McDonald’s
trong lửa khói Trung Đông
Việt Bình -
Saigon Nhỏ
21 tháng 10, 2023
https://saigonnhonews.com/thoi-su/the-gioi/mcdonalds-trong-lua-khoi-trung-dong/
Mọi chuyện bắt đầu vào đầu Tháng Mười khi một cửa
hàng nhượng quyền McDonald’s ở Israel do công ty Alonyal Limited điều hành cho
biết họ sẽ cung cấp bữa ăn miễn phí cho binh lính Israel cũng như các bệnh viện.
Những cửa hàng nhượng quyền McDonald’s khác trong khu vực lập tức lên tiếng, rằng
họ không dính dáng gì đến chuyện này.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2023/10/GettyImages-453564514.jpg
Chiến dịch tẩy chay các thương hiệu Mỹ
lại bùng nổ ở Trung Đông (ảnh: Saeed Qaq/Anadolu Agency/Getty Images)
Họ không muốn vạ lây “ăn đạn”, trong không khí nồng nặc mùi khói súng.
Một số cửa hàng McDonald’s nhượng quyền không chỉ không đứng về phía Israel mà
thậm chí còn quyên góp cho Gaza để thể hiện tình đoàn kết với người Palestine.
Với hơn 40,000 cửa hàng trên toàn thế giới vào cuối năm 2021,
McDonald’s là một trong những thương hiệu nổi tiếng nhất toàn cầu và có mối
liên hệ chặt chẽ với Mỹ – mặc dù phần lớn trong chuỗi cửa tiệm McDonald’s đều
thuộc sở hữu địa phương theo hệ thống nhượng quyền thương mại.
Bởi được xem là “đại diện Mỹ” nên McDonald’s thường bị vạ lây khi xảy
ra xung đột chính trị, đặc biệt những nhà hàng McDonald’s tại khu vực nhạy cảm
Trung Đông. Đầu những năm 2000, khi cuộc nổi dậy (intifada) lần thứ hai bùng nổ,
các nước Ả Rập kêu gọi tẩy chay McDonald’s. Trong cuộc biểu tình Mùa xuân Ả Rập
ở Cairo năm 2011, loạt nhà hàng thức ăn nhanh quanh Quảng trường Tahrir đã bị tấn
công, và biến thành trạm sơ cứu cho người biểu tình.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2023/10/GettyImages-108636781.jpg
Một tiệm McDonald’s ở Cairo, Ai Cập (ảnh:
Peter Macdiarmid/Getty Images)
Cơn bão chính trị một lần nữa lại ào ào kéo đến đe dọa mái vòm vàng của
McDonald’s, đặc biệt khi số người chết ở Gaza tăng từng ngày bởi những cuộc
oanh kích của Israel.
Một tuần sau cuộc tấn công Israel ngày 7 Tháng Mười của Hamas, chuỗi cửa
hàng nhượng quyền McDonald’s ở Thổ Nhĩ Kỳ, Ai Cập, Jordan, Lebanon và khắp Vịnh
Ba Tư đã đưa ra những tuyên bố khác biệt với những cửa hàng McDonald’s trên đất
Israel, đại loại chuyện ủng hộ Israel của chuỗi McDonald’s trên đất Do Thái “là
một hành động cá nhân và riêng tư, chứ không phải xuất phát từ sự chấp thuận
hay chỉ đạo” của tập đoàn nhượng quyền McDonald’s “trong thế giới Ả Rập của
chúng ta” – như tuyên bố của Công ty Dịch vụ ăn uống Al Maousherji, nơi điều
hành hệ thống McDonald’s ở Kuwait.
Tương tự, hệ thống nhượng quyền McDonald’s ở Qatar, Kuwait, Oman, Thổ
Nhĩ Kỳ, Bahrain, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất và Ả Rập Saudi đã tổ chức
chiến dịch quyên góp cho Gaza.
Phần mình, Tập đoàn McDonald’s, khi được hỏi về các hoạt động chính trị
và từ thiện của những công ty nhượng quyền, đã nói rằng ưu tiên hàng đầu của họ
là sự an toàn cho người dân cũng như đội ngũ nhân viên McDonald’s nói chung. Dù
vậy, thế giới Ả Rập đang bắt đầu chiến dịch tẩy chay McDonald’s. Một số địa điểm
thậm chí bị phá hoại.
