Các
nhà nước độc tài đang ngày càng mạnh bạo?
16/10/2020
Việc các nhà nước khét tiếng
về đàn áp như Trung Quốc, Nga và Cuba được bầu chọn để phán xử về nhân quyền
trên thế giới khiến các tổ chức nhân quyền phẫn nộ trong khi có ý kiến cho rằng
chính sách ‘Nước Mỹ trước tiên’ khiến các nước độc tài ngày càng mạnh bạo.
Hôm 13/10, Trung Quốc,
Nga, Cuba, Pakistan và Uzbekistan được bầu trong số 15 thành viên mới của Hội đồng
Nhân quyền Liên hiệp quốc. Điều này gióng lên hồi chuông báo động với các tổ chức
nhân quyền vốn cho rằng việc đàn áp ở các nước đó đe dọa tính hợp pháp của Hội
đồng Nhân quyền.
.
‘Không đủ tư cách’
Cơ quan này lâu nay đã bị
chỉ trích là ‘đạo đức giả’ và ‘chính trị hóa’ vì đã đưa đại diện của các nước
có những vi phạm nhân quyền trắng trợn vào các vị trí lãnh đạo, theo Al
Jazeera.
Luis Charbonneau, Giám đốc
phụ trách Liên hiệp quốc tại Tổ chức Theo dõi Nhân quyền, nói với Đài Al
Jazeera rằng ‘những nước vi phạm nhân quyền hàng loạt không nên được có ghế
trong Hội đồng Nhân quyền’.
“Điều nhức nhối là việc
các chế độ chuyên chế như Ả Rập Xê-út, Trung Quốc và Cuba thậm chí còn đủ tư
cách ra ứng cử vào Hội đồng Nhân quyền là sự phỉ báng và là lời lên án đối với
chính sự tồn tại của cơ quan nhân quyền này,” ôngThor Halvorssen, chủ tịch của
tổ chức phi lợi nhuận Quỹ Nhân quyền (HRF), tuyên bố hồi tuần trước trong thông
cáo báo chí được The Hill dẫn lại.
HFR phối hợp với các tổ
chức như UN Watch và Trung tâm Nhân quyền Raoul Wallenberg công bố một phúc
trình dài 30 trang đánh giá hồ sơ nhân quyền của các quốc gia tranh cử trước cuộc
bỏ phiếu. Phúc trình chỉ ra các nước Trung Quốc, Cuba, Pakistan, Nga và
Uzbekistan có thành tích tồi tệ về nhân quyền và cho rằng họ không xứng tham
gia Hội đồng.
Trung Quốc đang bị quốc tế
săm soi về sự đàn áp người Duy Ngô Nhĩ theo đạo Hồi ở khu tự trị Tân Cương cũng
như việc áp đặt Luật An ninh Quốc gia ở Hong Kong và việc đẩy lùi các quyền tự
do ở vùng lãnh thổ này.
Nga đối mặt những quan ngại
tiếp diễn về cáo buộc họ đứng sau vụ đầu độc nhà lãnh đạo đối lập Alexi
Navalny, việc Moscow chiếm đóng bất hợp pháp bán đảo Crimea của Ukraine, và sự
tham gia của Moscow vào cuộc nội chiến Syria để hỗ trợ cho chính quyền Tổng thống
Bashar al-Assad.
Riêng Pakistan cũng có những
vi phạm nhân quyền nghiêm trọng, bao gồm giết người bất hợp pháp hoặc tùy tiện;
giam giữ và tra tấn; hạn chế quyền tự do ngôn luận, tự do tôn giáo và bạo lực
nhắm vào các sắc tộc thiểu số cũng như cộng đồng LGBTQ.
Còn ở Uzbekistan, phúc
trình của HRF được tờ The Hill dẫn lại cho biết các vi phạm nhân quyền bao gồm
giết ngườikhông thông qua xét xử; tra tấn; điều kiện nhà tù khắc nghiệt và đe dọa
tính mạng; hạn chế quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí và đàn áp một cách bạo
lực các cuộc biểu tình ôn hòa và sự tham gia chính trị.
Cuba bị chỉ trích là đang
thực hiện một chiến dịch trấn áp liên tục những người bất đồng và những người
chỉ trích công khai.
.
‘Mỹ rút ra là
đúng’
Tổng thống Mỹ Donald
Trump đã rút Mỹ ra khỏi Hội đồng Nhân Quyền hồi năm 2018 trước những lời phàn
nàn rằng các chính phủ vi phạm nhân quyền tránh khỏi sự lên án do họ có ghế
trong Hội đồng và rằng cơ quan này có ‘thành kiến kinh niên’ đối với Israel.
Ngoại trưởng Mỹ Mike
Pompeo nói rằng kết quả bầu cử vào Hội đồng là minh chứng cho quyết định của
Washington rút ra khỏi cơ quan này hồi năm 2018.
