Hệ
thống địa đạo Hamas ở Gaza, chiến trường trọng điểm của Israel
Thụy My - RFI
Đăng ngày: 21/10/2023 - 00:50
Le Point nhấn mạnh « Muốn có hòa bình, phải bắt
đầu bằng việc trừ khử Hamas ». The Economist nhận định, hệ thống
địa đạo của Hamas dưới lòng đất Gaza sẽ là chiến trường trọng điểm của Israel.
https://s.rfi.fr/media/display/67f48c4e-7063-11ee-b79a-005056bf30b7/w:980/p:16x9/tunnel_04.webp
Ảnh tư liệu
: Các quân nhân Israel tiến vào một đường hầm do Hamas đào, phát hiện được gần
biên giới Dải Gaza, ngày 13/10/2023. AP - Tsafrir Abayov
Khủng bố Hồi giáo, từ Trung Đông đến châu Âu
Ngoài L’Express ra số đặc biệt
kỷ niệm 70 năm tuần báo ra đời, những hình ảnh đau buồn của người dân ở Trung
Đông chiếm trang bìa các tuần báo Pháp kỳ này. Le Point dành hẳn
một số báo « lịch sử » dày cộp cho chủ đề « Hồi giáo cực
đoan : Tội ác của chúng, sự chối từ của ta ». L’Obs chạy tựa « Israel
– Gaza : Bên bờ vực thẳm » phân tích những thảm họa nhân đạo,
nguy cơ lây lan trong khu vực, sự quay lại của mối đe dọa khủng bố. Courrier
International nói về « Gaza, một cuộc chiến không luật lệ »,
The Economist đặt câu hỏi « Bao giờ thì chấm dứt ? ».
L'Obs kêu gọi « Trước
bi kịch Israel-Palestine, không nhường bước cho thù hận », tránh chiếc bẫy
mà bọn khủng bố giăng ra. Cũng không nên lẫn lộn giữa Palestine và Hamas, phân
biệt cuộc tranh đấu của người Palestine và mục đích chiến tranh từ những kẻ thù
của Israel.
Đối với Israel, không thể bỏ quên vấn đề
Palestine và với người Palestine cần tìm ra tiếng nói khác biệt với bọn khủng bố
Hamas, dù chính quyền của ông Abbas hiện đã mất uy tín trầm trọng. Với cộng đồng
quốc tế và đặc biệt là Hoa Kỳ, là đóng lại vai trò trọng tài gìn giữ hòa bình,
thúc đẩy các nước Ả Rập ra khỏi thói đạo đức giả, tham gia giải quyết xung đột.
Đối với những kẻ đứng sau như Iran, nên thấy ra rằng đối đầu trực diện với
Israel rất nguy hiểm, trong trò chơi chết người này tất cả đều thiệt thòi.
Chỉ có Mỹ mới cứu được Israel và Gaza
The Economist cho rằng « Chỉ có Mỹ mới cứu được Israel và Gaza khỏi một thảm
họa lớn hơn », trong khi Iran, Nga và Trung Quốc đang thủ lợi nhờ tình
hình hỗn loạn. Mọi việc diễn biến quá sức nhanh. Vụ nổ tại bệnh viện Ahli Arab ở
Gaza tối 17/10 làm thiệt mạng một số người Palestine đang trú ẩn tại đây. Bất
chấp những bằng chứng vững chắc cho thấy đó là do một rốc-kết của phía
Palestine bị trục trặc, các nước Ả Rập vội vã lên án Israel. Hezbollah, dân
quân Liban vũ trang hùng hậu như một quân đội tiến gần đến một cuộc chiến, những
chiếc cầu được tỉ mỉ xây dựng nên giữa Israel và các láng giềng Ả Rập sụp đổ.
Mười lăm giờ sau vụ nổ, tổng thống Joe Biden hạ
cánh xuống Israel, một ông già với trọng lượng của thế giới đè nặng lên vai.
Trong nửa thế kỷ qua, Hoa Kỳ là quốc gia duy nhất có thể tái lập được trật tự tại
đây, nhất là ở Irak và Syria. Tử thần đang đe dọa Gaza, thuốc độc đã ngấm vào
thế giới Ả Rập. Nguy cơ trước mắt là ở mặt trận thứ hai, phía bắc Israel.
Hezbollah nay sẽ được khối Ả Rập ủng hộ mạnh mẽ nếu tấn công Nhà nước Do Thái,
và nếu Israel nhận thấy chiến tranh khó tránh khỏi, sẽ « tiên hạ thủ vi cường
». Mỹ đã điều hai hàng không mẫu hạm để răn đe Hezbollah và Iran.
