Russ
Buettner, Susanne Craig và Mike
McIntire - New York Times
Dịch Giả: T.Vấn
28/09/2020
Lời
Người Dịch: Hồ sơ thuế của tổng thống
Donald Trump là một đề tài nổi trội từ nhiều năm nay, nổi cộm nhất là từ năm
2015 khi ông cho biết ý định sẽ ra tranh cử năm 2016. Trong suốt thời gian 5
năm qua, từ quốc hội liên bang cho đến các viên chức công tố của tiểu bang New
York (nơi Donald Trump là một cư dân thâm niên, cho đến ngày 1/11/2019, ông chọn
Florida làm quê hương mới) tìm mọi cách để có được các hồ sơ này, nhưng phần lớn
đều thất bại vì những rào cản pháp lý mà các luật sư của tổng thống viện dẫn, hầu
giữ kín những bí mật về tài chính của thân chủ.
Khi được hỏi lý do tại sao không công bố hồ sơ thuế
của mình như tất cả các vị tổng thống tiền nhiệm đã làm trước khi ra tranh cử,
Donadl Trump trả lời, rằng hồ sơ thuế của mình đang bị sở thuế (IRS) truy vấn
(audit) nên không thể đưa chúng ra công chúng được. Nhưng sở thuế Hoa Kỳ xác nhận, việc họ audit hồ sơ
thuế một người không hề cản trở người ấy bạch hóa hồ sơ thuế của mình.
Tháng 5 năm 2019, Hạ viện Hoa Kỳ yêu cầu sở thuế cung cấp hồ sơ thuế của tổng
thống, nhưng Trump đã ra lệnh cho bộ trưởng Ngân Khố Mnuchin không cho phép sở
thuế làm việc này với lý do yêu cầu của quốc hội “thiếu mục đích có tính cách
pháp lý”.
Nhiều bản
phân tích kết luận rằng, hẳn Donald Trump phải có điều gì giấu giếm nên mới cố
tìm mọi cách để ngăn không cho chúng được bạch hóa. Ở Mỹ, thuế là thứ mà một người phải sống với nó cho đến ngày nhắm mắt,
nên ai cũng phải đóng thuế và khai thuế hàng năm, vừa để làm nhiệm vụ một công
dân, vừa để hưởng những phúc lợi xã hội mà mức thu nhập (thấp) của mình có thể
được nhận hưởng. Và khi cần, vẫn phải gởi bản khai thuế của mình đến các cơ
quan chức năng theo yêu cầu. Vì thế, sự khăng khăng của Donald Trump khiến nhiều
người nghi ngờ sự trung thực của một trong những tỉ phú ầm ĩ nhất nước Mỹ.
Trong tình hình như vậy, báo chí dòng chính của nước
Mỹ không thể bỏ qua, nhất là với một tờ báo có chiều dày lịch sử và uy tín như
tờ New York Times. Tháng 10/2018, nhóm phóng viên tài chính của họ đã tiết lộ một
số bí mật về thực trạng thuế của Trump với nguồn cung cấp được giữ kín như thường
lệ (Cuối tháng 7/2020, Mary Trump – người cháu ruột gọi Donald Trump bằng
chú – đã xuất bản quyển hồi ký “Too Much and Never Enough”, tiết lộ,
chính bà là người đã cung cấp cho tờ New York Times tài liệu thuế nói trên). Tiết
lộ của báo New York Times cho thấy một chút đầu mối biện minh cho sự nghi ngờ của
giới thạo việc.
Ngày 27 tháng 9 năm 2020, với nguồn cung cấp vẫn còn
được giữ kín (như thường lệ), nhóm phóng viên của New York Times công bố một bản
điều tra cho biết, họ hiện nắm trong tay hầu như toàn bộ hồ sơ khai thuế của
Donald Trump trong khoảng thời gian gần hai thập kỷ, bản điều tra mang
tên: The
President’s Taxes.
Đây là một tài liệu nhiều người mong được xem, không
chỉ riêng những đối thủ chính trị của Trump, giới ký giả, các bình luận gia mà
tất nhiên, những cử tri sẽ góp tiếng nói của mình trong kỳ bầu cử ngày 3 tháng
11 sắp tới. Họ cần biết để hỗ trợ cho quyết định lá phiếu của mình. Bản điều
tra có những chi tiết khá bất ngờ (kể cả với giới thạo việc, các ký giả) về
tình trạng tài chính của vị tổng thống được xem là giàu có nhất trong lịch sử
45 đời tổng thống của nướcMỹ.
