Truyền
thông tiếng Việt hải ngoại, kẻ ăn không hết người lần không ra!
Yên
Khê
01/10/2023
Đóng cửa
vì hết tiền…
Hôm
27-9-2023, ông Nguyễn Hùng có bài viết đăng trên trang Thời Báo: “BBC Tiếng Việt sẽ về đâu sau khi rời London”. Bài viết
bàn về việc văn phòng BBC Việt ngữ tại Luân Đôn sắp đóng cửa, toàn bộ hoạt động
của Ban tiếng Việt sẽ dựa trên văn phòng ở Bangkok, Thái Lan.
Bài
viết của ông Nguyễn Hùng, từng là phóng viên của BBC tại Luân Đôn, tỏ ra khá bi
quan. Ông lo ngại rằng, nếu BBC tiếng Việt thực hiện toàn bộ các hoạt động của
mình ở Bangkok, sẽ rất dễ bị áp lực từ Hà Nội, bởi Hà Nội có nhiều hoạt động
tại thủ đô Thái Lan, có khả năng họ sẽ đe dọa các nhân viên BBC ở đó.
Bài
viết của ông Hùng nêu một số chi tiết mà người đọc tinh ý sẽ nhận ra rằng, có
điều gì đó xào xáo trong nội bộ BBC, nhất là trong nhóm người làm việc ở Luân
Đôn. Nhưng nguyên nhân chính của sự thay đổi lớn này là do… thiếu tiền! Việc
dời toàn bộ hoạt động của BBC tiếng Việt qua Bangkok sẽ tiết kiệm được rất
nhiều, vì tiền công cho nhân viên, chi phí văn phòng… sẽ theo mức sống ở Thái
Lan, thấp hơn mức sống ở nước Anh nhiều lần.
Việc
hết tiền của các cơ quan thông tin – truyền thông trong thời buổi báo mạng và
mạng xã hội mọc lên như nấm, cũng không có gì lạ, bởi vì từng có nhiều tờ báo,
đài truyền hình, phát thanh trên khắp thế giới đã phải đóng cửa vì… không thể
tự túc kinh phí.
Điều
lo lắng của ông Hùng rằng không biết tương lai của BBC Việt ngữ sẽ đi về đâu,
rất chính đáng.
Kẻ ăn
không hết, người lần không ra
Thế
nhưng, không phải cơ quan truyền thông tiếng Việt hải ngoại nào cũng lâm vào
tình trạng bi đát như BBC Việt ngữ. Theo các nguồn tin mà chúng tôi có được,
hai cơ quan truyền thông ở Mỹ là VOA và RFA Việt ngữ vẫn còn tiền đầy ắp. Tiền
đầy ắp không phải nhờ các phóng viên kiếm được từ các bài viết chất lượng, hay
tin tức nhanh chóng, mà nhờ vào … “chú Sam”!
VOA
và RFA Việt ngữ là hai cơ quan truyền thông có tên trong danh sách nhận được
ngân sách chi tiêu hàng năm của chính phủ liên bang Hoa Kỳ. Dù không là bao
nhiêu so với hàng ngàn tỷ đô la tiêu xài mỗi năm của “chú Sam”, nhưng nếu tính
số lượng nhân viên mà chính phủ liên bang đã chi cho hai cơ quan này là khoảng
40 người, theo các nguồn khác nhau, thì số tiền đã chi là một số tiền đáng kể, đủ
để BBC Việt ngữ thèm muốn.
Mặc
dù Ban Việt Ngữ RFA và VOA không công khai ngân sách họ được tài trợ hàng năm,
nhưng trên trang web của Cơ quan Truyền thông Toàn cầu Hoa Kỳ (USAGM) công bố,
ngân sách trong năm tài khóa 2023 (Fiscal Year 2023) mà VOA nhận được, số tiền $267.5 triệu đô/ năm, cho 48
ngôn ngữ, trong đó có Ban Việt ngữ (1). Một số tiền không hề nhỏ!
Đài “điền
thế” – The Alternatives
Chữ
Alternatives dịch từ cụm từ “điền thế”, theo tôn chỉ của đài RFA Việt ngữ. Có
nghĩa là đài này thế vào chỗ trống mà truyền thông bên trong Việt Nam, dưới sự
lãnh đạo của đảng Cộng sản, đã bỏ qua hay giấu đi. Điều này rất đúng trong thời
chiến tranh lạnh, khi mà các nước cộng sản vẫn còn mạnh và khép kín. Nhưng nay
thế giới cộng sản đã sụp đổ, Việt Nam dù vẫn nằm dưới sự cai trị độc đoán của
đảng Cộng sản, nhưng đã thay đổi nhiều. Điều này cộng với thời đại internet
toàn cầu và mạng xã hội nở rộ, làm cho chức năng “alternatives” của RFA Việt
ngữ trở nên khó khăn hơn. Họ lấy cái chỗ trống nào để điền vào?
