TÂY TẠNG DƯỚI GÓT GIÀY ĐẠI HÁN (Thụy My - RFI)

Tây Tạng dưới gót giày Đại Hán

Thụy My  -  RFI

Đăng ngày 13-07-2018

http://vi.rfi.fr/chau-a/20180713-tay-tang-duoi-got-giay-dai-han  

Le Figaro hôm nay 13/07/2018 cho biết « Bắc Kinh tăng cường đô hộ Tây Tạng », mà điển hình là việc cưỡng chế giải tỏa tu viện Phật giáo Lạc Nhược Hương (Larung Gar). Hàng ngàn tăng ni đã bị trục xuất khỏi quần thể tu viện bị giám sát nghiêm ngặt.

https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjL4jYFh4Deri49UEFk9SVbVp5sRING9aei4PSn7zKJwa7sR_OqtT9-2_8yFqQTUU-EaxBKeOQ2rGSK2Ftx-E-OQL4gTp08NSCFonRt7CTfv47d7ahb6OUW2lmdyY8mW3SADFJ2S6kc3xJS/s400/larunggar_02.jpg

Toàn cảnh quần thể tu viện Tây Tạng Lạc Nhược Hương (Larung Gar) trước đây, nay đang bị cưỡng chế giải tỏa.

Lạc Nhược Hương là một trong những thiền viện Phật giáo Tây Tạng lớn nhất thế giới, với tu viện trung tâm bao quanh là vô số những ngôi nhà gỗ nhỏ sơn đỏ, cất chi chít quanh sườn đồi ở độ cao 4.000 mét thuộc huyện Sắc Đạt (Sertar), châu tự trị Tạng Cam Tư tỉnh Tứ Xuyên.

Chính quyền Trung Quốc từ mùa hè 2016 đã tung ra chiến dịch san ủi nhà cửa, cưỡng chế tăng ni đi nơi khác. Tuy nhiên khó thể biết cụ thể những gì đang diễn ra tại đây, vì muốn vào Lạc Nhược Hương phải đi qua một trạm kiếm soát của công an để kiểm tra danh tính, còn người ngoại quốc thì bị cấm cửa. 

Đặc phái viên Le Figaro đã tìm gặp Phuntsok, một nhà sư ở Lạc Nhược Hương đi thăm người thân bị bệnh tại một thành phố gần đó. Nhà sư tuổi đôi mươi kể lại, chỉ muốn khóc mỗi lần nhớ đến sự xuất hiện của những cỗ xe ủi, và các tăng ni bị lùa lên hàng loạt xe buýt trong khi cư dân chỉ biết đẫm lệ nhìn theo. Năm 2016, chỉ trong vài tháng có đến 30-40% người đang tu tập bị đuổi đi, trong số 20.000 nhà sư và ni cô ở Lạc Nhược Hương. Human Rights Watch ước tính khoảng 5.000 tăng ni bị cưỡng chế, và mục tiêu của nhà cầm quyền Bắc Kinh là giảm số cư dân xuống còn 5.000 người.

·         Đọc thêm: Trung Quốc cưỡng chế tu viện Tây Tạng để "uốn nắn ý thức hệ"

Các tăng ni bị cưỡng chế về quê phải viết giấy nói mình « tự nguyện » ra đi, hứa sẽ không quay lại Lạc Nhược Hương. Họ còn phải cam kết « ủng hộ chính sách của chính phủ », không có bất cứ hành động chống đối nào. Một số còn bị buộc phải tham gia những khóa « cải tạo ái quốc ». Một video của tổ chức phi chính phủ Free Tibet cho thấy các ni cô mặc quân phục, bị bắt buộc hát những bài khẳng định Trung Quốc và Tây Tạng là « những người con của cùng một Mẹ Tổ quốc ».

https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi1HAB4wfcL4yvJ1JHXF5ziYbRIPEAnmeaA8VbPf4-jWRPWtoDNcR7om4HuQ4uTdrVgJfvulI0ffw63kq44osB5G-TNMrUMDWwUYKZuSbpj2dJ5NdtahCXt2vMigswSN6xLnC7MGa0sHMqH/s400/larunggar_01.jpg

Những ngôi nhà nhỏ xinh trên sườn đồi bị ủi đi không thương tiếc.

