30/09/2020
https://vietbao.com/a305112/hang-khong-co-nguy-
Trong cuộc tranh luận,
Trump có lúc nói rằng người có việc làm lãnh lương thấp hơn, khi so với người
thất nghiệp được lãnh $600/tuần nhờ đại dịch COVID-19 nghe có vẻ bi hài, tuy là
đúng sự thật trong thời gian phong tỏa, nhưng hiển nhiên là ngôn phong thiếu cảm
thông.
.
CNN thăm dò khán giả đài truyền hình này có xem cuộc tranh luận, 60% nói rằng
Biden thắng, trong khi chỉ 28% nói Trump thắng.
.
Cuộc thăm dò 15 cử tri sau cuộc tranh luận (nhóm 15 người này chưa quyết định
trước khi tranh luận), từ phía Cộng Hòa thực hiện nhà khảo sát Frank Luntz, cho
thấy hầu hết gọi Trump là "kẻ bắt nạt hung hăng" (bully) và Biden
"tuyệt vời hơn mong đợi (“better than expected”) trong cuộc tranh luận.
Sau tranh luận, 4 người quyết định bầu cho Biden, 2 người nói sẽ bầu cho Trump,
9 người kia vẫn chưa quyết định. Nhóm này là 6 phụ nữ, 9 đàn ông đều ở trong
các tiểu bang chiến trường, trong đó có Arizona, Nevada, Pennsylvania và North
Carolina.
.
Nhìn chung, Trump tung tin vịt bay tràn ngập buổi tranh luận, theo phân tích của
AFP. Nguy hiểm nhất là Trump nói rằng bầu phiếu qua thư sẽ dẫn tới "gian lận
như chưa từng thấy trong lịch sử." Biden nói chính xác: "Không ai đưa
ra căn cứ nào là có gian lận trong phiếu bầu qua thư."
.
AFP nhắc rằng vào tháng 5/2020, Ellen Weintraub của cơ quan bầu cử liên bang US
Federal Election Commission (FEC) phóng tweet: "Không hề có cơ sở nào về
thuyết âm mưu rằng bầu qua thư dẫn tới gian lận."
.
Chuyên gia bầu cử Max Feldman, cố vấn của tổ chức Voting Rights and Elections
Program tại viện nghiên cứu pháp lý Brennan Center for Justice, nói với AFP: “Bầu
qua thư trước giờ là một phần an toàn trong hệ thống bầu cử Hoa Kỳ trong nhiều
năm. Xác suất để dân Mỹ bị
sét đánh cao hơn là xác suất gian lận bầu qua thư."
.
Có lời Trump thường xuyên nói sai sự thật được lặp lại trong cuộc tranh luận, rằng
Obama thất bại so với Trump trong việc thúc đẩy thị trường chứng khoán. Sự thât
là, theo AFP, Obama thừa hưởng một thị trường chứng khoán sâu tận đáy khủng hoảng
tài chánh toàn cầu, khi Obama rời Bạch Ốc năm 2017, chỉ số Dow Jones tăng gấp
đôi, tính chung sức tăng là 148.3%. Trong khi suốt 44 tháng Trump nắm chức Tổng
Thống, chỉ số Dow Jones tăng chỉ 38.5%.
.
AFP ghi nhận: Biden đã nói lời nói thật, khi Biden tố cáo Trump bưng bít nguy
hiểm của đại dịch COVID-10. Trump đã thú nhận với ký giả Bob Woodward trong cú phone
được ghi âm ngày 7 tháng 2/2020 rằng Trump biết "vi khuẩn này giết người"
và "sức mạnh giết người của vi khuẩn này cao gấp 5 lần loại cúm dữ dằn. Bạn
chỉ cần hít thở không khí - thế là nó lọt vào phổi." Cho dù Trump biết như
thế, Trump vẫn nói trước dân Mỹ là không có gì để lo, và không có gì cần phong
tỏa kinh tế hay mang khẩu trang (lúc đó là tháng 2/2020). Ngày 27/2, Trump nói
cơ nguy vi khuẩn này với dân Mỹ là "rất thấp" và trường hợp nhiễm bệnh
"đang xuống gần số không" trong vài ngày tới. Vào ngày 9 tháng
3/2020, Trump nói vi khẩun đó y hệt như cúm thường thôi. Ngày 19/3, Trump thú
nhận với Woodward là Trump không muốn "làm dân Mỹ kinh hoàng."