Mối nguy thứ hai là quan hệ Israel - Ả Rập có
thể bị đẩy lùi nhiều thập niên. Lẽ ra các nhà lãnh đạo Ả Rập cần kêu gọi bình
tĩnh, mở điều tra độc lập về vụ nổ. Để tránh những vụ người Palestine làm chết
hàng loạt người Palestine như vậy, phải nỗ lực giữ an toàn cho thường dân Gaza,
có một kế hoạch cho tương lai. Thay vào đó, là thù hận càng sâu sắc. Đã lỡ kết
án nặng nề khó thể rút lại, họ tiếp tục đổ tội cho Israel. Jordanie lập tức
hủy bỏ một hội nghị thượng đỉnh giữa ông Biden và các nhà lãnh đạo khu vực
khác, vốn là hy vọng lớn nhất cho ngoại giao. Ai Cập nhất quyết không cho người
tị nạn tạm cư ở Sinai.
Iran, Nga, Trung Quốc thủ lợi
Đây là thất bại đáng buồn về cách lãnh đạo. Hầu
hết các chính phủ Ả Rập lâu nay không ưa Hamas và ông chủ đứng sau là Iran. Những
nước như Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất và Ả Rập Xê Út cần sự ổn định và
quan hệ tốt đẹp với Israel. Tuy vậy họ ngần ngại, không dám trắc nghiệm sự giận
dữ của dân chúng khi nói sự thật về nguồn gốc quả rốc-kết, nên đã chọn lựa việc
phá hoại lợi ích lâu dài của nhân dân mình.
Đối với Iran, đó là một chiến thắng. Trong nhiều
năm qua, Teheran đã tài trợ, vũ trang và huấn luyện cho Hamas, Hezbollah... hy
vọng bạo lực và hỗn loạn sẽ làm Israel yếu đi và làm mất uy tín các chính quyền
Ả Rập. Nếu quan hệ giữa Mỹ và thế giới Ả Rập rạn nứt, Iran sẽ hân hoan xây dựng
nền móng cho sự thống trị khu vực. Nga và Trung Quốc cũng thủ lợi. Tại các nước
phương Nam, có xu hướng cho rằng câu chuyện phức tạp này chỉ là người Palestine
bị đàn áp, người Do Thái thống trị. Matxcơva và Bắc Kinh lợi dụng để đả kích Mỹ
đạo đức giả về nhân quyền và tội ác chiến tranh, rêu rao rằng Washington đã
kích động cuộc chiến ở Ukraina.
Tương tự, Le Monde cuối tuần
nhận định Iran liên tục đe dọa Israel, nhưng lại lo sợ xung đột sẽ lan rộng. Thổi
hơi quá nhiều vào đám cháy, phải chăng có nguy cơ bị phỏng nếu gió xoay chiều ?
Còn Matxcơva coi đây là cơ hội bằng vàng để phương Tây xao lãng cuộc chiến ở
Ukraina, giảm hỗ trợ cho Kiev.
Những « kẻ ngốc hữu dụng » của Hamas
L’Express chỉ
trích không ít trí thức : nhà chính trị học, xã hội học, luật sư, chính
khách…từ chối coi Hamas là « tổ chức khủng bố », dù 1.400 người
Israel đã bị thảm sát với máu lạnh. Thậm chí còn biện hộ cho vụ tấn công của
Hamas « chống lại kẻ chiếm đóng là hợp pháp », hay so sánh với kháng
chiến quân Pháp thời chống phát-xít Đức !
Giáo sư Bernard Haykel, đại học Princeton nói,
tổ chức này sát hại thường dân không tấc sắt trong tay, chứ không phải nhắm vào
các cơ sở quân sự. « Tôi không thể hiểu tại sao không cực lực lên
án Hamas. Nhất là hành xử với ý tưởng Hồi giáo cực đoan, bài Do Thái, khác xa
những phong trào dân tộc như Phong trào Giải phóng Palestine (PLO) ».