Sau khi giải tỏa, chính quyền cho xây lên những tòa nhà hiện đại, đưa khoảng 100 cán bộ đảng cộng sản về làm nòng cốt tại Lạc Nhược Hương, sáu quan chức đảng đã được cử làm lãnh đạo tu viện. Bắc Kinh không quên các cuộc biểu tình của tu sĩ Phật giáo tại Lhassa hồi tháng 3/2008, sau đó mở rộng trên toàn cao nguyên Tây Tạng. Người biểu tình đòi hỏi phải cho Đạt Lai Lạt Ma quay về, tố cáo bị chèn ép về kinh tế, văn hóa, tín ngưỡng. Phong trào đã bị đàn áp thẳng tay, nhưng một dạng phản kháng khác nổi lên : trên 150 người Tây Tạng đã tự thiêu phản đối Trung Quốc kể từ năm 2009.

Le Monde còn nêu ra trường hợp Tashi Wangchuk, một thanh niên 30 tuổi bị kết án 5 năm tù hồi tháng Năm vì « xúi giục ly khai ». Tội của anh là đã công khai xuất hiện trong một video dài 9 phút của New York Times hồi cuối năm 2015, đòi hỏi trẻ em Tây Tạng phải được học tiếng mẹ đẻ trong trường học. Anh tố cáo : « Trên toàn vùng Tây Tạng, từ tiểu học cho đến trung học, không còn có một chương trình nào được giảng dạy bằng ngôn ngữ của chúng tôi ». Theo Wangchuk, đây là « sự thảm sát có hệ thống nền văn hóa Tây Tạng ». « Về chính trị, khi một quốc gia muốn diệt trừ một quốc gia khác, thì trước hết phải tiêu diệt ngôn ngữ và chữ viết của quốc gia đó ».

Trung Quốc cao giọng khoe bảo vệ các sắc tộc thiểu số, nhưng theo nhà nghiên cứu Maya Wang của Human Rights Watch, việc kết án Tashi Wangchuk nằm trong quy trình « đồng hóa nền văn hóa Tây Tạng ».

https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEie2KED6ORNH07SlLWZqPO6AdzGVAqRXryYj605VyQR_Cn9WMCY_2VcZHUd3RBpqmygZ3SBfnAgYAKGeouXIYUbd-RuBTPkZ3U3vi60EzrRBKJ8p_bnEI0_aLzsJZYbs3XyAVstJJtS2ksT/s400/Hainan_Airlines_Airbus.jpg

Máy bay Hainan Airlines bị "giam" lại vì chưa thanh toán tiền.

« Chim thần » Hainan Airlines bơ vơ

Cũng liên quan Trung Quốc nhưng về kinh tế tư doanh, Le Monde mô tả những chiếc phi cơ A330 mới tinh đậu trên phi trường Toulouse, như những đứa trẻ bị bỏ rơi. Một con chim thần xòe đôi cánh vàng với chiếc đuôi màu đỏ : đó là biểu tượng của Hainan Airlines, công ty hàng không có trụ sở ở đảo Hải Nam Trung Quốc.

Tập đoàn Airbus không giao máy bay vì chưa được công ty mẹ của Hainan Airlines là HNA thanh toán. Tập đoàn tư nhân Trung Quốc đang gặp khó khăn lớn về tài chính. Những chiếc phi cơ trên và cả HNA đang « mồ côi » : ông Vương Kiện (Wang Jian) đồng chủ tịch tập đoàn đã tử nạn sau khi rơi từ độ cao 15 mét hôm 4/7 tại Bonnieux, vùng núi Luberon của Pháp. Để chụp hình với hậu cảnh đồng quê nước Pháp xinh đẹp, ông Vương Kiện đã leo lên một bức tường nhỏ bên vách đá, và bị mất thăng bằng. Cuộc điều tra xác nhận đây là một tai nạn. 