.
Sau đây là phần kiểm chứng của CBS, trong đó phần lớn Trump loan truyền tin vịt..
--- Trump nói rằng bưu tín viên ở tiểu bang West Virginia đang "bán các
phiếu bầu."
TRUMP NÓi: Hãy nhìn về
West Virginia — bưu tín viên đang bán phiếu bầu. Họ đang quăng vào sông. Đó là
chuyện kinh hoàng cho đất nước.
KIỂM CHỨNG: Sai.
.
CHI TIẾT: Một nhân viên bưu điện West Virginia thú nhận đã tính gian lận bầu cử
sau khi anh đã thay đổi các đơn xin phiếu khiếm diện bầu qua thư từ 8 cử tri
trong tháng 4/2020, theo hồ sơ Bộ Tư Pháp. Tiểu bang điều tra và thấy rằng có 5
đơn xin phiếu bầu đã bị sửa từ "Dân Chủ" sang Cộng Hòa." Còn 3
đơn xin phiếu bầu kia trước đó đã bị sửa, mặc dù chỗ ghi danh đảng tịch chưa bị
sửa. Không hề có truy tố về tội "bán phiếu bầu" với người này.
.
Kiểm chứng câu Trump nói trong tranh luận: Trump nói họ đang "mất 30 và
40%" phiếu bầu. Nhưng không nói "họ" là ai.
TRUMP NÓi: "Họ đang mất 30 và 40%. Đó là gian lận. Đó là gian lận và là xấu
hổ."
KIỂM CHỨNG: Sai.
.
CHI TIẾT: Có vẻ như Trump ám chỉ "họ" là Bưu điện" hay là các trạm
bầu cử rằng "họ" đang mất 30% và 40% phiếu bầu. Không có chứng cớ
nào. Trước đó Tump đã nói như thế trong một cuộc phỏng vấn ở Fox News. Nhưng
con số Trump biến đ0ổi theo thời gian. Hồi tháng 8/2020 Trump nói có 20% phiếu
bầu mất ở Bưu điện và sau đó ngay trong buổi nói chuyện đó Trump nói "20%
tới 30%" phiếu bầu biến mất.
.
Trump có vẻ như nói về chuyện ở thị trấn Paterson, New Jersey, nơi các quan chức
bầu cử quăng bỏ 19% phiếu bầu đã gửi tới. Nhưng đó chính là các phiếu bị xem bất
hợp lệ, chứ không phải tỷ lệ mất phiếu qua bưu điện (that was the percentage of
ballots that were deemed invalid, not the percentage lost in the mail). Kết luận:
Trump nói sai.
.
Kiểm chứng về lời Trump nói tội phạm tăng 100 tới 200% tại New York.
TRUMP NÓI: "Nếu bạn nhìn về New York, nơi tăng y hệt chưa ai từng thấy,
con số tội hình sự đang tăng 100, 150, 200%."
KIỂM CHỨNG: Misleading (nói mơ hồ để quy chụp sai trái).
.
CHI TIẾT: Ty Cảnh Sát New York Police Department phổ biến thống kê hình sư vào
ngày 3 tháng 9/2020 về tháng 8. Có mức tăng 0.7% tổng số tội hình sự (bao gồm
sát nhân, hiếp dâm, cướp, tấn công, trộm, lừa gạt tiền và lừa/trôm xe hơi) từ
tháng 8/2019 tới tháng 8/2020. Các trường hợp nổ súng tại New York City tăng
165.9% ừ tháng 8/2019 tới tháng 8/2020 (tức là: 242 vụ nổ súng, so với 91 vụ kỳ
trước).
Sát nhân tăng 47% trường hợp so với tháng 8/2019.
Nếu tính tới hết ngày 31/8/2020, có tăng 87% các trường hợp nổ súng khi tính
theo tỷ lệ năm.
.
Kiểm chứng câu Trump nói rằng kinh tế thời Obama là "hồi phục chậm nhất"
kể từ 1929.
TRUMP NÓI: "Họ (chính phủ Obama) có sự hồi phục kinh tế chậm nhất kể từ
1929. Đó là hồi phục chậm nhất."