Trên Le Point, nhà sử học
Pierre-André Taguieff tố cáo việc Hồi giáo hóa công cuộc đấu tranh của người
Palestine và tầm cỡ quá đáng của việc chống Israel. Ông coi đây là « tả
khuynh Hồi giáo hóa của những kẻ ngu ngốc », « thuốc phiện mới của
trí thức ». Trách nhiệm của báo chí khi vội vàng theo đuôi Hamas
trong vụ nổ ở một bệnh viện ở Dải Gaza cũng được nêu ra. Giáo sư Yascha Mounk của
đại học Johns Hopkins bất bình : « Làm thế nào các cơ quan truyền
thông lớn lại có thể lầm lẫn đến thế ? »
Tiêu diệt Hamas : Cơ hội duy nhất cho hòa bình
Le Point nhấn
mạnh « Muốn có hòa bình, phải bắt đầu bằng việc trừ khử Hamas ». Cần
chấm dứt hành xử kiểu như là một sáng đẹp trời Tsahal bỗng quyết định giải trí
bằng cách oanh tạc Gaza. Mà cuộc chiến này bị áp đặt bởi một vụ khủng bố dã man
chưa từng thấy kể từ khi Israel lập quốc. Tất nhiên hình ảnh một trẻ em
Palestine bị thương vì bom cũng đáng thương như một em bé Israel bị sát hại,
hành hạ.
Chính Hamas phải hoàn toàn chịu trách nhiệm
không chỉ về cái chết của 1.400 người Do Thái hôm 07/10, mà cả 4.000 người
Palestine bị thiệt mạng ở Dải Gaza và số lượng sẽ còn tăng lên vì Hamas chỉ coi
họ là bia đỡ đạn. Khi Israel ra thời hạn 24 giờ và sau đó lại gia hạn 24 giờ nữa
cho cư dân Gaza để sơ tán khỏi các tòa nhà mà Hamas đặt sở chỉ huy, kho vũ khí,
giàn phóng hỏa tiễn, quân khủng bố đắc chí vì đó là một trong những quân đội hiếm
hoi trên thế giới phải tuân theo nghĩa vụ đạo đức, nhưng nguy hiểm về quân sự,
là phải cảnh báo trước khi oanh kích.
Những kẻ vô lại không muốn người dân ra đi, hù
dọa rằng sẽ không có ngày về vì người Do Thái sẽ chiếm. Cần nhắc nhở rằng
Israel đã rút khỏi Dải Gaza từ 18 năm qua, và không có thủ tướng Israel nào muốn
quay lại. Nếu thực sự lo cho số phận phụ nữ, trẻ em, người già, người bệnh, Ai
Cập phải mở cửa biên giới, cho lập hành lang nhân đạo, cho các tổ chức phi
chính phủ đưa vào Gaza những bệnh viện dã chiến. Nhìn chung, cần chấm dứt coi
Hamas - kẻ đã vạch kế hoạch và mong muốn cơn ác mộng này - là nguồn hy vọng của
người dân Palestine.
« Palestine phải sống » ? Không. « Israel phải chết », đó là châm ngôn của
Hamas. Dải Gaza là « nhà tù lộ thiên »? Nhưng chính Hamas giữ
chiếc chìa khóa. Rất nhiều lần Israel kêu gọi « ngưng bắn rốc-kết sang,
sẽ không còn phong tỏa ». Và « hãy chấp nhận bàn tay chìa ra, nhận tiền trợ
giúp và viện trợ quốc tế (...) không phải để đào hầm mà xây trường học », nhưng
Hamas đáp trả « nghề của chúng tôi là giết chóc chứ không phải tạo dựng
thịnh vượng ». Tác giả nhấn mạnh, Hamas chỉ là một tổ chức khủng bố, bắt
con tin, liên kết với một « quốc tế khủng bố », đó là thực tế. Và tiêu diệt
Hamas là cơ hội duy nhất để một ngày nào đó tìm lại con đường hòa bình.
Hệ thống địa đạo : Thách thức lớn cho
Israel tại Gaza
Trước mắt, việc Israel tấn công vào Gaza là
không thể tránh khỏi. The Economist nhận định, hệ thống địa đạo
của Hamas dưới lòng đất Gaza sẽ là chiến trường trọng điểm của Israel. Chiến
tranh đô thị gồm bốn mảng : trên trời vốn ngày càng nhiều drone, các tòa
nhà cao tạo cung cấp tầm nhìn và nơi ẩn trú, mạng lưới đường sá chằng chịt, và
những đường hầm. Chính mảng thứ tư này là thách thức lớn nhất cho quân đội
Israel.
Những đường hầm đầu tiên đào năm 1981 là để
buôn lậu, nhưng đến 2001 Hamas bắt đầu xây dựng một mạng lưới địa đạo thực sự.
Ban đầu nhằm lén đưa súng ống và vật liệu từ Ai Cập vào, nhưng sau còn dùng để
liên lạc mà không lệ thuộc vào mạng điện thoại của Gaza, làm kho vũ khí, để xâm
nhập Israel, và có thể là bẫy rập khi Israel tiến vào.