Tin xấu này đến vào lúc HNA đang cố xoay sở để giảm số nợ 90 tỉ đô la. Từ ba năm qua, HNA lao vào chiến dịch mua các công ty tên tuổi nước ngoài ; đổ ra gần 40 tỉ đô la để mua cổ phiếu Hilton, các cao ốc văn phòng Mỹ, những chuỗi cửa hàng phân phối. Nhưng đó là trước khi Bắc Kinh siết lại chính sách đầu tư, và Donald Trump khởi động chiến tranh thương mại với Trung Quốc. Nay HNA phải vội vàng bán đi gần 14 tỉ đô la cổ phiếu trong sáu tháng gần đây. Le Monde kết luận, kinh nghiệm xương máu này là bài học cho « chủ nghĩa tư bản theo kiểu Trung Hoa ».

https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEixVy2Ucw6HecsZAW6cEhD7B9bw1JToQk-U-Fckoi8zY-xUZCtHfSQaFfc414JLDg3QIxSo3ARO1YmfetAFYCWkh49EfXKleTHxtGWRESU3jVf3l8TgcPpxFDUCJ-ErM6HF7Fgcwsg48BvR/s400/Sin+Ma+Kaw.jpg

Một nhà sư ở Sin Ma Kaw tham gia xây chùa. Ảnh Libération.

Những ngôi làng Miến Điện cấm cửa người Hồi giáo

Cũng về châu Á, đặc phái viên Libération tìm đến « Những ngôi làng Miến Điện cấm cửa người Hồi giáo ». Đó là West Phar Gyi và Sin Ma Kaw ở miền tây nam, hai trong số 20 làng Phật giáo trên cả nước đã tuyên bố « vùng cấm đối với đạo Hồi ».

Ở lối vào West Phar Gyi, là một loạt những tấm bảng kỳ lạ, cảnh báo : « Quý vị bước vào một ngôi làng hòa bình, chỉ có người đạo Phật cư ngụ ». Bên bờ sông là một tấm bảng rõ ràng hơn : « Vùng cấm Hồi giáo ».

 

Tại « ngôi làng hòa bình » này, những tín đồ đạo Hồi bị cấm mua nhà đất, cấm cả việc buôn bán với dân làng. Đây là niềm hãnh diện của nhà sư đứng đầu ngôi làng, liên kết với phong trào 969 chủ trương dân tộc chủ nghĩa và bài Hồi giáo. Cách đó gần 200 km, làng Sin Ma Kaw cũng dựng những tấm pa-nô phân biệt chủng tộc : « Chúng tôi lương thiện và thuộc một chủng tộc thượng đẳng. Sin Ma Kaw phải luôn là một làng thuần Phật giáo ».

Trong khi đó đền thờ Hồi giáo gần West Phar Gyi bị hư hại nặng nề do trận bão Nargis năm 2008, mười năm qua vẫn chưa xin được giấy phép tu sửa. Những bức tường nứt rạn, chuẩn bị đổ sụp xuống nền nhà chi chít những khe rãnh như một tấm gương vỡ.

 

https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEinHZ0EeihpbWmVeVxCcfWCAyvNLybbUsFnuw1GqAGA_iQr3NiMcWf1S9zhLzAhiZEH9yX6bsXaDyLpOeEDYgjunUoV7dl8DyvxHlGFN676IVEwhrktSsu5pPAfbk1Yz1T9aZGSMij2YugA/s400/heorung_01.jpg

Các thành viên đội bóng Heo Rừng tại bệnh viện, ngày 11/07/2018

Thái Lan : Bí mật cuộc giải cứu đội bóng Heo Rừng 

Tại Thái Lan, Le Figaro tiết lộ những bí mật trong cuộc giải cứu các trẻ em bị kẹt trong hang động Tham Luang. Cả 13 cầu thủ nhỏ tuổi cùng với huấn luyện viên của đội bóng Heo Rừng đã được đưa lên mặt đất an toàn, và sẽ coi trận chung kết Cúp bóng đá thế giới từ giường bệnh.

