Ukraine và điều
tiếng quanh vụ Zelensky 'vỗ tay đón chào cựu Nazi’ ở Canada
BBC
News Tiếng Việt
2
tháng 10 năm 2023
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/c25w0zzxgv1o
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/c3a3/live/760f8680-60ff-11ee-8feb-1f7179b2c49b.jpg
Lãnh
đạo SS Heinrich Himmler chào đón đơn vị SS Waffen Grenadier số 14 gồm
binh lính là người Ukraine
Chuyến
thăm Hoa Kỳ và Canada của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky gần đây
được nói đến nhiều nhờ các cam kết viện trợ cho Kyiv trong cuộc
chiến chống lại quân đội Nga xâm lăng.
Nhưng
một hoạt động ngoại giao của ông Zelensky trong Nghị viện Canada -đã
gây ra phản ứng từ nhiều giới.
Tới
Canada hôm 22/09/2023 sau khi thăm Hoa Kỳ, ông Zelensky đã phát biểu tại
Quốc hội Canada, nước đã đón nhiều người tỵ nạn từ Ukraine gần đây.
Các
thành viên nghị viện, cùng Chủ tịch Hạ viện Antony Rota, Thủ tướng
Justin Trudeau và ông Zelensky đã vỗ tay hoan nghênh Yaroslav Hunka, năm nay
đã 98 tuổi, một cựu binh phát-xít Ukraine được mời dự lễ.
Có
vẻ như phía Canada không ý thức được về quá khứ đen tối của người
Ukraine này và đã giới thiệu y như “người anh hùng Ukraine” và “người
anh hùng Canada”.
Chủ
tịch Hạ viện Canada sau đó đã xin lỗi và từ chức, nhưng dư âm của vụ
việc khiến các láng giềng của Ukraine, và cộng đồng Do Thái đã lên
án vụ việc.
Theo
phóng viên BBC News Nadine Yousif từ Toronto, câu chuyện đã làm sống lại
vấn đề quá khứ của những nhóm Nazi tại Ukraine trong Thế Chiến II và
việc chính quyền Ukraine hiện nay ứng xử ra sao với mảng tối trong
quá khứ của nước họ.
Yaroslav
Hunka và sư đoàn Waffen-SS Grenadier Division
Năm
1943, sau khi Wehrmacht đã tiến sâu vào Liên Xô, ở vùng Tây Ukraine,
Hitler cho phép quân tình nguyện Ukraine tham gia một lực lượng do Đức
chỉ huy để tăng quân số chống lại Liên Xô và các dân tộc châu Âu bị
Đế chế Quốc xã tấn công, chiếm đóng.
Vì
tinh thần chiến đấu cuồng tín theo chủ nghĩa phát-xít, chống Liên Xô
cộng sản các nhóm người Ukraine này được cho vào đơn vị mang tên Sư
đoàn SS Waffen SS Grenadier số 14, còn gọi là Binh đoàn SS Galizien.
Galizien
hay Galicia là tên cũ của vùng Tây Ukraine khi thuộc đế quốc Áo-Hung
và đây cũng là lý do Hitler cho rằng “nhờ ảnh hưởng của văn hóa Đại
Đức”, sắc dân ở đây “thượng đẳng” hơn các nhóm Slavơ khác và “xứng
đáng phục vụ trong SS”.
SS
là lực lượng vũ trang đặc biệt trung thành với quốc trưởng Adolf
Hitler và đảng Quốc xã, có vị thế cao hơn quân đội Đức, và thường
được cử vào các chiến dịch chủ chốt, “thà chết không đầu hàng”.
Nhưng
hàng nghìn lính và sĩ qua SS Đức và Áo cũng là cai tù tàn bạo ở
các trại tập trung và một số SS người Ukraine tham gia công việc này.
Các
nguồn sử liệu châu Âu cho biết lực lượng SS người Ukraine đã tuyên thệ
trung thành với Hitler và gây ra nhiều tội ác chiến tranh, đặc biệt
là trong các cuộc thảm sát bằng bắn giết hàng loạt và thiêu sống
thường dân Ba Lan và Do Thái.
Khi
Hồng quân Liên Xô đẩy lui quân Đức và đồng minh khỏi Liên Xô, sư đoàn SS
người Ukraine cũng rút chạy sang phía Tây và đầu hàng quân đồng minh
phương Tây.
Chừng
600 cựu binh Nazi người Ukraine đã được Canada đón về, và Yaroslav Hunka
la một trong số đó.
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/e256/live/af8bdd50-60ff-11ee-8feb-1f7179b2c49b.jpg
Roman
Shukhevych
(ngồi, từ nhì từ bên trái hình) cùng đồng đội trong tiểu đoàn 201,
Sư đoàn 14 trong ảnh chụp năm 1942
Cần nhìn
lại công bằng lịch sử và rút ra bài học
Tổ
chức Do Thái Canada CIJA đã lên án vụ “ca ngợi kẻ cựu binh Nazi” và
yêu cầu rà soát lại để không có chuyện tương tự xảy ra.
Hiện
vẫn có những người Ukraine coi các binh sĩ theo phát-xít trong Thế
Chiến II là anh hùng “chiến đấu chống Liên Xô, vì độc lập dân tộc”,
và tượng của họ được dựng ở Ukraine ngày nay.