Vì nội dung của bản điều tra có nhiều chi tiết rất
chuyên môn trong lĩnh vực thuế má và tài chính, lẽ dĩ nhiên kèm theo đó là những
thuật ngữ khá xa lạ với người đọc bình thường, cộng thêm với bộ luật thuế của
nước Mỹ khá phức tạp, nên bản chuyển ngữ tiếng Việt sẽ phải uyển chuyển, không
thể dựa cứng ngắc vào nguyên tác Anh ngữ, để người đọc tiếng Việt bình thường dễ
lĩnh hội.
Kinh nghiệm nhiều năm làm việc cho hãng thuế Mỹ
H&R BLOCK với nhiệm vụ một Tax Advisor (Level 2), phải giải thích cho thân
chủ những thắc mắc về thuế của họ, chúng tôi nhận ra rằng, ngay đối với một người
Mỹ bình thường cũng không dễ dàng hiểu được chính xác những khái niệm về thuế
được áp dụng vào tình hình tài chính của chính họ, nói gì đến nội dung một bản
điều tra về những phức tạp trong hồ sơ khai thuế của một thương nhân làm chủ cả
trăm cơ sở kinh doanh thương mại như Donald Trump.
Nhưng với một số thuật ngữ quen thuộc như “Audit”,
“Credit”, “Refund” chúng tôi sẽ luôn luôn kèm theo tiếng Anh trong ngoặc đơn,
vì với những trường hợp như vậy, chữ tiếng Anh lại dễ hiểu hơn là dịch sang tiếng
Việt (cho người Mỹ gốc Việt).
Bài điều tra của tờ New York Times khá dài, chúng
tôi sẽ chia ra làm nhiều kỳ gởi đến độc giả. Mục đích của công việc chúng tôi
làm không có gì khác hơn, ngoài việc cung cấp cho độc giả Việt Nam những thông
tin cần biết (nếu quan tâm) về một nhân vật gây khá nhiều tranh cãi trong cộng
đồng người Việt, trong nước cũng như hải ngoại. Người đọc ủng hộ TT Trump, nếu
tạm gác qua một bên chính kiến của mình, cũng có thể biết được nhiều điều cần
biết, nên biết, qua loạt bài điều tra này. Trong trường hợp có người vẫn khư khư
cho rằng New York Times là một tờ báo “thổ tả”, là bọn “fake news” thì cũng là
quyền biểu đạt ý kiến của mỗi người, chúng tôi xin không có ý kiến. Chỉ xin đừng
buộc tội chúng tôi tội “nối giáo cho giặc”, “phản bội người Việt Quốc Gia” v.v…
Mong được chia sẻ trong tinh thần cởi mở, phóng
khoáng của những người biết đọc, biết viết, và nhất là biết suy tưởng.
Ngày 28 tháng 9 năm 2020
T.Vấn
***
Báo New York Times đã nắm được trong tay hồ sơ thuế
của Donald Trump giai đoạn suốt hơn hai thập niên vừa qua, với nội dung cho thấy
những khó khăn mà ông phải đối phó trong việc sở hữu các tài sản hiện có, việc
ông sử dụng những khoản khấu trừ khổng lồ với mục đích làm giảm bớt thu nhập phải
trả thuế, việc ông đang vất vả với những truy vấn của sở thuế (audits) về hồ sơ
khai thuế của mình trong nhiều năm, cùng với những khoản nợ lên tới hàng trăm
triệu đang sắp sửa đáo hạn.
.
Bài
Một – Tổng quát
Năm Donald Trump thắng cử
tổng thống (2016), ông chỉ trả có $750 thuế lợi tức liên bang (Federal Income
Tax). Năm sau (2017), năm đầu tiên cư ngụ tại tòa Bạch Ốc, ông cũng chỉ trả
$750 thuế lợi tức liên bang.
Song song với việc phát động
chiến dịch tái tranh cử (mà kết quả các cuộc thăm dò cho thấy ông đang gặp nguy
cơ thất cử), vị tổng thống Hoa Kỳ đương nhiệm còn phải chịu những áp lực nặng nề
về tình hình tài chính tồi tệ của cá nhân, bủa vây bởi những lỗ lã, những món nợ
hàng trăm triệu đang tới kỳ đáo hạn mà chính ông đã đem tên tuổi mình ra cam kết
thanh toán.
