Thái
Bình Dương: Các đảo quốc tí hon cản đà thống trị của gã khổng lồ Trung Quốc
Trọng Nghĩa - RFI
Đăng
ngày: 03/06/2022 - 13:27
Trước
khi ngoại trưởng Trung Quốc bắt đầu chuyến công du (26/05 – 04/06/2022) qua gần
một chục đảo quốc tí hon ở miền Nam Thái Bình Dương, Bắc Kinh cứ tưởng là sẽ dễ
dàng thuyết phục các nước này ký kết một thỏa thuận an ninh chung theo kiểu hiệp
ước mà Trung Quốc đã có với Quần Đảo Salomon gần đây. Thế nhưng tham vọng gắn
chặt các nước có diện tích và dân số không bằng một tỉnh nhỏ của Trung Quốc vào
quỹ đạo của Bắc Kinh đã gặp trở ngại bất ngờ.
Ảnh
minh họa: Ngoại trưởng Trung Quốc Vượng Nghị tại Fiji ngày 30/05/2022. ©
AP
Nhân hội
nghị giữa ngoại trưởng Trung Quốc với đại diện 10 đảo quốc miền Nam Thái Bình
Dương hôm 30/05 vừa qua tại Fiji, thỏa thuận an ninh mà Trung Quốc đề xuất đã bị
từ chối. Không những thế, thủ tướng Samoa, một trong những đảo quốc tí hon này,
ngày 02/06 còn nhấn mạnh thêm là văn kiện đó cần phải được thảo luận ở cấp toàn
khu vực trước khi được thông qua.
Khó khăn đối
với Trung Quốc nằm ở điểm này: Cơ chế bao trùm toàn khu vực Nam Thái Bình Dương
chính là Diễn Đàn Quần Đảo
Thái Bình Dương (Pacific Islands Forum), bao gồm cả các đảo quốc có quan
hệ ngoại giao với Đài Loan chứ không phải Bắc Kinh, cũng như Úc và New Zealand,
hai nước từng lên tiếng quan ngại trước thái độ ngày càng quyết đoán của Trung
Quốc trong việc gia tăng hiện diện về an ninh và chính sách ở vùng Nam Thái
Bình Dương, một khu vực có ý nghĩa quân sự chiến lược quan trọng.
Thỏa thuận về an ninh của Trung Quốc bị từ chối
Trong bài
phân tích “Nam Thái Bình Dương từ chối ràng buộc vận mệnh của mình vào Bắc
Kinh”, nhật báo Pháp Le Monde ngày 31/05 vừa qua đã đánh giá rằng việc thỏa
thuận an ninh với Trung Quốc bị từ chối một hôm trước đó là một thất bại bất ngờ
của ngành ngoại giao Trung Quốc, cứ tưởng là có thể áp đặt thế thống trị “đại
quốc” của Bắc Kinh đối với trên các tiểu đảo quốc miền Nam Thái Bình Dương.
Theo tờ
báo Pháp, trong vòng công du Nam Thái Bình Dương của ngoại trưởng Trung Quốc
Vương Nghị, quan trọng nhất là chặng ngừng tại Fiji trong ngày 29 và 30 tháng
5. Tại đây diễn ra cuộc họp giữa Vương Nghị và tất cả các đồng nhiệm Nam Thái
Bình Dương, với mục tiêu là ký kết được một thỏa thuận mà Bắc Kinh đã đề xuất
trước đó, tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực khác nhau, như kinh tế, như lập
bản đồ đáy biển, khai thác tài nguyên thiên nhiên, và nhất là huấn luyện lực lượng
an ninh và an ninh mạng.
Tập Cận Bình gây sức ép cũng không xong
Để gây
thêm sức ép, đích thân chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã gởi đến hội nghị một
thông điệp ca ngợi tình hữu nghị giữa hai bên và bảo đảm là Bắc Kinh luôn luôn
là một người anh em tốt đối với các đảo quốc Thái Bình Dương.