Thế
nhưng, ông Michael Mostyn, từ hội Do Thái Canada B'nai Brith bác bỏ nhận
thức này.
Ông
nói với đài BBC, “tựu trung lại thì đơn vị SS số 14 là Nazi”.
Theo
ông, cần nâng cao hiểu biết chung ở Canada về lịch sử vì người Canada
ít biết về lịch sử nước họ, và lịch sử châu Âu.
Một
nhân vật khác, là Roman Shukhevych, cựu binh SS trong Binh đoàn Galizien,
có tượng đặt cạnh một trụ sở của kiều dân Ukraine ở Edmonton, Canada.
Một
số người Ukraine cho rằng Shukhevych đã chiến đấu chống lại quân Liên
Xô vì độc lập của Ukraine.
Báo
Rzeczypospolita ở Ba Lan thì viếtcó thể người Canada không rõ các chi
tiết liên quan đến vụ Hunka nhưng ông Zelensky thì phải biết hơn về
lịch sử nước của ông.
Bản
thân ông Zelensky có ông là sĩ quân Hồng quân người Do Thái, tham chiến
chống lại phát-xít Đức.
Những
người bào chữa cho quá khứ Nazi của đồng hương họ trong Thế Chiến II
thì chỉ ra rằng hàng triệu người Ukraine đã chiến đấu trong hàng ngũ
quân đội Liên Xô, và chỉ có một số nhỏ theo Đức Quốc xã.
Phái
dân tộc chủ nghĩa Ukraine cho rằng chính các cuộc “diệt chủng bằng
nạn đói Holodomor” mà Liên Xô gây ra trước đó, thời Stalin, làm hàng
triệu nông dân Ukraine bị chết, đã khiến những thanh niên muốn chống
lại Liên Xô bước qua lằn ranh sang hàng ngũ Nazi.
Tuy
thế, cách nói này không giải thích được vì sao đơn vị SS người Ukraine
lại quá tích cực sát hại người Do Thái và thường dân Ba Lan, trong
lúc lực lượng đồng minh của Hitler người Hungary, Romania, Ý không làm
như vậy khi cùng quân Đức đánh sang Liên Xô và Đông Âu.
Sau
vụ việc trong Quốc hội Canada, Chủ tịch Hạ viện nước này đã phải
từ chức.
Chính
phủ Ba Lan qua lời bộ trưởng Przemyslaw Czarnek cho biết họ sẽ
điều tra xem Yaroslav Hunka có mặt trong một cuộc thảm sát người Ba Lan
ở Huta Pieniecka ngày 28/02/1944 cùng Binh đoàn SS Galizien hay không.
Các
sử liệu Ba Lan, Israel và Mỹ đưa ra con số ước tính thường dân bị
giết tại đó trong một ngày là khoảng từ 500 tới 1.200.
Giống
như các nước châu Âu khác và Israel, Ba Lan có luật yêu cầu dẫn độ để
xử bất cứ cựu binh Nazi, cựu cai tù trại tập trung nào từng gây án
với thường dân, tù binh trong Thế Chiến II.
Tuyên
truyền của Điện Kremlin
Toàn
bộ vụ việc nói trên cũng đang giúp cho Điện Kremlin đẩy mạnh diễn ngôn
rằng Kyiv theo chủ nghĩa Nazi, điều các nước châu Âu đồng minh của
Ukraine đều bác bỏ.
Theo
GS David Marples, chuyên gia về lịch sử Đông Âu ở ĐH Alberta, Canada thì
sang thế kỷ 21, cuộc tranh luận về lịch sử này trở nên phức tạp hơn
bởi tuyên truyền của Nga.
Nga
cáo buộc bịa đặt chính phủ Ukraine là Nazi để bào chữa cho cuộc xâm
lăng tháng 2/2022.
GS
Marples nóđúng là chủ nghĩa cực hữu vẫn tồn tại ở Ukraine, nhưng nó
nhỏ hơn tuyên truyền của Nga cố thuyết phục người ta tin.
Nga
sử dụng một diễn ngôn đã đơn giản hóa quá mức, ông cho biết.
Và
hiện nay, không có một quan chức dân cử Ukraine nào có liên hệ với
bất cứ một nhóm cực hữu nào.
Trong
Thế Chiến II không chỉ có một nhóm Ukraine đi theo phát-xít Đức mà
còn có cả lực lượng của người Nga, do Andrey Vlasov, một cựu tướng
Hồng quân - tù binh đi theo Đức, lập ra và chỉ huy.
Quân
đội Tự do Nga (ROA) gồm vài chục nghìn quân do Andrey Vlasov lập ra
dưới cờ của quân đội Đức, gồm các tù binh Liên Xô nói tiếng Nga, đã
gây ra nhiều tội ác ở Ba Lan. Sau chiến dịch Prague năm 1945 y bị Liên
Xô bắt và xử tử.
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/ca83/live/fbbdc8f0-60ff-11ee-8feb-1f7179b2c49b.jpg
Tượng
Roman Shukhevych ở cạnh trụ sở Hội thanh niên Ukraine, Edmonton,
Canada
No comments:
Post a Comment