CHANGE
và án trốn thuế - Kỳ 7: Tiền từ thiện của bạn đang bị đánh thuế như thế nào
Thủy Tùng - Luật Khoa
Oct
4, 2023 1:27 PM
Phải, tiền
từ thiện của bạn cũng bị đánh thuế.
https://www.luatkhoa.com/content/images/size/w2000/format/webp/2023/10/minhhong-7.jpeg
Bà
Hoàng Thị Minh Hồng. Ảnh: Chưa rõ nguồn/ Người Lao Động. Đồ họa: Hà Linh/ Luật
Khoa.
Bạn
có đóng góp cho các quỹ từ thiện hay tài trợ cho các tổ chức phi lợi nhuận như
CHANGE không? Nếu có, bài viết này sẽ dành cho bạn, bởi vì… bạn đang bị đánh
thuế.
Thuế
thu nhập cá nhân đánh trên tiền đóng góp vào các quỹ từ thiện, nhân đạo
Theo
quy
định, các khoản đóng góp từ thiện, nhân đạo, khuyến học được trừ vào thu
nhập từ kinh doanh, tiền lương, tiền công trước khi tính thuế thu nhập cá nhân.
[1] [2] Các khoản này bao gồm:
- Khoản chi đóng
góp vào các tổ chức, cơ sở chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ em có hoàn cảnh đặc
biệt khó khăn, người khuyết tật, người già không nơi nương tựa. Các tổ
chức, cơ sở này phải được thành lập và vận hành theo pháp
luật. [3] [4]
- Khoản chi đóng
góp vào các quỹ từ thiện, quỹ nhân đạo, quỹ khuyến học được thành lập và
hoạt động theo pháp
luật. [5] [6] Trong đó, quỹ xã hội là quỹ được tổ chức, hoạt động với
mục đích hỗ trợ và khuyến khích phát triển văn hóa, giáo dục, y tế, thể
dục, thể thao, khoa học và phát triển nông nghiệp, nông thôn, không vì mục
tiêu lợi nhuận; quỹ từ thiện là quỹ được tổ chức, hoạt động với mục đích
hỗ trợ khắc phục sự cố do thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh, tai nạn và các
đối tượng khác thuộc diện khó khăn, yếu thế cần sự trợ giúp của xã hội,
không vì mục tiêu lợi nhuận.
Tài
liệu chứng minh đóng góp từ thiện, nhân đạo, khuyến học là chứng từ thu hợp
pháp do các tổ chức, các quỹ của trung ương hoặc của tỉnh cấp.
Mức
khấu trừ thuế TNCN là từ 0 đến 35% trên mỗi đồng từ thiện tùy thuộc vào mức thu
nhập hàng năm của mỗi người đóng góp vào các quỹ kể trên.
Gần
gũi với mỗi chúng ta là việc kêu gọi ủng hộ tiền cho Quỹ
Vì người nghèo hay Quỹ
Vắc-xin phòng chống COVID-19. [7] [8] Gần đây nhất là kêu
gọi ủng hộ các nạn nhân trong vụ cháy chung cư mini do hệ thống ủy ban mặt
trận tổ quốc (UBMTTQ) ở Hà Nội thực hiện. [9]
Định
kỳ hàng năm, tổ trưởng dân phố hay trưởng thôn thay mặt UBMTTQ cấp xã, phường
đến từng hộ gia đình để thu các khoản đóng góp cho quỹ phòng chống thiên tai,
quỹ khuyến học, quỹ xóa đói giảm nghèo, v.v.
Và
bạn đang bị đánh thuế TNCN trên ngay cả các khoản đóng góp nhân đạo này.
Vấn
đề không phải là pháp luật không cho bạn được khấu trừ tiền đóng góp vào thu
nhập tính thuế, mà là chuyện… chứng từ. Không có chứng từ chứng minh khoản đóng
góp thì khoản tiền đó sẽ không được khấu trừ khi tính thuế TNCN.
Người
dân thường thắc mắc về tính minh bạch của các bên liên quan khi sử dụng các quỹ
kể trên, nhưng người dân ít hỏi về chứng từ đóng góp từ thiện, nhân đạo vào các
quỹ này để khấu trừ thuế TNCN.
Lúc
kêu gọi đóng góp, chúng ta cũng không thấy hệ thống MTTQ hay các cơ quan chức
năng đề cập đến việc sẽ gửi chứng từ thu để người đóng góp vào các quỹ có thể
sử dụng cho việc khấu trừ thuế TNCN.
Ví
dụ dưới đây là lời
kêu gọi của UBMTTQ thành phố Hà Nội cho Quỹ Vì người nghèo năm 2023. [10]
Ngoài thông tin về các số tài khoản để nhận tiền qua ngân hàng hay kho bạc và
địa chỉ để nhận tiền mặt, chúng ta không thấy thông tin về thủ tục miễn thuế
TNCN cho các khoản đóng góp.