Thế nhưng
các nhà lãnh đạo Thái Bình Dương đã tuyên bố không chấp nhận "tầm nhìn
phát triển chung" mà Bắc Kinh đề xuất, do thiếu sự đồng thuận trong khu vực.
Theo ghi nhận của Le Monde, ngoài Micronesia, các nước Papua New Guinea và
Samoa - cũng như Palau, quốc gia công nhận Đài Loan về mặt ngoại giao và không
được mời tham dự cuộc họp này, dường như đều phản đối ý đồ của Trung Quốc. Do
đó, Bắc Kinh đã phải hài lòng với một thỏa thuận liên quan đến nông nghiệp,
biến đổi khí hậu và xóa đói giảm nghèo.
Dĩ nhiên
là Bắc Kinh đã từ chối nói đến thất bại mà khẳng định rằng “các cuộc thảo luận
vẫn tiếp tục”, đồng thời công bố một bản “tuyên bố lập trường” về quan hệ với
Nam Thái Bình Dương, bao gồm “tầm nhìn” 15 điểm cũng như 24 cam kết cụ thể. Điều
đáng chú ý là không có yếu tố nào trong văn kiện này liên quan đến an ninh.
Micronesia đi đầu trong phong trào phản đối ?
Theo các
nhà quan sát, ngay từ trước lúc ngoại trưởng Trung Quốc lên đường công du Nam
Thái Bình Dương, nội dung thỏa thuận an ninh mà Bắc Kinh muốn các đảo quốc
trong vùng ký kết đã bị rò rỉ. Theo báo mạng Mỹ Politico tại châu Âu ngày
02/06, chính một số nước không hài lòng với đề xuất an ninh của Trung Quốc, hầu
như rập khuôn theo hiệp ước đã ký với Quần Đảo Salomon, đã tiết lộ dự thảo này
cho báo chí.
Theo ghi
nhận của Le Monde, tác nhân chủ chốt trong việc cản bước Bắc Kinh là
Micronesia, quốc gia thuộc diện nhỏ nhất trên thế giới – (diện tích 702 km2,
dân số hơn 102.000 người).
Trong một
bức thư được gửi vào tháng 5 cho các đồng nhiệm Nam Thái Bình Dương, tổng thống
Micronesia đã gióng lên hồi chuông cảnh báo. Theo ông, dự thảo thỏa thuận, phần
lớn do Trung Quốc soạn thảo trước, nhằm thay thế một mối quan hệ đa phương - một
bên là Trung Quốc, một bên là Nam Thái Bình Dương - cho mối quan hệ song phương
hiện tại và “lái lòng trung thành của Thái Bình Dương theo hướng của họ (Trung
Quốc)”, ông giải thích . Vào mùa hè năm 2021, Micronesia đã ký một thỏa thuận với
Hoa Kỳ cho phép Washington thiết lập một căn cứ quân sự ở nước này.
Lo ngại trước tấm gương hiệp ước Trung Quốc-Salomon
Phải nói
là thỏa thuận Trung Quốc-Salomon có những quy định rất đáng ngại như việc chính
quyền Salomon “có thể, theo nhu cầu của họ, yêu cầu Trung Quốc cử cảnh sát,
quân đội và các lực lượng vũ trang khác đến nước này để duy trì trật tự xã hội,
bảo vệ tính mạng và tài sản của người dân, cung cấp viện trợ nhân đạo hoặc bất
kỳ hình thức hỗ trợ nào khác”.
Còn về
phía Bắc Kinh, thỏa thuận quy định là Trung Quốc, “theo nhu cầu của riêng mình,
sẽ có thể cho tàu thuyền của mình thực hiện các chuyến ghé cảng Salomon, tiếp tế
hậu cần, thực hiện các chuyến dừng và quá cảnh. Các lực lượng phù hợp của Trung
Quốc có thể được sử dụng để bảo vệ an toàn cho lao động và các dự án lớn của
Trung Quốc ở quần đảo Solomon”.