Đó là chưa kể đến việc
ông phải trả lời những cật vấn của sở thuế (IRS – Internal Revenue Service) từ
hơn 10 năm nay, liên quan đến tính hợp pháp của các hồ sơ thuế mà ông khai báo
và đã nhận về tổng số $72.9 triệu tiền refund. Khoản tiền trả lại này có được
do bởi ông khai trong hồ sơ thuế là các công việc kinh doanh của mình đã bị lỗ
lã trầm trọng. Nếu các cuộc truy vấn của sở thuế kết luận rằng, Donald Trump đã
man khai nhằm trốn thuế, thì khoản tiền ông phải trả lại sẽ lên đến hàng trăm
triệu (bao gồm số tiền 72.9 triệu đã nhận về và các khoản tiền phạt, lẫn tiền lời
phát sinh từ số 72.9 triệu nói trên).
Những hồ sơ thuế cá nhân
mà Donald Trump từ bấy lâu nay cố tìm mọi cách che giấu đã tiết lộ một nội
dung, về cơ bản, hoàn toàn khác hẳn với những gì ông tuyên bố trước công chúng
về tình hình kinh doanh và tài sản của mình. Những bản khai thuế mà Donald
Trump gởi đến sở thuế bộc lộ bộ mặt thật của một thương gia thu về hàng trăm
triệu mỗi năm, qua các họat động kinh doanh của mình, nhưng khi khai thuế lại sử
dụng mọi phương cách để chứng minh mình bị lỗ lã triền miên, hầu tránh không phải
trả thuế cho lợi tức mình kiếm được.
Giờ đây, với những gánh nặng
tài chính nặng trĩu trên vai, những dữ liệu thực tế cho thấy, vị tổng thống của
chúng ta ngày càng bị lệ thuộc vào việc tìm lợi tức từ những họat động kinh
doanh, vốn tự bản chất, đặt ông ở vị trí có tiềm năng đối nghịch trực tiếp với
những nhiệm vụ của một tổng thống mà ông đang đảm nhiệm.
Tờ New York Times đã nắm
được trong tay hồ sơ thuế của Donald Trump trải dài suốt hơn hai thập niên vừa
qua cùng với những dữ liệu liên quan đến hàng trăm công ty lớn nhỏ nằm trong quỹ
đạo kinh doanh của ông, cùng với những chi tiết tài chính trong thời gian hai
năm đầu tiên ông nắm quyền. Trong số này, sẽ không bao gồm những chi tiết của
hai năm 2018 và 2019. Lọat bài điều tra này trình bày tổng quát những gì nhóm
phóng viên tìm thấy được. Trong những tuần kế tiếp, nhiều kết quả điều tra khác
sẽ tiếp tục được công bố.
Những hồ sơ khai thuế của
Donald Trump, theo các tài liệu lưu trữ mới đây được nhiều người quan tâm, là một
trong vài đối tượng được săn tìm nhất, và cũng được bàn tán suy diễn nhiều nhất.
Trong thời gian gần 4 năm qua khi Donald Trump nắm quyền – cùng với hàng thập kỷ
không ngừng khoe khoang về mình với công chúng – các ký giả, các công tố viên,
các chính trị gia đối lập và kể cả những người theo thuyết âm mưu, đã tìm mọi
cách để đào xới những bí ẩn trong thế giới tài chánh của ông, nhưng phần lớn
không mấy thành công. Do vậy, ngay từ bản chất, những hồ sơ khai thuế của
Donald Trump sẽ có nhiều câu hỏi không thể trả lời được, nhiều câu hỏi có câu
trả lời nhưng sẽ không làm thỏa mãn người hỏi.
Những hồ sơ
này chỉ gồm những gì Donald Trump khai báo với sở thuế, chứ không phải là kết
quả những xem xét từ một cuộc điều tra tài chính độc lập. Thêm nữa, qua những hồ sơ khai thuế này, người
ta chỉ biết rằng, Donald Trump sở hữu những tài sản trị giá hàng trăm triệu, chứ
không thấy được sự giàu có thực sự của ông và cũng không cho thấy những mối
quan hệ trước đây ông đã có với người Nga.
(Còn tiếp)
-------------------------------------------
Kỳ tới: Hồ sơ thuế của Tổng Thống
No comments:
Post a Comment