18/03/2019
Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) lại khuấy động dư luận
khi 11/13 dự án đầu tư của PVN ở Venezuela, Peru, Mexico, Congo, Iran, Malaysia,
Myanmar, Cambodia, Nga, hoặc mất sạch vốn, hoặc thua lỗ nên giữa chừng phải tìm
cách chuyển nhượng (1).
Trong 11 dự án mất vốn, thua lỗ, dự án Junin 2 đang
làm cả công chúng lẫn báo giới sôi sùng sục. Junin 2 là tên một dự án đầu tư tại
Venezuela, trị giá 12,4 tỉ Mỹ kim. Năm 2010, PVN cam kết góp 40%, liên doanh giữa
PVN và Venezuela sẽ vay 60% còn lại.
Giữa năm 2013, PVN quyết định “bỏ của chạy lấy người”
sau khi đã góp 90 triệu Mỹ kim và đóng 442 triệu Mỹ kim cho cái gọi là “phí
tham gia hợp đồng” (hoa hồng). Tổng số tiền PVN làm mất trong Junin 2 là 532
triệu Mỹ kim (2).
Mãi tới bây giờ, công chúng và báo giới mới xem việc
PVN đầu tư vào các dự án thăm dò – khai thác dầu khí ở nước ngoài giống như
thiêu thân lao vào lửa. Càng ngày càng nhiều người, nhiều giới chất vấn hệ thống
công quyền rằng họ đã làm gì, ở đâu (3)?
Những câu hỏi như: Tại sao cộng đồng quốc tế đồng loạt
cảnh báo về những rủi ro khi đầu tư vào Venezuela mà PVN vẫn lao vào, thậm chí
còn chi 442 triệu Mỹ kim “hoa hồng” để được tham gia canh bạc mà không ai thèm
chơi? Tại sao Bộ Kế hoạch – Đầu tư, Bộ Tài chính chỉ cảnh báo mà không tích cực
ngăn chặn trong khi Junin 2 ngốn đến 20% Quỹ Dự trữ ngoại tệ quốc gia? Tại sao
đến 2013 mới quyết định tạm dừng việc đổ thêm vốn vào Junin 2?... đang dậy lên
như bão.
Bộ Công an Việt Nam vừa cho biết, họ mới yêu cầu PVN
cung cấp toàn bộ hồ sơ liên quan đến dự án Junin 2 để điều tra (4). Ông Nguyễn
Vũ Trường Sơn, cựu Tổng Giám đốc PVEP (Tổng Công ty Thăm dò Khai thác dầu khí),
doanh nghiệp thay mặt PVN làm chủ đầu tư vào Junin 2, mới vừa từ chức Tổng Giám
đốc PVN (5). Dẫu quyết định đầu tư vào Junin 2 đã được xác định là sai lầm, phải
sửa bằng cách tạm ngưng đầu tư từ 2013 nhưng ông Sơn vẫn được qui hoạch làm
lãnh đạo PVN!
Chuyện ông Sơn đột nhiên từ chức Tổng Giám đốc PVN
và ngay sau đó, Bộ Công Thương công bố các thông tin, chính thức xác nhận những
dự án mà PVN đã đầu tư bên ngoài Việt Nam là một thứ thảm họa đối với kinh tế
quốc gia ở cả hiện tại lẫn tương lai, Bộ Công an loan báo sẽ điều tra,… mở đường
cho đủ loại ý kiến chỉ trích. Chẳng riêng ông Sơn, những viên chức hữu trách
trong nội các Nguyễn Tấn Dũng cũng bị tấn công vì đã không chu toàn “vai trò mà
nhân dân kỳ vọng”.
Trên các phương tiện truyền thông chính thức, báo giới
Việt Nam bắt đầu dẫn tâm sự của một số viên chức hữu trách, tiết lộ họ đã từng
lên tiếng can gián, song những phân tích, cảnh báo về Junin 2 của họ bị vứt vào
sọt rác. Có cựu bộ trưởng than, ông ta bị một số người ép, cuối cùng phải ký
“Giấy Chứng nhận đầu tư” cho PVN đổ tiền vào Junin 2 dù quyết định đầu tư ấy phạm
pháp bởi không thông qua Quốc hội. Giải pháp duy nhất mà ông bộ trưởng này có
thể làm để tránh vạ là viết báo cáo gửi Bộ Chính trị (6).