Bắc Kinh
khẳng định không đặt căn cứ quân sự tại Salomon, nhưng giới phân tích đã nêu bật
sự kiện Trung Quốc trước đó đã hứa sẽ không quân sự hóa các đảo nhỏ ở Biển Đông
nhưng không hề giữ lời.
Trung Quốc chỉ thất bại tạm thời ?
Việc không
thúc đẩy được các nước miền Nam Thái Bình Dương ký kết thỏa thuận an ninh chung
với Trung Quốc quả đúng là một thất bại cho Bắc Kinh. Tuy nhiên giới phân tích
đều rất thận trọng, cho rằng khu vực đang trở thành đấu trường cạnh tranh giữa
Trung Quốc một bên và Úc, Mỹ cùng các đồng minh, và nếu phương Tây không nhanh
chóng có biện pháp tích cực hơn nhằm chinh phục trở lại những nước vốn trước
đây nằm trong vùng ảnh hưởng của mình, thì khả năng Trung Quốc thống trị được
khu vực này là điều có thực.
Ngay trong
vòng công du sắp kết thúc, hãng tin Mỹ AP đã ghi nhận sự kiện “Trung Quốc
không đạt được thỏa thuân lớn ở vùng Nam Thái Bình Dương, nhưng đã gặt hái được
những thắng lợi nhỏ”.
Theo đài
phát thanh Mỹ VOA hôm 02/06, Sean King, phó chủ tịch công ty tư vấn chính trị
Park Strategies ở New York, bi quan hơn, cho rằng: “Đã đến lúc Trung Quốc tiến
vào Thái Bình Dương khi quần đảo Solomon và Kiribati trong những năm gần đây đã
chuyển công nhận Bắc Kinh thay vì Đài Bắc, trong khi các cuộc đàm phán của
Washington để gia hạn thỏa thuận liên kết với Quần đảo Marshall, Liên bang
Micronesia và Palau được cho là không tiến triển nhanh chóng và thuận lợi như
chờ đợi”.
Còn ông
Satu Limaye, phó chủ tịch tổ chức nghiên cứu Trung Tâm Đông Tây ở Honolulu thấy
rằng Bắc Kinh có tầm dự phóng từ 20 đến 30 năm. Các dự án cơ sở hạ tầng của
Trung Quốc và mối quan hệ đang phát triển với các nhà lãnh đạo địa phương cuối
cùng sẽ xóa nhòa ảnh hưởng của Úc-Mỹ. Học bổng mà Trung Quốc dành cho người dân
trên đảo và các trợ giúp chống lại mực nước biển dâng cao sẽ gây ấn tượng mạnh
nếu ảnh hưởng của phương Tây không theo kịp.
---------------------------------
CÁC
NỘI DUNG LIÊN QUAN
Các
đảo quốc Thái Bình Dương từ chối thỏa thuận an ninh chung với Trung Quốc
HOA
KỲ - THÁI BÌNH DƯƠNG - TRUNG QUỐC
Mỹ
cam kết ủng hộ các đảo quốc Thái Bình Dương đã bác hiệp ước với Trung Quốc
Trung Quốc mở rộng ảnh hưởng ở
các quốc đảo Thái Bình Dương
.
==========================================================
.
Mỹ
kêu gọi châu Âu hỗ trợ chống tham vọng bá quyền của Trung Quốc
Trọng Thành - RFI
Đăng ngày: 03/06/2022
- 13:35
Nhân vật
số hai của ngành ngoại giao Hoa Kỳ trong một cuộc họp trực tuyến với báo giới
châu Âu, hôm qua, 02/06/2022, đã lên án tham vọng bá quyền của Bắc Kinh, kêu gọi
châu Âu hợp tác để chống lại ‘‘các hành động đối địch’’ của Trung Quốc.
