Jianli
Yang & Aaron Rhodes
Minh Nhật biên dịch
Chủ nhật, 31/05/2020
Những sự kiện gần đây đã
xác thực một cách sống động rằng Hoa Kỳ nên thiết lập quan hệ ngoại giao chính
thức với Đài Loan hay còn gọi là Trung Hoa Dân Quốc (Cộng hòa Trung Hoa). Trong
khi Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa do Đảng Cộng sản lãnh đạo đã để cho cuộc khủng
hoảng sức khỏe cộng đồng toàn cầu xảy ra, nỗ lực che đậy đại dịch Covid-19, và
thao túng Tổ chức Y tế Thế giới WHO một cách rõ ràng, thì phản ứng của Đài Loan
đối với virus là minh bạch, có trách nhiệm, nhân đạo và hiệu quả nhất trên thế
giới.
Vậy mà Trung Quốc đã chặn
không cho Đài Loan tham gia vào Hội đồng Y tế Thế giới WHA và đã cố gắng kiếm lợi
từ cuộc khủng hoảng bằng cách bán các sản phẩm y tế kém chất lượng. Nhà cầm quyền
Trung Quốc còn đe dọa những người chỉ trích, thậm chí còn giận dỗi tấn công một
sinh viên Úc vì sinh viên này đã chỉ trích trường đại học nơi anh ta theo học,
rằng trường khúm núm trước những yêu cầu của Trung Quốc.
Việc không công nhận Đài
Loan đã trở thành một mâu thuẫn không thể dung thứ và không có lương tâm, làm
suy yếu sự chính trực và uy tín của Hoa Kỳ. Chính sách thời Tổng thống Jimmy
Carter dựa trên tiền đề rằng việc công nhận Trung Quốc sẽ giúp biến đổi chế độ
cộng sản thành một đối tác đáng tin cậy và có trách nhiệm đối với Hoa Kỳ và các
quốc gia khác, và rằng cả hai phía Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa và Trung Hoa Dân
Quốc đều không thể được công nhận vì những tranh chấp của họ về chủ quyền ở Đài
Loan và đại lục.
Thực tế đã cho thấy chính
sách này sai lầm. Việc tấn công đánh cắp dữ liệu nghiên cứu vắc-xin của các quốc
gia khác chỉ là một sự kiện mới nhất trong chuỗi các hành động bất lương của
Trung Quốc trong đại dịch, cho thấy quốc gia này đã thất bại trong việc hội nhập
vào trật tự thế giới, và đã phá hoại sự toàn vẹn của các chuẩn mực quốc tế và
các tổ chức quốc tế. Hãy nghĩ về vụ thảm sát những người biểu tình ôn hòa tại
Quảng trường Thiên An Môn ; về những trại tập trung người Duy Ngô Nhĩ ; về việc
Trung Quốc thu hoạch nội tạng từ người sống ; về sự đàn áp đối với những người
bất đồng chính kiến ; về nạn kiểm duyệt thông tin quy mô lớn ; và một loạt các
vụ việc xâm phạm đạo đức trắng trợn khác. Bắc Kinh ép buộc những cộng đồng khác
giữ im lặng về họ trên các diễn đàn quốc tế, xâm chiếm các hòn đảo thuộc chủ
quyền của nước láng giềng, và từ chối đàm phán.
Trung Quốc đã trở thành,
hoặc vẫn luôn luôn là một quốc gia đểu giả ; một nhà nước cảnh sát cưỡng chế dựa
trên bạo lực, chứ không phải dựa trên sự đồng thuận ; một nhà nước không tương
thích với những lý tưởng của thế giới hiện đại ; một nơi ngấm ngầm làm xói mòn
những lý tưởng đó bằng việc truyền cảm hứng và hỗ trợ những kẻ cai trị độc tài
khác.
Trong khi đó, Đài Loan là
một xã hội dân chủ hàng đầu và là cường quốc kinh tế và khoa học, đồng thời là
đồng minh chủ chốt của Hoa Kỳ, với giao thương hàng hóa và dịch vụ trị giá gần
100 tỷ đô-la. Đất nước này tiếp đón 200 nhà ngoại giao Mỹ trong một khu phức hợp
đồ sộ mới mà chúng ta lại không thể gọi đó là một đại sứ quán. Và Đài Loan ngày
nay tự nhận họ là một quốc gia có chủ quyền, và không hề có tham vọng kiểm soát
đại lục.