Nếu
không được khấu trừ, mỗi người dân có thể phải đóng từ 0 đến 35% thuế TNCN trên
mỗi đồng tiền từ thiện do họ đóng góp vào các quỹ này.
Mức
thuế suất cao hay thấp tùy thuộc vào thu nhập hằng năm của mỗi người cùng với
các khoản giảm trừ và tính theo bậc thang từ 1 đến 7. Bậc 1 có thuế suất bằng 0
rồi lần lượt là 5%, 10%, 15%, 20%, 25%, 30% và cao nhất ở bậc 7 là 35%.
Các
loại thuế đánh trên tiền cá nhân tài trợ cho các tổ chức khoa học-công nghệ
Quyết
định thành lập và giấy phép hoạt động của các tổ chức khoa học - công nghệ cho
phép các tổ chức này nhận tiền tài trợ từ các cá nhân trong và ngoài nước để
thực hiện các hoạt động cộng đồng.
CHANGE
là một tổ chức như vậy. Kết luận điều tra và cáo trạng đối với bà Hoàng Thị
Minh Hồng cũng thể hiện CHANGE nhận tiền tài trợ từ các cá nhân trong và ngoài
nước. [11] [12]
Vì
pháp luật Việt Nam quy định phạm vi các hoạt động từ thiện, nhân đạo tương đối
hẹp nên các tổ chức khoa học - công nghệ không nằm trong số các quỹ hay tổ chức
kể trên.
Lúc
này, các cá nhân được xem là người mua dịch vụ, hàng hoá của các tổ chức khoa
học - công nghệ khi tài trợ cho các hoạt động cộng đồng của các tổ chức. Do đó,
người tài trợ không thể sử dụng chứng từ thu của các tổ chức này để khấu trừ
thuế TNCN.
Trong
tình huống này, ngoài thuế TNCN của người tài trợ thì còn phát sinh thuế giá
trị gia tăng (GTGT) hoặc có thể cả thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) trên mỗi
đồng tài trợ.
Thứ
nhất, nhà nước sẽ đánh thuế suất 5% hoặc 10% thuế GTGT đầu ra tùy theo việc các
tổ chức khoa học - công nghệ đăng ký khai thuế theo phương pháp trực tiếp hay
phương pháp khấu trừ như đã đề cập ở các kỳ trước.
Nếu
đăng ký theo phương pháp khấu trừ, các khoản tài trợ cá nhân sẽ được khấu trừ
vào thuế GTGT đầu vào của các hàng hóa, dịch vụ do các tổ chức mua sắm cho các
hoạt động. Nếu phát sinh lợi nhuận từ các khoản tài trợ này, nhà nước sẽ đánh
thuế suất 20% thuế TNDN.
Trong
trường hợp của CHANGE, vì không đăng ký khai thuế theo phương pháp nào nên nhà
nước đã đánh 5% thuế GTGT và 5% thuế TNDN thành tổng là 10% trên các khoản tài
trợ cá nhân dành cho CHANGE.
Nếu
các tổ chức khoa học - công nghệ không xuất hóa đơn GTGT đầu ra thì các khoản
tài trợ cá nhân được xem là thu nhập của các tổ chức. Do đó, nhà nước sẽ đánh
thuế suất 20% thuế TNDN trên mỗi khoản tài trợ. [13]
Từ
đó ta thấy, mỗi đồng tiền cá nhân tài trợ cho hoạt động cộng đồng của các tổ
chức khoa học - công nghệ sẽ phải chịu thuế ít nhất là 5% và nhiều nhất là 55%
theo các công thức tính thuế kể trên. Chúng bao gồm thuế TNCN, thuế GTGT
và/hoặc thuế TNDN.
------------
Chú thích
1.
Khoản 3 Điều 9 Thông tư 111/2013/TT-BTC Hướng dẫn Luật thuế thu nhập cá nhân
và Nghị định 65/2013/NĐ-CP mới nhất. (n.d.). Thư Viện Pháp Luật. https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Thue-Phi-Le-Phi/Thong-tu-111-2013-TT-BTC-Huong-dan-Luat-thue-thu-nhap-ca-nhan-va-Nghi-dinh-65-2013-ND-CP-205356.aspx?anchor=dieu_9
2.
Cá nhân cư trú là cá nhân có mặt tại Việt Nam từ 183 ngày trở lên tính trong
một năm dương lịch hoặc trong 12 tháng liên tục kể từ ngày đầu tiên có mặt tại
Việt Nam, trong đó ngày đến và ngày đi được tính là một ngày.
3.