Thật
sự chỗ trống vẫn còn đó. Chẳng hạn như các loại tin vịt (fake news), hay quan
điểm một chiều của báo chí cộng sản, hoặc câu chuyện hệ thống tư pháp không độc
lập của Việt Nam… có thể thấy, vẫn còn nhiều chỗ để RFA thực hiện chức năng của
mình. Nhưng dường như nhóm phóng viên RFA Việt ngữ không đủ sức làm việc đó. Có
thể thấy qua các bài viết trên RFA, họ thường chỉ lấy tin từ báo chí trong
nước, có khi để nguyên cả ngôn từ của tuyên giáo cộng sản, rồi đăng trên
website của đài này!
Tình
trạng tương tự cũng xảy ra với VOA Việt ngữ. Đài này dù không nhận mình có chức
năng “điền thế”, nhưng họ cũng… “điền thế”! Trên trang chính của VOA, cũng
không khác RFA là mấy, cũng với những bản tin của báo trong nước đăng lại, cũng
những câu chuyện bắt bớ người này người nọ, và đặc biệt là có rất nhiều
blogger, tức là những người viết ăn tiền theo bài, chứ không được trả lương
tháng.
(Dĩ
nhiên, trả tiền cho những người viết blog thì không có gì sai, nếu như đó là
những bài viết chất lượng, xứng đáng nhận nhuận bút. Thế nhưng, có không ít bài
viết đầy những hạt sạn, đạo văn, tung tin vịt, lại còn “khuyến mãi” thêm nhiều
lỗi chính tả, nhưng vẫn được đăng trên website của những đài này!)
Trở
lại bài viết của ông Nguyễn Hùng, ông Hùng than phiền rằng, BBC Việt ngữ… “trốn
đằng sau lưng những người cộng tác”. Có lẽ ông Hùng cũng nên nhìn vào VOA
và RFA, để thấy rằng họ cũng không khác gì BBC.
Ngoài
ra, ở hai đài Mỹ này, khi có cơ hội “điền thế”, họ cũng không chịu… điền thế!
Trong chuyến thăm của Tổng thống Biden đến Hà Nội, nếu theo dõi kỹ, mọi người
không thấy họ có footage nào, mà chỉ thấy họ sử dụng từ các hãng tin lớn như
AFP, Reuters. Cũng có thể do chính quyền cộng sản Hà Nội ngại sự … “điền thế”
của họ, nên không cho họ giấy phép làm việc trong nước?
Riêng
VOA, cần ghi nhận rằng, đài này cũng có cố gắng quay được cảnh những người dân
ở Sài Gòn nói về quan hệ Việt – Mỹ, dù chỉ trong vài phút. Điều này cũng dễ
hiểu vì bên trong Việt Nam, dưới sự kiểm soát của đảng Cộng sản, nên họ có
nhiều trở ngại khi tác nghiệp. Tuy nhiên, khi ông thủ tướng cộng sản Phạm Minh
Chính thăm Hoa Kỳ, đây là cơ hội cho họ “điền thế” vì ông ta có mặt ngay gần đại
bản doanh của họ, họ không bị trở ngại nào cả, thế nhưng hầu như không thấy tin
tức, bài viết gì về ông Chính, nhất là đài RFA. Chẳng lẽ mật vụ của ông Chính
tác oai tác quái đến nỗi cấm họ đến gần, ngay cả trên đất Mỹ hay sao?!
Thay
vào đó, RFA (và cả VOA) dùng một footage của UNTV từ Liên Hợp quốc, quay cảnh
ông Chính vừa phát biểu vừa vỗ tay tại trụ sở Liên Hợp Quốc ở New York (2).
Chỉ thế thôi, ngoài ra không có gì cả. Cái thói vừa nói chuyện, vừa vỗ tay của
quan chức cộng sản chẳng ai lạ gì, nhưng nếu chỉ có thế thì hà cớ gì phải tiêu
phí hàng triệu Mỹ kim tiền thuế của dân Mỹ hàng năm để làm … tin tức “điền thế”
như thế!
_________
(1) Xem thêm:
VOA nhận ngân sách trong năm tài khóa 2023 số tiền $267.5 triệu đô, cho 48 ngôn
ngữ, trong đó có Ban Việt ngữ: https://www.usagm.gov/wp-content/uploads/2023/02/USAGM-VOA-OneSheet-02-10-23-1.pdf
(2) Clip Thủ tướng
CSVN Phạm Minh Chính tự vỗ tay sau khi phát biểu, cả VOA lẫn RFA đều lấy từ
UNTV:
https://www.voatiengviet.com/a/thu-tuong-viet-nam-dien-van-lien-hop-quoc/7280964.html
https://www.facebook.com/watch/?v=1584486745420965
No comments:
Post a Comment