Ảnh
minh họa: Thứ trưởng Ngoại Giao Mỹ Wendy Sherman họp báo hôm 22/04/2022 tại
Bruxelles (Bỉ). REUTERS - JOHANNA GERON
Thứ trưởng
Ngoại Giao Wendy Sherman, nhấn mạnh: ‘‘Ngay cả trước khi chủ tịch Trung
Quốc Tập Cận Bình và tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố quan hệ đối tác
song phương ‘không có giới hạn’ hồi tháng 2/2022, Bắc Kinh đã thách thức an
ninh châu Âu, nền kinh tế châu Âu và các giá trị châu Âu’’.
Bà Wendy
Sherman dẫn chứng việc Trung Quốc có nhiều ‘‘hành vi quấy rối kinh tế"
nhắm vào châu Âu. Ví dụ như ngăn chặn xuất khẩu của Litva, quốc gia Bắc Âu có
quan hệ mật thiết với Đài Loan, bê bối đường cao tốc Monténégro (quốc gia miền
tây bán đảo Balkan, Nam Âu), hay các hành động gây tổn hại lớn cho các hãng như
Nike hay Adidas - các tập đoàn phương Tây có các biện pháp tẩy chay bông ở Tân
Cương - để phản đối nạn lao động cưỡng bức.
Thứ trưởng
Ngoại Giao Mỹ hoan nghênh hợp tác hiện tại với châu Âu trong lĩnh vực này,
nhưng mong muốn có các điều chỉnh để hai bên ‘‘phối hợp hành động’’.
Theo hãng
tin Pháp AFP, cuộc họp báo của nhân vật số hai của ngành ngoại giao Mỹ diễn ra
sau phát biểu trước đây ít hôm của ngoại trưởng Antony Blinken, làm sáng tỏ
chính sách của Mỹ với Trung Quốc. Đối với Washington, bất chấp việc Nga đang
xâm lược Ukraina, Trung Quốc vẫn là ‘‘mối đe dọa chính đối với trật tự thế
giới’’.
Bà Sherman
khẳng định không mong muốn ‘‘một cuộc Chiến Tranh Lạnh mới’’, ‘‘không
tìm kiếm xung đột với Trung Quốc’’, cũng không tìm cách ‘‘cắt đứt’’
kinh tế Mỹ khỏi kinh tế Trung Quốc, nhưng Washington không thể ‘‘tin tưởng
vào việc Bắc Kinh sẽ tự thay đổi cách hành xử’’.
Thứ trưởng
Ngoại Giao Mỹ cho biết Washington đang theo dõi sát quan hệ Trung – Nga, và cảnh
báo nếu Trung Quốc chuyển giao các thiết bị quân sự cho Nga, Bắc Kinh ‘‘sẽ
phải gánh chịu hậu quả’’. Bà Sherman cũng lên án việc Trung Quốc tiếp
tay cho Nga trên lĩnh vực truyền thông, khi chuyển tiếp ồ ạt ‘‘hàng loạt
thông tin giả, tin bịa đặt’’ từ Matxcơva.
Gây áp lực
buộc Trung Quốc phải tuân thủ các luật chơi quốc tế, bao gồm khu vực Biển Đông
cũng như trong lĩnh vực thương mại, là một thông điệp chính khác của thứ trưởng
Ngoại Giao Mỹ.
------------------------------
CÁC
NỘI DUNG LIÊN QUAN
TT
Mỹ thăm Nhật Bản : Washington và Tokyo gởi thêm tín hiệu cứng rắn đến Bắc Kinh
Ngoại
trưởng Mỹ kêu gọi Trung Quốc tôn trọng trật tự thế giới
TRUNG
QUỐC - HOA KỲ - BIỂN ĐÔNG
Trung
Quốc tập trận ở Biển Đông trong lúc tổng thống Mỹ công du châu Á
No comments:
Post a Comment