Bộ Chính trị có làm gì không? Không! Bộ Chính trị
không hề làm gì cho dù PVN qua mặt Quốc hội. Cuối cùng, không ai cản được PVN
cam kết trả cho Venezuela “hoa hồng” là 1 Mỹ kim/thùng dầu, trong vòng 30
tháng, bất kể có tìm được thùng dầu nào hay không, PVN vẫn trả đủ cho Venezuela
khoản “hoa hồng” là 584 triệu Mỹ kim bằng… tiền mặt. Thậm chí liên doanh thăm
dò – khai thác dầu khí giữa PVN và Venezuela chưa chào đời, PVN đã chuyển cho
Venezuela 300 triệu Mỹ kim…
Trước những tổn thất khổng lồ, những khoản nợ kèm
lãi tuy chưa rõ ràng nhưng chắc chắn sẽ hết sức nặng nề cho quốc gia, nhiều người,
nhiều giới, kể cả báo giới mới chỉ xoáy vào trách nhiệm của một số cơ quan (Bộ
Kế hoạch – Đầu tư, Bộ Tài chính,…), tổ chức (PVN, PVEP,…), cá nhân (Đinh La
Thăng, Nguyễn Vũ Trường Sơn,…) mà quên vai trò của Bộ Chính trị. Bộ Chính trị
không chỉ màng đến cảnh báo của các viên chức hữu trách mà còn là tác nhân khai
phá, mở đường cho PVN đem hàng tỉ Mỹ kim đi vứt.
***
Trong vài năm vừa qua, thiên hạ đã nói xa, nói gần về
những dự án đầu tư ra nước ngoài để mua thảm họa của PVN song không có viên chức
hữu trách nào của hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam thèm trả lời.
Cho dù biết rất rõ PVN mất trắng 532 triệu Mỹ kim khi đầu tư vào Junin 2, chưa
kể hàng chục dự án đầu tư khác rơi vào tình trạng “dở sống, dở chết”, chẳng
khác gì đem hàng tỉ Mỹ kim đi rải ở nước ngoài từ 2013 nhưng tháng 7 năm 2015,
Bộ Chính trị vẫn ban hành Nghị quyết 41/NQ-TW.
Nghị quyết 41-NQ/TW là định hướng của giới lãnh đạo
đảng CSVN về “Chiến lược phát triển ngành Dầu khí đến năm 2025 và tầm nhìn đến
năm 2035”. Theo đó, PVN tiếp tục được khuyến khích đầu tư ra nước ngoài. Nghị
quyết 41-NQ-TW xác định sẽ “xây dựng hành lang pháp luật đặc thù nhằm tăng quyền
chủ động cho PVN, nhất là quyền tự quyết định, tự chịu trách nhiệm đi đôi với
kiểm tra, giám sát; về cơ chế đầu tư ra nước ngoài” và sẽ “bảo đảm nguồn vốn
cho PVN thực hiện các mục tiêu chiến lược”.
Chẳng riêng PVN, nhiều tập đoàn, tổng công ty nhà nước
cũng được khuyến khích đầu tư ra nước ngoài. Một thống kê được công bố hồi giữa
năm ngoái (2018) cho biết, tính đến cuối năm 2016, các tập đoàn, tổng công ty
nhà nước đã đem bảy tỉ Mỹ kim ra nước ngoài đầu tư và khoảng 30% dự án đang
trong tình trạng thua lỗ, hiệu quả sử dụng vốn của phần lớn dự án rất thấp,
chưa kể nhiều dự án đối diện với dủ loại rủi ro về pháp lý, thị trường (7).
Đã có khá nhiều người, kể cả đại biểu Quốc hội từng
tỏ ra bất an, từng đòi hệ thống công quyền Việt Nam cho biết cặn kẽ hơn về hiệu
quả đầu tư ra nước ngoài của các tập đoàn, tổng công ty nhà nước nhưng không có
hồi âm. Phong trào đầu tư ra nước ngoài của các tập đoàn, tổng công ty nhà nước
vẫn được dùng như một thứ trang sức để minh họa cho sự “tài tình, sáng suốt” của
Bộ Chính trị trong quá trình thực thi quyền lãnh đạo toàn diện, tuyệt đối tại
Việt Nam. Những dự án đầu tư của các tập đoàn, tổng công ty nhà nước ra nước
ngoài còn được sử dụng để chứng minh “cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín của đất
nước chưa bao giờ được như ngày nay”. Chi phí sắm phương tiện chứng minh dẫu mắc
nhưng Bộ Chính trị, Tổng Bí thư đâu có trả.
-------------------------
Chú thích
(4) https://tuoitre.vn/dieu-tra-sai-pham-trong-du-an-dau-khi-ti-usd-tai-venezuela-20190313163809484.htm
No comments:
Post a Comment