KIỂM CHỨNG: Trump nói sai.
.
Cuộc suy thoái 2001 sau cú nổ bong bóng kinh tế mạng (dotcom boom) sụp đổ khoảng
tháng 3/2001, và 6 năm sau suy thoái 2001 số lượng việc làm tăng chỉ 6%, trong
khi tăng 8% sáu năm sau thời kinh tế sụp đổ của Đại Suy Thoái (thập niên
1930s). Hồi phục kể từ khi Obama nhậm chức Tổng Thống cũng dài hơn hồi phục năm
2001. Kinh tế Mỹ tăng 2.3 triệu việc làm trong năm cuối Obama ngồi ở Bạch Ốc.
.
Trump nói rằng Trump cắt giảm thuế doanh nghiệp (thành luật cuối năm 2017) đã
làm tăng việc làm. Thực tế, 2.3 triệu việc làm được tạo ra trong một năm sau
khi cắt giảm thuế, chỉ là tương đương số việc làm Obama tạo ra trong năm cuối
nhiệm kỳ, và chỉ là nhiều hơn 200,000 việc làm so với năm trước khi cắt giảm thuế.
Trong năm thứ nhì sau cắt thuế (theo luật Cộng Hòa đưa ra và Trump ký thành luật)
mức tăng việc làm giảm bớt 180,000.
.
Nói chung, dựa theo các thống kê kiểm chứng được, Trump tung ra đầy những con số
sai lạc. Còn thái độ kỳ thị da màu thì Trump lộ rõ, khi Trump từ chối lên án bạo
lực do các nhóm da trắng thượng đẳng gây ra, trong khi Trump nói không có chứng
cớ rằng bạo lực là vấn đề của các nhóm phe tả.
.
Điều hợp viên Chris Wallace của Fox News hỏi Trump là Trump có sẵn lòng lên án
"các nhóm dân quân vũ trang và da trắng thượng đẳng" hay không và có
sẵn lòng bảo họ "lùi lại" (“stand down”) tại các nơi như Kenosha,
Wisconsin, và Portland, Oregon — các thành phố nơi các nhóm vũ trang cực hữu xuất
hiện để hăm dọa những người biểu tình chống kỳ thị.
.
Trump nói: "Chắc chắn, tôi sẵn sàng làm như thế, nhưng sẽ nói gần như mọi
thứ tôi thấy là từ nhóm cánh tả, không phải từ cánh hữu."
Wallace hỏi: ""Ông nói gì thế?"
Trump: ""Tôi sẵn lòng làm mọi thứ. Tôi muốn thấy hòa bình."
Wallace nói: "A, vậy thì làm đi, thưa ông."
Biden nói: "Nói đi. Làm đi."
.
Trump hỏi (như lờ đi câu hỏi về nhóm da trắng thượng đẳng): "Ông muốn gọi
họ là gì? Cho tôi một tên đi, nói đi, ông muốn tôi lên án ai?"
Wallace lặp lại rằng yêu cầu Trump lên án các nhóm dân quân vũ trang và da trắng
thượng đẳng. Biden bảo Trump hãy lên án nhóm Proud Boys, một nhóm tân phát xít
bạo lực. Bấy giờ, Trump ngập ngừng.
.
Trump nói: "Proud Boys? Stand back and stand by” (Proud Boys hả? Hãy đứng
khựng lại một chút và hãy đứng yên trong tư thế sẵn sàng.)
Rồi Trump đổi đề tài, quy chụp các phe cánh tả.
.
Cảnh sát liên bang cho biết bạo lực từ các nhóm da trắng thượng đẳng là nguy cơ
khủng bố hàng đầu tại Mỹ. Nhưng trong nhiều năm, Trump luôn luôn nói bao che để
làm nhẹ tầm nguy hiểm này. Trump mới đây bênh vực cậu da trắng 17 tuổi Kyle
Rittenhouse, người bắn 3 thành viên Black Lives Matter làm cho 2 chết và 1 trọng
thương; Trump nói cậu này bắn là tự vệ, tuy rằng cậu này mang súng trường từ
thành phố khác tìm tới ngăn chận biểu tình của tổ chức bênh vực da đen BLM.
.
No comments:
Post a Comment