm 23/9, tiến sĩ Phạm
Đình Quý và vợ ông bất ngờ bị tám công an mặc thường phục vây bắt. Sau đó, công
an yêu cầu ông Quý đưa về nhà riêng. Tiếp đó, ông Quý được đưa đến cơ quan Công
an TP HCM để làm việc, rồi tiếp tục đưa lên Đắk Lắk..." gây cho
người đọc cảm giác mờ ám trong sự "hợp đồng" bắt người trái pháp luật và
vi phạm khoản 4 điều 163, giữa Công an Đắk Lắk và Công an Tp.HCM.
Mặt khác, giả sử ông Bùi
Văn Cường bị ông Quý vu khống, tức là ông Cường phải có đơn tố giác tội phạm
theo quy định.
Ngay đây, dư luận dễ nhận
ra [3] "luận án tiến sĩ của Bí thư tỉnh uỷ Đắk Lắk Bùi Văn Cường
đã bị xoá trang web của Viện Đào tạo sau Đại học - Trường ĐH Hàng hải Việt
Nam" cốt nhằm mục đích gán tội "vu khống" cho
đủ căn cứ đối với ông Quý nhưng họ quên quan hệ chủ thể - khách thể
trong luật học.
Điều này có nghĩa, có bên
"bị" (tức là ông Quý) nhưng liệu bên "nguyên" (tức ông Cường)
có đủ can đảm ra trước tòa đối chất không? Và liệu bên "nguyên" có
làm đơn tố giác bên "bị" để bảo đảm đủ yếu tố cấu thành tội phạm? Và
nữa, liệu luận văn bị xóa trên web thì bằng cấp giấy trắng mực đen kia chẳng lẽ
đem đi thiêu hủy? Lại còn chức danh vẫn sờ sờ ra đó cho kỳ đại hội đảng sắp tới
sẽ xoay sở ra sao?
Cần phân biệt sự khác biệt
giữa khái niệm "tố cáo" và "tố giác". Tố cáo được thực hiện
theo Luật Tố Cáo, còn tố giác tuân theo BLHS đã được quy định tại điều 19 và điều
389, 390.
Kết
Với sự phân tích về pháp
luật và pháp lý như trên, dư luận dễ nhận thấy hệ thống pháp luật và tư pháp của
nhà nước CHXHCNVN còn quá yếu kém về chuyên môn và khoảng cách để đạt chuẩn
chuyên nghiệp nhằm đuổi kịp thế giới vẫn mãi là "đường xa vạn dặm"!
Soạn thảo luật để sao cho
mọi người, đặc biệt những người thi hành công vụ đều hiểu và hiểu đúng một kiểu,
đó là những nhà soạn luật giỏi. Rất buồn để nói, điều giản dị đó còn quá xa vời
đối với Việt Nam.
Trên hết, khi khoản 3 điều
2 của Hiến pháp 2013 còn xác định "Quyền lực nhà nước là thống nhất,
có sự phân công, phối hợp, kiểm soát giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực
hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp" thì vẫn còn nhiều vụ
bắt bớ tùy tiện tiếp tục xảy ra.
_______________
[1] https://nhandan.com.vn/thoi-su-phap-luat/xu-phat-tap-chi-moi-truong-va-x...
[2] https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-54335906
[3] https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-54335906
No comments:
Post a Comment