Theo Rand Corporation, năm 2014 khoảng 900 người
làm việc toàn thời gian để xây dựng mạng lưới đường hầm, mỗi đường hầm mất ba
tháng và tốn kém 100.000 đô la. Người ta cho rằng Iran và Bắc Triều Tiên đã
tham gia qua việc cung cấp tiền bạc và kỹ sư. Năm 2014, Tsahal (quân đội
Israel) tung ra chiến dịch « Vành đai bảo vệ », phá hủy được 32 đường
hầm dài tổng cộng 100 kilomet, trong đó có 14 lấn sang lãnh thổ Israel. Nhưng
đó chỉ là một phần nhỏ trong số 1.300 đường hầm dài đến 500 kilomet, tức gấp 10
lần chiều dài Dải Gaza.
Việc tìm ra các địa đạo này vô cùng khó.
Tsahal dùng các thiết bị nghe những tiếng động từ dưới đất, radar, dụng cụ phát
hiện những chấn động như trong kỹ nghệ dầu mỏ, hay những lúc tín hiệu điện thoại
Palestine biến mất. Nhưng nhiều đường hầm được tìm ra nhờ con người : nguồn
tin từ Gaza, toán tuần tra phát hiện lối vào.
Bất lợi của một cuộc chiến dưới long đất
Và dù có tìm được, phá hủy địa đạo lại là chuyện
khác. Không quân Israel đã thử thả bom có độ chính xác cao dọc theo đường hầm,
nhưng một số không nổ đúng độ sâu cần thiết. Còn dùng « Emulsa », một chất nổ dạng
gel thì cần từ 9 tới 11 tấn cho mỗi địa đạo, và như vậy bộ binh phải canh giữ lối
vào trong một thời gian dài.
Những người lính cũng tránh chiến đấu trong
các đường hầm, vì bẫy rập, tầm nhìn và liên lạc bị hạn chế hẳn so với trên mặt
đất. Ngay cả những drone tinh vi cũng không nhìn thấy được dưới lòng đất, định
vị GPS không sử dụng được.
Bóng tối hoàn toàn khiến kính hồng ngoại bất lực
vì hoạt động theo nguyên tắc khuếch đại những tia sáng nhỏ. Không khí lạnh hơn,
có thể đến âm 10°C, và độc hại hơn. Tiếng súng vang lớn hơn trong không gian
khép kín. Những kỹ thuật trước đây để phá địa đạo như Mỹ dùng hơi cay ở Việt
Nam, Liên Xô dùng hóa chất ở Afghanistan, giờ đây có thể bị coi là bất hợp
pháp.
Tsahal ngày càng dựa vào công nghệ, như cho
robot đi trước để tránh bị phục kích, nhờ đó các binh sĩ bớt căng thẳng. Nhưng
cũng có khi robot bị kẹt trong mê cung này. Tướng Herzi Halevi, tổng tham mưu
trưởng quân đội Israel dự báo : « Tiến vào Gaza, là vào nơi
mà Hamas đã chuẩn bị, vạch kế hoạch sẵn, bị tấn công ở mọi nơi ». Việc
xác định, dọn sạch và đánh sập hàng trăm cây số địa đạo phải mất nhiều năm trời,
chứ không thể tính theo tuần hoặc tháng.
Pháp : Từ « Tôi là Charlie » đến
« Allah Akbar ! »
Tại Pháp, dù chính phủ kêu gọi « không du
nhập xung đột », nhưng tình hình vẫn bất an. Chỉ trong bảy ngày qua, cung
điện Versailles đã báo động bom đến sáu lần. Chiều thứ Năm 19/10, về việc cấm
biểu tình ủng hộ Palestine, tổng thống Emmanuel Macron nói rằng cần tôn trọng
người đã khuất : đó là ngày tang lễ của Dominique Bernard, người thầy đã bị
kẻ khủng bố sát hại trong trường học ở Arras. Nước Pháp cũng khóc thương 30
công dân bị thiệt mạng trong vụ thảm sát ở Israel, số thiệt hại chưa bao giờ
cao đến thế kể từ sau vụ khủng bố ở Nice.
Thế nhưng ngay tối hôm đó, hàng trăm người biểu
tình hô vang « Allah Akbar ! » - câu mà kẻ sát nhân đã hô to khi
giết chết thầy giáo Bernard - ngay tại quảng trường mang tính biểu tượng của
Paris là République. Chính tại nơi này, cả triệu người Pháp cách đây 8 năm đã đến
để bày tỏ sự gắn bó với đất nước của tự do với câu khẩu hiệu « Tôi
là Charlie ». Le Figaro cuối tuần tự hỏi : Từ « Tôi
là Charlie » đến « Allah Akbar ! », vì
đâu nên nỗi ?
No comments:
Post a Comment