Tại trung tâm chỉ huy ở tỉnh Chieng Rai, nơi 1.000 viên chức được huy động, nhà chức trách đã làm mọi cách, chuẩn bị chiến dịch giải cứu chưa từng thấy. Lực lượng hải quân Navy Seal đặt các bình oxy cứ mỗi 25 mét trong hang, tổng cộng 700 bình, trong lúc các máy bơm nước hoạt động hết công suất, tháo đi một lượng nước tương đương 400 hồ bơi Olympic, theo tính toán của Wall Street Journal.

https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh20Em57wFDqKRnpNT0L8Ou0cbCfgKiljVKNKawDMYeesaCqvh_O2eWE2Wfg01dqQGzM7jbC9kYqprhBe-4Qwp3UtwJFszzXSraU4XU1qIRftZSej-P5t71QJ0obIioTCS6FiYUxglgbD0t/s400/heorung_02.jpg

Đưa thiết bị ra khỏi hang Tham Luang sau khi Heo Rừng được giải cứu.

Và Chủ nhật tuần rồi, các thợ lặn đã vào hang tối kèm từng em một, vượt qua dòng nước bùn trong năm tiếng đồng hồ. Sức nước mạnh đến nỗi có khi mặt nạ dưỡng khí bị tuột khỏi người cứu hộ. Mỗi em được một thợ lặn nắm chặt tay hướng dẫn, và một thợ lặn khác mang giúp bình oxy, ngoài bình dưỡng khí của bản thân mình, mỗi một bước hụt đều rất nguy hiểm. 

Mối lo chính là tinh thần, nếu hoảng sợ có nguy cơ chết chìm. Do đó các trẻ em được cho uống thuốc an thần, tât cả đều trong tình trạng nửa mê nửa tỉnh trong suốt cuộc hành trình. Chiến lược này được tướng Prayut Chan-O-Cha mập mờ tiết lộ, vì tất cả đều phải được giữ bí mật cho đến phút chót.

https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgw90-HGHZkg04IMYNS8We60xk9sBUfnprtazmpKxcAzGD4mEOGqSkZkPTKAyrqXd3pmF0VQBra-RGC44tImFhLZ1UZMP4iaeYltaXHNmXXe8x2-VeUTdn1rtArxM_95m0hzlUlKzibNiHJ/s400/nato_01.jpg

Donald Trump « đại náo » NATO

Về thời sự quốc tế, chủ đề được tất cả các báo đề cập đến là Donald Trump tại hội nghị thượng đỉnh NATO tại Bruxelles, được báo chí Pháp mô tả là diễn ra trong một không khí nặng nề.

Le Monde cho biết, khi chuyên cơ chở ông Trump hạ cánh xuống thủ đô Bỉ vào lúc 21 giờ thứ Ba 10/7, ra đón tổng thống Mỹ chỉ là người phụ trách nghi thức của bộ Ngoại giao Bỉ. Không phải là thủ tướng, cũng không có bộ trưởng nào hiện diện, thành viên hoàng gia lại càng không. 

Loạt đại bác đầu tiên của Donald Trump : « Nhiều nước không chịu trả tiền, và nói thẳng là nợ chúng tôi khá lớn từ nhiều năm qua ». Loạt thứ hai : « Chúng tôi bảo vệ Đức, Pháp…và nói chung là tất cả ». Quả đạn thứ ba dành cho bà Angela Merkel : « Đức hoàn toàn bị Nga kiểm soát vì dùng đến 60-70% năng lượng từ Nga ». Tuy nhiên thủ tướng Đức vẫn trấn tĩnh, vì trong thâm tâm bà rất tin tưởng vào NATO.

Cũng theo Le Monde, trước khi ông Trump đến, chủ tịch Hội đồng Châu Âu Donald Tusk đã yêu cầu tổng thống Mỹ « tôn trọng các đồng minh hơn ». Ông Tusk nhắc nhở, sau khi nước Mỹ bị khủng bố ngày 11/09/2001, lần đầu tiên kể từ năm 1949 NATO đã kích hoạt Điều 5 trong hiệp ước : trong trường hợp một đồng minh bị tấn công, thì tất cả các quốc gia thành viên đều liên quan.

https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgUvcOQ14JdWfjcsN7_cup78QdPjq7_gAhSxLvQUWedL2QQDUiXMfjgPwMnp3BOJ_spaBbmUuDfEK4ky3qjbtu6bQGFaRSDRLZ1bolvjXX7qo5F1h9rwcKcjuVWajoYDkFiu6DlMx0LY4qB/s400/01.jpg

Tại tiệm bánh mì Le Petit Mitron ở Paris, ngày 13/07/2018.