Ít nhất sáu nước mới được
bầu vào Hội đồng – Bờ Biển Ngà, Bolivia, Nepal, Malawi, Mexico, Senegal và
Ukraine - được phúc trình nêu ra là có hồ sơ nhân quyền ‘có vấn đề’ hoặc có lịch
sử bỏ phiếu có vấn đề tại Liên hiệp quốc.
Chỉ có Anh và Pháp, đều mới
được bầu vào Hội đồng, được phúc trình đánh giá là ‘xứng đáng’ có ghế.
“Thật là phẫn nộ khi các
chế độ vi phạm một cách có hệ thống các quyền con người mà đáng ra họ phải bảo
vệ lại được trao cơ hội trở thành người bảo vệ và quan tòa phán xử nhân quyền
trên thế giới,” ông Halvorssen nói trong thông cáo báo chí. “Thật không còn lời
nào để nói, không thể tưởng tượng được và hết sức gây ức chế cho những người đấu
tranh cho nhân quyền ở khắp mọi nơi.”
Riêng Ả Rập Xê-út không hội
đủ số phiếu để vào Hội đồng.
Các nước vừa được bầu này
sẽ có nhiệm kỳ ba năm. Hội đồng Nhân quyền Liên hiệp quốc với 47 nước thành
viên có nhiệm vụ duy trì các chuẩn mực nhân quyền, xử lý các vi phạm trên khắp
thế giới và đưa ra các khuyến nghị để các nước tăng cường tính giải trình.
.
‘Nhường sân khấu
cho Trung Quốc’
Có thêm Nga, Cuba,
Pakistan, Uzbekistan và các nước vi phạm nhân quyền khác cùng tham gia thì
Trung Quốc ‘càng có thêm đồng minh và vây cánh’ trong Hội đồng Nhân quyền, nhà
hoạt động Nancy Nguyễn từ California, người tích cực tranh đấu cho các phong
trào nhân quyền trên thế giới, nhận định với VOA.
“Mỹ cho rằng
Trung Quốc thao túng các cơ quan Liên hiệp quốc nên họ tẩy chay, nhưng đó là
quyết định rất đáng tiếc,” cô Nancy lý giải. “Nếu đối thủ đứng
lên giành thế chủ đạo thì mình nên đấu tranh để giành lại vị thế của mình thay
vì rút lui nhường cả sân khấu cho họ.”
Nhà hoạt động này cho rằng phương châm ‘Nước Mỹ
trên hết’ của chính quyền Tổng thống Donald Trump ‘đi ngược lại việc thúc đẩy
dân chủ, nhân quyền trên thế giới’.
“Khi Mỹ chỉ tập trung vào
bản thân mình thì không thể nào quan tâm đến tình hình nước khác,” và “kết quả
nhãn tiền là Hong Kong đã rơi vào tay Trung Quốc trong khi Bắc Kinh mạnh bạo
hơn trong nhiều vấn đề,” cô Nancy nói.
“Không một quốc gia nào
có thể tự mình giải quyết vấn đề của quốc gia mình mà không có sự giúp đỡ của
nước ngoài,” cô nhận định và đưa ra dẫn chứng là nhờ có sức ép phối hợp của Mỹ
và các đồng minh châu Âu, Úc và Canada mà tập đoàn quân phiệt Miến Điện đã phải
dân chủ hóa đất nước cách nay gần 10 năm.
Từng sang Hong Kong ủng hộ
phong trào dân chủ Hong Kong, cô Nancy Nguyễn bày tỏ bi quan rằng ‘tình hình
Hong Kong đang gặp bế tắc lớn mà chính các bạn Hong Kong cũng không biết làm thế
nào’.
“Từ Luật Dẫn độ cho đến
Luật An ninh Quốc gia là một bước nhảy quá lớn, quá bất ngờ,” Nancy nói và cho
rằng trong tương lai trước mắt phong trào dân chủ Hong Kong khó mà vận động quốc
tế đứng ra bảo vệ cho họ.
Cô dẫn giải những sự hỗ
trợ của Mỹ dành cho Hong Kong như đạo luật Dân chủ và Nhân quyền Hong Kong vốn
áp đặt chế tài lên các quan chức Hong Kong đàn áp biểu tình ‘là không đủ’ mà cần
phải có sự phối hợp của các đồng minh như trong áp lực đối với Miến Điện trước
đây.
“Kết quả rất nhãn tiền là
Luật An ninh ra rồi cho nên không thể nói rằng những đạo luật ủng hộ Hong Kong
của Mỹ là có kết quả khả quan,” nhà hoạt động gốc Việt chia sẻ.
------------------------
Mỹ bổ nhiệm đặc sứ
nhân quyền Tây Tạng, Trung Quốc phẫn nộ
Trung
Quốc bênh vực chương trình ‘huấn nghiệp’ ở Tây Tạng
No comments:
Post a Comment