Ở Ai Cập, chiến dịch kêu gọi tẩy chay McDonald’s đang bùng nổ trên mạng
xã hội. “Nhà hàng nổi tiếng này cung cấp đồ ăn cho [Israel] mà chúng ta ăn hàng
ngày. Họ mở tiệm khắp Ai Cập, tất cả chúng ta đều biết nhưng tôi không muốn nêu
tên… nhà hàng này tính đến thời điểm hiện tại lẽ ra không nên tồn tại,” ngôi
sao TikTok Ahmad Nagy nói.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2023/10/GettyImages-1402378580.jpg
Một tiệm McDonald’s ở
Tel Aviv, Israel (ảnh: Alexi Rosenfeld/Getty Images)
Tuy nhiên, không phải ai cũng muốn McDonald’s “chết”. Người dẫn chương
trình trò chuyện nổi tiếng của Ai Cập, Amr Adib, nói với khán giả vào ngày 14
Tháng Mười rằng đừng tẩy chay các cửa hàng nhượng quyền McDonald’s ở Ai Cập,
đơn giản vì chúng thuộc sở hữu của tỷ
phú Ai Cập Yaseen Mansour. Chuỗi McDonald’s đã mang lại việc làm cho vô số người
Ai Cập. “Việc đóng cửa McDonald’s có ích gì… Chỉ tổ làm tổn thương người đàn
ông này (Yaseen Mansour) và làm tổn hại đến sinh kế của người dân”, Amr Adib
nói. Manfoods cho biết họ cung cấp “hơn 40,000 cơ hội việc làm trực tiếp và
gián tiếp cho công dân Ai Cập”.
Tham gia chiến dịch tẩy chay McDonald’s, nhà hàng địa phương Tafwela
đăng một quảng cáo trên Facebook, nói rằng họ sẵn sàng thuê những nhân viên nghỉ
việc trong hệ thống McDonald’s nhượng quyền. “Bất cứ ai muốn ngừng làm việc ở
những nơi hỗ trợ những kẻ giết anh em của chúng ta, hãy nói chuyện với chúng
tôi và vì ý Chúa, chúng tôi sẽ trả cho bạn một mức lương hậu hĩnh”. Đáp lại làn
sóng chỉ trích, ngày 15 Tháng Mười, Manfoods tuyên bố sẽ quyên góp 20 triệu
pound Ai Cập ($650,000) cho việc cứu trợ ở Gaza.
Trong khi đó, chuỗi cửa hàng nhượng quyền McDonald’s ở Israel lại đối
phó với những tin đồn rằng họ đang ủng hộ người Palestine. Dọa sẽ lôi cổ ra tòa
những kẻ phao tin vớ vẩn, McDonald’s ở Israel cho biết họ đã quyên góp 100,000
bữa ăn cho lực lượng an ninh và bệnh viện địa phương, đồng thời giảm giá 50%
cho các thành viên của lực lượng cứu hộ và an ninh.
Những lời kêu gọi tẩy chay McDonald’s không phải hiếm trong khu vực vốn
quanh năm suốt tháng đụng độ nhau như lò lửa Trung Đông. Trong đợt intifada thứ
hai (Tháng Chín 2000 đến Tháng Hai 2005), McDonald’s và hàng loạt sản phẩm Mỹ
đã bị tẩy chay khắp thế giới Ả Rập. Thời điểm đó, Reuters cho biết công ty nhượng
quyền McDonald’s ở Ả Rập Saudi đã phải quyên tiền cho các bệnh viện của người
Palestine để xoa dịu cơn thịnh nộ công chúng nhắm vào họ. Năm 2003, khi cuộc
chiến Iraq nổ ra, một cửa hàng McDonald’s ở Beirut đã bị đánh bom khiến năm người
bị thương.
Một nghiên cứu của Đại học Minnesota năm 2008 cho thấy các tập đoàn đa
quốc gia của Mỹ như McDonald’s thường áp dụng những chiến lược như quyên góp để
làm nguội lò lửa. Họ đồng thời nhấn mạnh sự đóng góp đối với nền kinh tế địa
phương để dập tắt những lời kêu gọi tẩy chay. Ngoài ra, họ cũng khôn khéo thực
hiện chiến lược nội địa hóa sản phẩm, chẳng hạn McDonald’s tung ra bánh cuộn
McFalafel vào năm 2001 ngay ở thời điểm cơn bão intifada đang càn quét Trung
Đông.
No comments:
Post a Comment