Nước Pháp tràn trề hy vọng, Les Bleus thận trọng

Cuối cùng là World Cup 2018, đề tài chiếm nhiều trang báo nhất hôm nay, từ « Didier Deschamps, cuộc sống vì một ngôi sao thứ hai » (Le Figaro) cho đến đối thủ « Zatko Dalic, người lính cứu hỏa của Croatia (Libération)…Bài xã luận của La Croix nhắc nhở « Lòng ái quốc phải đặt đúng chỗ », trong khi xã luận Le Figaro ngoặt sang « Một trận bóng khác » - trận đấu giữa Donald Trump và cựu lục địa. Nhật báo kinh tế Les Echos nhận định « World Cup, sức bật kinh tế cho bóng đá Pháp ».

Liên đoàn bóng đá Pháp (FFF) chưa bao giờ có ngân sách dồi dào như thế, với thu nhập trên 250 triệu euro trong năm nay, hàng loạt nhà tài trợ quay trở lại, còn đội tuyển áo lam được trang Transfermarkt đánh giá có tổng trị giá 1,08 tỉ euro. Chỉ riêng tài năng trẻ Kylian Mbappé đã có thể đạt 400 triệu euro, theo L’Equipe. 

Nếu thắng trong trận chung kết Chủ nhật tới, cả 23 cầu thủ đội Pháp sẽ nhận số tiền thưởng rất lớn : từ 350.000 đến 400.000 euro mỗi người, còn nếu thua cũng được 280.000 euro. Tuy nhiên Mbappé đã hứa sẽ tặng lại cho một hiệp hội giúp người khuyết tật, và các đồng đội của anh không ít thì nhiều, cũng sẽ tặng tiền cho các tổ chức từ thiện khác nhau. 

Trong bài « Les Bleus đã rút được bài học của Euro 2016 », Le Figaro ghi nhận câu nói của trung vệ 25 tuổi Paul Pogba, nhìn nhận hồi đó cả đội đều chủ quan, chắc thắng trước Bồ Đào Nha, nhưng nay sẽ không phạm lại sai lầm cũ là khinh địch. 

https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg_NLCnGsqAfmfp0NYd970OotjtfGb2GNbPA_75vL_bR29v2TxjgokDVqF60URn4SEyJWcj5-shv-sVMP81wQe60_53Qb2YjN0UExHNfpPFCP7-yAtnme9ICnbWACPkPiEe2ZlC65Sbz5Ng/s400/03.jpg

Cờ Pháp và cờ Croatia được bày bán ở một kiosque sách báo Paris, 13/07/2018.

Tựa chính báo Pháp 

La Croix hôm nay đăng ảnh đội tuyển áo lam, chạy tựa « Một sự nhiệt thành đặc Pháp » : bản anh hùng ca đưa Les Bleus đến trận chung kết World Cup Chủ nhật 15/07/2018, đã tạo ra sự năng động trên toàn quốc.Về giáo dục, Libération phàn nàn « Giáo dục đại học và cao đẳng : Các trường tư trúng số ». Học phí đắt đỏ và thường thiếu nghiêm túc, các tư thục có một thị trường đang tăng trưởng với số sinh viên tăng lên. 

Trong khi đó Le Figaro báo động « Khí hậu : Nóng gắt trên toàn hành tinh ». Từ một tháng qua, các kỷ lục về thời tiết nóng nối tiếp nhau tại Bắc bán cầu. Các nhà khí tượng học dự báo những thời kỳ nóng bức sẽ trở nên thường xuyên hơn, gắt gao hơn và kéo dài hơn.

Le Monde nhìn sang « Thượng đỉnh NATO : Trump ngược đãi các đồng minh ». Tổng thống Mỹ cáo buộc các quốc gia NATO không đầu tư đúng mức cho quốc phòng, đòi tăng chi quân sự lên 4% GDP. Donald Trump đả kích Đức lệ thuộc Nga về năng lượng, và cũng không nhẹ lời đối với Anh quốc đang trong vòng xoáy Brexit.Nhật báo kinh tế Les Echos nhận định « Chiến tranh thương mại đè nặng lên tăng trưởng » : Ủy ban Châu Âu phải giảm dự báo về mức tăng GDB trong khu vực đồng euro.