Chỉ có một vài quốc gia
nhỏ chống lại sự bắt nạt của Trung Quốc bằng cách công nhận Đài Loan, và khi một
số cuối cùng phải khuất phục trước sức ép của Trung Quốc – như chính nước Mỹ đã
từng làm vào 41 năm trước – thì Washington lại lớn tiếng quở trách họ. Chẳng hạn,
tháng 9 năm ngoái, khi Quần đảo Solomon chuyển từ việc công nhận Đài Bắc sang
công nhận Bắc Kinh, Phó Tổng thống Pence đã từ chối gặp lãnh đạo Quần đảo
Solomon để thảo luận về quan hệ đối tác phát triển, và đánh giá lại sự trợ giúp
của Hoa Kỳ đối với quốc gia này.
Bắc Kinh cảnh báo – hay
đe dọa – rằng việc công nhận Đài Loan "sẽ phản tác dụng" tại cộng đồng
quốc tế. Washington từ lâu đã bị tê liệt về vấn đề Đài Loan vì sợ chọc phải sự
"nhạy cảm tế nhị" của Đảng cộng sản Trung Quốc và làm tổn hại quan hệ
Mỹ-Trung. Nhưng đại dịch đã phá vỡ tất cả cục diện của thế giới : Sự phân tách
đang diễn ra, phản ứng thái quá của Bắc Kinh đang phản tác dụng và Trung Quốc
ngày càng bị cô lập, trong khi chính họ cần nhờ cậy vào hầu hết các thị trường
xuất khẩu và đối tác ngoại giao để khôi phục nền kinh tế và lấy lại uy tín quốc
tế.
Chúng ta đang sống trong
một thời đại mà những ảo tưởng đang bị tiêu trừ một cách đau đớn khỏi chính trị
quốc tế. Việc Trung Quốc tuyên bố chủ quyền đối với Đài Loan là một trong những
ảo tưởng như vậy, và Trung Quốc, cũng như Đài Loan và cộng đồng quốc tế, sẽ trở
nên dễ chịu hơn khi ảo tưởng đó không còn. Cựu cố vấn an ninh quốc gia Hoa Kỳ,
ông John Bolton đã viết 20 năm trước, rằng công nhận cả Đài Loan và Trung Quốc
chỉ đơn giản là công nhận sự thật. Đảng cộng sản Trung Quốc chưa bao giờ đại diện
cho người dân Đài Loan, và vĩnh viễn sẽ không bao giờ.
Hơn thế nữa, Hoa Kỳ cũng
sẽ không bao giờ cho phép Đài Loan bị sáp nhập vào Trung Quốc bằng vũ lực. Một
cuộc tấn công quân sự vào Đài Loan sẽ khởi đầu cho cuộc chiến tàn khốc giữa
Trung Quốc và Hoa Kỳ, và sẽ phá hủy Đài Loan. Việc công nhận Đài Loan đơn giản
là để chính thức hóa sự thật, từ nền tảng đó mà Trung Quốc và Hoa Kỳ có thể tiếp
tục phát triển mối quan hệ ngoại giao. Trung Quốc và Hoa Kỳ đang trở nên cởi mở
và trung thực hơn về những khác biệt giữa hai nước sau đại dịch, và Hoa Kỳ sẽ lợi
nhiều hại ít trong một chính sách duy thực và thành thật.
Hoa Kỳ muốn kết bạn với
người dân của cả Trung Quốc và Đài Loan. Hoa Kỳ muốn Trung Quốc là đối tác
thương mại và là đối tác phát triển xã hội và quốc tế, nhưng đó là một Trung Quốc
tuân thủ các quy tắc và tôn trọng quyền của người dân trong và ngoài nước. Bình
thường hóa quan hệ với Đài Loan sẽ là liều thuốc giao hảo bền chặt giúp Trung
Quốc từ bỏ thất bại trong việc kiểm soát Đài Loan – một mục tiêu mà họ không thể
đạt được – và đi tiếp.
Có lẽ nếu Hoa Kỳ và các nền
dân chủ khác đối xử với Trung Quốc như một người trưởng thành phải tự có trách
nhiệm, thì nó rất có thể sẽ trưởng thành thật sự. Và nếu điều đó xảy ra, thế giới
sẽ là một nơi an toàn và lành mạnh hơn.
-----------------
Jianli
Yang là người sáng lập và chủ tịch của Sáng kiến Quyền lực Công dân vì Trung Quốc, là người sống sót
trong vụ thảm sát Thiên An Môn và là một cựu tù nhân chính trị ở Trung Quốc.
Aaron
Rhodes là chủ tịch của Diễn đàn Tự do Tôn giáo Châu Âu,
biên tập viên nhân quyền của Tạp chí Dissident, đồng thời là tác giả của cuốn
“The Debasement of Human Rights” (Sự tụt dốc của quyền con người).
*
By Jianli Yang and Aaron Rhodes
05/20/20 02:00 PM EDT
No comments:
Post a Comment