Nghị định 68/2008/NĐ-CP điều kiện, thủ tục thành lập, tổ chức, hoạt động
giải thể cơ sở bảo trợ xã hội. (n.d.). Thư Viện Pháp Luật. https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Giao-duc/Nghi-dinh-68-2008-ND-CP-dieu-kien-thu-tuc-thanh-lap-to-chuc-hoat-dong-giai-the-co-so-bao-tro-xa-hoi-66552.aspx
4.
Nghị định 81/2012/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 68/2008/NĐ-CP quy định điều kiện.
(n.d.). Thư Viện Pháp Luật. https://thuvienphapluat.vn/van-ban/lao-dong-tien-luong/nghi-dinh-81-2012-nd-cp-sua-doi-nghi-dinh-68-2008-nd-cp-quy-dinh-dieu-kien-149164.aspx
5.
Nghị định 30/2012/NĐ-CP tổ chức hoạt động quỹ xã hội từ thiện. (n.d.).
Thư Viện Pháp Luật. https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Van-hoa-Xa-hi/Nghi-dinh-30-2012-ND-CP-to-chuc-hoat-dong-quy-xa-hoi-tu-thien-137920.aspx
6.
Nghị định 93/2019/NĐ-CP về tổ chức, hoạt động của quỹ xã hội, quỹ từ thiện
mới nhất. (n.d.). Thư Viện Pháp Luật. https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Tai-chinh-nha-nuoc/Nghi-dinh-93-2019-ND-CP-ve-to-chuc-hoat-dong-cua-quy-xa-hoi-quy-tu-thien-398154.aspx
7.
Hà Nội: Kêu gọi ủng hộ Quỹ ‘Vì người nghèo’ năm 2023. (2023, September 30). thanglong.chinhphu.vn.
https://thanglong.chinhphu.vn/ha-noi-keu-goi-ung-ho-quy-vi-nguoi-ngheo-nam-2023-103230907163423896.htm
8.
Bộ Y tế. (2021, September 1). Thủ tướng: Quỹ vắc xin COVID-19 là quỹ của sự
nhân ái, tinh thần đoàn kết và trái tim kết nối trái tim. Bộ Y Tế. https://covid19.gov.vn/thu-tuong-quy-vac-xin-covid-19-la-quy-cua-su-nhan-ai-tinh-than-doan-ket-va-trai-tim-ket-noi-trai-tim-1717355873.htm
9.
Chung tay ủng hộ các nạn nhân trong vụ cháy chung cư mini. (2023, September
18). thanglong.chinhphu.vn. https://thanglong.chinhphu.vn/chung-tay-ung-ho-cac-nan-nhan-trong-vu-chay-chung-cu-mini-103230918161642.htm
10.
Xem [7]
11.
Kết luận điều tra số 554-25 ngày 24/8/2023 của Cơ quan cảnh sát điều tra Công
an Thành phố Hồ Chí Minh.
12.
Cáo trạng số 467/CT-VKS-P3 ngày 30/8/2023 của Viện Kiểm sát Nhân dân Thành phố
Hồ Chí Minh.
13.
Nghị định 218/2013/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật thuế thu nhập doanh nghiệp
mới nhất. (n.d.). Thư Viện Pháp Luật. https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Doanh-nghiep/Nghi-dinh-218-2013-ND-CP-huong-dan-thi-hanh-Luat-thue-thu-nhap-doanh-nghiep-217811.aspx
(Còn
nữa)
*
Loạt bài
CHANGE và án trốn thuế:
CHANGE
và án trốn thuế - Kỳ 1: Tổ chức phi lợi nhuận hay doanh nghiệp?
Luật
Việt Nam không có khái niệm tổ chức phi lợi nhuận như các nước khác.
.
CHANGE
và án trốn thuế - Kỳ 2: CHANGE có trốn thuế không?
Nhà
tài trợ không chấp nhận trả thuế cho tiền viện trợ
.
CHANGE
và án trốn thuế - Kỳ 3: Đã mang tiền giúp Việt Nam mà còn bị đánh thuế GTGT
Đánh
thuế lòng tốt
.
CHANGE
và án trốn thuế - Kỳ 4: Các tổ chức phi lợi nhuận bị đánh thuế GTGT như thế nào
Hai
phương pháp đánh thuế: khấu trừ và trực tiếp
.
Kỳ
5: Miễn thuế kiểu… đố mày xin được
Gãy
lưng vì thủ tục xin miễn thuế
.
Kỳ
6: Những rủi ro pháp lý về thuế TNDN với các tổ chức phi lợi nhuận
Kết
luận điều tra, cáo trạng và bản án đối với bà Hoàng Thị Minh Hồng cho thấy, nhà
nước áp dụng phương pháp
No comments:
Post a Comment